رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: تنظیم سبد غذایی خانوار متناسب با توان اقتصادی خانواده‌ها، به‌ویژه برای تأمین پروتئین کافی در گروه‌های حساس مانند کودکان، سالمندان و زنان باردار، از اهمیت بالایی برخوردار است.
دکتر زهرا اباصلتی در گفت‌وگو با وب دا اظهار کرد: پروتئین‌ها یکی از سه گروه اصلی مواد مغذی هستند که نقش حیاتی در رشد، حفظ عضلات و استخوان‌ها، تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد عصبی و انجام فعالیت‌های حیاتی بدن دارند.
وی افزود: کمبود دریافت پروتئین می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی همچون تأخیر رشد، ضعف عمومی بدن، افزایش ابتلا به عفونت‌ها، تحلیل عضلات، ریزش مو، ادم، کم‌خونی و کاهش یادگیری شود.
دکتر اباصلتی با اشاره به ساختار پروتئین‌ها گفت: پروتئین‌های بدن از ۲۱ نوع اسیدآمینه تشکیل شده‌اند که ۱۳ نوع آن توسط بدن ساخته می‌شود، اما ۸ اسیدآمینه ضروری باید از طریق مواد غذایی تأمین شود.
وی افزود: منابع حیوانی مانند گوشت، لبنیات و تخم‌مرغ، تأمین‌کننده پروتئین‌های کامل هستند و در کنار آن، حبوبات و سویا نیز منابع ارزشمندی از پروتئین گیاهی محسوب می‌شوند.
با این حال، وی تأکید کرد: مصرف زیاد گوشت قرمز به دلیل داشتن چربی اشباع و کلسترول بالا باید محدود شود و برای اطمینان از دریافت اسیدآمینه‌های کافی، باید حبوبات و غلات یا غلات و لبنیات به‌صورت ترکیبی مصرف شوند؛ به‌عنوان مثال، عدس‌پلو یا نان با ماست وعده‌هایی کامل از نظر پروتئین به‌شمار می‌روند.
رئیس گروه بهبود تغذیه دانشگاه با اشاره به افزایش قیمت منابع حیوانی، گفت: می‌توان با استفاده از منابع غذایی جایگزین، ارزان و مغذی، نیاز پروتئینی بدن را تأمین کرد.
وی در ادامه فهرستی از مواد غذایی غنی از پروتئین با قیمت مناسب ارائه داد:
- لوبیای سویا: هر ۱۰۰ گرم لوبیای سویا حدود ۱۶.۶ گرم پروتئین دارد و در صورت خرید عمده، گزینه‌ای اقتصادی محسوب می‌شود.
- تخم‌مرغ: هر تخم‌مرغ بزرگ حدود ۶.۵ گرم پروتئین دارد و می‌تواند در وعده‌های مختلف غذایی استفاده شود.
- ماست: هر ۱۰۰ گرم ماست حدود ۵.۳ گرم پروتئین دارد و قابل مصرف به‌صورت ساده یا ترکیب با میوه است.
- حبوبات: هر ۱۰۰ گرم حبوبات خام دارای ۲۶ گرم پروتئین است و جایگزین مناسبی برای گوشت به‌شمار می‌رود.
- کره بادام‌زمینی: دو قاشق غذاخوری از این ماده حاوی ۷ گرم پروتئین است.
- کینوا: هر ۱۰۰ گرم کینوا پخته‌شده حدود ۴.۴ گرم پروتئین دارد و می‌تواند جایگزین برنج شود.
- شیر سویا: هر لیوان (۲۴۰ میلی‌لیتر) دارای ۸ گرم پروتئین است.
- شیر گاو: هر فنجان شیر ۳.۵ درصد چربی حاوی ۹ گرم پروتئین است.
- مغزها (بادام، فندق، پسته): هر یک‌چهارم فنجان از این مغزها ۳ تا ۷ گرم پروتئین دارد.
- غلات کامل: هر ۱۰۰ گرم آرد گندم سبوس‌دار حدود ۹ گرم پروتئین دارد.
دکتر اباصلتی در پایان تأکید کرد:توجه به تغذیه آگاهانه و متناسب با توان اقتصادی، نه‌تنها تضمین‌کننده سلامت خانواده است، بلکه به بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش هزینه‌های درمانی نیز کمک می‌کند. استفاده هوشمندانه از منابع غذایی گیاهی می‌تواند امنیت غذایی خانوار را در کنار سلامت پایدار فراهم آورد.
