فلوشیپ اکوکاردیوگرافی و استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تاکید بر کنترل مستمر وضعیت سلامت در مادران باردار دارای بیماری قلبی اظهار کرد: شروع این ارزیابی از قبل از بارداری و تا بعد از زایمان میتواند بسته به شرایط انجام شود. توجه به سطح فشار خون بیمار و ظرفیت فعالیتی و گرفتن نوار قلب، اهمیت ویژه دارد. بسته به نوع و شدت اختلال قلبی، تعیین ریسک انجام شده، نحوه مراقبت و همین طور سطح دریافت خدمت، برنامه ریزی میشود.
دکتر هورک پورزند در گفتگو با وب دا در گفت: در طول دوران بارداری و بخصوص از هفته ششم بارداری، تغییراتی در حجم گردش خون، مقاومت عروق محیطی و ریوی و ضربان قلب پیش میآید که این تغییرات در یک قلب طبیعی به خوبی تحمل میشوند اما در صورت ابتلا مادر به بیماری قلبی، احتمال عوارض قلبی عروقی بالا خواهد رفت. به عنوان مثال کاهشی که در مقاومت عروق محیطی پیش میآید در بیماری که شنت داخل قلبی با فشار شریان ریه بالا داشته یا در موارد تنگی دریچه میترال یا آئورت، مشکلآفرین میگردد.
وی با بیان اینکه بسته به نوع و شدت اختلال قلبی، ریسک بارداری و احتمال بروز خطر برای مادر در صورت ادامه حاملگی متفاوت خواهد بود. خاطر نشان کرد: مواردی از اختلالات قلبی وجود دارند که عملا بارداری برای مادر، ممنوع خواهد بود و در صورت باردار شدن، باید در مورد ختم آن تصمیمگیری شود.
دکتر پورزند با تاکید بر بیشتر شدن شیوع موارد بیماری قلبی در مادران باردار به دلایل مختلف، گفت: تعداد موارد با سابقه بیماریهای مادرزادی قلبی که به سن باروری میرسند بیشتر شده؛ شیوع بالاتری از چاقی، فشار خون بالا یا دیابت دیده میشود. بالا رفتن سن بارداری نیز خود سبب شده احتمال همراهی مواردی مانند بیماریهای ایسکمیک قلبی با فشار خون بالا در مادران باردار بیشتر شود که عملا چالشی در مراقبتهای ارایه شده در طول بارداری محسوب میگردد.
فلوشیپ اکوکاردیوگرافی ادامه داد: مشکل دیگر در مادران باردار با بیماری قلبی، افزایش احتمال بروز عوارض در جنین و نوزاد میباشد که میتواند به زایمان زودس، تاخیر در رشد داخل رحمی، سقط، تولد نوزاد با وزن کم منجر گردد.
وی همچنین افزود: مورد دیگر، انعقادپذیری افزایش یافته در بارداری است که کنترل وضعیت انعقادی در مادرانی که دریچه مصنوعی فلزی دارند و نیازمند مصرف وارفارین هم میباشند دچار مشکل میکند.
دکتر پورزند ادامه داد: از یک سو، تجویز وارفارین خصوصا در هفته شش تا دوازده بارداری میتواند باعث بروز عوارضی در جنین گردد و از سوی دیگر، داروهای جایگزین وارفارین، نیازمند در نظر گرفتن تمهیدات مختلفی مانند دسترسی به آزمایشات تخصصی برای چک اثر دارو یا نیاز به بستری طولانی مدت در بیمارستان در مقطعی از بارداری برای تجویز داروی ضدانعقادی تزریقی است. تمامی این موارد در حکم تمهیداتی برای کنترل مناسب وضعیت انعقادی در مادر برای جلوگیری از تشکیل لخته بر روی دریچه و از طرف دیگر، توجه به حداقل رساندن عوارض جنینی ناشی از دارو است.
متخصص قلب و عروق اظهار کرد: بیمارانی که در بارداری قبلی، تشخیص نارسایی قلبی برایشان داده شده در مورد بارداری بعدی باید هشدار لازم داده شود، حتی اگر کارکرد قلب به حد نرمال بازگشته باشد احتمال عود نارسایی در بارداری بعدی وجود خواهد داشت.
دکتر پورزند ضمن اشاره به اینکه مواردی از بیماریهای قلبی خصوصا دریچهای هستند که نیازمند مداخله به صورت جراحی یا غیرجراحی قبل بارداری خواهند داشت، گفت: بیمارانی که دریچه مصنوعی فلزی دارند به عنوان بارداری پرخطر نیازمند کنترل وضعیت انعقادی مناسب هستند.
وی تاکید کرد خانمهایی که تصمیم به بارداری دارند و در بستگان نزدیک، سابقه مرگ ناگهانی یا بیماریهای مادرزادی قلبی داشتند باید از نظر قلبی عروقی بررسی شوند.
این استاد دانشگاه همچنین بیان کرد یک چالش مهم دیگر در موارد فشار خون مزمن است که بعلت ممنوعیت مصرف بعضی دستههای دارویی مهم و شایع در بارداری، مجبور به تغییر دارو، در صورت باردار شدن خواهیم شد.