به گفته‌ی عضو هیأت علمی پزشکی هسته‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تعداد بیماران سرطانی که در ایران و توسط متخصصین این دانشگاه با داروی لوتیشیوم مورد درمان قرار گرفته‌اند هم‌اکنون به 77 بیمار رسیده است که تا کنون برای این بیماران 220 جلسهی درمانی، انجام شده است.
دکتر مهدی آریانا در گفتگو با وب‌دا با بیان اینکه مواد اولیه‌ی این دارو از خارج کشور وارد می‌شود گفت: قبل از تحریم‌ها در حال برنامه‌ریزی برای تولید این دارو در داخل کشور بودیم که متأسفانه به خاطر تحریم‌ها، این کوشش‌ها تقریبا متوقف شده و امکان تولید دارو در داخل هنوز فراهم نشده است.
یارانهی درمانی برای بیماران ایرانی
وی در خصوص هزینه‌های استفاده از این دارو برای بیماران خاطر نشان کرد: یک جلسه درمان در اروپا حدود 10 هزار یورو و در ترکیه نزدیک به 35 هزار دلار امریکا برای بیماران هزینه دارد که اگر قرار بود با ارز آزاد برای بیماران داخل کشور استفاده شود، بسیار گران تمام می‌شد.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: با تمهیداتی که از سوی دولت و وزارت بهداشت و درمان انجام گرفته در حال حاضر با وجود یارانهی بسیار خوبی که بر روی این دارو اعمال می‌شود هر جلسه درمان برای بیماران، 3 میلیون و 200 هزار تومان هزینه دارد.
وی تصریح کرد: این دارو پوشش بیمه‌ای ندارد و تمام هزینه باید توسط بیمار پرداخت شود که این امر، بیشتر بیماران را از ورود به پروسه‌ی درمان محروم می‌کند و کاری که ما توانسته‌ایم انجام دهیم این است که از خیرین حوزه‌ی درمان کمک بگیریم و تعداد قابل توجهی از بیماران کم‌بضاعت را تحت پوشش کمک‌های خیران قرار دهیم.
عضو هیأت علمی پزشکی هسته‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: داروی لوتیشیوم برای درمان سرطان‌های موسوم به نوروآندوکرین مورد استفاده قرار می‌گیرد که تعدادی از تومورهای گوارشی و غده‌ی تیروئید و پانکراس در این بخش قرار می‌گیرند.
وی افزود: همچنین سرطان پروستات مقاوم به درمان نیز در ردیف سرطان‌هایی قرار می‌گیرد که درمان با لوتیشیوم را در آن انجام می‌دهیم و بیمارانی در این بخش نیز داشته‌ایم.
دکتر آریانا در تشریح جزئیات این درمان گفت: در جلسهی اول درمان، بیمار یک تزریق دریافت می‌کند و به خاطر تشعشع اشعه، 24 ساعت در بیمارستان تحت نظر قرار دارد.
وی افزود: پس از آن بیمار به منزل برمی‌گردد و تا جلسهی بعد که بسته به پذیرش دارو در بدن و سایر فاکتورهای فیزیولوژیک بیمار حدود دو تا سه ماه بعد خواهد بود به مرکز درمانی مراجعه ندارد.
وی ادامه داد: برخی بیمارانی که با این روش تحت درمان قرار گرفته‌اند زندگی طولانی‌تری داشته و هم اکنون زندگی عادی دارند و تعدادی از آنها نیز از این درمان نتیجه نگرفته‌اند.
تولید در مقادیر پایین، توجیه ندارد
وی با بیان اینکه این دارو فقط در سه کشور آلمان، روسیه و لهستان تولید می‌شود گفت: حتی امریکا نیز این دارو را وارد می‌کند زیرا تولید آن در مقادیر پایین، به نظر می‌رسد که توجیه اقتصادی کافی نداشته باشد و اگر ما هم موفق به تولید بشویم مقدار زیادی از آن به خارج از کشور صادر می‌شود و درآمد ارزی قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت.
عضو هیأت علمی پزشکی هسته‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد در زمینه‌ی تاریخچه‌ی این درمان و توانمندی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: این درمان اولین‌بار در 2015 در آلمان شروع شد و من نیز طی دو دوره‌ی آموزشی در این کشور، این نوع درمان و استفاده از لوتیشیوم را برای اولین بار در خاورمیانه و البته نخستین بار در سطح دانشگاه‌های کشور، به دانشگاه علوم پزشکی مشهد انتقال دادم.
وی گفت: در آذرماه 95 اولین بیمار را با این روش تحت درمان قرار دادیم و در ماه‌های اول، تعداد بیماران پذیرش شده، 4 تا 5 بیمار در ماه بود که در حال حاضر به 30 بیمار در ماه افزایش یافته است.
وی گفت: دانشگاه علوم پزشکی مشهد و گروه پزشکی هسته‌ای آمادگی دارد که این دانش را به سایر دانشگاه‌ها و استادان گروه‌های مرتبط، آموزش دهد و این آمادگی را به وزارت بهداشت و درمان هم اعلام کرده‌ایم.
وی با بیان اینکه اولین مرکز درمانی با این شیوه در سطح منطقه، دانشگاه علوم پزشکی مشهد است گفت: به همین جهت، بیماران زیادی از کشورهای همسایه برای درمان مراجعه می‌کنند که ما به خاطر اولویت هموطنان بیمارمان، از پذیرش آنها خودداری کرده‌ایم زیرا فراهم کردن این دارو بسیار مشکل است و به جهت عدم تولید در داخل، باید مواد اولیه‌ی آن وارد و در یک شرکت داروسازی در تهران، ترکیب لازم برای استفاده در درمان، مهیا شود که فرایندی طولانی و هزینه‌بر است. به همین جهت، هموطنان‌مان را در اولویت درمان قرار داده‌ایم.
آمادگی داریم به سایر استان‌ها آموزش دهیم
وی خاطر نشان کرد: به جهت اینکه بیماران سایر استان‌ها باید برای استفاده از این درمان، رنج سفر و مشکلات آن را به جان بخرند و به مشهد بیایند، ما اعلام کرده‌ایم که حاضریم استادان دانشگاه‌های علوم پزشکی سایر استان‌ها را آموزش بدهیم که این بیماران در استان‌های خودشان به درمان دسترسی داشته باشند.
دکتر آریانا یادآور شد: این درمان بسیار تخصصی است و نیاز به آموزش تئوری و عملی دارد که توسط دو متخصص دانش پزشکی هسته‌ای آموزش داده می‌شود.
وی افزود: کار درمان با لوتیشیوم زمانی آغاز می‌شود که سایر درمان‌ها مؤثر نبوده و متاستاز به نقاط دیگر هم سرایت کرده است و یا تومور، به سایر درمان‌ها مقاوم بوده است.
وی در عین حال گفت: به جهت اینکه دسترسی به تولید انبوه این دارو فعلا مقدور نیست لذا تعداد بیماران اندکی را می‌توانیم پذیرش کنیم و اگر شرایط تحریم‌ها تغییر کند و امکان تولید این دارو به طور کامل در داخل فراهم گردد در پذیرش بیماران بیشتر مشکلی نداریم.
وی با تأکید بر اینکه ایران اولین کشوری است که به این نوع درمان در منطقه دست یافته گفت: اماراتی‌ها دو سال پس از ایران، این نوع درمان را شروع کرده‌اند.
وی یادآور شد: قبل از اینکه درمان با لوتیشیوم در دانشگاه علوم پزشکی مشهد آغاز شود بیماران را به اروپا معرفی می‌کردیم زیرا امکان این درمان در داخل وجود نداشت.
صف انتظار درمان شکسته شده است
عضو هیأت علمی پزشکی هسته‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تأکید بر اینکه در حال حاضر، درمان بیماران از نظر زمانی به روز است گفت: پیش از این، نوبت درمان، طولانی بود و افراد زیادی در صف انتظار بودند که این مشکل از اواخر سال گذشته حل شده و در حال حاضر، بیمارانی که پذیرش شوند در همان هفته‌ی پذیرش، اولین جلسهی درمان آنان انجام می‌شود.
دکتر آریانا از پژوهش انجام شده در زمینه‌ی این نوع درمان در دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: از آنجا که درمان با این روش، یک پروژه‌ی جدید است طبعا دستیابی به نتایج آن زمان‌بر می‌باشد و دست‌کم به چند سال زمان نیاز دارد تا نتایج آن قابل آزمون و جمع‌آوری و تحلیل باشد.
وی ادامه داد: نتایج اولیه پژوهش را در آذرماه 97 برای اولین بار در کنگره‌ی پزشکی هسته‌ای در یزد مطرح کردیم و با روشن‌تر شدن نتایج در سال جاری، امیدواریم که مقاله‌ی حاصله را تا پایان امسال منتشر کنیم.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: این درمان در دانشگاه علوم پزشکی مشهد آغاز شده و برای همیشه به عنوان افتخار این دانشگاه باقی می‌ماند.
