گروه آموزشی گوش و حلق و بینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیش از 60سال سابقهی فعالیت دارد. این گروه ابتدا به همت پرفسور یغمایی از استادان تحصیلکردهی کشور فرانسه در آن زمان، در بیمارستان امام رضا(ع) بنیانگذاری شد و تا امروز نیز در همین بیمارستان مستقر است. وبدا برای آگاهی مخاطبانش از سیر فعالیتهای این گروه از پزشکان، گفتگویی با دکتر محمدرضا شریفیان، مدیر گروه داشت که حاصل آن را در اینجا میخوانیم
-با سپاس از محضر آقای دکتر شریفیان، اگر ممکن است یک مقدار راجع به تاریخچهی تشکیل گروه، توضیح بفرمایید تا برسیم به پرسشهای علمی و پژوهشی.
+ گروه گوش و گلو و بینی یکی ار گروههای قدیمی و با سابقهی دانشگاه است که قدمتش به حدود 60 سال قبل برمیگردد.
آن طور که در یاد همکاران پیسکسوت هست این گروه به همت پرفسور یغمایی و با امکانات خیلی محدود در همین بیمارستان امام رضا(ع) پایهگذاری شد. ایشان در ابتدا تنها بودند و فعالیتشان را با سه تا تخت که از بخش چشم عاریت گرفته بودند شروع کردند. مدتی بعد منزل مسكوني پرفسور بولون به بخش گوش و حلق و بینی اختصاص يافت و سپس با بازسازي ساختمانی(همین ساختمان فعلي) با سی تخت شروع به کار کرد. اولين دستيار گروه مرحوم دكتر مصدقي (سال 1332) بودند و بزرگاني چون مرحوم دكتر ميرصالحي، دكتر نوروزبيگي، دكتر خادم، دكتر فرهادي، مرحوم دكتر ريحاني و بسياري ديگر از فرهختگان اين رشته در اين مركز آموزش ديدند. از سال 1350 به همت دکتر مختاری، این گروه در بیمارستان قائم نيز راه اندازي شد که باعث ارتقاي سطح كيفي وكمي خدمات آموزشي، پژوهشي و درماني در سطح استان و نيز استانهاي مجاور گرديد.
گروه گوش و حلق و بینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم اينك 13 عضو هیأت علمی دارد و سالانه 9-8 دستيار تخصصي و فلوشيپ تربیت میکند و همزمان در حال گسترش حیطههاي کاریاش ميباشد به طوريكه در حال حاضر یکی از قطبهاي آموزشي و پژوهشي در کشور محسوب میشود.
- در جراحیهای گوش و حلق و بینی که میفرمایید پیشگام بودهاید موارد مهم و قابل ذکری در گروه دارید که در سطح کشور مطرح باشد؟
+ البته. گروه سعی کرده خود را به روز نگه دارد. در زمینه جراحیها اکنون چیزی از کشورهای غربی کم نداریم. اگر چه از نظر تکنولوژی شاید در سطح پایینتری باشیم ولی از نظر تخصص و مهارت جراحی، با بهترین کشورها برابری میکنیم. بیشتر اعضای گروه، فرصتهای مطالعاتی در کشورهای پیشرفتهی غربی داشتهاند و با امکانات و سطح علمی آنها آشنایی داریم. بنا بر این، به خوبی واقفیم که جایگاه علمی خودمان کجاست و چه وضعیتی داریم.
ما سالهاست که کاشت حلزون را در مشهد به عنوان دومین استان بعد از تهران انجام میدهیم و آقای دکتر قاسمی، سرپرست کاشت حلزون کشور، عضو همین گروه هستند. جراحي آندوسکوپی بيني و سینوس از حدود 20 سال پیش و بعد از تهران در اين گروه معمول گرديد. همچنين است در مورد ساير تكنيك ها و نوآوري هاي تشخيصي و درماني مانند ليزر درماني، توان بخشيهاي شنوايي و تعادلي كه با آخرين استانداردهاي جهاني مطابقت مينمايد.
ما جزو معدود گروههایی در سطح دانشگاههای کشور هستیم که در سه رشتهی جراحی سر و گردن، اتولوژي –نورواتولوژي و رینولوژی فلوشیب میپذیریم.
- واحدهایی از جراحی گروه شما در سایر مراکز آموزشی دانشگاه دایر است.چرا؟
+ جراحیهاي سر و گردن كه در ابتدا به همت استادان پیشکسوت مانند آقایان دکتر مختاری، ریحانی، نوریان و نقیبزاده شروع گرديد، به قدری پیشرفت کرد كه یک واحد جراحی در بیمارستان امید دایرگرديد و درمان جراحي سرطانهای سر و گردن را انجام میدهد . همچنین همکاران ما در بخش تروماتولوژی در شهید کامیاب فعال هستند و اقدامات درماني مربوطه را انجام میدهند.
- شما در مورد جراحی زیبایی بینی هم وارد شدهاید؟
+ بله. ما در این زمینه نيز پیشگام بودهایم و به جرأت میتوان گفت گروه ما در سطح کشور جایگاه ممتازی در این زمينه دارد. جراحی زیبایی بینی جزو کوریکلوم آموزشي دستياران هست و مانند ساير زمينههاي آموزشي، تكنيكها و مهارتهاي لازم آموزش داده ميشود..
- آيا گروه شما در زمينه روشهاي نوين جراحیهاي سرطانهاي سر و گردن و از جمله حنجره پيشرفتهايي داشته است ؟
+ بله. در زمینهی جراحی حنجره، پیشرفتهای خوبی داشتهایم. براي نمونه، در حال حاضر يكي از اعضای هیأت علمي گروه فلوشیب حنجره بوده و آخرين روشهاي جراحيهاي حنجره انجام ميشود. بعضي از همين اعمال نيز با همکاري متخصصين محترم توراكس، جراحي عمومي و نوروسرجن انجام ميشود.
- در بعد آموزشی هم به جز مواردی که در بعد تربیت فلوشیبها داريد آيا گروه شما افتخارات دیگری هم دارد که در کشور مطرح باشد؟
+ البته. ما در زمینه آموزشی، گروه ممتازی بودهایم. به طوري كه اغلب همکاران فعلی، گروه نفرات اول بورد تخصصي كشور ميباشند. علاوه بر این تعداد ديگري از دستياران گروهENT مشهد كه رتبه اول كشوري داشتهاند در ساير مراكز علمي مشغول خدمت هستند.
- در قسمت پژوهش، چه مواردی هست که بتوان به عنوان افتخارات گروه گوش و حلق و بینی و دانشگاه علوم پزشکی مشهد از آنها یاد کرد؟
+ به لحاظ پژوهشی، ما تنها دانشگاهی در کشور هستیم که مجله علمی بینالمللی اسکوپوس گوش و گلو و بینی را منتشر مينماييم.. این مجله به همت آقايان دکتر مختاری و دکتر نوروزبيگي راه اندازی شده و این افتخار با تلاش و آیندهنگری این استادان، سی سال پیش نصیب این دانشگاه گردیده است. این نشریه، در ابتدا به زبان فارسی بوده و اينك به زبان انگلیسی هم منتشر ميشود.
- این مجله جایگاه علمی بینالمللی هم دارد؟
+ بله. وقتی یک مجله در دایرکتوری علمی وزارت بهداشت ثبت بشود و معیارهای ثبت پژوهشی را داشته باشد، در سطح بینالمللی به رسمیت شناختته میشود. در حال حاضر، مقالاتی از پژوهشگران سایر کشورهای منطقه برای چاپ به مجلهی ما ارجاع میگردد که جایگاه علمی آن را نشان میدهد. ضمن اینکه همواره ارجاعات و استناداتی از سایر کشورها به مقالات این مجله وجود دارد..
- بجز کارهای تولید علم تبیینی، در زمینهی عملیاتی و پژوهشهای کاربردی، چه مواردی توسط اعضای گروه یا دانشجویان تخصصی انجام شده است؟
+ ما پژوهشگران برتر زیادی داشتهایم. در پژوهشکدهی بوعلی، جزو اولین گروههایی بودیم که فعال شدیم. فعالیتهای ما در این قسمت، شامل پایاننامههای انترنی و دستیاری و نيز طرح هاي متنوع تحقيقاتي است. در این تحقیقات به یافتههای عملی زیادی با همكاري گروههاي مسمومین، داخلی، تغذيه و ساير رشتهها رسيدهايم مانند بررسي عوارض ناشی از مسمومیتها وصدمات شیمیایی در گوش و حلق و بيني که کمابیش منتشر شده و برخی هم به مراحل ایدههای دانشبنیان رسیده است. همچنین پژوهشهایی در زمینه تأثیرات طب سنتی در گوش و گلو و بینی با همکاری گروه مربوطه انجام شده است.
- شما چند سال است که در مسؤولیت مدیریت گروه هستید؟ و چه پیگیریهایی بابت این موضوع داشتهاید؟
+ من از سال 73 در گروه بودهام و شش سال است مدیر گروه هستم. به نظر اينجانب به دليل محدودیتهای فیزیکی و فناوری، آهنگ رشد علمي گروه همچون ساير گروههاي آموزشي كند گرديده است.. يكي از راهكارهاي برون رفت از اين بحران، اتخاذ تدابير آيندهنگر همچون ادغام در يا فضاي فيزيكي مناسب و در شان گروه با امكانات و تجهيزات لازم ميباشد كه بنده پيگير آن هستم.