متخصص طب سنتی ایرانی ابراز کرد: بررسی های آماری که در دنیا و ایران انجام شده است نشان می دهد اکثر بیماران مبتلا به ام اس در دوره ای از بیماری با اطلاع یا بدون اطلاع پزشک معالج خود درمانهای مکمل و جایگزین را امتحان کرده اند.
دکتر محمدرضا نورس که در حال انجام یک کار تحقیقاتی با رویکرد طب تلفیقی یعنی استفاده همزمان از طب سنتی، طب نوین و مداخلات روانشناسی بر روی بیماری ام اس است، در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه بعنوان یک پزشک و دوره دیده دکترای تخصصی دانشگاهی طب سنتی بارها در کلینیک با بیماران مبتلا به ام اس (مولتیپل اسکلروز) مواجه شده ام که در مورد روشهای درمانی طب سنتی سوال می کنند، عنوان کرد: وجود مطالب مختلف و ضد و نقیض در درمان این بیماری، بیماران ام اس را دچار سردرگمی کرده است. تبلیغاتی که ادعای درمان کامل ام اس را دارند، اغلب می گویند برای این کار از طب سنتی، طب گیاهی و بعضا طب سوزنی استفاده می کنند. بعضی از این درمانگران حتی حاضرند تضمین کتبی هم بدهند که قادر به درمان ام اس هستند.
وی ادامه داد: نکته ای که تمام آنها در مورد مزیت درمانشان ذکر می کنند این است که روش درمانی آنها "طبیعی" و "بی ضرر" است و بعضا می گویند ظرف مدت یکسال درمان تکمیل می شود. در ایران درمانگرانی وجود دارند که می گویند برای چنین درمانی از طب اسلامی استفاده می کنند که علاوه بر مزایای قبلی، منطبق با آموزه های دینی نیز هست؛ طبیعتا هر مسلمانی علاقمند است که از درمانی به روش اسلامی و دینی بهره مند باشد و کاملا هم درمان گردد. آیا می توان گزینه ای بهتر از این را در ذهن داشت؟ واقعیت چیست، طب سنتی و مکمل و دیگر طب ها کجای درمان این بیماری قرار دارند؟
وی با اشاره به اینکه در گذشته آیا این بیماری وجود داشته و برای تشخیص و درمان آن راهکارهای ارائه شده است گفت: در متون طب سنتی واژه ام اس و مجموعه علامت های متنوع آن و دوره های عود و فروکش کردن وجود ندارد. درمانگران طب سنتی بنا بر دانش و تجربه خود بر حسب نشانه های بیمار یک تشخیص مبتنی بر تحلیل شخصی خود گذاشته ودرمان را شروع می کنند. متاسفانه بدلیل عدم وجود تحقیقات و مطالعات متمرکز در مورد تشخیص و اتخاد درمان مبتنی بر طب سنتی، می بینیم که روش های درمانی و داروهای تجویزی به نظر درمانگر بستگی دارد و ممکن است دو درمانگر طب سنتی تجویزی کاملا متفاوت و حتی برعکس یکدیگر برای یک بیمار داشته باشند.
این متخصص طب سنتی در خصوص فراورده هایی با عنوان طب سنتی و طب اسلامی برای درمان این بیماری، گفت: بدلیل عدم وجود نظارت کافی ، بعضی تولید کنندگان چنین محصولاتی برای اهداف تجاری، در مورد اثربخشی تولیدات خود بیش از حد اغراق می نمایند؛ بعلت عدم انجام تحقیقات بالینی استاندارد روی این فراورده ها نمی توان پاسخ داروهای داده شده را از پاسخ درمانگری طولانی مدت آن تفکیک کرد و بنابراین نمی توان با اطمینان گفت پاسخ دهی فعلی محصول، در درازمدت هم برقرار خواهد ماند.
وی افزود: مشخص نیست که اگر محصولی روی یک نفر پاسخ مطلوب داده، آیا روی بقیه افراد هم چنین خاصیتی را دارد و یا فقط بدلیل تفاوت های فردی، روی بعضی ها موثر بوده است علاوه براین عوارض احتمالی اینگونه محصولات مورد بررسی آماری قرار نگرفته و لذا نمی توان در مورد احتمال بروز عوارض پاسخ علمی دقیقی داد همچنین تداخلات این محصولات با داروهای دیگر بررسی نشده و لذا ممکن است یک محصول گیاهی بی خطر در فردی که داروی خاصی مصرف می کند کاملا خطرناک باشد.
دکتر نورس با اشاره به اینکه بررسی دقیق در مورد اثرات مصرف این داروها در دوران بارداری و روی جنین صورت نگرفته و لذا مصرف اینگونه مواد در دوران حاملگی می تواند با ریسک بالایی همراه باشد، عنوان کرد: بیماری ام اس یک بیماری با تابلوی بالینی بسیار متفاوت است. علت و علائم آن در افراد مختلف کاملا با هم متفاوت است. این دارو ها نمی دانیم روی کدام علائم و علت ها موثر است.
وی ادامه داد: این بیماری خاصیت عود و فروکش کردن دارد. یعنی ممکن است بیمار مبتلا دو سال هیچگونه علامتی نداشته و بعد در عرض چند روز دچار حمله شدید بیماری شود. بنابراین اینکه بیماری شما مدتی در حالت خاموشی بوده است را نمی توان به معنای درمان شدن بیماری در نظر گرفت و آنرا به مصرف یک محصول خاص نسبت داد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه استفاده آگاهانه و اختیاری از طب سنتی و مکمل توصیه می شود، ولی ناچاریم در این مورد مسوولیت را بر عهده پزشک و خود بیمار بگذاریم، گفت: در این عرصه باید به اثربخشی های تبلیغاتی یک محصول اعتماد نکنیم، بررسی های لازم را قبل از تهیه یک محصول از نظر داشتن مجوزهای وزرات بهداشت انجام دهیم و حتما پزشک معالج مان را از آن آگاه کنیم.
وی بیان کرد: به نقل قول دیگر بیماران و تجربیات اینترنتی و افرادی تحت عنوان حکیم، پدر طب سنتی، استاد طب سنتی و .. اعتماد نکنیم ، این موارد نمی تواند ملاک تصمیم گیری باشد، در پزشکی چیزی به نام تضمین درمان وجود ندارد، حتی در مورد بیماریهایی که درمان کاملا شناخته شده دارند، بازهم نمی توان در مورد سیر درمان تضمین داد. چرا که پاسخ بدن افراد مختلف با هم متفاوت است.
دکتر نورس با اشاره به اینکه داروهای گیاهی هم عوارض خود را داشته ، لذا فریب تبلیغات عدم عارضه و یا تداخل با داروهای مصرفی را نخورید، عنوان کرد: توصیه این درمانگران مبنی بر قطع داروهای رایج طب نوین که این داروها شیمیائی هستند یا با عوارض و .. را اصلا مورد توجه قرار ندهید، مسئولیت قطع و تغییر دارو با پزشک معالج شماست همچنین برای استفاده از طب سنتی و مکمل حتما به متخصصان دانشگاهی و پزشکان دوره دیده طب سنتی و مراکز معتبر درمانگاهی و سلامت کده های طب سنتی مراجعه کنند.
وی بیان کرد: واقعیت این است که تعداد کمی از روشهای طب سنتی و مکمل تا بحال در آزمون های بالینی مورد بررسی کامل قرار گرفته اند. بنابراین اطلاعات علمی و مستدل در این مورد زیاد نیست. اما قطعا توجه به تفاوت های فردی افراد که با مزاج شناسی همراه است، تغذیه مبتنی بر آن ، اصلاح سبک زندگی ، مداخلات روانشناختی و توجه به سلامت معنوی و جنبه های اجتماعی این بیماران و طب سوزنی در کنار درمان های طب رایج می تواند کمک بزرگی در کاهش علائم و افزایش کیفیت زندگی بیماران ام اس داشته باشد. اما این نکته مهم است که بدانیم روشهای درمانی طب سنتی و مکمل در حال حاضرفقط نقش کمکی و حمایتی در درمان را دارند و نمی توانند جایگزین داروهای فعلی بیماران شوند. اما امید است که با تحقیقات گسترده ای که شروع شده خبرهای امید بخشی برای این بیماران در آینده وجود داشته باشد.
