ماه مهمانی خدا فرا رسیده است. در فرهنگ اسلامی، در این ماه مبارک، تشنگان جرعههای خلوص و پاکی، و گرسنگان طعام صداقت و راستکرداری، که لباسهای عاریتی گناه و بداخلاقی را از تن بدر کرده و جامههای نوپوش راستی و درستی پوشیدهاند، بر سفرهی الهی مینشینند تا از شهد گوارای ایمان بنوشند و طعام مهربانی و مهرورزی را بر جان خویش عرضه دارند.
از پیامبر اکرم(ص) نقل است که در بارهی ماه مبارک فرمودهاند: «ماهى است كه در آن به ميهمانى خدا دعوت شدهايد و در آن، از اهل كرامت خدا قرار داده شدهايد. نفَسهايتان در آن، تسبيح است؛ خوابتان در آن ، عبادت است؛ عمل [خيرِ ]شما در آن ، پذيرفته است؛ و دعاى شما در آن، مستجاب است»*
این جملات، از خطبهی شعبانیه نقل گردیده که بزرگان شیعه، بر مستند بودن آن تأکید نمودهاند. پیامبر اکرم(ص) در این خطبه که گویا در اواخر ماه شعبان المعظم و در ایام حلول ماه رمضانالمبارک ایراد گردیده، به فضائل ماه رمضان میپردازند و به مؤمنین توصیه میکنند که از برکات و حسنات این ماه غافل نمانند.
مضمون خطبه چنین است که پروردگار متعال، انسانها را در این ماه مبارک، به سفرهی خویش فرا میخواند و از طعام و شربت پاک الهی به مقربان و مؤمنین مینوشاند. گویا در این مهمانی، فقط کسانی پذیرفته میشوند که با خدا و خلق و با خویش، صداقت دارند و اگر گناهکار و روسیاه به درگاه آمدهاند، پیش از ورود به جوار حضرت حق، استغفار و توبه مینمایند و سپس اذن ورود میطلبند.
چنانکه در این خطبهی زیبا آمده است حضرت میفرمایند حتی نفسکشیدن در هوای پاک این ماه عزیز که از فعالیتهای غیر ارادی مخلوقات الهی میباشد، مانند تسبیح گفتن و شکرگزاری است و حتی خواب که در زمرهی طبیعیترین اعمال آدمی و از افعال نیمه ارادی انسان به شمار میرود هم عبادت به حساب میآید. به راستی چه رمز و رازی در این ماه است که حتی اعمالی ساده و طبیعی انسان مانند نفس کشیدن و خوابیدن هم در آن ثواب دارد و عبادت و رستگاری محسوب میشود؟
بسیاری از افراد که ایمان عمیق و قلبی ندارند، از فواید روزه و نقش آن در سلامتی جسم و روان مطلع نیستند و جایگاه این وظیفهی الهی را فقط به چشم نخوردن در یک بازهی زمانی مشخص تقلیل میدهند.
خوشبختانه، دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سالهای اخیر یک مجلهی انگلیسی زبان را در خصوص تغذیه، روزه داری و سلامت راهاندازی کرده که در آن پزشکان، متخصصان علوم درمانی و دانشوران حوزهی سلامت، مقالات زیادی در این مجله در فواید و آثار روزه بر سلامتی جسم و روان و نیز تأثیر این فریضه بر بیماریهای مزمن یا بیماریهای غیر واگیردار به رشتهی تحریر درآوردهاند.
آنها که به اعتقادات دینی پایبندی دارند و ایمانشان عمق و وسعت بیشتری دارد اطمینان دارند که خداوند متعال، هر وظیفهای که برای بندگانش مقرر کرده به مصلحت و فایدهای بوده که ممکن است ما از آن اطلاع نداشته باشیم اما نشانههای زیادی در دست است که مؤمنین که همیشه به فرایض دینی عمل میکنند از سلامت جسم و روان بیشتری برخوردار میباشند.
در کنگرهای که چند سال پیش توسط دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این زمینه برگزار گردید و 140 مقاله به دبیرخانهی آن ارسال گردید، محققان و پژوهشگران به بررسی فواید و آثار روزه در سلامت پرداخته بودند. همچنین تحقیقات میدانی نیز توسط پژوهشگران در استانهای مختلف از جمله، تهران، مشهد و هرمزگان در این زمینه انجام گرفته که نشان از تأثیر مثبت روزهداری بر سلامت جسم و روان افراد بوده است.
به راستی که آرامش واقعی انسان و سعادت ابدی آدمی، در این طریق است و تنها از این مسیر است که به خوشبختی کامل دست مییابد. در عصر حاضر و در زندگی مدرن و ماشینزدهی امروز، که حتی لحظهای فرصت غنودن و ایستادن و به خود اندیشیدن، از ما گرفته شده و بیشتر تلاشهای ما و همنوعانمان مصروف اهداف مادی و دنیوی گردیده است، چه خوب است که از این فرصت مغتنم بهره بگیریم و با نیکان، مهربانان، مؤمنین، انسانهای نیکوکار، محسنین، پاکان، انساندوستان، خوشاخلاقان، بخشندگان و سخاوتمندان و گروندگان به مسیر حق تعالی، همراه و همسو گردیم تا به مقصد آفرینشمان نزدیکتر شویم. شاید که عبادتمان در درگاه حق پذیرفته گردد، دعایمان مستجاب شود و به آرامش و آمرزش ابدی دست یابیم؛ در رمضان، که فرصتی برای رستگاری است.