رئیس آزمایشگاه مرکزی دانشکده پزشکی مشهد، ضمن برشمردن خدمات این آزمایشگاه برای طیف‌های مختلفی از کاربران، در داخل و خارج از دانشکده پزشکی خاطرنشان کرد: رسالت آزمایشگاه مرکزی، اشتراک‌گذاری تجهیزات و دستگاه‌های آزمایشگاهی با تکنولوژی بالا است با روالی آسان و به طوری که کاربران بتوانند تا حد ممکن، به‌راحتی به دستگاه مورد نیاز خود دسترسی پیدا کرده و به بهترین شکل، از آن استفاده کنند.
دکتر اسکویی در گفتگو با وبدا، آزمایشگاه مرکزی دانشکده پزشکی را، محلی برای تسهیل دسترسی کاربران به امکانات آزمایشگاهی دانست و گفت: تجمیع و اشتراک‌گذاری آن‌دسته از امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی که ظرفیت‌های آموزشی-پژوهشی داشته باشند و از نظر کاربرد، یا دارای تکنولوژی بالا و یا مورد استفادة تخصص‌های مختلف هستند، از ویژگی های این آزمایشگاه می باشد.
وی با بیان اینکه از سال ۱۳۸۷ وزارت بهداشت با هدف تأمین تجهیزات خارجی مورد نیاز مراکز بزرگ تجمیعی، اقدام به اختصاص چند دوره بودجة ارزی به دانشگاه‌های علوم پزشکی نمود، اظهار کرد؛ در آن مقطع، زمانی که این بودجه به دانشکده پزشکی اختصاص پیدا کرد، با دوراندیشی که توسط هیأت محترم رئیسة وقت دانشکده صورت گرفت، تصمیم گرفته شد که خرید تجهیزات، در راستای همان منطق استراتژیک برای تشکیل یک مرکز تجمیعی در دانشکده جهت‌گیری شود. در این راستا، جلسات زیادی با حضور هیأت محترم رئیسه دانشکده و مدیران محترم گروه‌های علوم پایة دانشکده برگزار شد و اساس‌نامة آزمایشگاه مرکزی تدوین گردید. نهایتاً در سال ۱۳۸۸، با حمایت ریاست و معاونین محترم وقت دانشکده، پس از برطرف کردن برخی موانع اجرایی که گسترة آزمایشگاه را محدود می‌کرد، تأمین فضای مناسب و پرسنل مورد نیاز صورت گرفت و پس از تجهیز فضا و تکمیل تأمین تجهیزات و راه‌اندازی کامل آنها، طی مراسمی، آزمایشگاه مرکزی دانشکده با حضور ریاست محترم دانشگاه رسماً افتتاح گردید.
دکتر اسکویی ادامه داد: ساختار اساسی و اجرایی آزمایشگاه مرکزی، طوری چیده شده است که بر دو مانع بزرگ بهره‌وری خدمات آزمایشگاهی در مراکز دانشگاهی غلبه نماید. مشکل اول، برمی‌گردد به پراکندگی تجهیزات و خرید تجهیزات تکراری. گاهی، ممکن است برخی از تجهیزات تخصصی گران‌قیمت، مورد نیاز مراکز، گروه‌ها و تخصص‌های متعدد باشد. در این موارد، چندین مرکز متقاضی خرید دستگاهی خاص هستند و معمولاً، اکثر این مراکز، جهت سهولت دسترسی به دستگاه، هرکدام، متقاضی خرید یک دستگاه مختص برای مرکز خودشان هستند. به‌این‌ترتیب، دستگاه‌های متعدد و متفاوتی برای چندین مرکز خریداری می‌شود. در مورد تجهیزات گران‌قیمت، این کار از نظر بهره‌وری مناسب نیست؛ زیرا، علی‌رغم صرف هزینه‌های هنگفت توسط هرکدام از این مراکز، با توجه به محدودیت‌هایی که این مراکز از نظر بودجه دارند، به‌علت ناتوانی مراکز از خرید تمام ماژول‌ها و امکانات دستگاه، معمولاً در نهایت دستگاه‌هایی خریداری می‌شود که برخی قابلیت‌ها را ندارند و یا اینکه از کیفیت مناسب برخوردار نیستند. گاهاً در یک سازمان، با تعداد زیادی از دستگاه‌های مشابه مواجه هستیم که برای مراکز متعدد خریداری شده ولی، تمام آنها دارای کمبودها و نقایصی هستند و هیچ‌کدام از این دستگاه‌ها نمی‌توانند نیازهای کامل کاربران را برطرف نمایند. لذا با وجود روالی که برای تجهیزات قابل استقرار در آزمایشگاه مرکزی تعریف شده است، نقاط ضعف یاد شده کاهش می‌یابد. از یک‌طرف، چون تعداد بسیار کمتری دستگاه خریداری می‌شود، صرفه‌جویی مناسبی در هزینه‌ها صورت می‌گیرد و از طرف دیگر، دستگاهی خریداری می‌شود که کامل‌تر بوده و از کیفیت بالاتری برخوردار است.
رئیس آزمایشگاه مرکزی دانشکده پزشکی مشهد همچنین گفت: دومین مشکل عمده که مبنای تأسیس آزمایشگاه مرکزی قرار گرفت، مشکلات مرتبط با دسترسی کاربران به تجهیزات است. در مراکز دانشگاهی، معمولاً امکان ارایة خدمات به مراکز و گروه‌های دیگر با مشکلات عدیده همراه است و ممکن است شرایط ارایة خدمات گاهی آنچنان پیچیده باشد که عملاً باعث قطع کامل سرویس‌دهی به سایرین شود. در مورد تجهیزات گران‌قیمت، این موضوع بسیار آسیب‌رسان است؛ زیرا، با توجه به رشد بسیار سریع تکنولوژی و از رده خارج شدن دستگاه‌ها پس از مدتی، لازم است در طول زمانی که دستگاه در بهترین حالت از کارآیی مفید قرار دارد، بیشترین بهره‌برداری از دستگاه نیز انجام شده باشد. متأسفانه، در مورد تجهیزات گران‌قیمتی که برای مراکز کوچک خریداری می‌شوند، به‌دلیل پایین بودن بیلان کاری این مراکز و سرویس‌دهی به قشر محدودی از کاربران، در طولانی‌مدت، با توجه به از رده خارج شدن دستگاه‌ها، راندمان ارایه خدمات به‌شدت افت می‌کند. نقاط ضعف دیگری نیز وجود دارد که باعث کاهش بیشتر راندمان می‌شود که از این میان، می‌توان به عدم اطلاع کاربران از وجود تجهیزات در سایر مراکز و بروز مشکلات مرتبط با دانش فنی کاربری و نگاه‌داشت تجهیزات اشاره نمود. در حال حاضر، دستگاه‌هایی گران‌قیمت و با تکنولوژی بالا برای برخی مراکز و گروه‌های دانشکده خریداری شده است که با توجه به عدم استقرار آنها در آزمایشگاه مرکزی، همه مراکز و گروه‌ها نمی‌توانند از آنها استفاده کنند و اگر چنین امکانی فراهم می‌شد، قطعاً بهره آن معطوف به تعداد بیشتری از کاربران می‌بود.
وی تصریح کرد: در اساس‌نامة آزمایشگاه مرکزی دانشکده تصریح شده است که یکی از اهداف تأسیس آزمایشگاه مرکزی، پرهیز از انحصاری شدن دستگاه‌ها و تجهیزات موجود است و بایستی خدمات آزمایشگاه مرکزی طوری ارایه شوند که عموم محققین با رعایت اولویت محققین دانشکده پزشکی، بتوانند به‌راحتی از این تجهیزات استفاده نمایند. در این راستا، برای تمام تجهیزات آزمایشگاه در تمام طول ساعات اداری، ساعات رزروی مشخص شده است که در سامانه‌ای اینترنتی به‌آدرس https://lab.mums.ac.ir، قابل مشاهده و قابل رزرو هستند. بنابراین، عموم کاربران می‌توانند به‌راحتی و بدون مواجه شدن با محدودیت‌های رایج، دستگاه مدنظر خود را در زمان دلخواه، رزرو نموده و در ساعت رزرو شده، به آزمایشگاه مراجعه نموده و خدمات لازم را دریافت نمایند.
نکته ظریف دیگری که در اساس‌نامة آزمایشگاه به آن اشاره شده و در فعالیت‌های روزانه همواره مدنظر بوده است، رسالت آموزشی و پژوهشی این آزمایشگاه است. با توجه به این رسالت، تمام پروسة انجام آزمایش‌ها نهایتاً بایستی توسط خود کاربران انجام شوند و کارشناسان آزمایشگاه موظفند قبل از انجام آزمایش‌ها، کاربران را آموزش داده و مشکلاتی را که ممکن است در طی کار با آنها مواجه شوند، بررسی نموده، خطایابی کرده و مشورت لازم و کافی را در طول کل فرآیند به آنها بدهند. رعایت این اصل، برای کارشناسان سختی‌هایی را فراهم می‌کند از جمله اینکه با توجه به طیف وسیع دانشجویان مراجعه‌کننده و تغییر دائمی این طیف، کارشناسان بایستی زمان بسیار بیشتری را برای آموزش آنها صرف کنند تا در مورد هر آزمایش، به هرکدام از مراجعه‌کنندگان اطلاعات لازم را بدهند و آنها را هدایت کنند و در کنار ارایة این خدمات، بایستی بادقت و ظرافت، مراقبت‌های لازم را نیز از دستگاه‌ها به‌عمل آورده و مانع آسیب به تجهیزات توسط کاربران شوند. از آنجا که رسالت آزمایشگاه، آموزش و پژوهش است، علی‌رغم همه محدودیت‌ها و مشکلات، این بُعد آموزشی و پژوهشی نیز به نحوی مطلوب در آزمایشگاه مرکزی محقق شده است.
در ادامه، فیضی کارشناس آزمایشگاه مرکزی دانشکده پزشکی مشهد در خصوص کاربران مجاز به استفاده از آزمایشگاه مرکزی نیز گفت: گروه‌های کاربری که می‌توانند از این آزمایشگاه استفاده کنند، در سه دسته تقسیم‌بندی شده‌اند و ما ناچاراً برای رعایت نظم، از همه این کاربران هزینه دریافت می‌کنیم، دلیل دریافت هزینه هم آن است که اگر فردی دستگاهی را رزرو می‌کند، ملزم به استفاده از آن باشد.
وی ادامه داد: نخستین دسته کاربران، دانشجویان دانشکده پزشکی هستند که برای آنها امتیازاتی را در نظر گرفتیم از جمله اینکه فرصت دارند پرداخت هزینه استفاده از دستگاه‌ها را تا زمان فارغ‌التحصیلی به‌تعویق بیندازند و همچنین تخفیف‌های ویژه‌ای را برای آنها در نظر گرفته‌ایم که بعضاً تا ۸۰ درصد می‌توانند از آن برخوردار باشند. گروه دوم، اعضای هیأت علمی دانشگاه، دانشجویان سایر دانشکده‌ها و کارشناسان پژوهشی گروه‌ها و مراکز تحقیقاتی هستند که حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد برای این دسته نیز تخفیف قائل شده‌ایم. دسته سوم، کاربران آزاد هستند که تخفیفی برای آنها در نظر گرفته نشده است. بااینکه هدف آزمایشگاه مرکزی درآمدزایی نبوده است و این دسته‌بندی برای رعایت اولویت استفاده از امکانات در نظرگرفته شده است، با این حال، درآمدهایی نیز از این طریق عاید دانشگاه شده است.
وی با اشاره به آمار کاربران آزمایشگاه مرکزی در طی یک سال گذشته گفت: از مهرماه ۱۴۰۲ تا مهر ۱۴۰۳، جمعاً به‌تعداد 9262 خدمت به کل کاربران آزمایشگاه مرکزی ارایه شده است. از این میان، ۶۳۴۲ خدمت به دانشجویان دانشکده پزشکی ارائه شده و ۲۳۴۲ خدمت به کاربران آزاد ارایه گردیده است. همچنین، اعضای هیأت علمی، کارشناسان و دانشجویان سایر دانشکده‌ها نیز جمعاً 578 خدمت دریافت کرده‌اند.
در پایان، ریاست آزمایشگاه مرکزی، با اشاره به برکات زیاد آزمایشگاه مرکزی برای کاربران خود از بدو تأسیس تاکنون، ابراز امیدواری کرد که این شیوه از مدیریت تجهیزات آزمایشگاهی بتواند در سطح دانشگاه توسعه یابد و ظرفیت‌های دیگری نیز که در همین آزمایشگاه وجود دارد ولی به‌دلیل وجود برخی نواقص و محدودیت‌ها، بروز پیدا نکرده است، محقق شوند.
