فردا نهم مهر مصادف با بيست و پنجم ذيقعده، روز دحو الارض است. «دحو» به معني گسترش و وسعت است و برخي آن را به معناي تكان دادن چيزي از محل اصلي اش گفته اند.
گسترده شدن زمين يعني اين كه در ابتدا، تمام سطح زمين را آب هاي حاصل از باران هاي سيلابي نخستين فراگرفته بود و اين آب ها، به تدريج در گودال هاي زمين جا گرفته، خشكي ها از زير آب سر برآورده و به مرور زمان گسترده شدند.
در حقيقت، زمين در آغاز به صورت پستي و بلندي و داراي شيب هاي تند بود و بعدها باران هاي سيلابي باريدن گرفت، ارتفاعات زمين شسته و دره ها گسترده شدند. به تدريج زمين هاي مسطح و قابل استفاده براي حيات بشر و كشاورزي تشكيل شد كه به مجموعه اين رخدادها و گسترده شدن دحو الارض مي گويند.
در برخي روايات دحو الارض را به گسترده شدن زمين از زير كعبه تفسير كرده اند. امام رضا (ع) فرمود: بيست و پنجم ذيقعده، روز ولادت حضرت ابراهيم (ع) و حضرت عيسي (ع) است و روزي است كه زمين از زير كعبه گسترده شده است. برخي نيز گفته اند در چنين روزي حضرت آدم (ع) به زمين هبوط كرده است.
يكي از نام هاي شهر مقدس مكه، ام القري است و در دو آيه از قرآن به اين نام اشاره شده است. «لتنذر ام القري و من حولها» اين آيه خطاب به پيامبر مي فرمايد تا انذار كني ام القري و كساني را كه در اطراف آن هستند. ام القري يعني مادر آبادي ها و اهميت مركزيت و اصالت شهر مكه در مقايسه با ساير شهرها و آبادي هاي ديگر را نشان مي دهد.
از رواياتي كه درباره خلقت زمين و يا در تفسير آيه شريفه «و الارض بعد ذلك دحيها» وارد شده، اين طور استفاده مي شود كه در آغاز آفرينش آسمان ها و زمين، روي زمين را آب و يا كف آب فراگرفته بود و نخستين محلي كه از زير آب بيرون آمد؛ محل بيت الله الحرام بود و خشكي هاي زمين از آنجا گسترش پيدا كرد.
نكته قابل ذكر اين كه در آن زمان، سرزمين مكه بلندترين نقطه روي زمين بوده است و علاوه بر اين، دلايل ديگري نيز بيان شده كه مي توان به قرار داشتن كعبه به عنوان قبله مسلمانان در آن مكان امن براي مردم و همچنين به اهميت و تقدس شهر مكه در ميان شهرهاي مهم روي زمين اشاره كرد.
اين نام در قرآن كريم مورد قسم و سوگند الهي واقع شده است آنجا كه مي فرمايد «و هذا البلد الامين» كه منظور شهر مكه است و در آيات ديگري از قرآن نيز، امن بودن مكه و حرم به وضوح بيان شده است. خدا شهر مكه را به دعاي حضرت ابراهيم (ع)، سرزمين ايمن و محلي براي دستيابي به امنيت و آسايش قرار داده است.
براي اين روز مبارك، آداب و اعمالي وارد شده كه مي توان به دعا، نماز و روزه آن اشاره كرد و همچنين براي شب بيست و پنجم نيز احيا و شب زنده داري توصيه شده است.
«حسن بن علي وشاء» كه از ياران امام رضا(ع) است چنين نقل مي كند: من كودك بودم كه با پدرم در شب بيست و پنجم ماه ذي قعده، در خدمت حضرت رضا (ع) شام خورديم، حضرت فرمود امشب حضرت ابراهيم و حضرت عيسي عليهما السلام متولّد شدهاند و زمين از زير كعبه پهن شده، پس هركه روزش را روزه بدارد، چنان است كه شصت ماه روزه داشته باشد.
در روايتي ديگر علي بن موسي الرضا(ع) درباره اهميت بيست و پنجم ذيقعده فرمود: در اين روز حضرت قائم(عج) قيام خواهد كرد.
همچنين در روايتي آمده كه براي روزهدار اين روز، كه هرچه در ميان زمين و آسمان است استغفار كند و اين روزي است كه رحمت خدا در آن منتشر شده و براي عبادت و اجتماع به ذكر خدا در اين روز اجر بسياري است.
براي روز دحو الارض علاوه بر روزه و غسل، ۲ عمل ديگر وارد شده است: اوّل نمازي دو ركعتي كه هنگام بالا آمدن آفتاب تا پيش از گذشتن از وقت ظهر مستحب است و در هر ركعت پس از سوره «حمد» پنج مرتبه سوره «و الشّمس» خوانده مي شود و پس از سلام مي گويي «لا حول و لا قوه الا بالله العلي العظيم».
آنگاه اينگونه دعا مي كني «يا مقيل العثرات اقلني عثرتي، يا مجيب الدعوات اجب دعوتي، يا سامع الاصوات اسمع صوتي و ارحمني و تجاوز عن سيئاتي و ما عندي يا ذا الجلال و الاكرام»
يعني اي ناديده گير لغزش ها، لغزشم را ناديده گير؛ اي اجابت كننده دعاها، دعايم را اجابت كن؛ اي شنواي صداها، صدايم را بشنو و به من رحم كن و از بدي هايم و آنچه نزد من است درگذر؛ اي صاحب بزرگي و بزرگواري