پزشکی

تیم تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در طرح " بررسی ارتباط میان کیفیت خواب و زندگی با الگوی انسدادی ریه " در سالمندان شرکت کننده‌ی طرح کوهورت در نیشابور دریافتند که کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) با تشدید بیماری، به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد.

دکتر مهناز امینی، عضو هأت علمی گروه داخلی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت‌وگو با وب دا ، ضمن بیان این نکته که بیماریهای انسدادی ریه در اثر استنشاق سیگار و قلیان و مواد مخدر ایجاد و در واقع همان برونشیت مزمن است، پیرامون اهمیت و جزئیات پژوهش انجام شده گفت: در تحقیق انجام شده ما دریافتیم که بین کیفیت خواب و کیفیت زندگی ارتباط مستقیم وجود دارد؛ یعنی افرادی که  خواب بهتری دارند،  زندگی با کیفیتی را تجربه می کنند و  جالب است بدانید زنان بیشتر از مردان با اختلال خواب مواجهند و بهترین کیفیت خواب در گروهی دیده شد که درآمد متوسطی داشتند.

وی افزود: مصرف دخانیات به ویژه قلیان و قرارگرفتن در معرض دود دست‌دوم، هم خواب و زندگی این بیماران را بدتر می‌کند و همچنین با افزایش سن، رضایت از زندگی کاهش می‌یابد و عواملی مانند درآمد کم یا نارضایتی از زندگی، تأثیر منفی بر سلامت این افراد دارد.

دکتر امینی در خصوص نتایج این طرح تحقیقاتی گفت: توجه همزمان به درمان بیماری و بهبود کیفیت خواب و زندگی بیماران می‌تواند بار اجتماعی COPD را کاهش دهد و از عوارضی مانند افسردگی و اضطراب جلوگیری کند. لذا پیشنهاد می‌کنیم پرسنل درمانی آموزش‌های لازم را برای توجه ویژه به این موضوعات دریافت کنند تا با تشخیص زودهنگام و آموزش به بیماران، از تأثیرات بلندمدت بیماری بر زندگی آنان کاسته شود.

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: بیماری‌های انسدادی ریه نه تنها شیوع بالایی دارند، بلکه اثرات مخربی بر جنبه‌های مختلف زندگی بیماران می‌گذارند. بسیاری از این افراد همچنین از آپنه انسدادی خواب رنج می‌برند که هم خواب و هم کیفیت زندگیشان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بر همین اساس این پژوهش به دنبال درک بهتر این ارتباطات برای بهبود مراقبت از بیماران است. 

لازم به ذکر است: طرح بررسی ارتباط میان کیفیت خواب و زندگی با الگوی انسدادی ریه در سالمندان با کد 4001128 یکی از طرح های پر کاربرد و قابل انتشار در دانشگاه علوم پزشکی مشهد است که به همت استاد گروه داخلی دکتر مهناز امینی و همکاران ایشان تهیه و تدوین شده و متخصصین داخلی، پژوهشگران حوزه سلامت سالمندان، و تیم‌های درمانی مرتبط با بیماران مزمن ریوی و بعنوان گرووهای هدف این طرح هستند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع باید برنامه‌ریزی خوبی در جهت نوبت‌بندی‌ها و موارد ارجاعی ‌به سطوح بالاتر صورت پذیرد.

به گزارش وب دا، دکتر محمود شبستری در نشست با اعضای هیأت رئیسه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اظهار کرد: طبق قانون، ۲۰ درصد از ظرفیت بیمه‌ها و بیمارستان‌های فعال در حوزه IPDباید به گردشگری سلامت اختصاص یابد و در کنار آن بر استفاده حداکثری از ظرفیت موجود و ساماندهی سیستم‌های فناوری اطلاعات و نظام ارجاع به جای ساخت فضاهای جدید تأکید داریم.

وی تصریح کرد: همچنین باید از ظرفیت روابط عمومی‌ها و خیّران عزیز حوزه سلامت در مسیر ارتقاء خدمات کمی و کیفی به مردم،متناسب با برنامه‌های سیستم نظام ارجاع هم به نحو مطلوب و شایسته استفاده شود.

دکتر شبستری با بیان اینکه ما هیچ کار جدیدی نمی‌خواهیم انجام دهیم و باید تنها ضعف‌ها و نواقص موجود را به‌خصوص در مناطق روستایی و کم‌برخوردار برطرف نماییم، خاطرنشان کرد: بسیاری از کارها با پرداخت یک هزینه ناچیز در مجموعه‌های دولتی قابل انجام است و نباید هزینه‌های بالا و سنگین را به مردم تحمیل نماییم.

وی تأکید کرد: در سیستم نظام ارجاع که برنامه آن در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر آغاز شده به دنبال آن هستیم تا مردم را سطح به سطح و به آن مجموعه‌ای که نیاز است ارجاع دهیم و شاهد حضور مستقیم مردم به بیمارستان‌ها نباشیم.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد ضمن قدردانی از اقدامات مؤثر صورت گرفته در بحث پیشگیری از مرگ مادر و کودک، بیان کرد: ما از تلاش‌های معاونت بهداشت بابت کاهش مرگ و میر مادران باردار و کودکان تشکر می‌کنیم و معتقدیم که رسیدن عدد ۲۳ به ۱۱ در حوزه مادران و یک سوم شدن مرگ و میر نوزادان نشان از تلاش خستگی‌ناپذیر خادمان مردم در این حوزه داشته و دارد.

وی خاطرنشان کرد: در برنامه نظام ارجاع باید برنامه‌ریزی خوبی در جهت نوبت‌بندی‌ها و موارد ارجاعی ‌به سطوح بالاتر صورت پذیرد تا شاهد مراجعه مستقیم مردم به اورژانس بیمارستان‌ها نباشیم.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌خواهیم که به جمع مردم بروند و نظرات زائران و مجاوران امام رضا(ع) را در خصوص نحوه اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع جویا شوند و ضمن شناسایی نقاط ضعف و قوت این برنامه از نگاه مردم، موارد مورد تأکید را به اطلاع مدیریت مربوطه برسانند تا هم نقطه قوت تقویت شود و هم اینکه نقطه ضعف رفع گردد.

دکتر شبستری تصریح کرد: ما معتقدیم که باید به‌خوبی از ظرفیت تلمدیسین در درمانگاه‌ها استفاده شود و در کنار آن بر استفاده حداکثری از ظرفیت هوش مصنوعی هم تأکید داریم.

در ‌این جلسه حجت‌الاسلام جواد مهدوی‌نسب، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: روزهای عرفه و عید سعید قربان را پشت سر گذاشتیم و معتقدیم کسی که بهره کافی از این روزهای خاص نبرده است می‌تواند در روزهای باقی مانده از دهه امامت و ولایت و تا روز عید سعید غدیرخم نهایت استفاده را داشته باشد.

وی افزود: حضرت ابراهیم(ع) از اسماعیلش گذشت و ما که در حوزه سلامت خدمت می‌نماییم باید از بسیاری از چیزها به خاطر خوشنودی خدا و یاری رسانی به مردم بگذریم.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: در آستانه روز سعید عید غدیرخم به همه بزرگترها توصیه می‌کنیم که فرزندان خود را با این روز بزرگ به‌خوبی آشنا نمایند و اینکه همواره مشوق آنان در مسیر ولایت‌پذیری باشند.

حجت‌الاسلام مهدوی‌نسب تأکید کرد: همه ما مسئولیتی را عهده‌دار شده‌ایم و باید در زمانی که در این جایگاه هستیم به چیزی جز خدمت به مردم فکر نکنیم.

 مدیر مرکز مشاوره مبتنی بر سبک زندگی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ضمن تأکید بر اجتناب دانشجویان از مصرف خودسرانه ریتالین جهت بیدار ماندن و مطالعه شبانه در ایام امتحانات گفت: قطعاً خواب کافی در شب می تواند به اندازه مطالعه شبانه، در موفقیت تحصیلی دانشجویان مؤثر باشد.

دکتر حمیده صمدی دکترای تخصصی روانشناسی، به مناسبت ایام امتحانات در گفتگو با وبدا اظهار کرد: در ایام برگزاری امتحانات برخی دانشجویان به منظور برخورداری از زمان بیشتر برای مطالعه، مبادرت به مصرف ریتالین می کنند؛ درحالی که از عوارض جدی و پیامدهای منفی آن مطلع نیستند.

وی ادامه داد: متأسفانه برخی افراد نا آگاه و اغلب سود جو در بین دانشجویان تبلیغ می کنند که مصرف قرص ریتالین هیچ عوارضی ندارد و فقط موجب افزایش هوشیاری و کاهش میزان خواب می شود و دانشجو میتواند از فرصت بیداری بیشتری برای درس خواندن بهره ببرد، اما این باور کاملاً غلط است، چون ریتالین دارویی است که عوارض و خطراتش بسیار بیشتر از مزایای آن خود بود و در واقع می توان گفت اعتیاد، وابستگی و افسردگی های مزمن کمترین عارضه مصرف این دارو است.

دکتر صمدی همچنین گفت: ریتالین از جهت ترکیبات دارویی بسیار شبیه اکستازی است و دانشجویان عزیز باید مراقب باشند که به دام این ماده دارویی گرفتار نشوند، چون پس از مدتی کوتاه و یک دوره مصرف موقت، اسیر آثار و عوارض مخرب آن خواهند شد. 

دکترای تخصصی روانشناسی، نام ژنریک داروی ریتالین را متیل فنیدات (Methylphenidate) عنوان و در خصوص عوارضی که پس از مصرف این دارو می تواند گریبانگیر دانشجویان شود گفت: مصرف خودسرانه این قرص می تواند با نشانه هایی همچون؛ عصبی شدن و بی خوابی، حالت تهوع و استفراغ، احساس سرگیجه و سردرد، تغییرات ضربان قلب و فشار خون که معمولا به صورت افزایش است، خارش و جوش های پوست، دردهای شکمی، کاهش وزن و مشکلات معده، مصرف دائمی و اعتیاد (وابستگی)، بروز حالت های روان پریشی (جنون) و علایم وابستگی به ریتالین و بروز افسردگی پس از قطع مصرف همراه باشد و در واقع این علائم کمترین نشانه های آثار مصرف ریتالین است که گاهی تا سر حد مرگ افراد را به تباهی می کشاند.

دکتر صمدی در ادامه با بیان اینکه ریتالین از مشتقات گروه آمفتامین ها است که برای درمان بیش فعالی، نشانه های نارکولپسی و برخی از مبتلایان به افسردگی تجویز می شود، افزود: از این دارو هم چنین در درمان خواب آلودگی مزمن (Narcolepsy) در میان افراد میانسال و کهنسال استفاده می شود و خارج از این موارد هیچ استفاده ای به صلاح افراد مصرف کننده نیست.

مدیر مرکز مشاوره مبتنی بر سبک زندگی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تأکید کرد: دانشجوی عزیز ما باید بداند همانگونه که بیداری برای درس خواندن مفید است، خواب کافی هم برای یادگیری لازم است بنابراین از موکول کردن دروس به شب امتحان خودداری و به هر میزان که می توانند درس شان را بخوانند و سلامتی و آینده خود را فدای نمره بالا و یا حتی قبولی از یک یا چند درس نکنند، چون ریتالین اعتیاد آور است و تنها پس از مدتی مصرف ولو بصورت موقتی، فرد را وادار به سوء مصرف سایر مواد مخدر می کند.

دکتر صمدی در پایان متذکر شد: تمرکز بر دروس امتحانی، دوری از موبایل و رسانه ها در ایام امتحانات، شروع به موقع مرور درس ها و استفاده از فرصتهای بیداری و خواب مناسب می تواند در کاهش استرس و اضطراب امتحانات دانشجویان مؤثر باشد.

فوق تخصص روانپزشکی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: افسردگی بیماری است که نیازمند درمان تخصصی است و نمی توان تصور کرد که با گذشت زمان خود به خود فرد بهبود می یابد.

دکتر منصور شکیبا، در گفتگو با وب‌دا، با تأکید بر اهمیت درمان تخصصی افسردگی، خاطر نشان کرد:  افسردگی یک بیماری شایع روان‌پزشکی است که می‌تواند با ایجاد ناتوانی اساسی، فرد را زمین‌گیر کند؛ حتی زمانی که فرد به لحاظ جسمی مشکلی ندارد.

وی افزود: بر اساس آمار، حدود ۱۸ درصد افراد جامعه در مقاطعی از زندگی خود علائم افسردگی را تجربه می‌کنند. در این اختلال، فرد دچار احساس غم، بی‌لذتی و بی‌حوصلگی می‌شود، تمایل به گوشه‌گیری، اختلال در خواب و خوراک، و حتی تغییرات وزن پیدا می‌کند. همچنین، ابتلا به بیماری‌های مزمنی مانند دیابت، انواع سرطان و ناراحتی‌های تنفسی، خطر ابتلا به افسردگی را تا دو تا سه برابر افزایش می‌دهد.

دکتر شکیبا تصریح کرد: افسردگی، یک حالت خلقی است که بر افکار، رفتار و عملکرد فرد تأثیر می‌گذارد. از جمله مهم‌ترین علائم این بیماری می‌توان به تمایل به انزوا، اختلال خواب (کم‌خوابی یا پرخوابی)، کاهش یا افزایش وزن، از دست دادن امید و احساس پوچی اشاره کرد.

وی با بیان اینکه متأسفانه، درصد قابل توجهی از افراد دارای علائم افسردگی، افکار خودکشی را نیز تجربه می‌کنند، خاطر نشان کرد: شروع افسردگی عمدتاً از دوران نوجوانی است و در سنین ۳۰ تا ۴۰ سالگی به اوج می‌رسد.

فوق تخصص روانپزشکی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه در سالمندان نیز از هر دو نفر، یک نفر درجاتی از علائم افسردگی را نشان می‌دهد، بیان کرد: خستگی، بی‌خوابی، دردهای عضلانی، کسالت و منزوی شدن، از جمله عوارض افسردگی در دوران سالمندی است که گاهی با علائم بیماری‌های جسمی اشتباه گرفته می‌شود.

دکتر شکیبا گفت : در بسیاری از موارد، بیماران برای مشکلات جسمانی به پزشک مراجعه می‌کنند، در حالی که ریشه بسیاری از این مشکلات در اختلالات روانی مانند افسردگی نهفته است؛ بنابراین غربالگری و بررسی وضعیت روان‌شناختی بیماران، به ‌ویژه در مبتلایان به بیماری‌های مزمن، ضروری است.

فوق تخصص روانپزشکی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه توجه به عزت نفس، ابراز احساسات و افزایش حس خودکارآمدی افراد، به‌ویژه در سالمندان، از راهکارهای مؤثر در درمان افسردگی است، گفت: یکی از اهداف درمان، بازگرداندن بیمار به زندگی فعال و بهبود کیفیت عملکرد روزانه است.

دکتر شکیبا بر اهمیت تشخیص دقیق و برنامه‌ریزی درمان اختصاصی برای هر بیمار تأکید کرد و گفت: برای درمان افسردگی، انواع روش‌ها بسته به شدت و مرحله بیماری، مورد استفاده قرار می‌گیرد، که دارودرمانی، روان‌درمانی، درمان‌های حمایتی، دستگاه شوک الکتریکی و درمان با دستگاه تحریک مغناطیسی مغز (TMS)، از جمله اقدامات درمانی مؤثر است.

وی با بیان اینکه  درمان‌های نوین مانند استفاده از کتامین برای درمان افسردگی جوانان نیز توصیه می‌شود، ابراز کرد: افسردگی به طور معمول، درمان کوتاه‌مدت داشته و در صورت پیگیری صحیح، طی مدت حدود شش ماه بهبود قابل توجهی در بسیاری از بیماران دیده می‌شود.

دکتر شکیبا با اشاره به اینکه  درمان مناسب افسردگی نه تنها کیفیت زندگی فرد را ارتقا می‌دهد، بلکه به بهبود روند درمان سایر بیماری‌ها مانند دمانس نیز کمک می‌کند، بیان کرد: شناخت به‌موقع و مداخله تخصصی در افسردگی، نه فقط از پیشرفت علائم جلوگیری می‌کند بلکه از بروز مشکلات جدی‌تر و کاهش کیفیت زندگی پیشگیری می کند.

وی گفت:  درمان افسردگی تنها به مصرف دارو محدود نمی‌شود، بلکه ترکیبی از دارو، روان‌درمانی و حمایت‌های اجتماعی، بهترین نتیجه درمانی را برای بیماران به ارمغان می‌آورد.