مدیر بیمارستان امید از مراکز زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: اصلاح سبک زندگی و پیشگیری از بیماریهای غیر واگیر در سطح جامعه نیازمند گسترش برنامههای فرهنگ سازی است و معتقدیم که حفظ وزن سالم در طول زندگی میتواند از مهمترین راهکارهای محافظت در برابر سرطان باشد.
دکتر رضا ایروانی در گفتگو با وب دا، اظهار کرد: بر اساس آمارها، بیماری سرطان، دومین عامل مرگ و میر در کشور به شمار میرود و این در حالی است که با اصلاح سبک زندگی، خود مراقبتی و ارتقای سواد سلامت میتوان به میزان زیادی از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرد.
وی با ذکر این نکته که رعایت اصول پیشگیرانه نقش مهمی در حفظ سلامت و عدم ابتلای به سرطان دارد، تأکید کرد: پرهیز از مصرف انواع دخانیات و الکل، انجام فعالیتهای بدنی منظم (3 بار در هفته، هر بار نیم ساعت)، نگهداشتن وزن ایدهآل، تغذیه سالم (غذای کم چرب و فاقد چربی حیوانی، مصرف سبزی و میوه در 5 وعده)، محافظت در برابر عفونتها مانند هپاتیت، ایدز، کرونا و غیره ، مراقبت از پوست (در معرض نور شدید آفتاب قرار نگیرد)، رعایت اصول ایمنی در منزل و محیط کار، داشتن زندگی روانی و معنوی سالم (داشتن هدفهای واقعگرایانه و دوری از تنش و اضطراب)، داشتن زندگی اجتماعی سالم (ارتباط مؤثر با دیگران همراه با احترام و مهربانی و دوری از رقابتهای ناسالم و تنشآمیز، عدم بیاحترامی و قضاوت زودهنگام) و انجام غربالگری از اصول مهم پیشگیری از سرطان محسوب میشود.
دکتر ایروانی با بیان اینکه سرطان از جمله بیماریهایی است که تغذیه نقش تعیینکنندهای در پیشگیری و درمان آن ایفا میکند، خاطرنشان کرد: متأسفانه باید بگوییم که براساس پیشبینیهای سازمان بهداشت جهانی؛ روند ابتلا به سرطان در جهان رو به افزایش است و مطالعات صورت گرفته نشان میدهد که بیش از 30 درصد از انواع سرطانها، با عادات غذایی نادرست مرتبط است و عدد این نسبت برای سرطانهای دستگاه گوارش به 70 درصد میرسد.
وی با اشاره به اینکه با تغییرات غذایی روزانه و رفتارهای مناسب میتوان خطر ابتلا به سرطان را کاهش داد، تصریح کرد: مصرف مواد قندی و چربیهای اشباع شده میزان زیادی کالری و مقدار کمی مواد مغذی به بدن میرسانند، غذاهای پرچرب و مواد غذایی سرخ شده ابتلا به انواع سرطان را بالا میبرد؛ همچنین برخی شواهد نشان میدهد که کاهش مصرف نمک و مواد نگهدارنده در غذاها ممکن است بروز سرطان معده را کاهش دهد.
مدیر بیمارستان امید ادامه داد: افزایش مصرف غذاهای فیبردار از دیگر موارد مؤثر دیگر در پیشگیری از ابتلای به سرطان است، فیبرها موجب کاهش کلسترول خون و کاهش بروز بیماریهای قلبی میشوند و نقش کلیدی در حفظ سلامت دستگاه گوارش ایفا میکنند و باعث میشوند تا ترکیبات سرطان قبل از ایجاد آسیب همراه با موادغذایی در حال حرکت، از طریق دستگاه گوارش خارج شوند.
دکتر ایروانی با تأکید بر اینکه حفظ وزن سالم در طول زندگی میتواند از مهمترین راههای محافظت در برابر سرطان باشد، گفت: روزانه حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط برای همه افراد توصیه میشود، چاقی و اضافه وزن با افزایش احتمال ابتلا به چندین نوع سرطان (از جمله سرطان پستان) بهخصوص در زنان یائسه، سرطان رحم، سرطان مری و سرطان روده بزرگ همراه است.
وی افزود: تحقیقات نشان داده است که با افزایش شاخص توده بدنی، مرگ و میر ناشی از سرطان نیز افزایش مییابد، برای مردان افزایش 5 واحدی BMI با افزایش خطر ابتلا به چندین سرطان مرتبط بوده است.
مدیر بیمارستان امید بیان کرد: از دیگر عوامل ایجاد سرطان میتوان به مواردی همچون موادغذایی آلوده به آفلاتوکسین، زیادهروی در مصرف گوشت قرمز و گوشتهای فرآوری شده، تهیه و طبخ موادغذایی با روشهای نامناسب اشاره کرد.
دکتر ایروانی با ذکر این نکته که مواد غذایی آلوده به آفلاتوکسین و مصرف غلات، حبوبات و مغزهای آلوده به آفلاتوکسین مانند سموم تولید شده از کپک در این موادغذایی موجب بروز سرطان میشود، تأکید کرد: زیادهروی در مصرف گوشت قرمز و گوشتهای فرآوری شده هم با افزایش احتمال بروز سرطان ارتباط دارد؛ همچنین روشهای نامناسب تهیه و طبخ موادغذایی مانند پخت گوشت در حرارت بالا، اضافه کردن مواد شیمیایی و نگهدارنده به گوشت که در تولید سوسیس، کالباس و هات داگ انجام میشود و نیز کنسرو کردن گوشت سبب تولید ترکیبات سرطانزا میشود.
وی تصریح کرد: مصرف الکل و استعمال دخانیات احتمال ایجاد سرطان را به مراتب افزایش خواهد داد، مصرف الکل در ایجاد بسیاری از سرطانهای دهان، گلو، حنجره، مری، روده، کبد و لوزالمعده نقش دارد.
مدیر بیمارستان امید با بیان اینکه دود سیگار حاوی بیش از 7000 ماده شیمیایی از جمله 69 ماده سرطانزا است، خاطرنشان کرد: وقتی دود سیگار استنشاق میشود این مواد شیمیایی وارد ریههای فرد شده و از طریق خون و سیستم لنفاوی در بدن پخش میشوند که میتواند رشد طبیعی سلولها را مختل کند و این کار باعث میشود سلولها خیلی سریع تکثیر شوند یا بهطور غیرطبیعی رشد کنند و اغلب منجر به تولید سلولهای سرطانی میشود.
دکتر ایروانی افزود: افرادی که از محصولات تنباکو استفاده میکنند یا به طور منظم در اطراف دود تنباکوی محیطی هستند در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند، حتی قرار گرفتن در معرض دود محیطی نیز عامل سرطان ریه در افراد غیرسیگاری است، مصرف دخانیات باعث بسیاری از انواع سرطان از جمله سرطان ریه، حنجره، دهان، مری، گلو، مثانه، کلیه، کبد، معده، لوزالمعده، روده بزرگ، راست روده، دهانه رحم و خون میشود.
وی تاکید کرد: در صورت داشتن هر نوع علائم پوستی، زخم، توده، سرفههای مشکوک و طولانی، اختلال و سوءهاضمه طولانی، استفراغ و سرفه همراه خون، اسهال و یبوست طولانی، خونریزی غیرطبیعی در ادرار و مدفوع، بیاشتهایی یا کاهش وزن بیدلیل باید حتماً به پزشک مراجعه شود.