بهداشت و پیشگیری

مدیر گروه پیشگیری از بیماریهای واگیر دار دانشگاه علوم پزشکی مشهد ابراز کرد: با توجه به احتمال شیوع بیماری آبله میمونی مردم باید نسبت به استفاده از ماسک و رعایت پروتکل های بهداشتی توجه ویژه داشته باشند.  

دکتر زهرا نهبندانی، در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه در برخی از کشورها شاهد افزایش تعداد موارد ابتلا به آبله میمون هستیم، خاطر نشان کرد: جهت جلوگیری از شیوع بیماری با توجه به اینکه راه انتقال بیماری از طریق تماس نزدیک با فرد بیمارو ترشحات مخاطی بیمار، اشیاء یا سطوح آلوده می باشد لازم است در خصوص گند زدایی سطوح و اشیاء مشترک در اماکن عمومی و مراکز عمومی توجه ویژه شود.

وی با بیان اینکه ویروس ها دارای پوشش لیپیدی هستند از همین رو استفاده از گند زدایی که در ویروس کرونا جهت گندزدایی استفاده می شد در از بین بردن این ویروس نیز موثر است، گفت: باتوجه به اینکه بیماری از طریق قطرات الوده فرد مبتلا به راحتی منتقل می شود استفاده از ماسک در مکان های پر جمعیت و رعایت فاصله فیزیکی اهمیت بالایی دارد.

دکتر نهبندانی با اشاره به اینکه باید در کلیه مراسمات ملی و مذهبی استفاده از ماسک و انجام گندزدایی سطوح و اشیا مشترک مورد تاکید قرار گیرد، بیان کرد: اصلاح سیستم تهویه، رعایت فاصله فیزیکی و بهداشت دست در اماکن باید مورد توجه قرار گیرد تا زمینه ابتلا به این بیماری بین مردم کاهش یابد.

رئیس گروه بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد ابراز کرد: مادران باردار و شیرده و کودکان زیر 5 سال دچار سوء تغذیه و بی بضاعت، محور فعالیت بهبود تغذیه ای هستند و با هماهنگی ارگان های حمایت گر سبد حمایت تغذیه ای در اختیار این افراد قرار می گیرد.

دکتر زهرا اباصلتی، در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه کاهش شیوع سوء تغذیه پروتئین و انرژی در گروه های آسیب پذیر از مهمترین رویکردهای گروه بهبود تغذیه است، عنوان کرد: مادران باردار و شیرده و کودکان زیر  5 سال مبتلا به سوء تغذیه و نیازمند در بررسی مراقبین بهداشتی شناسایی می شوند و به سازمان حمایتگر، همچون کمیته امداد معرفی می شوند تا براساس تعداد سهمیه ماهانه سبد غذایی دریافت کنند.

وی ادامه داد: سبد غذایی که در اختیار این افراد قرار می گیرد، براساس کمبودهای تغذیه ای بدن آن ها دسته بندی شده است و به همه سبد غذایی یکسانی داده نمی شود.

رئیس گروه بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه سبدهای تغذیه ای از فروشگاه های مورد تایید تهیه می شود و بعد از دریافت سبد غذایی، شرایط بیمار از لحاظ رفع نیاز به دریافت مجدد سبد غذایی تا بهبودی کامل پایش می شود، ابراز کرد: همراه سبد غذایی، مکمل های دارویی مانند قرص آهن و مولتی ویتامین براساس نیاز فرد به وی داده می شود.

وی عنوان کرد: کودکان زیر 2 سال نیز چندین بار بعد از دریافت سبد غذایی پایش می شوند تا وزن گیری کافی را داشته باشند، در صورتی که کودک افزایش وزن پیدا نکرده باشد، موضوع از دو جهت بررسی می شود اول اینکه آیا مادر سبد غذایی را در اختیار کودک قرار می دهد و دوم اینکه آیا کودک مبتلا به بیماری است که با وجود دریافت سبد غذایی وزن گیری نکرده است در چنین شرایطی کودک برای درمان به سطوح بالاتر ارجاع داده می شود و کودک دیگری جایگزین می شود.

وی گفت: مکمل های آهن و مولتی ویتامین نیز در سبدهای غذایی کودکان گنجانده می شود.

مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر و غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: کم کاری مادرزادی تیروئید یکی از علل مهم و قابل پیشگیری عقب افتادگی ذهنی در نوزادان است که در صورت شناسایی و درمان به موقع از عوارض بیماری پیشگیری به عمل می‌آید.

دکتر سعید فردین‌فر گفتگو با وب دا، اظهار کرد: موفقیت در پیشگیری از عوارض جدی و غير قابل برگشت بيماری کم کاری تيروئيد به دو عامل زمان شروع درمان و کيفيت کنترل متابوليک بيماری بستگی دارد.

مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر و غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه کمبود ید دریافتی یکی از عوامل مؤثر در بروز بیماری کم کاری تیروئید است، خاطرنشان کرد: بهترین راه دسترسی به یک منبع غنی از ید، استفاده از نمک یددار تصفیه شده، ماهی و سایر آبزیان در رژیم غذایی روزانه است.

دکتر فردین‌فر افزود: با انجام به موقع غربالگری نوزادان، می توان از بروز عقب ماندگی ذهنی ناشی از بیماری کم کاری مادرزادی تیرویید پیشگیری کرد، ضمن اینکه درمان مناسب بیماری‌های تیروئیدی در دوران بارداری هم امری لازم و ضروری است.

وی با تأکید بر اینکه کم کاری مادرزادی تیروئید یکی از علل مهم و قابل پیشگیری عقب افتادگی ذهنی در نوزادان است که در صورت شناسایی و درمان به موقع از عوارض بیماری پیشگیری به عمل می‌آید، گفت: زمان در جلوگیری از عقب ماندگی ذهنی نوزادان مبتلا به کم‌کاری مادرزادی تیروئید بسیار ارزشمند بوده و با انجام یک آزمایش ساده در فاصله روزهای 3 تا 5 بعد از تولد می‌توان به وجود کم کاری مادرزادی تیرویید پی برد.

مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر و غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: هر چه درمان زودتر شروع شود و مراقبت‌ها به موقع انجام شود به همان نسبت ضريب هوشی کودک بهتر حفظ می‌شود و هر چه اهداف درمانی سريع‌تر محقق شوند، بيمار پيش آگهی بهتری خواهد داشت.

دکتر فردین‌فر با اشاره به اینکه کمبود يد از موارد شایع کم کاری مادرزادی تيروئيد بوده که در ميزان بروز بيماری تأثير بسزايی دارد، بیان کرد: با مراجعه به موقع در 3 تا 5 روز اول تولد به نزديکترين مرکز بهداشتی و درمانی و انجام نمونه‌گيری از پاشنه پا می‌توانیم از عقب ماندگی ذهنی فرزند دلبندمان جلوگيری نماييم.

وی تصریح کرد: بيماری کم کاری مادرزادی تيروئيد يکی از علل مهم عقب ماندگی ذهنی در نوزادان بوده و آسان ترين و ارزان ترين راه شناسايی نوزادان بيمار و پيشگيری از عوارض از نظر بيماری‌های متابوليکی غربالگری در 3 تا 5 روزگی نوزاد است.

مدیر پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر و غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد با ذکر این نکته که کم کاری تیروئید قابل درمان است و با انجام به موقع آزمایش خون شناسایی می‌شود، تأکید کرد: افرادی که مبتلا به کم کاری هستند واکنش‌های شیمیایی نرمال بدنشان برهم می‌خورد، از حالت تعادل خارج می‌شود و برخی از کارکردهای بدن را دچار اختلال می‌کند، اگر بیماری در مراحل اولیه باشد، خیلی کم پیش می‌آید که علائمی از خود نشان دهد، اما برخی افراد به تدریج علائمی ظاهر می‌شود که مسلماً اختلال در سلامت را در پی دارد.

مسئول برنامه سرطان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در حال حاضر غربالگری سه سرطان شایع در مناطق زیر پوشش این دانشگاه در حال اجراست. 

دکتر خديجه رضايی در گفتگو با وب دا، اظهار کرد: در طرح ملی سرطان با همکاری معاونت‌های درمان، پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی مشهد برنامه ثبت سرطان توسط معاونت بهداشت این دانشگاه به‌ صورت آنلاین انجام و در سامانه ریجستری سرطان ثبت شد.

وی با اشاره به اینکه غربالگری در بحث سرطان‌های روده بزرگ، دهانه رحم و پستان بود، تصریح کرد: در این خصوص در مراکز خدمات جامع سلامت بررسی سرطان‌ دهانه رحم برای سنین 30 تا 59 سال، سرطان پستان برای سنین 30 تا 70 توسط ماما و در صورت داشتن مشکل به متخصص زنان و برای مشکل پستان به جراح عمومی ارجاع می‌شوند؛ همچنین بررسی سرطان روده بزرگ هم برای تمامی افراد در سنین 50 تا 70 انجام و موارد مشکوک به متخصص گوارش ارجاع تا ضمن انجام کولونوسکوپی اقدامات تشخیصی و تخصصی دقیق‌تر انجام شود.

مسئول برنامه سرطان گروه تخصصي پیشگیری و مبارزه با بيماري‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه یکی از برنامه‌های آموزشی در موضوع سرطان‌های پستان و دهانه رحم است، خاطرنشان کرد: این برنامه در تمامی مدارس دخترانه در تمامی مقاطع تحصیلی برای دانش‌آموزان، مربیان بهداشت و اولیا، با هدف آَشنایی با علائم و مشکلات این نوع سرطان‌ها و اقدام به‌موقع جهت درمان و پیشگیری از آسیب‌های شدید اجرا می‌شود.

دکتر رضایی تصریح کرد: میانگین سن مبتلایان به سرطان پستان در حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد 45، که از میانگین کشوری 10 سال جوان‌تر است، اما در سرطان‌های دهانه رحم و روده بزرگ که به ترتیب بالای 40 و بالای 50 سال بوده تفاوتی با میانگین کشوری ندارد.

وی بیان کرد: میزان مرگ و میر در سرطان پستان کاهش و درصد زنده ماندن به نسبت 5 تا 10 سال قبل بهتر و امید به زندگی افزایش داشته است، و علت این مهم روش‌های درمانی بسیار پیشرفته  می باشد.

دکتر رضایی با ذکر این نکته که مهمترین علامت سرطان در بی‌علامتی آن است و در زمان مشاهده کار درمان سخت می‌شود، به همین جهت تأکید بر غربالگری داریم، حتی در شرایطی که هیچ علامتی وجود ندارد، گفت: در آقایان سرطان معده و در خانم‌ها سرطان پستان شایع‌تر است و ابتلای به سرطان‌های پستان، تخمدان و روده بزرگ، تیروئید و لوزالمعده نیز بیشتر به‌ صورت خانوادگی بوده و توصیه ما به مردم این است که به صورت خانوادگی معاینه شوند و اگر فردی در سن زیر 50 مبتلا به سرطان شد باید حتماً تمامی اعضای خانواده آن فرد مورد بررسی قرار بگیرند.

وی افزود: همواره معتقدیم که عدم مصرف دخانیات (سیگار و قلیان)، نمک زیاد، تریاک، نوشابه‌های گاز دار، مواد سوزاننده و انواع فست‌فوت‌ها در حفظ سلامت افراد جامعه و عدم ابتلای آن ها به انواع سرطان‌ها مؤثر است/.