دانشیار گروه روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، شایعترین علت بروز نرمی استخوان را کمبود ویتامین D عنوان کرد.
به گزارش وب دا، دکتر سیده زهرا میرفیض با اشاره به اینکه کمبود ویتامین D و عوارض آن در ایران بسیار شایع است و شیوع 50 تا 70 درصدی کمبود ویتامین D دراکثر مناطق کشور دیده می شود اظهار داشت: بیماران زیادی با ضعف عضلانی یا درد بدن یا درد استخوان به پزشکان مراجعه می نمایند که تشخیص نهایی در آنها استئومالاسی یا نرمی استخوان است.
وی خاطر نشان کرد: نرمی استخوان به معنی کم شدن محتوای معدنی استخوان های بدن است استئومالاسی به علت در دسترس نبودن کلسیم و فسفر برای استخوان یا افزایش جذب این مواد از استخوان ایجاد می شود.
این فوق تخصص روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه استئومالاسی را در کودکان قبل از سنین بلوغ راشیتیسم می نامندخاطر نشان کرد: این بیماری موجب درد پراکنده در بدن، ضعف عضلانی و شکننده شدن استخوان ها می شود.
دکتر میر فیض با تاکید بر اینکه شایعترین علت بروز استئومالاسی کمبود ویتامین D است و در هر سنی ممکن است اتفاق افتد اظهار داشت: عدم استفاده از اشعه آفتاب، سوء تغذیه و کمبود کلسیم یا فسفر، اختلالات آنزیمیِ ارثی (بیماران مقاوم به ویتامین D)، یا بیماریهایی نظیر نارسایی کبد، نارسایی مزمن کلیه، مصرف بعضی داروها از جمله داروهای ضد صرع، سندرمهای سوء جذب مانند سلیاک و سرطانها از دیگر عوامل تاثیر گذار در نرمی استخوان به شمار می رود.
ابتلا به نرمی استخوان در خانم ها شایعتر است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه این بیماری در خانمها نسبت به آقایان و در فصل زمستان و اوایل بهار شایعتر است اظهار داشت: شروع بیماری با کمردرد و درد اندامهاست سپس شکستگی کاذب، پوکشدگی استخوانها، ضعف عضلانی و دردهای عضلانی و مفصلی و در دراز مدت ممکن است در ستون فقرات انحراف و قوز و در استخوانهای دراز کمانی شدن مشاهده شود.
وی به علائم این بیماری اشاره کرد و اظهار داشت: شایعترین علائم و نشانه ها شامل درد استخوانی، ضعف عضلانی و حساس شدن عضلات است درد استخوانی منتشر می باشد معمولا این بیماران با تشخیص عمومی روماتیسم یا درد عصبی از یک پزشک به پزشک دیگر سر گردان می شوند، درد ممکن است شبها بدتر باشد و با تغییر وضعیت مانند چرخیدن در رختخواب یا تغییر وضعیت از نشسته به ایستاده بدتر شود.
دانشیار گروه روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: درد شب در پایین کمر، لگن و پاها است و با حمل بار بدتر می شود هم چنین ممکن است بیمار دچار راه رفتن اردکی شود که به آن راه رفتن پنگوئنی نیز می گویند بیمار در بالا رفتن از پله ها به سختی حرکت می کند و باید دستها را به نرده و هنگام بلند شدن از صندلی یا توالت فرنگی باید دست خود را به دستگیره بگیرد.ضعف عضلانی بسیار بیشتر از آتروفی و لاغری عضلانی است و در معاینه توسط پزشک با فشار به روی قفسه سینه، استخوان ساق، استخوان لگن، درد استخوانی ایجاد می شود و در موارد کمبود شدید کلسیم بیمار از گزگز و گرفتگی عضلات شاکی است.
وی تاکید کرد: در کودکان راشيتيسم میتواند باعث بروز عوارضی از جمله کمانی شکل شدن پاها، پيش آمدن قفسه سينه، نرم بودن استخوان جمجمه، انحنای ستون مهرهها، کوتاهی قامت، تاخیر در راه افتادن کودک شود.
انجام یک آزمایش خون ساده میزان ویتامین Dرا نشان می دهد
دکتر زهرا میر فیض خاطر نشان کرد: تشخيص اين بيماری از طريق بررسی سوابق پزشکی و انجام يک آزمايش خون، اندازه گیری سطح کلسيم، فسفر،الکالین فسفاتاز و هورمون پاراتيروئيد، سطح ویتامین D امکانپذیر می باشد.
وی گفت: در اوایل نرمی استخوان عکس رادیولوژی ساده معمولا طبیعی و ممکن است لبه های استخوان و کورتکس استخوان واضح نباشد؛ هم چنین امکان دارد بصورت دوطرفه باندهای شفاف نازک 2ـ3 میلیمتر که شکستگی کاذب نام دارند در دنده ها و گردن استخوان ران، لبه خارجی استخوان کتف دیده شود که تشخیص نرمی استخوان را قطعی می سازد.
این عضو هیات علمی گروه روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به راهکارهای درمانی این بیماری اشاره کرد و گفت: استفاده از ویتامین دی ، 800 تا 4000 واحد در روز برای 8 تا 12 هفته یا قرص ویتامین دی 50 هزار واحدی به مدت 12 هفته و مکمل کلسیم به ویتامین D براساس نظر پزشک معالج اضافه گردد.
وی تاکید کرد: بهترین منبع ویتامین D اشعه افتاب می باشد که توصیه می شود بیماران هفته ای 3 بار و هر بار به مدت 15 تا 20 دقیقه در معرض اشعه افتاب قرار بگیرند و استفاده از لبنیات و سبزیجات که حاوی کلسیم و ویتامین D هستند در رژیم غذایی خود قرار دهند.
دکتر میر فیض افزود: درمان نکردن نرمی استخوان منجر به شکستگی استخوانها و تغییر شکل استخوانها به شکل کمانی استخوانهای دراز و تغییر شکل در ستون فقرات به شکل قوز می شود، بیماری با درمان زودرس قابل علاج می باشد.
تغذیه مناسب و استفاده کافی از نور آفتاب بهترین راهکار پیشگیری از نرمی استخوان است
دانشیار گروه روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: استفاده مناسب و کافی از اشعه افتاب که بهترین منبع ویتامین D می باشد و استفاده از لبنیات و سبزیجات حاوی کلسیم و ویتامین D و غذاهای غنی از ويتامين D شامل ماهی (مانند ماهی سالمون)، غلات صبحانه، کره گياهی و تخممرغ برای پیشگیری توصیه می شود.
دکتر میرفیض افزود: در ایران غنی کردن شیر با ویتامینD برای پیشگیری از این عارضه توصیه شده و در کل کشور در سطوح مدارس استفاده از ویتامین D برای کاهش این عارضه مورد استفاده قرار گرفته است.
این فوق تخصص روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به افراد در معرض خطر این بیماری اشاره کرد و گفت: افرادی که پوست تيره دارند، افرادی که زياد در فضاهای سرپوشيده میمانند، مانند افراد مسن که در خانه سالمندان زندگی میکنند هم چنین افرادی که بدن خود را با پوشيدن لباسهای زياد، به طور کامل میپوشانند، افرادی که زياده از حد از کرمهای ضد آفتاب استفاده میکنند و افراد گياهخوار و کسانی که در رژيم غذايی خود از محصولات حيوانی استفاده نمیکنند بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.