مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: بر اساس پیش‌بینی‌های جهانی، تعداد موارد جدید سرطان پستان در ایران و جهان طی ۲۰ سال آینده حدود یک‌ونیم برابر افزایش خواهد یافت و این موضوع ضرورت توجه جدی به پیشگیری، غربالگری و تشخیص زودهنگام را دوچندان می‌کند.
به گزارش خبرنگار وب‌دا، دکتر جعفر جندقی در همایش «یک شهر برای سلامتی زنان» که به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در مجتمع شهدای سلامت برگزار شد، با اشاره به آغاز پویش ملی آگاهی‌بخشی سرطان پستان از ۹ مهر تا ۹ آبان ۱۴۰۴، گفت:آمارهای سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد موارد جدید سرطان پستان در زنان ایران از حدود ۱۵ هزار و ۵۰۰ مورد در سال ۲۰۲۲ به بیش از ۲۲ هزار و ۸۰۰ مورد در سال ۲۰۲۵ خواهد رسید.
وی افزود: در حالی که میزان بروز بیماری در کشور نسبت به میانگین جهانی کمتر است، اما افزایش موارد مرگ‌ومیر دو برابر میانگین جهانی پیش‌بینی می‌شود که نشان‌دهنده تأخیر در تشخیص بیماری است.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت تأکید کرد: آگاهی زنان از اهمیت معاینات دوره‌ای و مراجعه منظم به مراکز سلامت نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از سرطان پستان دارد. هر بانویی پس از ۳۰ سالگی باید خودآزمایی پستان را بیاموزد و در فواصل منظم تحت معاینه متخصص قرار گیرد.
به گفته‌ی وی، سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در میان زنان ایرانی است و سالانه بیش از ۱۹ هزار مورد جدید از آن شناسایی می‌شود. در کشور، روزانه بیش از ۵۰ زن به سرطان پستان مبتلا می‌شوند و به‌طور میانگین هر ساعت دو زن در ایران شناسایی می‌شوند.
دکتر جندقی با اشاره به نقش عوامل اجتماعی و محیطی در سلامت جامعه گفت: تنها ۲۰ درصد سلامت افراد در اختیار نظام سلامت است و ۸۰ درصد دیگر به عوامل اجتماعی، اقتصادی و محیطی مانند تغذیه، آلودگی هوا، استرس، درآمد و سبک زندگی مربوط می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه آلودگی هوا از سوی سازمان جهانی بهداشت به‌عنوان یکی از عوامل مستقل ابتلا به سرطان معرفی شده است، افزود:علاوه بر دخانیات، مصرف الکل و تغذیه ناسالم، وجود فلزات سنگین، رنگ‌های مصنوعی و سموم در مواد غذایی نیز خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. لازم است دستگاه‌های نظارتی با جدیت بیشتری این تهدیدها را شناسایی و کنترل کنند.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر با هشدار درباره فعالیت مافیاهای دخانی گفت:مافیای دخانیات در حال حاضر دو گروه اصلی را هدف گرفته است؛ نخست بانوان برای افزایش میزان مصرف تا سطح مشابه مردان، و دوم جوانان برای تضمین فروش در سال‌های آینده.
وی با بیان اینکه پیشگیری از سرطان پستان باید در چند سطح دنبال شود، افزود:در پیشگیری بنیادی باید عوامل خطر در جامعه کاهش یابد؛ در پیشگیری اولیه، اصلاح سبک زندگی و دوری از دخانیات اهمیت دارد؛ در پیشگیری ثانویه، تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر باید در اولویت باشد؛ و در پیشگیری ثالث، مراقبت‌های تسکینی و بازتوانی بیماران باید گسترش یابد.
دکتر جندقی سه رکن اصلی راهبرد جهانی مبارزه با سرطان پستان را شامل ارتقای سلامت و تشخیص زودهنگام، تشخیص به‌موقع (حداکثر ظرف ۶۰ روز از مراجعه اولیه) و درمان جامع شامل جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و مراقبت‌های تسکینی برشمرد.
وی تأکید کرد: اگر فرآیند شناسایی، آموزش، غربالگری، تشخیص و درمان به‌صورت یکپارچه اجرا شود، بیماران سردرگم نخواهند شد و نرخ بقای مبتلایان به سرطان در کشور به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد.
اجرای «پویش صورتی» غربالگری سرطان‌های شایع بانوان از ۹ مهر تا ۹ آبان
دکتر نغمه رزاقی، مسئول امور بانوان دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در این همایش اظهار کرد: پویش صورتی غربالگری سرطان‌های شایع بانوان با محوریت پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان پستان و دهانه رحم، از ۹ مهر ماه تا ۹ آبان ماه در سراسر کشور و هم‌زمان در مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حال اجراست.
وی هدف از اجرای این پویش‌ها را آگاه‌سازی و حساس‌سازی بانوان در حوزه سلامت عنوان کرد و گفت: غربالگری و انجام ماموگرافی این امکان را فراهم می‌کند که بیماری پیش از لمس توده، شناسایی شود. تشخیص زودهنگام می‌تواند میزان موفقیت درمان را از حدود ۴۰ درصد به بیش از ۹۰ درصد افزایش دهد و بر اساس آمار جهانی، همین اقدام ساده و مؤثر، مرگ‌ومیر ناشی از سرطان پستان را تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد.
وی افزود: آزمایش‌های پاپ اسمیر و تست HPV نیز در پیشگیری از سرطان دهانه رحم نقش بی‌بدیلی دارند و می‌توانند بیش از ۸۰ درصد موارد جدید سرطان را پیش از بروز، شناسایی و پیشگیری کنند. در صورت تشخیص زودهنگام، نرخ درمان موفق به بیش از ۹۵ درصد می‌رسد.
مسئول امور بانوان دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد:هر بار که بانویی برای انجام غربالگری اقدام می‌کند، در واقع نه‌تنها از سلامت خود، بلکه از سلامت خانواده، جامعه و آینده محافظت می‌کند. این آگاهی، نخستین گام در مسیر زندگی سالم‌تر، آگاهانه‌تر و با کرامت برای بانوان سرزمین ماست.
وی با اشاره به نقش بانوان شرکت‌کننده در این همایش به‌عنوان سفیران سلامت در محل کار و زندگی خود گفت: حضور بانوان در این پویش، به گسترش پیام‌های آگاهی‌بخش سلامت در سطح جامعه کمک می‌کند و منجر به توسعه فرهنگ پیشگیری می‌شود.
دکتر رزاقی اعلام کرد:در بازه زمانی ۹ مهر تا ۹ آبان ماه، پویش صورتی غربالگری سرطان‌های شایع بانوان به‌ویژه سرطان پستان به‌صورت جهانی برگزار می‌شود و خدمات غربالگری در مراکز بهداشت به‌صورت رایگان انجام می‌شود. موارد نیازمند دریافت خدمات تخصصی‌تر نیز به سطوح بالاتر ارجاع داده خواهند شد.
وی افزود: در قالب طرح ملی هفته ماموگرافی رایگان، سه مرکز منتخب در حوزه دانشگاه علوم پزشکی مشهد خدمات ویژه به بانوان ارائه می‌دهند؛ این مراکز شامل بیمارستان امید، کلینیک امام رضا (ع) در مشهد، و بیمارستان شهید مدرس کاشمر هستند که در آن‌ها خدمات ماموگرافی رایگان برای بانوان واجد شرایط ارائه می‌شود.
مسئول امور بانوان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پایان خاطرنشان کرد:سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، تحرک بدنی کافی و ارتقاء سواد سلامت نقش کلیدی در پیشگیری از انواع بیماری‌ها از جمله سرطان پستان دارند. مادران ما باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند تا خود و خانواده‌شان از بیماری‌های غیرواگیر در امان بمانند.
تأکید بر ضرورت اجتماعی‌سازی سلامت زنان
دکتر محمدعلی نبی‌پور، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی، نیز در این همایش، بر ضرورت ترویج آگاهی عمومی و مشارکت اجتماعی در حوزه سلامت، به‌ویژه سلامت بانوان، تأکید کرد وگفت:سلامت یکی از بنیادی‌ترین شاخص‌های توسعه در هر جامعه است و میزان سلامت عمومی مردم، معیار سنجش پیشرفت کشورها محسوب می‌شود. در این میان، سلامت زنان جایگاهی ویژه دارد، چراکه زنان محور خانواده و رکن اساسی پایداری اجتماعی هستند.
دکتر نبی‌پور با اشاره به نقش تعیین‌کننده زنان در نظام سلامت کشور افزود:بیش از ۴۴ میلیون نفر از جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دهند و حدود ۷۰ درصد نیروهای فعال در حوزه سلامت، از جمله پرستاران و کادر درمانی، زن هستند. این نشان‌دهنده نقش بی‌بدیل آنان در ارتقای سلامت جامعه است.
وی با بیان اینکه یکی از چالش‌های اصلی سلامت بانوان در کشور، ابتلا به سرطان پستان و مسئله چاقی و کم‌تحرکی است، تصریح کرد:سلامت جسم و روان زنان نه‌تنها برای خود آنان، بلکه برای سلامت خانواده و جامعه اهمیت دارد. بنابراین، اقدامات پیشگیرانه و آگاهی‌بخشی باید به‌صورت مستمر و هدفمند دنبال شود.
معاون سیاسی استانداری خراسان رضوی، ناآگاهی عمومی را یکی از مهم‌ترین مشکلات جامعه در حوزه سلامت دانست و گفت:بخش قابل‌توجهی از آسیب‌های اجتماعی و مشکلات حوزه سلامت ناشی از ناآگاهی است. آگاهی‌بخشی، به‌ویژه از طریق پویش‌های اجتماعی و مردمی، نقش مؤثری در پیشگیری از این مشکلات دارد.
وی افزود:هر زمان که جامعه را در موضوعات مختلف از جمله سلامت، مبارزه با مواد مخدر و آسیب‌های اجتماعی فعال کرده‌ایم، نتایج مطلوب‌تری به دست آمده است. در مقابل، هرجا امور بیش از حد رسمی و اداری شده، با موانع و چالش‌های بیشتری مواجه شده‌ایم.»
نبی‌پور با قدردانی از نقش دهیاران، فعالان اجتماعی و رسانه‌ها در اجرای پویش «یک شهر برای سلامتی زنان» گفت:این حرکت‌ها باید از دل جامعه بجوشد و با مشارکت مردم ادامه پیدا کند. دولت وظیفه هدایت‌گری و حمایت‌گری دارد، اما موفقیت زمانی محقق می‌شود که مردم در صحنه باشند.
وی با تأکید بر لزوم شکستن برخی تابوهای فرهنگی در مسیر اطلاع‌رسانی و آموزش سلامت خاطرنشان کرد:برای افزایش آگاهی در بین دانش‌آموزان، زنان، کودکان و نوجوانان، باید جرأت گفت‌وگو و اطلاع‌رسانی را در جامعه تقویت کنیم. تنها از مسیر آگاهی است که می‌توان بسیاری از موانع و مشکلات را پشت سر گذاشت.
تأکید بر نقش زنان در ارتقای سلامت جامعه
فاطمه حامد ابریشم‌تاب، مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی نیز در این همایش ضمن اشاره به برگزاری هم‌زمان برنامه‌های مشابه در سراسر استان گفت: امروز که در خدمت شما هستم، در ۳۴ شهرستان استان، همایشی مشابه در حال برگزاری است. هدف اصلی این برنامه‌ها، اطلاع‌رسانی به بانوانی است که می‌توانند در ترویج فرهنگ سلامت در میان سایر اقشار جامعه نقش‌آفرین باشند.
وی با بیان اینکه در این همایش گروه‌های مختلفی از زنان تأثیرگذار از جمله دهیاران، رابطان سلامت و نمایندگان آموزش‌وپرورش حضور دارند، افزود: دهیاران می‌توانند نقش مؤثری در انتقال پیام‌های سلامت به بانوان روستایی و عشایر ایفا کنند. امیدواریم خروجی این برنامه‌ها، برگزاری دوره‌های آموزشی مؤثر توسط این گروه‌ها برای بانوان تحت پوشش‌شان باشد.
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی از اجرای پویشی با عنوان «یک شهر برای سلامت زنان» در سطح استان خبر داد و گفت: این پویش از مهرماه آغاز شده و تا نهم آبان‌ماه ادامه دارد. در روزهای پایانی، برنامه‌ای فرهنگی‌ورزشی در همه پارک‌های بانوان ۳۴ شهرستان استان برگزار خواهد شد تا از این فرصت برای ترویج و اطلاع‌رسانی سلامت بانوان بیشترین بهره‌برداری شود.
حامد با تأکید بر نقش محوری زنان در سلامت خانواده تصریح کرد: اگر سلامت بانوان تضمین شود، سلامت خانواده و در نتیجه سلامت جامعه نیز تحقق خواهد یافت.
وی در بخش پایانی سخنان خود ضمن قدردانی از نهادهای همکار در برگزاری این برنامه گفت: از بنیاد توسعه خراسان، بنیاد سپه، بنیاد رشد توسعه زنان خراسان رضوی، انجمن بیماران سرطانی و بیمارستان ناظران که برای ارتقای سلامت زنان استان تلاش می‌کنند، صمیمانه تشکر می‌کنم. همچنین از دانشگاه علوم پزشکی مشهد، سایر دانشگاه‌های علوم پزشکی استان، شهرداری‌ها و فرمانداری‌ها، به‌ویژه شهرداری مشهد، برای همکاری در اجرای پویش قدردانی می‌کنم.
وی ابراز امیدواری کرد: ان‌شاءالله با استمرار این اقدامات، شاهد کاهش بیماری‌ها و ارتقای نشاط و سلامت در میان زنان استان باشیم. بانوان خراسان رضوی هر روز سالم‌تر، شاداب‌تر و پرنشاط‌تر خواهند بود.
