دکتر محمدرضا جویا معاون اجرایی و رئیس گروه کاهش خطر بلایا و حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد
وقتی به اخبار ایام نوروز و تعطیلات تابستانی توجه می کنیم بیش از آن که شادی و نشاط مردم توجه ما را به خود جلب کند متاسفانه آمار حوادث و فوت شدگان سوانح رانندگی خودنمایی می کند این در حالی است که با آموزش صحیح و درونی کردن الزامات رانندگی می توان از بسیاری از این حوادث تلخ جلوگیری کرد .
به گزارش وبدا، شهر مشهد به عنوان پایتخت معنوی جهان اسلام و مامن همه دلدادگان اهل بیت(ع) هر ساله شاهد حضور مشتاقان زیادی برای زیارت و گذراندن ایامی هر چند کوتاه در جوار امام رئوف است اما این سفر معنوی و دلچسب اگر نتواند با ایمنی و اطمینان کامل همراه باشد زمینه ای برای بروز حوادث رانندگی و آسیب جسمانی و یا فوت عزیزان فراهم می شود. حوادث ترافیکی یکی از معضلات جدی جوامع مدرن به شمار می‌روند که هر ساله زندگی هزاران نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این حوادث نه تنها موجب از دست رفتن جان افراد می‌شوند، بلکه عوارض جسمی، روانی و اقتصادی فراوانی نیز به همراه دارند. با توجه به رشد روزافزون تعداد خودروها و افزایش ترافیک، لزوم توجه به بهبود ایمنی جاده‌ها و کاهش تصادفات به امری ضروری تبدیل شده است.
دانشگاه علوم پزشکی مشهد، به عنوان یکی از مراکز معتبر آموزشی و درمانی کشور، نقش حیاتی در بررسی و تحلیل علل و پیامدهای حوادث ترافیکی ایفا می‌کند. این دانشگاه با بهره‌گیری از تخصص‌های چندگانه در حوزه‌های پزشکی، پرستاری، روان‌شناسی و بهداشت عمومی، می‌تواند به شناخت بهتر علل حوادث، آموزش به جامعه و ارائه خدمات درمانی مناسب به مصدومین یاری رساند. همچنین، فعالیت‌های پژوهشی این دانشگاه در زمینه آمار و تحلیل داده‌های ترافیکی به تصمیم‌سازان کمک می‌کند تا سیاست‌های مؤثری را برای کاهش حوادث و بهبود ایمنی جاده‌ها ایفا کنند.
در این راستا، ایجاد همکاری‌های بین‌نهادهای مختلف، از جمله دانشگاه‌ها، نهادهای دولتی و سازمان‌های غیردولتی، می‌تواند زمینه‌ساز ارتقاء ایمنی ترافیکی و کاهش حوادث در سطح جامعه باشد.
دانشگاه علوم پزشکی مشهد هر ساله با آمادگی مضاعف در حوزه اورژانس پیش بیمارستانی و مراکز درمانی تلاش می کند تا حد امکان از صدمات جسمانی به این عزیزان بکاهد اما آنچه که در حوزه حوادث ترافیکی بیش از همه خودنمایی می کند پرداختن به موضوع با اهمیت در حوزه آموزش برای ارتقای فرهنگ ترافیک است . این آموزش ها به گروه های هدف باید به گونه ای باشد تا نگرش همراه با نقش آموزش و نگرش در کاهش تخلفات و تصادفات رانندگی خودنمایی کند.
رانندگی صحیح یعنی تردد روان و حادثه کمتر و در این فرآیند نیروی انتظامی به تنهایی نمی‌تواند ایجادکننده و تامین‌کننده نظم اجتماعی باشد بلکه نهادهای دیگر از قبیل خانواده ،مساجد ،مدارس ،دانشگاه ها ،شهرداری ها ،رسانه های محلی و تصویری ،راه و ترابری و حمل و نقل عمومی مهمترین وظیفه را در این حوزه برعهده دارند.خطای انسانی می تواند در 95.4 درصد تصادفات رانندگی نقش داشته باشد.
آموزش برای ارتقای فرهنگ ترافیک ، باید از سنین کودکی آغاز شود و این اقدام با با ایجاد شهرک های ترافیکی برای کودکان و نوجوانان در پارک ها و محل های مختلف میسر است تا کودک با فرهنگ رانندگی آشنا شود و اصول رانندگی را فرا می‌گیرد.
با انجام آموزش‌های لازم حال توسط هر نهاد و به هر طریق در سطح جامعه ،باید به نوعی تعهد و التزام قلبی دراقشار مختلف جامعه ایجاد و آنان را به احترام و اجرای صحیح مقررات رانندگی برانگیخت زیرا در صورت وجود معابر وسیع و استاندارد و مناسب بودن شرایط جوی و اجرای مقررات توسط ماموران انتظامی باز امر آموزش است که در مردم نفوذ دارد.
در کشور بعد از صدور گواهینامه برای فرد او رها می‌شودو بعد از مدتی شخص برای تمدید گواهینامه یک سری تست‌ها را گذرانده و گواهینامه خود را دریافت می‌کند و هیچ بازآموزی را در برنامه وجود ندارد بنابراین هر چه بر روی آموزش سرمایه گذاری کنیم مصداق امر پیشگیری بهتر از درمان است را برای ما تداعی خواهد کرد.
از همین رو پیشنهاد می شود ضمن تشخیص مکان‌های خطرناک برای عبور از جاده وآموزش مهارتهای عبور ویژه کودکان، محتواهای آموزشی لازم در کوریکلوم دانش آموزی و دانشجویی گنجانده شود علاوه براین استفاده از پتانسیل فضای مجازی و ظرفیت های استانی نیز در این امر می تواند گره گشا باشد در همین راستا دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز آموزش هایی را برای عموم مردم برگزار کرده تا نحوه مراقبت از مصدومین و خدمات درمانی ابتدایی در مواقع فوق اورژانسی به مخاطبان آموزش داده شود.
در پایان ، باید بر اهمیت توجه به حوادث ترافیکی و اثرات آن بر سلامت عمومی تاکید کنیم. حوادث رانندگی نه تنها جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازند، بلکه تبعات اقتصادی و اجتماعی عمیقی نیز در پی دارند. دانشگاه علوم پزشکی مشهد به عنوان یکی از نهادهای علمی و پیشرو در زمینه بهداشت و درمان، باید نقش خود را در کاهش این حوادث از طریق آموزش، پژوهش و ارائه خدمات بهداشتی به افراد آسیب‌دیده ارتقا دهد.
توجه به طراحی برنامه‌های آموزشی برای ارتقای فرهنگ ترافیکی، پژوهش در زمینه علل و پیامدهای حوادث و همکاری با نهادهای مرتبط می‌تواند به کاهش میزان تصادفات و همچنین بهبود کیفیت خدمات درمانی پس از حادثه کمک کند. جامعه ما به این اقدامات نیاز دارد تا با کمک یکدیگر، دنیایی امن‌تر و سالم‌تر را برای نسل‌های آینده بسازیم.
همچنین، باید به یاد داشته باشیم که برقراری ایمنی در جاده‌ها مسؤولیت اجتماعی همه ماست و همکاری بین تمامی نهادها و افراد می‌تواند به کاهش حوادث و حفظ جان انسان‌ها منجر شود.