عضو هیأت علمی گروه بیماری‌های عفونی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با اشاره به پیچیدگی‌های بیماری سپسیس، آن را پاسخ نامتناسب و پرخطر بدن به عفونت دانست که می‌تواند به اختلال و از دست دادن عملکرد اعضای حیاتی منجر شود.
دکتر اشرف توانایی، در گفتگو با وب دا به مناسبت روز جهانی بیماری سپسیس اظهار کرد: در علم پزشکی تعریف‌های مختلفی درباره بیماری سپتیسمی یا سپسیس وجود دارد اما به طور خلاصه می‌توان گفت که سپسیس پاسخ نامتناسب بدن در برابر عفونت است که سبب اختلال در کارکرد اعضای بدن می‌شود و در نهایت منجر به از دست دادن آنها خواهد شد.
وی در خصوص راه‌های تشخیص این بیماری گفت: بیماری سپسیس علامت خاصی ندارد، اما بر اساس تاریخچه‌ای که از بیماری فرد دریافت می‌شود و همچنین معاینه فیزیکی همراه با تست‌های آزمایشگاهی، رادیولوژی و میکروبیولوژی می‌توان بیماری را تشخیص داد.
دکتر توانایی نارسایی اعضای مختلف بدن را زمینه ساز بیماری سپسیس برشمرد و افزود: این بیماری عمدتاً با نارسایی تنفسی و نارسایی کاردیوواسکولر که به دنبال آن منجر به نارسایی کلیه و سیستم عصبی مرکزی و عوارض هماتولوژیک و کبدی می‌شود، همراه است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین گفت: احتمال ابتلا به بیماری سپسیس با بالاتر رفتن سن بیشتر می‌شود و معمولاً سن بالای ۶۵ سال اصطلاحاً های ریسک محسوب می شوند، همچنین این بیماری معمولاً بیشتر از زنان در مردان دیده می‌شود و کسانی که تحت درمان‌های اگرستیو برای بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های کلیه یا کبد هستند، بیماری سپسیس در آنها افزایش می‌یابد.
وی اضافه کرد: در بیماران اچ‌آی‌وی و بیمارانی که از داروهای سرکوب کننده ایمنی استفاده می‌کنند، هم احتمال ایجاد سپسیس بیشتر است و همینطور بیمارانی که وضع اقتصادی یا وضعیت تغذیه آنها مناسب نیست، بیماران دیابتی و بیماران سرطانی که بیشتر مستعد بیماری سپسیس خواهند بود.
دکتر توانایی در خصوص نشانه‌های این بیماری هم گفت: یک سری از علائمی که در معاینه فیزیکی مد نظر قرار داده می‌شود مانند: تب بالای ۳۸ درجه و یا کمتر از ۳۶ درجه، ضربان قلب بیش از ۹۰ و تعداد تنفس بیشتر از ۲۰ در دقیقه، گلبول‌های سفید بالاتر از 12هزار یا کمتر از چهار هزار نشانه‌هایی از عفونت مطرح کننده سپسیس است.
وی در مورد راهکارهای درمانی این بیماری هم گفت: با توجه به اینکه بیماران سپسیس با ریسک خطر بالا محسوب می‌شوند، باید سریعاً در بخشی بستری شوند که در آنجا امکانات ویژه برای درمان وجود دارد و به سرعت لازم است درمان وریدی برای آنها آغاز شود و بر اساس فشار خون بیمار و اطلاعات اپیدمیولوژی، یک سری از داروها و آنتی بیوتیک‌هایی را برای این بیماران انتخاب کنیم. همچنین می‌توانیم مایع درمانی بر اساس فشار خون را برای بیمار آغاز کنیم و آنتی بیوتیک را بر حسب مقاومت‌های باکتریایی، منطقه‌ای که بیمار در آن ساکن است و مسافرت به منطقه‌ای که داشته و اینکه در بیمارستان بستری بوده یا خیر باید برای بیمار سریعاً تصمیم بگیریم و دارو درمانی را آغاز کنیم. در کنار آنتی بیوتیک و داروهای مخصوص ضد میکروب یا ویروس، اکسیژن رسانی به بیمار و اصلاح اکسیژن، استفاده از کریستالوییدها برای بالا بردن فشار خون و نیز وازوپرسور و در نهایت کورتیکواستیرویدها مورد تأکید است.
دکتر توانایی در رابطه با نقش باسیل ها، میکروب‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها در ایجاد بیماری سپسیس گفت: بر اساس مطالعات انجام شده باسیلهای گرن منفی عامل ۳۶ تا ۶۷ درصد ، میکروب‌های گرم مثبت عامل ۴۰ تا ۵۲ درصد، قارچ‌ها عامل ۵ تا ۷ درصد و ویروس‌ها تا ۷ درصد موارد عامل سپسیس را شامل می‌شوند.
از جمله عوارض شایع بیماری سپسیس اختلال در عملکرد مغز، ریه‌ها، کلیه‌ها، کاردیو واسکولر و همچنین عوارض کبدی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه همچنین گفت: برای پیشگیری از بیماری ،کارهایی می‌توان انجام داد تا بیماری شدت نگیرد و یا به طرف عفونت نرود مثل استفاده از واکسیناسیون که در شرایط خاص و برای بیماران خاص بر حسب سن بیمار و اصلاح وضع تغذیه است و کنترل دیابت که می‌تواند از بسیاری عوارض پیشگیری کند و همچنین ترخیص هرچه زودتر بیمار و محافظت از کاتترهای وریدی یا ادراری، پیگیری عوارض جراحی مثل بیماری‌هایی که بیمار دچار عفونت زخم می‌شود و مصرف منطقی آنتی بیوتیک‌ها به منظور پیشگیری از ایجاد مقاومت میکروبی.
دکتر توانایی ادامه داد: استفاده از گایدلاین‌های دقیق درمان سپسیس که باید بر اساس هر منطقه به آن توجه و درمان بر اساس آن انجام شود، توسعه مراکز درمانی با امکانات پیشرفته نیز می‌تواند از جمله راه‌های پیشگیرنده در این بیماری باشد.
وی در پایان بر اهمیت پیشگیری تأکید کرد و بیان داشت: واکسیناسیون، کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، رعایت بهداشت، مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها و ارتقاء سطح درمانی مراکز بهداشتی، گام‌های اساسی در جهت کاهش بار سپسیس در جامعه محسوب می‌شوند.
