دکترای تخصصی سلامت و رفاه اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: راهکار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشورمان برای ارتقا سلامت و اقدام در زمینه عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، اجتماعی شدن سلامت میباشد.
دکتر تکتم پیکانی در راستای تعیین کننده های اجتماعی سلامت در گفتگو با وب دا گفت: سلامتی، عبارت است از آسایش کامل جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی انسان که طبق این تعریفِ سازمان بهداشت جهانی، سلامتی تنها فقدان بیماری یا نواقص دیگر در بدن نیست بلکه با مقولهای چند جانبه روبرو هستیم.
وی افزود: بر این اساس، امروزه دیدگاهها دربارهی سلامتی نیز چشم انداز وسیعتری پیدا کرده است و به تعیینگرهای غیر طبیِ سلامت مانند عوامل اجتماعی، اقتصادی و محیط فیزیکی توجه ویژهای میشود هر یک از این عوامل به خودی خود یا از طریق تاثیر بر یکدیگر، وضعیت سلامتی را به شدت تحت تاثیر قرار میدهند و موجب میشود مردم به مراقبتهای پزشکی نیاز داشته باشند.
دکتر پیکانی با این توضیح به منظور از تعیین کنندههای اجتماعی سلامت اشاره و تصریح کرد: تعیین کننده های اجتماعی سلامت شرایطی است که فرد در آن به دنیا میآید، رشد و کار میکند و سالخورده میشود شواهد نشان داده است که ریشه بیماریها و ناخوشی ها در همین شرایط زندگی روزانه نهفته است.
دکترای تخصصی سلامت و رفاه اجتماعی به برخی از مهمترین تعیینکنندههای اجتماعی سلامت اشاره و بیان کرد: درآمد/ فقر، آموزش، اشتغال/ بیکاری، وضعیت مسکن، داشتن حمایت اجتماعی/ طرد اجتماعی، محیط زیست و... مهمترین تعیین کننده های اجتماعی سلامت گفته میشود که این عوامل بیش از عوامل بیولوژیکی سبب ابتلا به بیماریها میشوند و اگر نادیده گرفته شوند، تحقق اهداف بخش سلامت و برقراری عدالت در سلامت را غیرممکن میسازند.
وی افزود: شرایط آسیبرسان به سلامت به هیچ وجه نباید طبیعی و اجتنابناپذیر تلقی شوند، چرا که نتیجهی تلخ اجرای برنامهها و سیاستهای نادرست اجتماعی و اقتصادی و ساخته دست بشر هستند.
دکتر پیکانی همچنین اذعان کرد: تجارب جهانی حاکی از این است که برای کاهش نابرابری در سلامت و بهبود تعیینکنندههای اجتماعی سلامت لازم است همه بخشها اعم از بخش دولتی، خصوصی و جامعه مدنی همکاری کنند.
وی اظهار داشت: راهکار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشورمان برای ارتقا سلامت و اقدام در زمینه عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، اجتماعی شدن سلامت است.
دکتر پیکانی به موارد تحقق یافتن اجتماعی شدن سلامت اشاره و خاطرنشان کرد: مشارکت سازماندهی شده تمامی آحاد مردم در حوزه سلامت همچنین تحقق پوشش همگانی سلامت با اولویت برنامههای ارتقایی سلامت و اقشار محروم جامعه از اینگونه موارد می باشد.
وی به دیگر موارد تحقق یافتن اجتماعی شدن سلامت اشاره و تصریح کرد: شناخت، سازماندهی، توانمندسازی و بهکارگیری منابع انسانی، مالی و فیزیکی خارج از بخش سلامت در کنار منابع داخل این بخش در جهت اصلاح مدیریت نظام سلامت به منظور تامین و ارتقا سلامت فرد، خانواده و جامعه و ادغام خدمات مربوط به پیشگیری و کنترل آسیبهای اجتماعی و تعینکنندههای اجتماعی در نظام سلامت از دیگر موارد تحقق می باشد.
دکتر پیکانی اذعان کرد: راهبرد اجتماعی شدن سلامت به این دلیل دنبال می شود که اثر بخش بودن اقدامات بخش سلامت مستلزم توجه به سلامت در همه سیاستها است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: چنانچه در سیاستگذاریها و اجرای سیاستها به ریشههای اجتماعی ناخوشیها و مشکلات سلامتی (مانند بیکاری، ضعف نظام آموزشی و عدم تناسب آموزشها با نیاز بازار کار، سیستم حمل و نقل، گسترش حاشیه نشینی و...) توجه نشود، هر چقدر هم که بخش سلامت به لحاظ نیروی متخصص، تجهیزات پزشکی پیشرفته و دارو تقویت شود اما باز هم عدالت در سلامت تحقق نخواهد یافت.