عضو هیات علمی گروه غدد دانشگاه علوم پزشکی مشهد ابراز کرد: افرادی که به بیماری‌هایی مثل دیابت و مشکلات قلبی مبتلا هستند باید در روزه‌داری خود احتیاط‌های لازم را داشته باشند. مصرف به موقع داروها و رعایت رژیم غذایی، موضوعاتی است که در حفظ سلامتی این افراد در ماه رمضان موثر است.
دکتر زهرا مظلوم خراسانی، در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه مهم‌ترین و رایج‌ترین انواع این بیماری، دیابت نوع ۱ و نوع ۲ است، گفت: در دیابت نوع ۱، در پانکراس هیچ‌گونه انسولینی تولید نمی‌شود. اغلب کودکان و نوجوانان به این نوع از دیابت مبتلا می‌شوند.
وی ادامه داد: در دیابت نوع ۲، میزان ترشح انسولین کم می‌شود یا به دلایلی عملکرد انسولین در انتقال گلوکز از جریان خون به اندام‌ها، به خوبی انجام نمی‌شود؛ در دیابت بارداری که در زمان بارداری برای خانم ها اتفاق می‌افتد نیز مانند دیابت نوع ۲، میزان انسولین در بدن کاهش می‌یابد که معمولا بعد از زایمان این مشکل برطرف می‌شود.
وی با اشاره به اینکه بیماران دیابتی باید در طول روز دارو مصرف کنند و تامین آب مورد نیاز بدن برای آن‌ها حیاتی است، بنابراین، داشتن اطلاعات کافی از شرایط بیماری فرد و مشورت با پزشک، قبل از اقدام به روزه‌داری در این ماه برای این بیماران ضروری است، گفت: بسیاری از بیماران دیابتی برای انجام تکالیف مذهبی خود در ماه رمضان، روزه می‌گیرند. در حالی که این موضوع سلامتی آن‌ها را به خطر می‌اندازد. با توجه به دستورات دینی، در صورتی که روزه برای سلامت و جان فرد مضر باشد، نباید گرفته شود. اما متاسفانه برخی از بیماران با تغییر در الگوی رژیم غذایی‌شان و نخوردن مایعات، باعث بروز اختلال در قند خون و ایجاد بیماریهای دیگر می‌شوند.
وی با تاکید براینکه اجتناب از روزه‌داری به ویژه برای افرادی که به دیابت نوع ۱ مبتلا هستند اهمیّت بیشتری دارد، گفت: همچنین بیماران دیابتی که از داروهایی استفاده می‌کنند که سطح انسولین خون آن‌ها را تنظیم می‌کند، همین عامل باعث کنترل قند خون در محدوده طبیعی می‌شود، در زمان روزه‌داری، با قطع مصرف داروها، تغییر در رژیم غذایی و کاهش میزان تحرک، گلوکز و انسولین کافی در بدن تولید نمی‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه گلوکز باعث ترشح انسولین و سوختی برای عضلات، کبد، قلب، مغز و سایر اندام‌ها به شمار می‌رود، کمبود گلوکز و انسولین و عدم تامین این مواد حیاتی در بدن، باعث افزایش قند خون بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ می‌شود، ابراز کرد: افرادی که در مرحله پیش دیابت هستند باید بدانند که پیش دیابت زمانی اتفاق می‌افتد که سطح قند خون از محدوده نرمال و طبیعی بیشتر باشد. اما این عارضه به صورت طولانی مدت اتفاق نمی‌افتد تا فرد مبتلا به دیابت شود. این افراد باید بیشتر نسبت به نوع تغذیه و میزان تحرک روزانه‌شان دقت کنند، زیرا مستعد ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند.
وی ابراز کرد: به‌طورکلی توصیه می‌شود بیماران دیابتی از گرفتن روزه اجتناب کنند، زیرا گرفتن روزه روی میزان سطح قند خون آن‌ها اثر می‌گذارد، به‌ویژه افرادی که علاوه بر دیابت به بیماریهای دیگر ناشی از این بیماری مثل مشکلات کلیوی، چشمی، قلبی و عروقی مبتلا هستند.
دکتر مظلوم خراسانی بیان کرد: در برخی موارد بعد از مشورت با پزشک و ارزیابی شرایط بیمار، با رعایت رژیم غذایی مناسب در زمان سحر و افطار، روزه‌داری امکان‌پذیر است. در این موارد نیز توصیه می‌شود که تقریبا ۲ ساعت قبل و بعد از افطار و سحر حتما میزان قند خون خود را اندازه‌گیری کنید. اگر سطح گلوکز خون بیشتر از ۳۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، نباید روزه بگیرید. همچنین افرادی که انسولین مصرف می‌کنند نیز نباید به هیچ عنوان روزه بگیرند.
وی بیان کرد: یکی از عوارض روزه داری برای بیماران دیابتی، کم‌آبی است. از زمان سحر تا افطار، مقدار آب مصرفی صفر می‌شود و این موضوع در مناطق مرطوب و گرمسیر و برای افرادی که فعالیت بدنی زیادی دارند، اثرات مخربی دارد؛ کمبود آب موجب کاهش فشار خون، افزایش ادرار و در نتیجه تعریق بیشتر و آسیب‌های دیگری مثل زمین خوردن، شکستگی استخوان و انقباض عروق را به همراه دارد. احتمال بروز این حوادث و عوارض برای بیماران دیابتی نسبت به افراد سالم بیشتر است.
وی با تاکید بر اینکه برای حفظ سلامتی در روزه داری بیماران حتما با پزشک معالج مشورت کنند، گفت: اگر روزه می‌گیرید، در طول روز قند خون خود را اندازه بگیرید، اگر دچار افت قند شدید، حتما روزه خود را باز کنید و از دارو و مواد غذایی استفاده کنید، اگر علائمی مثل سرگیجه، لز و تعریق بیش از حد داشتید، حتما با پزشک مشورت کرده و سطح قند خون خود را اندازه‌گیری کنید، هنگام افطار و سحر از وعده‌های غذایی که کربوهیدرات و قند زیادی دارند کمتر مصرف کنید تا دچار افزایش قند خون نشوید، آب زیادی بنوشید، از انجام ورزش و فعالیت بدنی شدید خودداری کنید و دستگاه قند خون خود را همراه خود داشته باشید.
