متخصص ٱنکولوژی و رئیس مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی امید از مراکز زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد، آگاهی بخشی عمومی و انجام به موقع غربال گری ها را از رسالت های مهم کادر درمان دانست و با اشاره به فاکتورهای خطر ابتلاء به انواع سرطان ها گفت: مصرف دخانیات یکی از عوامل خطری است که رد پای آن در بسیاری از سرطان ها دیده می شود.
دکتر سودابه شهید ثالث در گفتگو با وبدا، ضمن تاکید بر ترسناک نبودن بیماری سرطان و علاج پذیر بودن آن؛ در صورت تشخیص بهنگام، شایع ترین نوع سرطان در بین جمعیت زنان جهان را سرطان پستان برشمرد و گفت: داده های جمعیت شناختی نشان می دهد، در ایران از هر چهار یا پنج خانم، یک نفر و در سایر کشورها از هر هشت نفر یک خانم به سرطان پستان مبتلا می شود. همچنین در کشورهای غربی، اوج سن بروز سرطان پستان، 10 سال بالاتر است، اما کشور ما 10 سال جوان تر است، یعنی خانم های ایرانی 10 سال زودتر به این بیماری مبتلا می شوند.
وی با بیان اینکه مطالعات انجام شده، شایع ترین سن ابتلا به سرطان پستان در زنان ایرانی را 48 یا 49 سال نشان می دهد افزود: هشداری که نتیجه این مطالعه به ما می دهد، آن است که در واقع خانم های ایرانی در بهترین سنین و دوره عمر خود به سرطان پستان مبتلا می شوند؛ دوره ای که یک خانم، مادر خانواده است و علاوه بر اینکه پایه های یک خانواده را تشکیل می دهد، یک فرد فعال اجتماعی در جامعه به شمار می رود، بنابراین آسیب به یک خانم، در این دوره می تواند آسیب های جبران ناپذیری را از لحاظ میزان کارآیی و اختلال بنیان های خانواده، بر بدنه جامعه وارد کند.
رئیس بیمارستان امید همچنین با اشاره به اینکه، نیمی از جمعیت جامعه را زنان تشکیل می دهند افزود: اولین رسالت کادردرمان و اولین گام برای پیشگیری از بروز سرطان پستان، ایجاد یک فضای مناسب اطلاعاتی و آگاهی بخشی به مردم و زنان جامعه است، لذا ما باید آگاهی مؤثری را در این راستا، برای این گروه از جامعه ارائه کنیم و در کنار بیماری اطلاع و آگاهی از آن می تواند، بسیار مهم باشد. به عبارت بهتر در صورتی که، خانم ها درباره کلیه مسائل بهداشتی و درمانی خود آگاهی را لازم داشته باشند، ما کمتر با تومورهای زخمی و تومورهای بزرگ و سایر مشکلاتی از این قبیل مواجه می شویم.
دکتر شهید ثالث در خصوص ریسک فاکتورهای ابتلا به سرطان هم گفت: این فاکتورها شامل عوامل قابل کنترل و غیرقابل کنترل هستند و از ریسک فاکتورهای غیر قابل کنترل بروز سرطان پستان، می توان به جنسیت اشاره کرد، که در بین جمعیت مردان بین یک تا دو درصد گزارش شده است. عامل دوم غیر قابل کنترل، افزایش سن است که می تواند باعث افزایش ریسک ابتلا به سرطان پستان شود. همچنین از جمله ریسک فاکتورهای قابل کنترل سرطان پستان، چاقی بعد از یائیسگی است، چرا که در بافت چربی تبدیل هورون ها به استروژن رخ می دهد.
وی اضافه کرد: دریافت استروژن های خارجی، نیز یکی دیگر از عوامل خطر قابل کنترل سرطان پستان است و شاید در گذشته هورمون درمانی جایگزین خوبی برای دوره یائسگی بود، که البته مزایای خاص خود را دارد، اما در حال حاضر با در نظر گرفتن مزایا و معایب آن برای بیمار انجام از این روش استفاده می شود. همین طورجوانان و یا کودکانی که در سنین کودکی، به دلیل بیماری هایی از جمله بیماری لنفوم، قفسه سینه آنها تحت پرتوتابی قرار گرفته است، در آینده مستعد این بیماری هستند.
دکتر شهید ثالث در بخش دیگری از توضیحات خود، مهمترین ریسک فاکتورهای قابل کنترل ابتلا به سرطان پستان را، افزایش بی رویه مصرف دخانیات عنوان کرد و افزود: امروزه متأسفانه دخانیات در بین جمعیت زنان مصرف دخانیات رواج زیادی پیدا کرده و در گذشته عقیده بر این بود که تنها سرطان ریه با مصرف دخانیات ارتباط مستقیم دارد، اما در حال حاضر متأسفانه ردپای مصرف دخانیات در بسیاری از سرطان ها دیده می شود. همچنین مصرف ترکیبی دخانیات با مشروبات الکی اثر سینرژیس دارند، یعنی باعث می شوند، فرد چندین برابر در معرض خطر سرطان قرار بگیرد.
وی در همین ارتباط تاکید کرد: سبک زندگی سالم از قبیل، داشتن فعالیت منظم روزانه از جمله پیاده روی، مصرف سبزی جات و میوه جات تازه، مصرف غذاهای سالم، خودداری از مصرف فست فودها و گوشت های نمک سود و غذاهای حاوی مواد نگهدارنده می توانند، در پیشگیری از بروز سرطان مؤثر باشند و با توجه به اهمیت سه نوع از انواع سرطان ها از جمله؛ سرطان پستان، سرطان دهانه رحم و سرطان روده در تمام دنیا غربال گری برای آنها انجام می شود.
رئیس مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه درباره اهمیت غربال گری سرطان گفت: با توجه به اینکه غربال گری به معنای شناسایی افراد سالم جامعه قبل از بروز یک علامت بیماری است و غربال گری زمانی اهمیت دارد که با تشخیص به موقع بیماری و درمان آن طول عمر فرد مبتلا افزایش یابد، بنابراین غربال گری از جایگاه ویژه ای برای پیشگیری از بیماری برخوردار است، در نتیجه با توجه به اهمیت موضوع، حتی می توانیم برای انجام غربال گری ها نیز اطلاع رسانی کنیم.
خانم ها از سن 20 سالگی، خودآزمایی پستان داشته باشند
دکتر شهید ثالث با اشاره به اهمیت بررسی پستان ها و نقش آن در تشخیص بهنگام علائم خطر بروز سرطان پستان گفت : لازم است که بانوان از سن 20 سالگی، خودآزمایی پستان را انجام دهند؛ به این صورت که یک هفته بعد از اتمام دوره عادت ماهانه با ایستادن جلوی آیینه و قرار دادن دست ها به کمر یا در کنار، به حالت دورانی یا شعاعی کل بافت پستان خود را مورد معاینه قرار دهند و با برخورد به نکته مشکوک به پزشک مراجعه کنند. در سنین 20 تا 40 سال هم بهتر است افراد توسط یک متخصص سالی یک بار بررسی شوند. در همین راستا مامو گرافی، اولین اقدام تصویربرداری می باشد، که برای غربال گری بسیار مهم است .
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه توصیه سازمان بهداشت جهانی مبنی بر انجام اولین مامو گرافی در سن 40 سالگی و انجام معاینه سالانه توسط پزشک را یادآور شد و افزود: چنانچه در خانواده و بستگان درجه یک فرد، سابقه سرطان پستان کمتر ازسن 50 سال وجود دارد که احتمال ارثی بودن را تقویت می کند با کاهش 10 سال از آن سن، غربال گری باید انجام شود؛ یعنی خانمی که مادرش در سن 45 سالگی مبتلا به سرطان پستان شده، باید در سن 35 سالگی اولین تصویربرداری را انجام دهد.
رئیس بیمارستان مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی امید همچنین گفت: درمان های مختلفی برای سرطان ها وجود دارد که البته عوارضی نیز به همراه دارند و این عوارض هم قابل درمان هستند، بنابراین مهم این است که ما اقدام به تشحیص زودرس داشته باشیم.
وی اضافه کرد: در تمام مراحل درمانی تیم پزشکی در کنار بیماران هستند و خوشبختانه بیمارستان امید، اقدامات درمانی کامل را با همت دانشگاه علوم پزشکی مشهد و خیّرین نیک اندیش انجام می دهد و کادر درمانی بیمارستان، اعضای هیأت علمی دانشگاه در رشته های مختلف اعم از رادیوآنکولوژی، جراحان سرطان، پاتولوژیست، رادیولوژیست در حال خدمت رسانی به بیماران هستند.
متخصص آنکولوژی دانشگاه با اشاره به معرفی بیمارستان امید به عنوان یکی از مراکز درمانی غربال گری استان افزود: در بیمارستان امید انواع تصویر برداری ها از جمله ماموگرافی، سونوگرافی پاپ اسمیر و کونولوسکوپی انجام می شود، بنابراین یک بیمار با تشخیص بیماری سرطان، می تواند در این بیمارستان تحت شیمی درمانی، پرتو درمانی قرار گیرد که در کنار آن از حمایت ها و کمک های واحد خودمراقبتی، واحد سلامت روان و واحد آموزش سلامت که در تمام مراحل حتی بعد از درمان و دوره های بازتوانی به بیماران خدمت رسانی خوبی ارائه می کنند، برخوردار شوند. خوشبختانه درحال حاضر در مراکز بهداشتی پزشکان و ماماهای آموزش دیده حضور دارند و مردم می توانند جهت انجام معاینات لازم به آنها مراجعه کنند و در صورت نیاز به سطح دو ارجاع داده شوند.
وی در پایان تاکید کرد: مردم نباید از سرطان ترس و نگرانی داشته باشند و آگاه بانشد که این بیماری ها قابل علاج هستند و به پزشک خود اعتماد کنند و درمان ها را پیگیری کنند .
فلوشیپ سم شناسی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: مصرف خود سرانه داروها بخصوص داروهای مسکن، پماد و قطره های چشمی می تواند زمینه مسمومیت را برای افراد فراهم کند که این مشکل در کودکان و سالمندان به شکل جدی تر بروز می کند.
