مغز سريع‌ترين زمان رشد را داخل رحم و در سال‌هاي اول عمر دارد
دکتر عليرضا مرندي در گفت‌و‌گو با خبرنگار وبدا در حاشيه برگزاري يادمان سي‌امين سال فعاليت بنياد خيريه سرور در مشهد به بيان دغدغه‌هاي مهم در حوزه کودکان پرداخت و گفت: نبايد نسبت به ظرفيت و پتانسيل عظيم از زمان انعقاد نطفه تا آغاز رشد جنين در رحم، غفلت کنيم و بايد توجه داشت جنين در حال رشد بسيار آسيب‌پذير است؛ بويژه مغز که سريع‌ترين زمان رشد را داخل رحم و سپس در سال‌هاي اول عمر دارد.
وي افزود : سلول‌هاي مغزي انسان صدها ميليارد است و هريک از آنها دنباله‌هاي عصبي دارند که بهم متصل مي‌شوند و يک شبکه رايانه‌اي بسيار عظيم و گسترده‌اي را در مغز بسيارکوچک بوجود مي‌آورند، بطوري که نوزاد هنگام تولد، در مجموع 10 به توان 17 اتصالات عصبي دارد.
عضوهيأت علمي دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی تصريح کرد: زماني که نوزاد متولد مي‌شود، اگر در آغوش گرم مادر و پدر و با احساسات عاطفي و تحريک بينايي،شنوايي، چشايي،بويايي، لمس پوست و شرايط ملاطفت صحبت کردن و نوازش و محبت کردن تربيت شود، آينده خيلي روشن و خوبي برايش رقم خورده است، چون سيناپس‌هاي عصبي آماده کار بيشتر مي‌شوند.
بزهکاري؛ سرانجام کودکاني که در محيط خشن و مشکل‌دار بزرگ شوند
اين فوق‌تخصص نوزادان در عين حال خاطرنشان کرد: اين درحاليست که اگر به اين نکات مهم و کليدي توجه نشود و پدر و مادر ندانند چگونه فرزندپروري کنند، دنباله‌هاي عصبي از کار مي‌افتند و ديگر کارايي لازم را ندارند و اگر کودک در محيط خشن و مشکل‌داري بزرگ و تربيت شود، دنباله‌هاي عصبي موجب مي‌شوند که او در آينده، شخصي بزهکار و حتي جاني و خيانتکار شود.
دکتر مرندي با تأکيد بر اهميت مراقبت‌هاي دوران بارداري و سال‌هاي اول زندگي تا 8سالگي، اذعان کرد: همه افراد و بويژه والدين بايد پيش از فرزنددار شدن بينديشند که چگونه بايد فرزندپروري کنند و در مهدهاي کودک، مربي‌ها بدانند که با کودکان چگونه رفتار کنند و توجه داشته باشند که تنها صرف نگه‌داشتن کودک در مهد مدنظر نيست.
تنها 14درصد کل کودکان از آموزش‌هاي پيش‌دبستاني بهره‌مندند!
وي با تأکيد بر اين که «آموزش‌هاي پيش‌دبستاني بايد در کشور براي اقشار آسيب‌پذير نيز باشد و همه کودکان بتوانند پيش‌دبستاني بروند»، به وبدا گفت: در حال حاضر تنها 14درصد کل کودکان و بيشتر از قشر متمکن از اين آموزش‌ها بهره‌مند مي‌شوند، در حالي که در اين مقطع بيشترين سرمايه‌گذاري مي‌تواند با آموزش درست صورت گيرد.
دکتر مرندي اضافه کرد: تجربه در همه جاي دنيا نشان داده که کودکاني که پيش‌دبستاني رفته‌اند، در مقاطع بالاتر کمتر تجديد شده و نياز به کلاس‌هاي جبراني و حتي آموزش‌هاي استثنايي پيدا کرده‌اند و حتي اگر از خانواده فقيري هم باشند، در آينده امکان جهش به فضاي کار و تلاش بيشتر دارند و در زندگي موفق مي‌شوند و بدليل افزايش ضريب هوشي که پيدا مي‌کنند، حتي قادرند جامعه را دچار تحول جدي کنند.
عضوهیأت علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی افزود: بر اين اساس سرمايه‌گذاري عمده ما نه تنها بايد در بعد جسمي کودکان باشد، بلکه مراقبت‌هاي عاطفي، رواني و تکاملي‌شان را نيز بايد از دوران بارداري جدي گرفت و توجه خاص به جسم، روان، تغذيه، عواطف مادر از زمان انعقاد نطفه و پس از تولد کودک تا 8سالگي توصيه اکيد مي‌شود و بايد دقت داشت اين رسيدگي‌ها و مراقبت‌ها موجب مي‌شود نسل سرآمد، سالم و تيزهوش‌تر از هميشه در آينده داشته باشيم.
بگذاريم کودکان به حداکثر پتانسيل جسمي، رواني و عاطفي خود برسند
دکتر مرندي ادامه داد: نگراني من بيشتر نسبت به انجام اين مراقبت‌ها و بي‌توجهي به آن است و معتقديم اگر بتوانيم از بيمارشدن پيشگيري کنيم، صرفه‌جويي بيشتري کرده‌ايم اما متأسفانه صبر مي‌کنيم مردم بيمار شوند و بعد اقدامات درماني را صورت مي‌دهيم، از اين رو در رابطه با مشکلات رواني و عاطفي بايد هشدار داد که اگر بروز يابد، ديگر نمي‌توان به داد فرد و جامعه رسيد، پس بگذاريم کودکان به حداکثر پتانسيل جسمي، رواني و عاطفي خود برسند.
از موضوعات کليدي غافليم
اين فوق‌تخصص نوزادان، شرايط جامعه در حوزه مراقبت‌ها را خوب توصيف نکرد و به وبدا گفت: متأسفانه موارد مطرح شده را انجام نمي‌دهيم و از موضوعات کليدي غافليم، به همين دليل وزارت بهداشت سندي را در اين باره تهيه و مراحلي را طي کرده که به تصويب دولت برسد و پس از آن قرار است به اجرا درآيد اما در حال حاضر درک درستي نه جامعه و نه حتي پزشکان از معني صحيح سلامت نداريم و متأسفانه سلامت محور نيستيم و بيمار محور و درمان‌محوريم!
وي درباره چشم‌انداز کودکان کشور نيز تصريح کرد: مقام معظم رهبري فرموده‌اند که کشور ما در 50سال آينده بايد حرف اول را در جهان بزند؛ رسيدن به اين مهم اگرچه سخت بنظر مي‌رسد اما شدني است مشروط بر اين که در تمامي ابعاد تکاملي، انسان‌هاي سالم، باهوش و تکامل‌يافته داشته باشيم و در اين صورت قادر خواهند بود اين رسالت مهم را به انجام برسانند.
هيچ تجارتي به اندازه سرمايه‌گذاري در حوزه مراقبت‌هاي سال‌هاي اول زندگي سود ندارد
دکتر مرندي تأکيد کرد: بايد حلقه‌هاي فقر را بشکنيم و اقتصاددانان بزرگ که حتي جايزه نوبل را دريافت کرده‌اند، معتقدند که ارزان‌ترين و ساده‌ترين حلقه فقر، توجه به مراقبت‌هاي اوليه دوران بارداري و سال‌هاي اول زندگي است و اگر به آن بپردازيم از هر يک ريال سرمايه‌گذاري، 7 تا 42ريال مي‌توانيم برداشت کنيم و هيچ تجارتي تا اين اندازه سود نخواهد داشت.
25 تا 30درصد کودکان کشور مشکلات تکاملي دارند
وي به خانواده نيکوکار عليزاده‌راد با اشاره به اين که «25 تا 30درصد کودکان کشور مشکلات تکاملي دارند»، پيشنهاد داد: اين فکر را پياده کنند که چگونه اين مراقبت‌ها را از لحظه لقاح، دوران بارداري و پس از تولد و تا 8سالگي انجام دهند و بهترين نحوه فرزندپروري را ترويج کنند و براي کودکاني که دوستشان دارند و براي زنده ماندشان تلاش بي‌دريغ مي‌کنند، براي بهتر زيستنشان هم گام بردارند.
