روابط عمومی، یکی از بخشهای مهم و راهبردی در هر نظام اداری است و نظریهپردازان علوم مدیریتی، این بخش سازمان را تلفیقی از علم و هنر دانستهاند. به نظر میرسد آنها که نخستین بار این عنوان را برای بخش ارتباطی سازمان برگزیدند، اهمیت تعامل سازمان با جمعیت هدف و تحقق راهبردهای ارتباطی آن را به خوبی دریافتند و بر نقش آن در پایداری سازمان تأکید داشتند.
اهمیت روابط عمومی در سازمانها و مجموعههای اداری گسترده، در نزد متخصصین علوم مدیریت، بسیار فراتر از یک بخش محدود سازمانی تلقی میشود و برخی منابع، اهمیت آن را معادل حوزهی مدیریت عالی سازمان دانستهاند.
اگر در نظر داشته باشیم که تمام کنشگری دنیای غرب در جهان مدرن و نیز آنچه در فرهنگ انقلاب اسلامی ما و بیانات رهبر معظم انقلاب، تهاجم فرهنگی و جنگ نرم نام گرفته، نشأت گرفته از قدرت رسانهای و اطلاعاتی کشورهای صنعتی است، آنگاه نقش این واحد سازمانی در پیشبرد اهداف و مأموریتهای آن، بخوبی شناخته خواهد شد.
به سخن دیگر، دنیای امروز که در نزد اندیشمندان علوم اجتماعی، جهان اطلاعات نام گرفته، چنان اهمیتی به اطلاعات، رسانههای جمعی، داد و ستد یافتهها و دانستهها و بروننگری دادههای اجتماعی میدهد که دیگر در نزد هیچ صاحبخردی، پذیرفته نیست که از تبادل اطلاعات، انسجام فرهنگی با هدف پایداری، نحوهی ارتباط با ارباب جمعی طبقات متوسط جوامع، بهروز رسانی دادهها و ریزیافتها، تولید محتوای فرهنگی و ارائهی پیوست فرهنگی در برنامههای اقتصادی و اجتماعی، رویگردانی پیشه کند.
البته اهمیت این بخش از سازمان در نهادهای اجتماعی و علمی همچون دانشگاه علوم پزشکی که چندین طبقه و گروه جامعهی هدف را راهبری، هدایت و راهنمایی میکند و به لحاظ موضوع و فلسفهی تشکیل نهاد که همان حوزهی سلامت باشد، علاوه بر نخبگان و فرهیختگان با اکثریت مطلق گروههای عادی جامعه نیز ارتباطی تنگاتنگ دارد، بسیار بیش از سایر تشکیلات سازمانی در سایر حوزههای اداری میباشد.
دانشگاه علوم پزشکی مشهد از سالها پیش با درک و استنباط صحیح و پیشروانه از این اهمیت، مجموعهی روابط عمومی را در یک تعریف علمی و آگاهانه، و در یک الگوریتم وسیع، طراحی نموده و در تمام زیرشاخههای سازمانی، عملکردی، ارتباطی و علمی، بخش روابط عمومی را به صورت جداگانه و مستقل، ترسیم نموده است.
اکنون و به مدد نگرش بسیار علمی و جامعنگر مدیریت عالی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، حوزهی روابط عمومی سازمان مرکزی، بخشهای مختلف مورد نیاز دانشگاه در این زمینه - از رصد رسانهای و تولید محتوای فرهنگی و علمی گرفته تا نظر سنجی ارتباطی با بخشهای مختلف جامعهی هدف و از ارتباط با رسانهها و تبادل اطلاعات با مراکز خبری گرفته تا ایجاد سایتهای تعاملی و علمی در بخشهای مختلف سازمان، دانشکدهها، مراکز آموزشی، مجموعههای درمانی و گروههای آموزشی، و بالاخره، تأسیس یک نهاد جامع خبری (خبرگزاری) به نام «وبدا» که در میان سازمانهای مشابه در استان و کشور، کمنظیر میباشد - را تأسیس و راهاندازی نموده است؛ نهادی که روزانه، دهها خبر، مقاله و گزارش از سراسر مجموعههای دانشگاه را تهیه، تدوین، تنظیم و منتشر مینماید و با انعکاس فعالیتهای دانشگاه، این محتوای مفید را در اختیار افکار عمومی و رسانهها قرار میدهد.
دانشگاه علوم پزشکی مشهد از آنجا که موضوع سلامت را در بعد فردی و اجتماعی، جسمی و روانی، غذایی و فرهنگی، مادی و معنوی و در حوزههای گوناگون اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پوشش میدهد، با صدها هزار مخاطب در طبقات و گروههای مختلف جامعه، سر و کار دارد؛ گسترهای که از پزشکان و استادان دانشگاه در بالاترین طبقات فکری جامعه گرفته تا بیماران در کلینیکها، بیمارستانها، مراکز بهداشتی و درمانی، مراکز اورژانس و تا متقاضیان سلامت و امنیت غذایی و دارویی در سراسر استان و نیز دریافت کنندگان خدمات پیشگیرانه سلامت، که با اندکی تسامح میتوان گفت تمام شهروندان را تحت پوشش دارد.
بخوبی پیداست که مسئولیت برنامهریزی و تصمیمات اجرایی برای بخش روابط عمومی نهادی با این گستردگی، چه کار سترگ و سنگینی است و به چه نیروهای دانشوری نیازمند است.
خوشبختانه، بخش تئوریک این موضوع، به شکرانهی دیدگاههای نوین و علمی مدیران دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با هیچ مانعی مواجه نبوده و تمام رویکردهای مورد نیاز برای طراحی و تدوین یک برنامهی جامع اطلاعاتی و رسانهای در این نهاد جامع علمی فرهنگی، در ساختار مدیریتی و برنامهای دانشگاه، فراهم شده است. در بعد اجرایی، نیروی انسانی و اقتصادی نیز به مصداق الگوهای فکری رهبر معظم انقلاب که اقدامات و برنامههای فرهنگی را نباید با شاقول و معیار اقتصادی بسنجیم، مدیران دانشگاه، حداکثر تلاش خود را برای تأمین منابع لازم جهت اجرای این برنامهها داشته و از هیچگونه همکاری و همراهی در این زمینه دریغ نداشتهاند. معالوصف، ناگفته پیداست که همیشه تا ایدهآلها فاصله داریم و باید نیروی انسانی، اعتبارات و تلاش بیشتری برای این بخش بگذاریم.
به یمن همین کوششها و همراهیهای مدیریتی است که اکنون دهها وبسایت و مجله و اتاق فکر مجازی و انجمن گفتگو و سایر نهادهای تبادل فرهنگی و اطلاعاتی و علمی در مجموعهی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مورد بهرهبرداری قرار دارد و هر لحظه به نیازهای فکری و فرهنگی هزاران مخاطب تشنهی اطلاعات و آگاهی سالم در زمینهها بهداشت، درمان، آموزش پزشکی و پیشگیری از بیماریها، پاسخگویی میشود.
اما در مهمترین وظیفهای که به بخش روابط عمومی هر سازمان سپرده میشود و اساسا، نظریهی روابط عمومی بر اساس همان وظیفه، طراحی شده است، یعنی ایجاد ارتباط چند سویه در سازمان - از یک سو بین مدیران و کارکنان سازمان مرکزی، از دیگر سو ارتباط بین سکانداران مجموعههای مدیریتی با بخشهای اجرایی و کارکنان این بخشها، از جهت دیگر، ارتباط بین استادان و اعضای هیأتهای علمی گروهها با دانشجویان و بالاخره ارتباط عمیق فکری و معنوی تمام مردم جامعه و بویژه جامعهی هدف سازمان با تمام بخشهای این دستگاه اجرایی – نهاد روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، یک برنامهی منسجم اجرایی و نتیجهبخش طراحی کرده و در بخشی از این برنامهی راهبردی، با دیدهبانی بخشهای مختلف، گزارشهای مستند و مفیدی را به صورت منظم و دورهای از متصدیان رصد امور اجرایی، خدمات مردمی و متولیان بررسی عملکرد همکارانمان در بخشهای مختلف تهیه و به مدیران دانشگاه ارائه مینماید.
همچنین همکارانمان در واحدهای مختلف، به صورت مرتب و مستمر، نظرات و ایدههای مردم، پیشنهادات، انتقادات، نظرات سازنده و طرحهای فکری مخاطبان سازمان را به سمع و نظر مسؤولین دانشگاه میرسانند و در جلسات و نشستهای علمی با مدیران بخشهای مختلف، این ایدهها را مورد تحلیل و ارزیابی قرار میدهند تا با بهرهگیری از نتایج و برآیندهای این نظرات و ایدهها، خدمات دانشگاه به مردم عزیزمان را هر چه بهتر، کیفیتر و رضایتبخشتر ارائه نمایند.
در پایان این یادداشت، مایلیم به این نکتهی مهم اشاره داشته باشیم که معاونت ها و مجموعه های مدیریتی زیر پوشش، اعضای هیات علمی،بخشهای فرهنگی دانشگاه اعم از نهاد رهبری، بسیج استادان و بسیج دانشجویی، مشارکتهای مردمی، معاونت دانشجویی و فرهنگی، انجمنهای اسلامی، مجموعههای فرهنگی در بخشهای دانشجویی ، کارکنان و همهی همکارانمان در بخشهای مختلف دانشگاه، در یک نگاه سیستمی و جامعنگر، مدیریت روابط عمومی را در انجام وظایف خطیر خود همراهی و حمایت میکنند که جا دارد از همهی این بزرگواران تشکر و سپاسگزاری داشته باشیم.
روز 27 اردیبهشت در تقویم رسمی کشورمان، به نام روز روابط عمومی و ارتباطات نام گرفته و ما نیز به نوبهی خود این مناسبت را به مدیران و رؤسای دانشگاه، استادان، پزشکان و اعضای هیأتهای علمی و گروههای آموزشی، خبرنگاران، کارکنان رسانهها، مسؤولین حوزههای ارتباطات در تمام دستگاههای استان، همکاران خودمان در روابط عمومی دانشگاه و استادان و اندیشمندان حوزهی علوم ارتباطات، تبریک و تهنیت میگوییم.