پیام ها

صاحبنظران حوزه سلامت معتقدند سلامت چهار بعد جسمی، روانی، معنوی و اجتماعی دارد؛ و برای نیل به اهداف توسعه پایدار ،انسان سالم ملاک قرار می‌گیرد.

 انسان موجودی اجتماعی است، لذا اجتماعی شدن سلامت فرآیندی است که به انسان، راه‌های سالم زیستن در جامعه و خانواده را می‌آموزد. انسان سالم در جامعه روحیه تعامل و همکاری دارد و نسبت به اطرافیان خود در خانواده و جامعه احساس مسئولیت دارد.

 سلامت اجتماعی کمیت و کیفیت تعامل فرد با اجتماع به منظور ارتقای رفاه آحاد جامعه است که نتیجه نهایی آن ارتقای سرمایه‌های اجتماعی، ایجاد امنیت اجتماعی، کاهش فقر و بی‌عدالتی است و نقطه مقابل آن افزایش آسیب‌های اجتماعی، فقر، بیکاری، اعتیاد و سایر معضلات اجتماعی است.

 اجتماعی شدن سلامت چهار اصل دارد که شامل مشارکت همگانی، عدالت در سلامت، همکاری‌های بین‌بخشی و ارتقای سواد سلامت است. پیش‌نیاز و زمینه اصلی برقراری عدالت در سلامت توجه به مولفه‌‎های اجتماعی سلامت است. مولفه‌های اجتماعی سلامت در واقع در برگیرنده شرایطی است که افراد در آن به دنیا آمده‌اند، زندگی و کار می‌کنند و سیستم‌هایی که برای مبارزه با بیماری‎ها ایجاد شده‌اند. این سیستم‌ها توسط گروهی از عوامل مانند اقتصاد و سیاست‌گذاری‌های اجتماعی شکل می‌گیرند.

تجارب سایر کشورها نشان می‌دهد سلامت عمومی جامعه تأمین نخواهد شد مگر آن‌که مؤلفه‌ها و تعیین‌کننده‌های سلامت مانند درآمد خانوار طبقه اقتصادی خانواده، میزان برخورداری از حمایت اجتماعی، سطح سواد و سایر عوامل مدنظر قرار گیرند؛ چرا که همه ابعاد سلامت تحت تأثیر این مولفه‌ها قرار می‌گیرند.

تحقیقات جهانی نشان می‌دهد که ۲۵ درصد از عوامل موثر بر سلامت توسط سیستم بهداشت و درمان قابل حصول است و همان‌گونه که در نمودار زیر آمده است ۷۵ درصد عوامل فرافردی است.

یکی از مهم‌ترین مولفه های اجتماعی سلامت، طبقه اجتماعی – اقتصادی افراد است.

شرایط ضعیف اجتماعی اقتصادی در طول زندگی بر سلامتی تاثیرگذار است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد در جامعه هر چه به سوی طبقات اجتماعی پایین‌تر برویم، امید به زندگی کاهش یافته و شیوع بیماری‌ها افزایش می‌یابد.

 از سویی وضعیت اقتصادی از عوامل مهم جهت جستجو و رسیدن مردم به خدمات بهداشتی است. تجارب بسیاری از کشورها نشان می‌دهد که توسعه اقتصادی، مهم‌ترین عامل در کاهش ابتلا، افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی بوده است. لذا سیاست‌های بهداشتی بایستی تعیین‌کننده‌های اقتصادی، اجتماعی سلامت را کنترل نماید.

علاوه بر موارد فوق ارتقای سواد سلامت افراد جامعه نقش بسیار مهمی در کنترل عوامل اجتماعی دارد به گونه‌ای که حتی می‌تواند تاثیر منفی فقر بر سلامت را کاهش دهد. محققان در مطالعه‌ای که در یکی از ایالت‌های هند در سال ۱۹۸۴ انجام شد مشاهده کردند که میزان مرگ شیرخواران یک‌چهارم سایر ایالت‌هاست. در بررسی‌های بعدی مشخص گردید دلیل اصلی پایین بودن مرگ شیرخواران بالا بودن سواد زنان در مفایسه با سایر ایالت‌هاست.

بیکاری از دیگر معضلات اجتماعی تاثیرگذار بر سلامت است که ضایعات روانشناختی و اجتماعی به دنبال دارد. پژوهش‌ها حاکی از آن است که حتی افرادی که شاغل هستند ولی امنیت شغلی پایین‌تری دارند، استرس و افسردگی بیشتری تجربه می‌کنند و این مشکلات روحی روانی به خانواده آن‌ها نیز منتقل می‌شود.

همچنین روابط سالم و مناسب اجتماعی و شبکه‌های حمایتی قوی باعث ارتقای سلامت انسان در خانه، کار و جامعه می‌گردد و در مقابل شکست اجتماعی، تبعاتی همچون خودکشی، خشونت، اعتیاد و سوء‌مصرف الکل را به دنبال دارد. مسئولیت در برابر سلامت افراد جامعه یک مسئولیت همگانی است که علاوه بر مسئولیت فرد در مراقبت از خود، جامعه، دولت‌ها و حتی جوامع بین‌المللی هم در آن نقش دارند و برای حصول عدالت در سلامت بایستی راهکارهای مشارکتی اتخاذ گردد.

نوشته شده توسط دکتر خدایی، قائم مقام رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در امور مشارکت های مردمی

منابع:

RG Wilkinson, M Marmot. Social Determinants of Health: The Solid Facts edited by Richard G. Wilkinson, Michael Marmot. 2nd edition. 2003

Prof M Marmot, Social determinants of health inequalities. The lancet, Volume 365, Issue 9464, 19–۲۵ March 2005, Pages 1099-1104

JS House, KR Landis, D Umberson. Social relationships and health. Science 29 Jul 1988:Vol. 241, Issue 4865, pp. 540-545

رييس دانشگاه علوم پزشکي مشهد در پيامي ضمن تبریک روز جهانی داوطلب به تمامی فعالان این عرصه اظهار کرد: داوطلبین سلامت به عنوان حلقه های اتصال مردم با نظام سلامت، همواره متولیان بهداشت و سلامت کشور را در امر ترویج فرهنگ سلامت و انتقال مفاهیم و رفتارهای سالم به آحاد مردم  یاری کرده اند.

به گزارش وب دا، دکتر محمد رضا دارابی در این پیام آورده است: توجه به فعالیت های داوطلبانه برای تامین، حفظ و ارتقای عادلانه سلامت در کشور، قدمتی دیرینه دارد و تربیت بیش از ۲۰۰ هزار داوطلب سلامت در کشور در طول سالیان گذشته و خدمات ارزشمند آنها در زمینه آموزش سلامت به مردم و همکاری با مراکز ارائه خدمات بهداشتی در ارائه بهتر انواع خدمات بهداشتی به اقشار آسیب پذیر جامعه، سند افتخاری برای نظام ارائه مراقبت­های اولیه بهداشتی در کشور است.

برنامه داوطلبان الگوي عيني واقعی مشارکت مردم در ارتقاء سلامت جامعه است که بدون هیچ گونه چشم داشتی در توسعه کمي و کيفي برنامه‌هاي سلامت، حل مشکلات سلامت، ترویج مفاهیم سلامت، توسعه رفتارهای سالم، توانمندسازی افراد برای حفظ و ارتقاء سلامت خود و خانواده، جامعه وتوسعه فضاهای بهداشتی ودرمانی ورفع نیاز بیماران با مراکز  درمانی، بهداشتي درماني، خانه‌هاي بهداشت تلاش می کنند.

دکتر دارابی در این پیام ضمن تبریک روز جهانی داوطلب به تمامی فعالان این عرصه آورده است، توفیق روز افزون این عزیزان را در راستای دستیابی به جامعه ای سالم و پویا از خداوند منان خواهانم.

رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پیامی ضمن تبریک ولادت با سعادت بانوی صبر و استقامت و درایت حضرت زینب کبری (س) و روز پرستار آورده است: پرستاران به عنوان یکی از اصلی ترین حلقه های حوزه درمان، نقش بسزایی در حفظ، تامین و ارتقای سلامت جامعه دارند.

دکتر محمد رضا دارابی در این پیام آورده است، نام گذاري ولادت حضرت زينب كبري سلام الله علیها بانوي بزرگوار عرصه كربلا به عنوان روز پرستار نماد و ارزش والاي اين شغل شريف و نشانه احترام جامعه، به پرستاران است  و فرصتی است برای قدردانی از زحمات شبانه روزی جامعه پرستاری که بحق یکی از حلقه های مهم و موثر در زنجیره سلامت هستند.

 پرستاران به عنوان یکی از اصلی ترین حلقه های حوزه درمان، نقش بسزایی در حفظ، تامین و ارتقای سلامت جامعه دارندو تحقق چشم انداز نظام سلامت با هدف دستيابي به جايگاه اول سلامت در منطقه تا سال 1404 بدون ارتقاء علمي  و همت بلند پرستاران ميسر نيست.

بدون تردید یکی از بازوهای توانمند دانشگاهها در حوزه سلامت وجود پرستاران و گروههاي پرستاری است که با حضور پرمهر و عاطفه خود در بيمارستانها و بر بالین بیماران علیرغم طاقت فرسا بودن شغلشان با قلوبی آکنده از عشق و محبت صادقانه و خالصانه شبانه روز در خدمت بیماران هستند.

اینجانب ضمن تبریک این روز به تمامی پرستاران تلاشگر به ویژه پرستاران پرتوان و خدوم دانشگاه علوم پزشکی مشهد، امیدوارم در راستای هدف غایی درمان که همانا ارتقای ایمنی و سلامت بیمار است، با حفظ ارزش آفرینی برای تمامی ذی نفعان، موفق و موید باشند. 

قائم مقام رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حوزه مشارکت های اجتماعی، سازمان های مردم نهاد و خیریه های سلامت در پیامی ضمن تبریک روز داوطلب آورده است: مشارکت مردمي و بين بخشي در دستیابی به اهداف سلامت جامعه و توسعه پايدار نقش محوري دارد.

به گزارش وب دا، دکتر غلامحسن خدایی در این پیام آورده است،روز جهاني داوطلب ( 5 دسامبر 2018  مصادف با 14 آذر ماه )  فرصتی است برای حمایت و ترغيب رفتار مشارکت طلبانه و فعالیت های داوطلبانه  افراد ، گروهها ، کانون های سلامت ، سازمان های دولتی ، غیردولتی ، سمن های سلامت و موسسات خیریه سلامت ( شورای مشارکت مردمی بیمارستانها ) و ..... که برای تامین مولفه های  اجتماعی سلامت ، کاهش آسیب های اجتماعی ، انسجام سرمایه های اجتماعی  و ارتقای سلامت تلاش می کنند.

در این پیام ضمن تبریک روز جهانی داوطلب به تمامی فعالان این عرصه، از تلاش های تمامی داوطلبان و فعالان عرصه سلامت در راستای دستیابی به جامعه ای سالم و پویا  قدردانی کرد و  از درگاه  ایزدمنان دوام عزت و سلامت ، تداوم حضور و تاثیر ;کلیه فعالان این عرصه را  در راستای دستیابی به اهداف  عالیه سلامتی  را مسئلت نموده است.