معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: افزایش میزان مصرف دخانیات در بانوان نگران‌کننده بوده موضوعی که در امر باروری و فرزندآوری خطرناک است.
دکتر سیدجواد حسینی در نشست خبری هفته ملی بدون دخانیات، اظهار کرد: از ۴ تا ۱۰ خرداد به نام هفته ملی بدون دخانیات نامگذاری شده و معتقدیم که با توجه به روند افزایشی در میزان و کاهشی سن مصرف دخانیات نیازمند اگاه‌سازی بیش از پیش با همکاری اصحاب رسانه هستیم.
وی تصریح کرد: برنامه‌های امسال با شعار جهانی مردم به غذا نیاز دارند و نه دخانیات و شعار ملی حفظ سلامت مردم با ممنوعیت جامع تبلیغات دخانیات اجرا می‌شود و معتقدیم که باید بیش از پیش روی قوانین حامی سلامت کار شود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه هنرمندان یکی از الگوهای جامعه هستند و باید از ظرفیت آنان در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه اجتناب از مصرف سیگار و دخانیات به‌خوبی استفاده شود، خاطرنشان کرد: در سالیان اخیر و پس از گذشت سال‌های طولانی شاهد سیگار کشیدن هنرمندان در سریال‌ها و فیلم‌های سینما و تلویزیون هستیم که متاسفانه به الگویی منفی تبدیل شده است.
دکتر حسینی اضافه کرد: در این ایام که بیش از پیش بر موضوع نرخ باروری، فرزندآوری و جوانی جمعیت تاکید داریم باید در کنار آن به آسیب‌های دخانیات که تهدید کننده سلامت باروری، نوزاد و جوانی جمعیت هم هست اشاره کنیم، موضوع بسیار مهمی که کمتر مورد توجه واقع شده است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: ۶ راهبرد کلیدی بر گرفته شده از مفاد کنوانسیون mpower شامل پایش وضعیت شیوع مصرف دخانیات، حفاظت از افراد در برابر تماس با دود محیطی دخانیات، کمک به افراد برای ترک دخانیات، هشدار در مورد خطرات مصرف دخانیات، اجرای ممنوعیت جامع تبلیغ و افزایش مالیات دخانیات بوده و در کشور ما در ۵ مورد اول اقدامات بسیار خوبی انجام شده است، اما در مورد آخر متاسفانه در زمره ضعیف‌ترین کشورها قرار گرفته‌ایم .
دکتر حسینی با ذکر این نکته که به‌طور متوسط هر فرد هفته‌ای ۱۱۰ هزار تومان بابت مصرف دخانیات هزینه می‌کند، تاکید کرد: این رقم کم ،آسیب‌های زیادی به همراه دارد و می‌توان این بودجه در جای مناسبت‌تر هزینه کرد تا با یک تصمیم اشتباه برای خودمان و دیگران مشکل ایجاد نکنیم و هزینه‌های چندین برابر آن تحمیل نشود.
وی خاطرنشان کرد: همچنین دغدغه دیگر در بحث افزایش میزان مصرف دخانیات در بانوان بوده که این موضوع در امر باروری و فرزندآوری خطرناک است و باید تمامی گروه‌های جامعه از جمله بانوان در سنین فرزندآوری به این موضوع بسیار مهم توجه داشته باشند.
خراسان رضوی در رتبه دوم کشور در بحث میزان مصرف مواد دخانی قرار دارد
در این نشست دکتر ناصر امینی، مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تصریح کرد: برنامه‌های پیشنهادی در حوزه نه به دخانیات به وزارتخانه ارسال شده و برنامه جامع آن به تمامی نقاط کشور ابلاغ می‌شود.
وی اضافه کرد: استعمال دخانیات یک عامل خطر برای چندین عامل اصلی مرگ‌ومیر در جهان از جمله سرطان ریه و دیگر سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی و تنفسی بوده است و سالانه ۵۰ تا ۵۵ هزار نفر در سطح کشور به علت استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهند که می‌توان با گفتن نه به سیگار و دخانیات از این نوع مرگ‌ها جلوگیری کرد.
مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد با ذکر این نکته که درصد افراد بالای ۱۸ سال مصرف کننده روزانه در کشور از ۱۰.۰۸ به ۹.۳۳ و در استان از ۷.۵ به ۷.۷۶ رسیده و میانگین کلی ۸.۵ درصد بوده است، تاکید کرد: مصرف سیگار در کشور از ۱۴.۵ به ۱۹.۴۴ و در استان از ۱۴ به ۲۶.۶ رسیده و متاسفانه کاهش سن مصرف و افزایش میزان مصرف بانوان را داشتیم که بسیار نگران کننده است.
دکتر امینی افزود: خراسان رضوی رتبه دوم کشور را در بحث میزان مصرف مواد دخانی دارد و در مصرف سیگار در رتبه بیست‌ودوم قرار دارد.
وی با تاکید بر اینکه امروزه یافته‌های علوم پزشکی به خوبی عوارض ناسالم استفاده از مواد دخانی را شناسایی کرده است، گفت: عوارض مصرف دخانیات در ابتلای مصرف‌کنندگان به انواع بیماریها به‌ویژه بیماری‌های دستگاه تنفسی دیده شده و باید بگوییم که یکی از مواد تشکیل دهنده دخانیات نیکوتین بوده که به‌طور مستقیم بر مغز اثر می‌گذارد و تاثیراتش نیز در ثانیه آشکار می‌شود.
میزان مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال ۱۳ درصد رشد داشته است
در ادامه این نشست دکتر فرشید وفا، مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی مشهد، بیان کرد: متاسفانه در گروه سنی پائین‌تر به‌خصوص در دختران میزان مصرف دخانیات به‌خصوص قلیان افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی است.
وی اضافه کرد: میزان مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال ۱۳ درصد رشد داشته و متاسفانه این عدد در نوجوانان دختر با افزایش ۱۳۳ درصدی همراه بوده است.
مدیر سلامت محیط و کار دانشگاه علوم پزشکی مشهد ضمن اشاره به انجام بازدیدهای مستمر در حوزه دخانیات، تصریح کرد: در سال گذشته ۲۲ هزار و ۸۴۸ بازدید از سوپر مارکت، هاپیر مارکت، خواربارفروشی در حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد داشتیم که از این میزان ۱۵ هزار و۳۳۰ مورد آن در شهر مشهد بوده است.
دکتر وفا تاکید کرد: در سال گذشته ۲۷۸ واحد عرضه قلیان شناسایی شدند که ۶۰ درصد آن در مشهد، ۳۷ درصد در طرقبه‌شاندیز و ۳ درصد در سایر شهرهای حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد بوده است؛ همچنین تعدد اماکن غیرمجاز پلمب شده در سطح شهرهای تحت پوشش این دانشگاه ۵۱ مورد بوده که ۶۰ درصد آن در مشهد، ۳۸ درصد دیگر در طرقبه‌شاندیز و ۲ درصد مابقی در سایر شهرهای حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد بوده است.
وی اضافه کرد: در سال گذشته ۴۴۵۰ کیلوگرم تنباکو کشف و ضبط شد که ضمن برخورد با متخلفان، تمامی آنها معدوم‌سازی شد.
رفتار والدین در بحث دخانیات در دوری فرزند از مواد دخانی و آسیب‌زا بسیار حائزاهمیت است
در بخش دیگری از این نشست دکتر فاطمه کبیری، رئیس گروه پیشگیری و کاهش آسیب اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تصریح کرد: ۴۰ درصد افراد سیگاری اقدام به ترک می‌کنند، اما ۳۰ درصد آنها پس از ۲ روز بازمی‌گردند و وابستگی به دخانیات از مواد افیونی بیشتر است.
وی با بیان اینکه مصرف دخانیات هم اختلالات جسمانی دارد و هم اختلالات روانشناختی، خاطرنشان کرد: ما باید بر توسعه دسترسی به خدمات آموزشی و ادغام آن در نظام سلامت، راه‌اندازی خط تلفنی رایگان مشاوره دخانیات و دیگر ملزومات حوزه نه به دخانیات بیش از پیش کار کنیم.
رئیس گروه پیشگیری و کاهش آسیب اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه ما برنامه‌های ترک دخانیات و پیشگیری از مصرف آن را برای تمامی گروه‌های سنی به‌خصوص نوجوانان داریم، بیان کرد: همچنین معتقدیم که نوع رفتار والدین در بحث دخانیات در دوری فرزند از مواد دخانی و آسیب‌زا هم بسیار حائزاهمیت است، به‌خصوص در محیط بیرون از خانه که با همسن‌و‌سالان خود در ارتباط هستند.
دکتر کبیری تاکید کرد: در تمامی مراکز جامع سلامت و خانه‌ها و پایگاه‌های بهداشت در موضوع مصرف دخانیات در کنار سایر موضوعات حوزه سلامت پرسشگری می‌شود و برای افراد مصرف کننده برنامه آموزشی و مشاوره‌ای در مسیر ترک دخانیات داریم.
وی با بیان اینکه برنامه‌های توانمندسازی در حوزه نه به دخانیات و ترک آن در قالب ۷ جلسه برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد: ما ۲۸۰ مرکز خدمات جامع سلامت داریم که مشاوره‌های نه به دخانیات و درمان دخانیات را دارند، ضمن اینکه کد ۵ سامانه ۴۰۳۰ هم مشاوره تلفنی رایگان را همه‌روزه از ساعت ۷ تا ۱۵ دارد.
نکشیدن سیگار اصلی‌ترین عامل در پیشگیری بسیاری از سرطان‌ها بوده است
همچنین دکتر سودابه شهید ثالث، رئیس بیمارستان امید و عضو هیات علمی گروه آنکولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم در این نشست، گفت: سالانه حدود ۸ میلیون نفر به دلیل مصرف دخانیات فوت می‌کنند که بیش از ۷ میلیون نفر مستقیم بوده و مابقی کسانی که در معرض دود قرار گرفتند بودند.
وی افزود: اصلی‌ترین عامل پیشگیری از سرطان، نکشیدن سیگار بوده است، در دود سیگار بیش از ۵ هزار ماده شیمایی وجود دارد و این مواد آسیب جدی به DNA و کروموزوم‌ها می‌زنند و به ژن‌های محافظت کننده در برابر سرطان آسیب می‌زنند و در کنارآن مصرف الکل را هم همزمان با سیگار می‌بینیم که وضعیت بیماری را تشدید می‌کند.
رئیس بیمارستان امید در خصوص مهمترین سرطانهای شایع که ارتباط مستقیم با مصرف دخانیات دارند، گفت: سرطانهای ریه، حلق، خون، بینی و سینوس‌ها، حنجره، مری، پانکراس، تخمدان، رحم، دهانه رحم با مصرف سیگار و دخانیات ارتباط مستقیم دارند و هرچه قدر تعداد روزهای مصرف سیگار بیشتر باشد به همان نسبت خطر ابتلا به سرطان افزایش می‌یابد.
دکتر شهیدثالث اضافه کرد: اگر مصرف دخانیات قطع شود روند درمان بهتر می‌شود و از تشدید بیماری جلوگیری می‌گردد و نباید بگوییم که چون مصرف کردیم ادامه میدهیم، زیرا دیگر ترک آن منفعتی برایمان ندارد، سخنی از اساس غلط است و ما داشتیم بسیاری از بیماران را با ترک در مرحله، توانستند با موفقیت دوره درمان را طی نمایند.
وی با ذکر این نکته که از هر ۵ مرگ بیماران سرطانی یکی از آنها مرتبط با سیگار و دخانیات بوده است، تاکید کرد: ۹۰ درصد سرطان ریه و ۸۳ درصد مرگ‌های ناشی از آن بر اثر مصرف سیگار و دخانیات بوده و خطر سرطان رحم در زنان سیگاری ۶۰ درصد و خطر سرطان روده بزرگ در مردان مصرف کننده سیگار ۷۰ درصد بوده است.
عضو هیات علمی گروه آنکولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: خطر سرطان لب بیشتر در افراد مصرف کننده پیپ بوده و پس از آن نیز سرطان پوست بیشترین آسیب‌ها را نمایان می‌کند؛ همچنین باید اشاره کنیم که خطر سرطان پانکراس در مردان ۵ برابر و در زنان ۶ برابر بوده و باید در کنار دوری از انواع دخانیات، تغذیه مناسب داشته باشیم.
دکتر شهیدثالث افزود: مشهد پایلوت شهر بدون دخانیات بوده و با همکاری معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی مشهد و محققان و پژوهشگران این دانشگاه نگاه جدیدی به دستاوردهای دوری از آسیب‌های دخانیات داریم.
