محققان دانشگاه علوم پزشکی مشهد به بررسي اثر عصاره آبی- الکلی آویشن شیرازی بر بیماران مبتلا به انسداد مزمن ریه و انجام فاز يک کارآزمایی بالینی کارواکرول پرداختند.

وحیده قرآنی، دانش آموخته دکترای تخصصی فیزیولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه گیاهان دارویی با تاریخ زندگی انسان پیوندی تنگاتنگ دارند، گفت: در حال حاضر با پيشرفت علوم، مطالعه در مورد گياهان دارويي، استخراج و شناسايي ترکيبات مؤثر آن‏ها، افزايش يافته است.

وی ادامه داد: گياه آویشن شیرازی از قديم مورد استفاده درماني قرار گرفته و بر اثرات درماني آن نظير اثرات ضد آسمي و ضد سرفه تأکيد شده است، در تحقيق حاضر اثر داروی گياهی آویشن شیرازی بر بیماران مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه و انجام کارآزمایی بالینی فاز یک کارواکرول (ازجمله مواد مؤثره این گیاه) جهت ارزیابی بی‌خطری و تحمل‌پذیری اين ماده دارويي در انسان مورد بررسی قرار گرفت.

دکترای تخصصی فیزیولوژی واحد توسعه تحقیقات بالینی بیمارستان امام رضا(ع) با اشاره به اینکه علی‌رغم بررسی اثرات کارواکرول در مدل‌های آزمایشگاهی و جانوری، اطلاعات بالینی اندکی در مورد کارواکرول وجود دارد؛ لذا در بخش اول این پژوهش بی‌خطری و تحمل‌پذیری این ماده در انسان مورد بررسی قرار گرفت، گفت:  از طرف دیگر، بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) يك بيماري التهابي است و هدف از درمان آن، پيشگيري و رسيدن به درجاتي از كنترل علائم باليني است.

وی ضمن بیان اینکه گياهان دارويي می‌توانند عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای سنتتیک داشته باشند و نیز با توجه به سابقه مصرف آویشن شیرازی در طب سنتي به‌عنوان ضدالتهاب، ضد احتقان، ضد اسپاسم، ضد سرفه و خلط‌ آور، در بخش دیگری از این پژوهش، داروی گیاهی آویشن شیرازی در درمان بیماران مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه مورد استفاده قرار گرفته شد، عنوان کرد:مطالعه حاضر در دو بخش به‌منظور انجام فاز یک کارآزمایی بالینی کارواکرول (carvacrol) و بررسی اثر عصاره آبی- الکلی آویشن شیرازی (Z. multiflora) بر درمان بیماران مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه انجام شد.

دکتر قرآنی با اشاره به اینکه در بخش اول، به منظور ارزیابی بی‌خطری و تحمل‌پذیری کارواکرول، 40 نفر داوطلب سالم به‌طور تصادفی به 2 گروه برای دریافت 1 و 2 میلی‌گرم/کیلوگرم/روز کارواکرول برای مدت یک ماه تقسیم شدند، خاطر نشان کرد: آزمایش‌های بالینی معمول بیوشیمیایی، هورمونی، خون‌شناسی و آزمایش کامل ادرار و همچنین انجام تستهای عملکرد ریوی قبل و یک ماه پس از مصرف کپسول‌های کارواکرول انجام شد. 

وی ابراز کرد: در بخش دوم، اثر پیشگیرنده دو دوز عصاره آبی- الکلی آویشن شیرازی که به‌صورت الگزیر آماده شده بودند بر علائم تنفسی، تست‌های عملکرد ریه، تعداد کل گلبول‌های سفید و انواع آن، میانجی‌های التهابی سرم و استرس اکسیداتیو مورد بررسی قرار گرفت.

دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: در این بخش،45 نفر از بیماران به‌صورت تصادفی به سه گروه دارونما، دریافت‌کننده عصاره آویشن شیرازی با دوز 3 و 6 میلی‌گرم/کیلوگرم/روز،  برای مدت 2 ماه تقسیم شدند؛ علائم تنفسی و تست‌های عملکرد ریوی، شمارش سلول‌های خونی، فاکتورهای التهابی، عوامل اکسیدانی و آنتی‌اکسیدانی در سه مرحله شامل قبل درمان، یک و دو ماه پس از درمان مورد ارزیابی قرار گرفت. 

وی بیان کرد:  نتایج فاز یک در مورد اثرات کارواکرول بر روی داوطلبین سالم نشان داد که یک ماه درمان با کارواکرول معیارهای مورد ارزیابی را به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر قرار نداد و بی‌خطری و تحمل‌پذیری بالینی را برای این ماده شیمیایی نشان داد.

دکتر قرآنی عنوان کرد: دو ماه درمان با عصاره آویشن شیرازی موجب بهبود علائم تنفسی، تست‌های عملکرد ریه، تعداد کل و انواع گلبول‌های سفید، میانجی‌های التهابی و استرس اکسیداتیو در بیماران COPD گردید؛ بنابراین می‌توان از این داروی گیاهی به‌عنوان دارویی در درمان پیشگیرنده COPD کمک گرفت.

وی گفت: نتایج این مطالعه در چندین مجله علمی معتبر بین المللی به چاپ رسیده است. بر اساس نتایج بدست آمده از مطالعه حاضر و سایر مطالعات انجام شده در این زمینه توسط تیم پژوهشی به سرپرستی استاد آقای دکتر محمد حسین بسکابادی، شربت گیاهی آویشن شیرازی و کپسول کارواکرول جهت درمان بیماری های انسدادی ریه از جمله آسم و COPD ثبت اختراع شدند.