رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد و رئیس کارگروه اخلاق پزشکی منطقه ۹ کشور گفت: باید از ظرفیتهای علمی و پژوهشی در جهت خدمت حداکثری به مردم و گروههای هدف ، نهایت استفاده را داشته باشیم و معتقدیم که کمیته اخلاق میتواند هدایتگری خوبی در مسیر رفع مشکلات مردم داشته باشد.
به گزارش وب دا، دکتر محمدعلی کیانی در کارگروه اخلاق پژوهش و نشستی که با موضوع پرسش و پاسخهای متداول در اخلاق پژوهش و انتشار برگزار شد، اظهار کرد: کمیته اخلاق در بحث پژوهش از اهمیت ویژهای در موضوعاتی همچون اصول و چهارچوب کاری، رعایت موارد اخلاقی و محرمانگی در مطالعات بالینی و حیوانی و رسیدن به نتیجه مطلوب نقش دارد.
وی تصریح کرد: تا زمانی که کمیته اخلاق تائید نهایی را نداشته باشد اجرای آن کار پژوهشی درست نیست، ما میبینیم که در برخی از موارد قبل از تایید کمیته اخلاق طرح اجرا شده و به پایان رسیده که به لحاظ اخلاقی کار درستی نیست، هرچند که در سوی مقابل بر سرعتبخشی اقدامات کمیته اخلاق و عدم طولانی شدن زمان پاسخگویی هم تاکید داریم.
رئیس کارگروه اخلاق پزشکی منطقه ۹ کشور با بیان اینکه ممیزیها باید طبق صرف و صلاح مجموعه باشد، خاطرنشان کرد: منظور از این حرف کاهش هزینههای مالی نیست، بلکه این است که آن طرح از پختگی کامل برخوردار بوده و با درصد اثرپذیری بالا هم همراه باشد.
دکتر کیانی اضافه کرد: ما معتقدیم که کمیته اخلاق میتواند هدایتگری خوبی در مسیر رفع مشکلات مردم داشته باشد و باید از ظرفیتهای علمی و پژوهشی در جهت خدمت حداکثری به مردم و گروههای هدف آن طرح و پژوهش استفاده شود.
وی با اشاره به اینکه کمیته اخلاق طبق اصول و چهارچوب کاری عمل میکند و قطعاً ردشدن یک طرح به معنای عدم صلاحیت اخلاقی صاحب آن طرح نبوده و نیست، بیان کرد: ما معتقدیم که اصول، کدها و دستورالعملها باید بهروز باشد و اعضای کمیته اخلاق باید در تاییدها و عدم تاییدها عادلانه و بهدور از هرگونه ممیزی و محافظهکاری نظر موافق و مخالف خود را اعلام کنند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکید کرد: ما پیگیر خواستههای محققان و پژوهشگران هستیم و گرچه تمامی این طرحها ارزشمند و کارآمد هستند، اما ما مطابق با اولویتها اقدام میکنیم و در راستای اجرای هر چه بهتر تمامی طرحهایی که تایید کمیته اخلاق را دارد حمایت لازم را از صاحبان این طرحها داریم.
تمامی فرآیندهای اخلاقی باید در کلیه پژوهشها مورد توجه قرار بگیرد
در این نشست و کارگروه دکتر مجید غیورمبرهن، دبیر کارگروه اخلاق پزشکی منطقه ۹ کشور، گفت: هر نوع پژوهشی در سطح دانشگاه باید پروپوزال داشته باشد و پیش از اجرا، مسیر داوری و تصویب کمیته اخلاق و شورای پژوهشی را طی نماید.
وی افزود: همچنین طرحهای پژوهشی که در دانشگاههای دیگر مسیر تصویب و اخذ مجوز کمیته اخلاق را طی کردهاند هم باید برای اجرا در دانشگاه مجوز لازم را از معاونت پژوهش و فناوری و نیز کمیته اخلاق دانشگاه محل اجرای طرح دریافت نمایند.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی مشهد با ذکر این نکته که هرگونه کپی برداری در امر پژوهش کاری غیراخلاقی محسوب میشود، تاکید کرد: انجام پژوهش بهصورت آیندهنگر در هر شرایطی نیازمند مجوز کمیته اخلاق آن هم پیش از شروع کار پژوهشی بوده و در کلیه پژوهشها باید تمامی فرآیندهای اخلاقی مورد توجه قرار بگیرد.
دکتر غیورمبرهن تصریح کرد: مطالعات و طرحهای پژوهشیای که مجوز کمیته اخلاق را دارند میتوانند در چهارچوب تعریف شده فعالیت علمی و پژوهشی داشته باشند، ضمن اینکه تاکید بر عدم انجام کارهای غیر اخلاقمحور داریم.
وی بیان کرد: تصویب رسمی طرح در کمیته اخلاق و امضاء قرارداد توسط مجری و معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه به منزله تصویب نهایی طرح بوده و شروع پژوهش قبل از طی این مراحل اقدامی غیرقانونی و غیراخلاقی بوده و تخلف جدی محسوب میشود.
در این کارگروه حاضران در جلسه سوالات و خواستههای خود را در موضوعاتی همچون بهرهگیری بیش از پیش از ظرفیت دانشجویان و رزیدنتها، تعریف بیمههای بدون نام، برگشت طرح به جای رد و تلاش برای اصلاح، انتخاب داوران بیطرف در جهت رفع مشکلات، اختصاص فضای مناسب برای تحقیقات بالینی و حیوانی و رعایت تمام ممیزیها و اعلام دلایل منطقی رد طرح به صاحب طرح مطرح کردند و پاسخ خود را از دکتر کیانی، رئیس کارگروه اخلاق پزشکی منطقه ۹ کشور و دکتر غیورمبرهن دبیر این کارگروه دریافت کردند.