بهداشت و پیشگیری

 باردار شدن و داشتن فرزند به طور ایده آل رویدادی است که همراه با شادی و لذت بدنبال تجربه مثبت بارداری ایمن، زایمان و والد شدن است.

 بارداری و زایمان یک فرآیند طبیعی و فیزیولوژیک است. ولی با توجه به تغییراتی که در ساختار جسمی و روانی مادر رخ می دهد باید تحت حمایت قرار گیرد . اگر مادر حمایت نشود و یا سوالات پیش آمده برای مادر در دوران  بدون پاسخ بماند ، می تواند اثرات نامطلوب برروی روند بارداری و زایمان  مادر بگذارد. تجربه یک مادر از دوران بارداری و تولد فرزندش دارای اهمیت بسیاری است و در رغبت مادر برای فرزندآوری بیشتر نیز تاثیر خواهد داشت .

مدیر سلامت جمعیت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد  در گفتگو با وب دا اظهار کرد:در این راستا و همزمان با شیوع بیماری کرونا در کشور از  اوایل سال گذشته سامانه تلفنی 4030 جهت پاسخگویی به مادران باردار از طرف اداره سلامت مادران وزارت راه اندازی شده است.

دکتر محمد احمدیان گفت: در این سامانه کارشناسان و کارشناسان ارشد مامایی شاغل در حوزه بهداشت  از جمله 9 نفر از کارشناسان و کارشناسان ارشد مامایی  مجرب شاغل در مراکز خدمات جامع سلامت  تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد به صورت شبانه روزی و  در 3 شیفت کاری، پاسخگوی سوالات مادران در خصوص مراقبت های پیش از بارداری، دوران بارداری و تا 42 روز پس از زایمان و همچنین  دریافت اطلاعات در خصوص بیماری کرونا در بارداری می باشند. لذا مادران باردار می توانند جهت دریافت مشاوره مراقبت های پیش از بارداری، دوران بارداری و تا 42 روز پس از زایمان ؛ و همچنین دریافت اطلاعات در خصوص بیماری کرونا در بارداری با سامانه 4030 تماس بگیرند .

وی خاطر نشان کرد بارداری باعث افزایش ابتلا به کووید 19 نمی شود و بیش از 90 درصد مادران باردار مبتلا به کووید بهبود می یابند اما در بیمارانی که در مراحل شدید بیماری هستند، دوره بالینی و عوارض بیماری نسبت به افراد غیر باردار می تواند بدتر باشد. , لذا مادران باردار با شروع علایم حتی علایم خفیف کرونا  بایستی به مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه نمایند و داشتن اطلاعات در این زمینه به منظور مراجعه به موقع و تشخیص و درمان مناسب بسیار مهم به شمار می رود

وی شایعترین علامت ابتلا به کووید‏-19 در بارداری در مراجعه کننده سرپایی را سرفه، گلودرد، خستگی مفرط، درد عضلانی، تب، سردرد، اختلالات بویایی و چشایی، تنگی نفس، آبریزش بینی، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، اسهال و ضعف عمومی عنوان نمود. همچنین فاکتورهای خطر  همراه، برای ابتلا یا بروز بیماری شدید در بارداری شامل سن 35 سال و بالاتر، چاقی ، فشارخون بالا و دیابت و ... می باشد.

دکتر احمدیان با تاکید بر اینکه با توجه به شرایط کنونی همه گیری کووید 19 پیشگیری از ابتلا به بیماری در مادران باردار از اهمیت بالایی برخوردار بوده توصیه کرد چنانچه زمان مراقبت های دوران بارداری فرا رسیده است، ابتدا تلفنی با پایگاه‏‏/خانه بهداشت‏‏/مطب هماهنگ و سپس حضور پیدا کنند . همچنین مادران در صورت مشاهده هر گونه علائم خطر بارداری، کاهش حرکات جنین  و یا علایم بیماری کووید ، تلفنی با مرکز خدمات جامع سلامت منطقه خود  و یا سامانه 4030 تماس گرفته و راهنمایی های لازم را دریافت و در صورت لزوم به مرکز خدمات جامع سلامت خود یا مراکز منتخب کووید مراجعه نمایند.

مدیر سلامت جمعیت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: کلاسهای آمادگی برای زایمان نیز با هدف کاهش سطح اضطراب و استرس مادران باردار و بهبود سبک زندگی در بارداری حین زایمان و تولد نوزاد در طی 8 جلسه و به صورت مجازی در حوزه معاونت بهداشتی جهت مادران بارداری که در مراکز خدمات جامع سلامت تشکیل پرونده داده و تحت مراقبت می باشند در حال برگزاری است.

وی گفت:  این آموزش ها به مادر کمک  می کند تا در این شرایط بحرانی بدون مراجعه  حضوری  ضمن دریافت آموزش هایی در خصوص بهداشت فردی ،تغذیه دوران بارداری و ... همچنین با آموزش های غیر حضوری انجام مهارت هایی مانند تن آرامی (ریلاکسیشن)  و تکنیک های تنفسی، بارداری سالم و با عارضه کمتری داشته و بتواند سطح استرس و اضطراب خود را کاهش دهد .ضمن اینکه مادر باردار با کسب مهارت خود مراقبتی، مدیریت ذهن و جسم قادر خواهد شد از رهایش پویای جسمی و روانی برخوردار شود، نگرانی های وی در بارداری کاهش یافته و میتواند در مهمترین تجربه زندگی خود نقش فعال داشته باشد.

دکتر احمدیان افزود: در همین راستا اداره سلامت مادران وزارت بهداشت و درمان به تازگی اقدام به راه اندازی سامانه behdasht.tv نموده است و مادران می توانند از طریق آدرس www.behdasht.tv ضمن ثبت نام رایگان، در هر زمان وارد سامانه شده جلسات آموزشی را به صورت آنلاین ( برخط) صوتی و تصویری فراگیرند.

خبرنگار: رویا کاظمی 

قائم مقام معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: والدین بهترین و مهمترین الگوی رفتاری فرزندان هستند و پدر و مادر نباید از این نقش خود غافل باشند و نقش همسن و سالان فرزندانشان را مهمتر از نقش خود بپندارند.

دکتر سیدکاظم فرهمند در گفتگو با وب دا، اظهار کرد: ظرفیت کودکان برای تقلید از والدینشان به قدری زیاد است که امروزه دانشمندان تصور می‌کنند این مطلب بخشی از تاریخ تکاملی نوع بشر است، در حقیقت توانایی یادگیری از طریق نگاه کردن، خیلی زودتر از توانایی یادگیری از طریق  هدایت آگاهانه در فرزندان ایجاد می‌شود.

وی افزود: نوجوان بسیاری از الگو‌های خود را از والدین اتخاذ می‌کند در حالی که ممکن است والدین از این نقش خود غافل باشند، والدین نقش همسالان را مهمتر از خود می‌پندارند در حالی که شاید نوجوان در مورد مدل مو، لباس یا موضوعات کوتاه مدت، تحت تأثیر همسالان خود باشد، اما در مورد تصمیم‌گیری برای امورات مهمی چون رشته تحصیلی یا ازدواج بیشتر تحت تأثیر والدین است.

قائم مقام معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه نوجوانان دوست دارند از بزرگسالان تقلید نمایند، خاطرنشان کرد: بارها شاهد آن بودیم که فرزندانمان در شیوه سخن گفتن، لباس پوشیدن، تلفن زدن، رانندگی و غیره از ما تقلید کرده‌اند. هر نوجوانی دوست دارد بزرگسال باشد چرا که بزرگسال بودن به معنای داشتن آزادی و قدرت تصمیم‌گیری مستقل است. 

دکتر فرهمند تصریح کرد: والدین غالباً میزان آگاهی فرزندشان از گفتار و کردار خودشان را دست کم می‌گیرند، آنقدر به بی‌توجهی بچه‌ها عادت داریم که فراموش می‌کنیم وقتی می‌خواهیم به ما توجهی نداشته باشند با چه دقتی به ما گوش می‌دهند و توجه می‌کنند، آنها این کار را نه تنها در محیط خانه بلکه در خارج از خانه هم انجام می‌دهند. مثلاً وقتی در صف پرداخت خوار و بار فروشی هستید، هنگامی که در رستوران غذا سفارش می‌دهید و...اگر مودب و صمیمی و مهربان باشید امید به اینکه فرزندتان مثل شما بشود زیاد است. اگر بی‌ادب و تلخ باشید باز فرزندتان رفتار صحیح را همان رفتار شما می‌پندارد، فرزند شما روش تعامل و بده بستان با دیگران را از طریق نگاه کردن به شما و رفتارتان می‌آموزد.

قائم مقام معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه به یاد داشته باشیم که فرزندمان می‌تواند ما را ببیند و حرف‌های ما را بشنود پس باید مراقب رفتار و کردار خود باشیم، بیان کرد: از جمله مواردى كه نوجوانان نياز دارند از والدين دريافت كنند می‌توان به اطلاعات موردنیاز در مورد انتخاب‌ها، مسئوليت‌ها و عواقب كارهاي خود، آمادگی براي پذيرش مسئوليت نوجواني، تکیه به والدین و بهره‌گیری از راهنمایی آنان، یاری‌رسانی والدین به منظور رسيدگي به اختلاف‌ها، نا‌اميدي‌ها، خطرات و فشار ديگران، برقراري ارتباط سالم با دوستان، مدرسه، خانواده و اجتماع، تشویق مستمر فرزندان به‌خصوص در زمان انجام کارهای خوب و استقلال فرزندان و برخورد عادلانه با آنان اشاره کرد.

دکتر فرهمند گفت: اگر بخواهیم والدین را به عنوان اولین و مهمترین الگوهای نوجوان در زندگی قلمداد کنیم باید به این نکته توجه داشته باشیم که نوجوان والدین خود را دوست دارد و به آنها احترام می‌گذارد؛ او علی‌رغم مشکلاتی که از دید یک بزرگسال غیرقابل قبول و نابخشودنی است با دریچه دید خود نگاه و برداشت می‌کند، با این وجود هرگز نمی‌توان نتیجه‌گیری کرد که برداشت نوجوان از والدینش مانند افراد دیگر است. نوجوان می‌تواند والدین خود را ببخشد و به آنها فرصت دوباره دهد.

رییس گروه مبارزه با بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه واکسن ایرانی برکت از ایمنی بالایی برخوردار است اظهار کرد: پس از تزریق واکسن برکت به مقام معظم رهبری بسیاری از مردم مشتاق دریافت این نوع واکسن شدند.

دکتر زهرا نهبندانی در گفت‌وگو با خبرنگار وب دا، اظهار کرد: دُز اول واکسن کوو ایران برکت به 3500 داوطلب مشهدی تزریق شد و خوشبختانه مشکل خاصی برای هیچ یک از دریافت‌کنندگان این واکسن ایجاد نشده است.

رئیس گروه مبارزه با بیماری‌های واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص زمان تزریق دُز دوم واکسن بیان کرد: دُز دوم واکسن کوو ایران برکت همانند نمونه‌های خارجی‌ای که تزریق شده است 28 روز پس از دُز اول آن تزریق می‌شود.

دکتر نهبندانی تصریح کرد: فاز سوم کارآزمایی بالینی برکت در 6 دانشگاه علوم پزشکی کشور  انجام شد که 3500 عدد آن سهمیه مشهد بود که به اتمام رسیده است.

وی خاطرنشان کرد: هر زمان دستورالعمل اجرایی تزریق گسترده واکسن برکت ابلاغ شود و این واکسن وارد چرخه تزریق بشود نسبت به تزریق عمومی آن اقدام خواهد شد .

مدیر گروه سلامت رواني اجتماعي و اعتياد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: کودکان نسبت به بزرگسالان برای بیان جملات خود به وقت بیشتری احتیاج دارند و رعایت اصول 7 گانه رابطه سالم با فرزندان منجر به برقراری یک ارتباط مؤثر در این خصوص می‌شود.

دکتر ندا اخروی در گفت‌وگو با خبرنگار وب دا، اظهار کرد: والدین وظیفه دارند ضمن رسیدگی به نیازها و خواسته‌های فرزندانشان ،برای هدایت آنان در جهت یادگیری رفتارها و مهارت‌های مناسب فردی و اجتماعی توان و تلاش ویژه‌ای را صرف کنند.

وی افزود: گوش دادن فعالانه به حرف‌های نوجوان و گفتگو با آنها درباره دیدگاه و تجربه‌های خود، باعث رشد عزت نفس و ارزش‌های مثبت در آنان خواهد شد، اگر در این کار استمرار داشته باشید و نشان دهید که واقعاً به این کار اهمیت می دهید، آنها هم به تلاش های شما پاسخ خواهند داد و با شما ارتباط برقرار می کنند.

مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتياد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه برای برقراری رابطه سالم با فرزندان خود باید به 7 اصل بسیار مهم توجه شود، خاطرنشان کرد: صرف کردن وقت برای ارتباط با کودکان در داخل و بیرون منزل، اختصاص وقتی مناسب برای حرف زدن با نوجوان، در دسترس بودن در زمان تمایل فرزندان به حرف زدن با والدین، شناختن علائق و فعالیت‌های نوجوانان و دوستان آنان، صحبت کردن همراه با آرامش، عدم برخورد احساسی با فرزندان به‌خصوص در زمان موضوعات مهم و عدم سرسختی و احساساتی بودن بیش از حد از جمله این اصول مهم به شمار می رود.

دکتر اخروی تصریح کرد: نوجوانان باید بدانند که والدینشان به حرف‌های آنان گوش خواهند داد و اگر مشکلی پیش آید زود از کوره در نخواهند رفت، اگر آنها فکر کنند که شما با خشم به حرف‌های آنان واکنش نشان خواهید داد، به احتمال بسیار ،کم لب به سخن خواهند گشود و از شما کمک یا نصیحت نخواهند خواست، شما به عنوان ولی باید شنونده فوق‌العاده‌ای باشید.

وی بیان کرد: گاهی اوقات نوجوان احساس می‌کند که از مهارت کافی برای صحبت کردن برخوردار نیست. او احساس می‌کند که فقط بزرگسالان مهارت کافی در برقراری ارتباط و گفت‌وگو دارند و به موقع و به جا صحبت می‌کنند، نوجوانی که احساس می‌کند چنین مهارتی ندارد کمتر صحبت می‌‌کند، او اعتماد به نفس کافی برای صحبت کردن و ابراز عقیده ندارد. وظیفه والدین این است که با ایجاد فضای امن و محبت آمیز او را به بیان نظراتش تشویق کنند.

مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتياد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با ذکر این نکته که در راستای اثربخشی بهتر ارتباطات میان والدین و فرزندان 9 اصل کلیدی باید رعایت شود، تأکید کرد: در این اصول 9 گانه آمده است که حرف فرزند خود را قطع نكنيد و به افراد دیگر نیز اجازه اين كار را ندهيد، وقتي فرزندان شما صحبت مي‌كنند به آنها نگاه كنيد. تماس چشمي را حفظ كنيد و به آنها نشان دهيد كه به حرف‌هايشان گوش مي‌دهيد. پاسخ شما به گفته‌های نوجوان مي‌تواند فيزيكي (مانند، سر تكان دادن، بالا و پايين آوردن سر، يا لمس دست نوجوان) يا زباني (جدی؟ چه بد و ...) باشد، اگر سخنان آنها را نمي‌فهميد، از آنها بخواهيد که توضيح دهند. نظرشان را مجددا بيان كنید تا مطمئن شويد كه درست فهميده‌ايد. اظهاراتی داشته باشيد كه نشان دهد سخنان گفته شده را فهميده‌ايد، سعي كنيد احساسات نهفته در پشت گفتار نوجوان را بشنويد و به آنها پاسخ دهيد. درباره احساسات فرزندان خود حدس نزنيد، بلكه احساساتشان را از خودشان بپرسيد، به جاي پيام‌هاي تو (پيام هايي كه تو را مخاطب قرار مي‌دهند؛ سرزنش كننده و تحقير آميز هستند. مانند، تو داري عقلت را از دست مي‌دهي)، از پيام‌هايي استفاده كنيد كه من در آنها به كار مي‌رود (من مي‌فهمم، چون ...)، اگر زمان مناسبی نیست، از نوجوان خود بخواهيد كه گفتگو را متوقف كنيد؛ سپس هرگاه امكانپذير بود صحبت و گفتگوي خود را دنبال كنيد. مدت زماني را كه براي صحبت درباره مسائل مهم فرزندتان لازم است، فراهم نماييد.

دکتر اخروی گفت: قضاوت نكنيد و وقتي فرزند شما مطلب منفي يا عصباني كننده‌ای می‌گوید احساس خود را به او بگوييد. براي مثال "خيلي متاسفم كه اوضاع به نفع دوستانت نيست" درصورتي كه واقعا چنين حسي داشته باشيد آن را به زبان بیاورید در غیر این صورت هرگز تظاهر نكنيد، برخي نوجوانان بيشتر از سايرين آمادگي حرف زدن دارند. اين تمايل آنان را پذيرا باشيد. آنها وقتي بزرگ شدند بيشتر به تنهايي و خلوت احتياج خواهند داشت و اینکه يادتان باشد مجبور نيستيد كه همه چيز را درست كنيد. وقتي نوجوانان درگير حل مشكلات خود هستند، استقلال را ياد مي‌گيرند.