مسئول کمیته سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در این دانشگاه انجام هر نوع پیوند مغز استخوانی که اکنون در هر نقطه از جهان انجام می گردد امکان پذیر است؛ به نحوی که سخت ترین پیوند نقص ایمنی در این بخش با موفقیت انجام شده است.
دکتر علی قاسمی در گفت و گو با وب دا؛ تجهیزات و داشتن نیروی آموزش دیده را دو عامل موفقیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حوزه پیوند مغز استخوان دانست و ادامه داد: این دانشگاه از نظر تجهیزات وابسته به هیچ مرکزی جهت انجام پیوندهای خود نیست که بیشترین کمک در این حوزه به یمن وجود خیرین در حوزه سلامت است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان داشت: به لحاظ نیروی انسانی آموزش دیده در تمام سطوح نیز مشکلی در دانشگاه مشهد وجود ندارد و از این لحاظ آمادگی آموزش نیرو برای دیگر مراکز پیوند مغز استخوان را نیز دارا هستیم.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد کمبود نیرو را بزرگترین مشکل این بخش دانست و افزود: این بخش بیش از همه نیازمند حضور پزشک می باشد و از طرفی کمبود نیروی پرستاری نیز موجب کمتر انجام شدن برخی پیوندهای مغز استخوان شده است.
مسئول کمیته سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: هر زمان تعداد بیماران در این بخش افزایش می یابد مراقبت های لازم پس از عمل پیوند به دلیل تعداد کم پرستاران به سختی ارائه می شود.
تعداد تخت های بخش پیوند مغز استخوان باید به 20 عدد افزایش یابد
فوق تخصص هماتولوژی و انکولوژی کودکان کمبود فضای فیزیکی را مد نظر قرار داد و بیان داشت: تنوع بیماران ما در حالی افزایش یافته؛ که با کاهش تعداد بیماران رو به رو شده است. این بخش در حال حاضر با پنج تخت نیازمند ارتقا به 15 الی 20 تخت فعال است؛ تا بتوانیم بیماران استان را پوشش و از مراجعه این بیماران به خارج از استان جلوگیری کنیم.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از افزوده شدن چند دستگاه جدید به این بخش به همت خیرین سلامت خبر داد و گفت: با افزوده شدن دستگاه های فوق،تجهیزات این بخش دو برابرخواهد شد.
دکتر قاسمی گفت: البته این به تنهایی کافی نیست زیرا احتمال پیدا کردن دهنده پیوند برای فردی که نقص ایمنی و سرطان خون دارد با توجه به مشکل فرزند آوری این دوران تنها 25 درصد است.
مسئول کمیته سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: به دیگر معنا 75 درصد بیماران نیازمند پیوند مغز استخوان، دهنده پیوند مناسب را پیدا نمی کنند که در دنیا این مشکل با ایجاد بانک جهانی پیوند با بیش از 30 میلیون عضو حل شده است.
مرکز اهدا کنندگان سلول های بنیادی در استان راه اندازی شود
دکتر قاسمی بیان داشت: دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1391 همزمان با راه اندازی این بخش؛ مرکز اهدا کننده سلول های بنیادی را نیز راه اندازی کرد؛ اما این مرکز تا کنون پیشرفت چندانی نداشته است.
وی افزود: تنها جهش در تعداد پذیرفته شدگان سلول های بنیادی در سال گذشته به واسطه حمایت مالی معاونت علمی و فناوری ستاد توسعه علوم و فنون سلول های بنیادی انجام شد؛ که اگر این حمایت با افزایش همراه بود، جذب دو برابری اهدا کنندگان را به دنبال داشت.
مسئول کمیته سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، بیان داشت: با حمایت مرکز اهدا کنندگان سلول های بنیادی؛ مردم نوع دوست کشور به سرعت کاندید اهدای سلول خود می شوند؛ تا در زمان لازم بیماران نیازمند را از بیماری نجات دهند. اما در این میان اعتبار مورد نیاز جهت انجام آزمایشات لازم بر روی داوطلبین در دانشگاه وجود ندارد.
دکتر قاسمی خاطر نشان کرد: جهت اهدای سلول از سوی علاقمندان؛ در ابتدا پنج سی سی خون از دهنده داوطلب گرفته می شود؛ تا اطلاعات ژنتیکی وی استخراج و وارد فایل مشخصی شود؛ تا اگر 10 سال دیگر به این فرد نیاز بود از وی جهت اهدای سلول دعوت شود.
بیماران سرطانی بیشترین پیوندهای مغز استخوان را انجام می دهند
وی تعداد سلول های مورد نیاز درمان بیمارن پیوند مغز استخوان را از بین 100 هزار نفر اهدا کننده حدود 100 نفر دانست و متذکر شد: بیشترین بیماران پیوند مغز استخوانی در این بخش بیماران سرطانی هستند؛ حال آن که بیماران سرطانی در دو دسته کودکان و بزرگسالان قرار می گیرند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اضافه کرد: در سرطان کودکان عامل محیطی تاثیر گذار نیست؛ اما در سرطان های بزرگسالان نوع زندگی و صنعتی شدن جهان در بروز سرطان ها تاثیر گذار هستند.
دکتر قاسمی افزود: هر سرطان خونی نیازمند پیوند مغز استخوان نیست بلکه تنها سرطان های خونی که عود بکند، پزشک تشخیص بدهد و به داروهای شیمیایی مقاوم باشد برای پیوند مغز استخوان کاندید می شود. بسیاری از بیماری های سرطان خون به شیمی درمانی پاسخ می دهد و بیمار سرطان خونی که اصطلاحا جواب شده است به این بخش منتقل می شود.
وی گفت: بیماری که در این بخش درمان می شود باید 40 روز در بخش بستری باشد تا شیمی درمانی شده و مغز استخوانش صفر شود. در ادامه باید مراقبت کنیم تا سلول ها در بدن بیمار رشد کند تا در نهایت فرد محکوم به مرگ نجات پیدا کند.
مراقبت های پس از پیوند در منزل اهمیت بالایی دارد
فوق تخصص هماتولوژی و انکولوژی کودکان متذکر شد: اگر بیمار در مشهد نتواند خدمات مورد نظر پیوند مغز استخوان را دریافت کند باید به تهران برود که این مهاجرت دو ماهه در این شهر بار هزینه ای بسیاری را بر خانواده، بیمار و حوزه درمان کشور تحمیل می کند.
دکتر قاسمی افزود: این بیمار به لحاظ استریل باید شرایط بالایی داشته باشد و در اتاقی بستری شود که به جهت عدم عفونت مهیا باشد.
وی بیان داشت: بر این اساس یکی از خیران در مشهد خانه ای را جهت مراقبت از بیماران شهرستانی در اختیار این بخش قرار داده است تا علاوه بر غیر متحمل شدن هزینه اضافی، شرایط لازم مراقبت های بعد از عمل در این مکان وجود داشته باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، افزود: بیمار پیوندی باید شش ماه تا یک سال در شهر پیوند شده اقامت داشته باشند و از این جهت فراهم کردن این خانه تلاشی در حفظ بیماران شهرستانی از عفونت ها و مشکلات پس از پیوند است.
هزینه پیوند مغز استخوان (آلوژن)برای اتباع خارجی حدود چهار میلیارد تومان است
مسئول کمیته سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به توصیه های لازم جهت حفظ سلامت بیمار پیوند مغز استخوانی در منزل اشاره کرد و گفت: در منزل این بیماران باید محیط ضد عفونی شود، در هنگام استحمام مراقبت های لازم صورت بگیرد، رفت و آمدها در شرایط استریل انجام شود و مواد خوراکی پخته باشد.
دکتر قاسمی تاکید کرد: پیوند مغز استخوان اوتولوگ در دنیا 400 هزار دلار و آلوژن 950 هزار دلار یعنی چهار میلیارد تومان هزینه دارد از این جهت این بخش تا کنون در انجام پیوند اتباع خارجه به دلیل در اختیار نداشتن حداقل های هزینه درمانی تنها موفق به عمل دو فرد شده است.