عضو هیأت علمی و فوق تخصص قرنیه در دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بیماری قوز قرنیه یا Keratoconus یکی از بیماری های شایع در ایران است که علاوه بر زمینه های ژنتیکی و فامیلی، برخی رفتارهای نادرست همچون ماساژ دادن همراه با فشار چشم در بروز آن نقش دارد.
دکتر سیامک زارعی قنواتی در گفتگو با وب دا، با بیان اینکه بیماری قوز قرنیه ( Keratoconus ) مهمترین عارضهی مربوط به قرنیه در ایران و خاورمیانه بوده و حدود ۲ تا ۴ درصد افراد دچار آن هستند افزود: در سایر کشورها این آمار تقریبا یک دهم است و در مجموع میتوان گفت که بیماری قوز قرنیه در سطح خاورمیانه یک بیماری شایع است.
استاد چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در خصوص ماهیت این بیماری و عوامل مؤثر در بروز آن اظهار کرد: بیماری قوز قرنیه، اشکالی است که از کاهش استحکام قرنیه ناشی میشود و در واقع شل بودن قرنیه، سبب می گردد که شکل و فرم طبیعی خود را که نزدیک به کروی است، از دست بدهد و در موارد پیشرفته به حالت مخروطی شکل میآید.
وب ادامه داد: بحثهای ژنتیکی و فامیلی در ایجاد این بیماری بسیار مهم و تأثیرگذار است و در همین راستا ما مطالعه را انجام دادیم که در ژورنال Cornea آمریکا چاپ شد و در این تحقیق مشخص گردید کسانی که یک نفر از فامیل درجه اول آنها دچار قوز قرنیه است،تا 20 درصد احتمال ابتلای آنها به قوز قرنیه وجود خواهد بود،که ریسک بالای است. همچنین سایر مطالعات نشان داده، کسانی که سابقه آلژیهای چشمی دارند و به ویژه افرادی که به علت خارش چشم، آن را مرتباً و با فشار مالش میدهند، بیشتر در معرض قوز قرنیه خواهند بود، بنابراین علاوه بر بحثهای ژنتیکی، مالیدن چشم یکی از ریسک فاکتورها و عوامل مؤثر در ایجاد قوز قرنیه است و بر همین اساس توصیه میشود که به هیچ عنوان افراد چشم خود را به صورت محکم ماساژ ندهند.
قوز قرنیه؛ شایعترین علت پیوند قرنیه در ایران
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، شایعترین علت پیوند قرنیه در ایران را قوز قرنیه برشمرد و تأکید کرد: تا حد ممکن نباید اجازه دهیم که قوز قرنیه در افراد ایجاد شود و یا به مرحلهای برسد که نیاز به پیوند داشته باشد. همچنین تشخیص به موقع و زود هنگام قوز قرنیه میتواند بسیار مهم و کمک کننده باشد.
دکتر زارعی قنواتی خاطرنشان کرد: ما از حدود دو دهه قبل این آگاهی را داشتیم که قوز قرنیه یک بیماری پیشرونده است و به عنوان مثال اگر فردی در سن ۱۵ سالگی دچار قوز قرنیه باشد، این نگرانی وجود دارد که بیماری پیشرفت کند و فرد در حدود ۲۰ یا ۲۵ سالگی نیازمند پیوند قرنیه باشد، البته احتمال پیشرفت قوز قرنیه از سنین ۲۵ تا ۳۰ سالگی به بعد کم میشود.
جراح و فوق تخصص قرنیه در دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین گفت: کسانی که سابقه ژنتیکی و فامیلی یا آلرژیهای چشمی دارند و به شدت چشم را ماساژ میدهند و همچنین کسانی که دچار آستیگمات چشمی هستند؛ به ویژه آستیگماتهای بالا ، آستیگماتهایی که نمره بین دو چشم متفاوت است و مخصوصاً آستیگماتهایی که در حال پیشرفت و افزایش هستند، همینطور کسانی که علیرغم استفاده از عینک، دید آنها بهبود کامل نمییابد باید احتمال بروز بیماری قوز قرنیه را جدی بگیرند و برای بررسی چشم خود به متخصص چشم پزشک مراجعه کنند.
دکتر زارعی قنواتی در خصوص اهمیت تشخیص به موقع قوز قرنیه هم گفت: از حدود ۲۰ سال پیش در حوزه چشم پزشکی، روشی به نام cross linking استفاده میشود که طی آن یک قطره روی قرنیه ریخته میشود و همزمان اشعه UVA را به قرنیه میتابانیم که با این روش تا ۹۰ درصد از پیشرفت قوز قرنیه جلوگیری میشود و در این صورت بیماری به پیوند قرنیه هم منجر نخواهد شد. اما چنانچه به هر دلیلی تشخیص قوز قرنیه دیر هنگام باشد، احتمال اینکه فرد نیازمند پیوند بشود، زیاد خواهد بود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین یادآور شد: از وقتی پروتکلهای تشخیصی و غربالگری در این ارتباط، با دقت و شدت بیشتری انجام می شود، خوشبختانه آمار پیوند قرنیه به دلیل قوز قرنیه در ایران و در کل جهان در حال کاهش است، اما در عین حال همچنان افرادی هستند که به دلیل تأخیر در مراجعه به چشم پزشک، بیماری قوز قرنیه در آنها شدت گرفته و تنها راه درمان پیوند قرنیه میباشد.
دکتر زارعی قنواتی در پایان اضافه کرد: با یک معاینه و تصویربرداری ساده از قرنیه توسط متخصصین چشم پزشک، میتوان قوز قرنیه را در افراد تشخیص و از پیشرفت آن پیشگیری کرد.