مدیر اداره کاهش خطر بلایا و حوادث معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: ارتقاء نقش زنان و گروه‌های آسیب‌دیده به عنوان فعالان پیشگام در مسیر تاب‌آوری اجتماعی، تضمین‌کننده مشارکت فراگیر و توسعه پایدار است.
دکتر محمدرضا جویا در گفت‌وگو با وب‌دا، با اشاره به فرارسیدن ۱۳ اکتبر (۲۱ مهرماه) به‌عنوان «روز جهانی کاهش اثرات بلایا»، اظهار کرد: مجمع عمومی سازمان ملل متحد از سال ۲۰۰۲ با هدف تشویق شهروندان و دولت‌ها به ارتقاء تاب‌آوری جوامع در برابر بلایا، این روز را به‌عنوان فرصتی برای ترویج فرهنگ جهانی پیشگیری، کاهش و آمادگی در برابر حوادث طبیعی تعیین کرده است.
مدیر اداره کاهش خطر بلایا و حوادث گفت: از اهداف اصلی روز جهانی کاهش اثرات بلایا، افزایش آگاهی عمومی نسبت به خطرات طبیعی و نحوه مواجهه صحیح با آن‌ها است. این آگاهی از طریق آموزش‌های عمومی، برنامه‌های اطلاع‌رسانی و برگزاری مانورهای آمادگی در مدارس و مراکز عمومی تحقق می‌یابد.
وی با تعریف مفهوم تاب‌آوری اظهار کرد: تاب‌آوری، توانایی سیستم‌ها و جوامع برای مقاومت، جذب، انطباق و بازیابی پس از حوادث است. جامعه تاب‌آور قادر است پس از مواجهه با بحران‌ها، عملکردهای کلیدی خود را حفظ و سریع‌تر به حالت عادی بازگردد.
دکتر جویا با اشاره به اینکه هر ساله آژانس بین‌المللی کاهش خطر بلایا (UNDRR) شعاری متناسب با اهداف جهانی این روز تعیین می‌کند، گفت: شعار سال ۲۰۲۵ با عنوان «بر روی تاب‌آوری سرمایه‌گذاری کنید، نه بلایا» انتخاب شده است.
وی افزود: در همین راستا و به‌مناسبت هفته بین‌المللی کاهش اثرات بلایا (۱۹ تا ۲۴ مهرماه)، برنامه‌های متنوعی برای آگاهی‌بخشی و توانمندسازی اقشار مختلف جامعه در نظر گرفته شده است.
دکتر جویا با تأکید بر نقش توانمندسازی در افزایش تاب‌آوری اجتماعی گفت: ترکیب این دو مفهوم، زیربنای توسعه پایدار است.
او تصریح کرد: افراد تاب‌آور در شرایط نامطلوب نیز توان ادامه مسیر و سازگاری دارند و از طریق توانمندسازی، می‌توانند به‌طور مؤثر بر سرنوشت خود و جامعه‌شان تأثیرگذار باشند.
وی افزود: اعضای جامعه همچون سرنشینان یک کشتی هستند؛ برای رسیدن به مقصد و موفقیت، همکاری، همدلی و هماهنگی همه ضروری است.
مدیر اداره کاهش خطر بلایا و حوادث دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به مفهوم تاب‌آوری اقلیمی گفت: این مفهوم به‌معنای «ظرفیت اجتماعی، اقتصادی و بوم‌شناختی برای مقابله با مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی» است.
وی افزود: تاب‌آوری اقلیمی با حفظ عملکرد، ساختار و هویت سیستم‌ها و اکوسیستم‌ها و در عین حال افزایش ظرفیت یادگیری، سازگاری و دگرگونی در برابر تغییرات محیطی، تحقق می‌یابد.
دکتر جویا خاطرنشان کرد: تمرکز اصلی در این حوزه، کاهش آسیب‌پذیری‌های آب‌وهوایی و افزایش انعطاف‌پذیری اجتماعی و زیست‌محیطی است.
وی ساختار خانواده را از ارکان اصلی تاب‌آوری دانست و گفت: خانواده‌های صمیمی و همدل در بحران‌ها مقاوم‌تر عمل می‌کنند.
همچنین مدارس تاب‌آور با ایجاد فضای مثبت و حمایتی به دانش‌آموزان کمک می‌کنند مهارت‌های اجتماعی و عاطفی لازم برای مدیریت استرس و بحران را بیاموزند.
او با اشاره به اهمیت حمایت اجتماعی و انسجام جمعی افزود: شبکه‌های حمایتی و سازمان‌های مردم‌نهاد از طریق ارائه خدمات روانی، اقتصادی و اجتماعی، نقش مهمی در تقویت تاب‌آوری جامعه دارند.
دکتر جویا با تأکید بر ضرورت آموزش مهارت‌های زندگی و مدیریت بحران گفت: این آموزش‌ها باعث تقویت مهارت‌های حل مسئله، کنترل استرس و افزایش همدلی اجتماعی می‌شود.
وی خاطرنشان کرد:در دنیای پرتلاطم امروز، برخورداری از تاب‌آوری آموزش‌دیده یک ضرورت است، نه یک امتیاز.آموزش تاب‌آوری به ما می‌آموزد نه‌تنها در سختی‌ها دوام بیاوریم، بلکه در دل بحران رشد کنیم.سرمایه‌گذاری بر آموزش تاب‌آوری، سرمایه‌گذاری بر آینده‌ای توانمند، پایدار و مقاوم است.
