بهداشت و پیشگیری

عضو هیات علمی گروه غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مصرف نمک تصفیه شده یددار به مقدار کم به جهت فاقد ناخالصی بودنش موجب بهبود عملکرد غده تیرویید می‌شود.

دکتر محمدعلی یعقوبی در گفت‌وگو با خبرنگار وب دا، اظهار کرد: مصرف نمک به میزان کم برای بدن مفید است و اضافه کردن ید به نمک مصرفی از سال1373  در کشور باعث بهبود اختلالات تیرویید از جمله بزرگی تیرویید (گواتر) گردید.

متخصص داخلی و فوق تخصص غدد و متابولیسم اندوکرینولوژی با بیان اینکه باید این نکته را در نظر داشت که مصرف بیش از حد هر نوع نمک می‌تواند باعث افزایش فشارخون و در نتیجه بیماری‌های قلبی عروقی بشود، خاطرنشان کرد: با توجه به این که میزان مصرف روزانه نمک در کشور ما بالا است توصیه می‌شود که مصرف نمک در حداقل میزان ممکن استفاده شود و از خوردن غذاهای حاوی نمک بالا مثل غذاهای آماده پرهیز گردد.

وی اضافه کرد: همچنین توصیه می‌شود که از مصرف نمک‌های ناخالص مانند نمک دریا پرهیز شود، چون وجود ناخالصی مثل فلزات سنگین در برخی از نمک‌ها می‌تواند باعث اختلالات گوارشی و غیره در بدن شود.

دکتر یعقوبی در پایان گفت: توصیه می‌شود که خانوارها از نمک تصفیه شده یددار به مقدار کم استفاده کنند، چون فاقد ناخالصی می‌باشد و به خاطر وجود ید در بهبود عملکرد غده تیرویید مفید است.

مدیر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: کاهش فرزندآوری در دراز مدت،  موجب تغییر ترکیب جمعیت جوان کشور  به سمت پیر شدن و سالمندی جمعیت خواهد شد در چنین شرایطی احتمال انزوای والدین تک فرزند و یا کم فرزند در سنین پیری، دور از ذهن نخواهد بود.

دکتر محمد احمدیان، در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه براساس منویات رهبری  کشور بدون جمعيّت جوان، کشور بدون ابتکار و پيشرفت و هيجان و شور و شوق است، اظهار کرد: کودکان و جوانان عامل شور و نشاط در خانواده و جامعه هستند که  با کاهش فرزندآوری و سالمندیِ جمعیت، فضای جوانی و شادابی کمتر در جامعه دیده می شود.

وی ادامه داد:جوانان، نیروی کار فعال و پویای جامعه هستند. با پیر شدن جمعیت و کاهش نیروی کار،  چرخه تولید و اقتصاد کشور تحت تأثیر قرار می گیرد.

مدیر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه فرزند آوری با افزایش نیروی کار فعال به رشد صنعت و اقتصاد کشور کمک می کند، ابراز کرد:  کثرت نسل جوان عامل رشد علمی و نوآوری ها و موفقیت های کشور در عرصه های مختلف علمی، ورزشی، اقتصادی است.

وی با اشاره به اینکه در جامعه سالمند چابکی و سرعت لازم برای حل مسائل اجتماعی و فرهنگی، خلاقیت و نوآوری و ریسک پذیری کاهش می یابد، ادامه داد: با کاهش تعداد فرزندان خانواده، مسئولیت نگهداری از والدین سالمند بجای چند فرزند برعهده یک یا دو فرزند خواهد بود که موجب دشواری زیادی برای این فرزندان می شود. 

دکتر احمدیان با اشاره به اینکه بخش مهمی از آموخته‌های کودک مربوط به تعاملات با خواهر و برادر می‌شود و کودکی که تک فرزند است این فرصت را پیدا نمی کند، عنوان کرد: زندگی 24 ساعته با برادر و خواهر و پیوند عاطفی ناشی از آن با مهد کودک قابل جبران نیست و مهد کودک نمی‌تواند جای خواهر و برادر را بگیرد.

وی اظهار کرد: کودکی که تک فرزند است، بدلیل نداشتن خواهر و برادر فرصت کسب تجربه برخی از احساسات و چگونگی کنترل و مدیریت آن ها را ندارد که می تواند باعث کاهش مهارت‌های ارتباطی و مسئولیت‌پذیری آنان در جامعه شود.

دکتر احمدیان با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین عوامل شادی در کودکان،  بازی کردن و داشتن یک همبازی همیشگی در طول روز است، افزود: رواج تک فرزندی و کم فرزندی در جامعه می تواند منجر به محروم شدن فرزندان از داشتن خواهر و برادر، دایی، خاله، عمو و عمه و در نتیجه عدم دریافت حمایت های اجتماعی و روانی فامیلی شود. 

وی گفت: بررسی ها نشان می دهد شیوع بیش تر کودک سالاری در خانواده های کم فرزند، یکی از علل کم شدن انعطاف پذیری جوانان در زندگی زناشویی آینده آن ها می شود؛ فاصله بین فرزندان را طولانی نکنید افزايش فاصله بين فرزندان، ‌امكان داشتن تعداد فرزند دلخواه و بارداری سالم را کم می کند.

مطالعات نشان می‌دهد که تعداد جمعیت سالمند ایران در طی دهه‌های اخیر در حال افزایش بوده است و جمعیت ایران نیز همانند جمعیت جهان رو به سوی سالمندی می‌رود. لیکن در ایران شدت آن بیش تر از سطح جهانی است. بطوری که در کل جهان بین سال‌های ۱۹۵۰ و ۲۰۲۰ جمعیت سالمند بیش از ۵ برابر شد، و در ایران بیش از ۶ برابر گردیده است .

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه آگاهی از رشد جمعیت همراه با سایر متغیر‌‌های اقتصادی – اجتماعی، پایه و اساس هرگونه برنامه‌ریزی برای توسعه‌ی ملی است، اظهار کرد: پیش‌بینی نیازمندی‌‌‌های اولیه‌ی هر جامعه مبتنی بر آمار‌‌های مربوط به رشد جمعیت است و از مهم‌ترین متغیرها که در برنامه‌ریزی به‌عنوان مبنای محاسبات در نظر گرفته می‌شود، جمعیت، دگرگونی آن در گذشته، حال و پیش‌بینی تحولات آن در آینده است.

دکتر مهدی قلیان با بیان اینکه عامل افزایش جمعیت سالمند ،  کاهش میزان باروری و تداوم طولانی آن  می باشد  که باعث می‌شود سهم جمعیت سنین کم سن و سال و جوان کاهش یابد و از طرفی بدلیل افزایش امید به زندگی، جمعیت سالمند افزایش پیدا کند، ادامه داد:

از آنجا که جمعیت و رشد آن پدیده‌ای اجتماعی است،  مانند سایر موضوعات اجتماعی تحت تأثیر عوامل پیچیده و متعدد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی قرار می‌گیرد.

دکتر قلیان با اشاره به اینکه یکی از عوامل موثر بر کاهش باروری، الگوهای رفتاری ازدواج و زناشویی در جامعه می باشد، بیان کرد: نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران در سال ۱۳۹۵ نشان می‌دهد هنوز ۱۲ درصد جمعیت ۲۵ ساله و بیشتر ایران هرگز ازدواج نکرده‌اند. این نسبت برای مردان حدود ۱۴ درصد و برای زنان حدود ۱۰ درصد بوده است. در حالی که در دو دهه قبل یعنی در سال ۱۳۷۵ این نسبت برای هر دو جنس ۶٫۳ (شش و سه دهم) درصد، برای زنان (پنج)۵ ، و برای مردان ۷٫۵ (هفت و نیم)درصد بوده است. همچنین آمارها نشان می‌دهد در دوره‌ی زمانی ۲۰ ساله از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۵ میزان تجرد قطعی برای هر دو جنس با افزایش همراه بوده است.

وی بیان کرد: افزایش سن ازدواج در زنان موجب محدود شدن طول دورران باروری آنان شده و به این ترتیب بر کاهش باروری تأثیر می‌گذارد. بر اساس نتایج سرشماری‌ها میانگین سن در اولین ازدواج زنان از ۱۸٫۴ (هجده و چهار دهم)سال در سال ۱۳۴۵ به ۲۳٫۴ (بیست و سه و چهار دهم) سال در سال ۱۳۹۰ افزایش یافته و در سال ۱۳۹۵ اندکی کاهش یافته است. برای مردان این شاخص در سال ۱۳۴۵ از ۲۶٫۵ (بیست و شش و نیم) به ۲۷٫۴ (بیست و هفت و چهار دهم) سال در سال ۱۳۹۵ رسید.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه از دیگر عوامل موثر بر کاهش باروری، افزایش میزان تحصیلات بویژه در زنان می باشد؛ زنان بی‌سواد و کم‌سواد معمولاً زودتر وارد دوران بارداری شده و دیرتر از این دوره خارج می‌شوند، اظهار کرد: در مقابل هرچه زنان از تحصیلات بالاتری برخوردارند علاوه بر این که بدلیل تحصیل و اشتغال دیرتر ازدواج می کنند،  دیرتر نیز  فرزند می‌آورند.

وی ادامه داد: از طرفی در سال های اخیر میانگین اندازه ایده‌آل خانواده در کشور نسبت به قبل کاهش یافته است و خانواده ها تمایل به تک فرزندی و یا کم فرزندی پیدا کرده اند؛ از آنجا که کاهش باروری و افزایش سالمندی جمعیت موجب مشکلات اقتصادی، فرهنگی، سیاسی امنیتی و اجتماعی فراوانی برای کشور می شود مقام معظم رهبری در 30 اردیبهشت 1393 سیاست های کلی جمعیت را ابلاغ نمودند.

وی با بیان اینکه در سیاست‌های کلی جمعیّت، اهمیت مقوله جمعیّت در اقتدار ملی و توجه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیّت کنونی کشور به عنوان یک فرصت و امتیاز می‌باشد، ابراز کرد: لذا با در نظر داشتن نقش ایجابی عامل جمعیّت و مؤلفه‌های پنجره جمعیّتی و مدیریت سرمایه انسانی برای پیشرفت کشور لازم است برنامه‌ریزی‌های جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور انجام گیرد.

دکتر قلیان افزود: در حال حاضر جمعیّت ایران جمعیّتی جوان است و حدود دو سوم این جمعیّت در سن فعالیت و کار به سر می‌برند، در صورتی که از این «پنجره جمعیّتی» بهره گرفته ‌شود و متناسب با آن شرایط اشتغال و بهره‌وری ایجاد شود، از محل تولید و بهره‌وری به رشد اقتصادی کمک خواهد شد. در واقع این وضعیت از ساختار سنی جمعیّت، از طریق ساز و کارهایی همچون عرضه نیروی کار با کیفیت، افزایش پس‌انداز و مدیریت سرمایه انسانی، منجر به بروز فرصت‌های رشد تولید سرانه می‌شود.

وی گفت: رونق اقتصادی کشور و  افزایش سطح رفاه اجتماعی،  موجب افزایش ازدواج در جوانان شده و از طرفی خانواده هایی که با وجود تمایل به داشتن فرزند،  بدلیل مسائل و مشکلات اقتصادی در این مورد اقدام نکرده اند تصمیم به فرزنداوری خواهند گرفت.  فرهنگ سازی و ترویج فرهنگ دوستدار خانواده و فرزندآوری در جامعه عامل موثر دیگری است که با اثر گذاری بر نگرش جوانان و خانواده ها نسبت به ازدواج و فرزندآوری ، موجب افزایش باروری کلی کشور می شود.

21ماه می برابر با 10خرداد روز جهانی بدون دخانیات و شعار امسال این روز " تعهد برای ترک دخانیات" نشان از عزم  وتعهد جهانی، برای ترک دخانیات دارد.

قائم مقام معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وب دا اظهار کرد: همه گیری مصرف دخانیات یکی از بزرگترین تهدیدهای سلامت عمومی در جهان است که سالانه بیش از 8 میلیون نفر را در سراسر جهان از بین می برد.

دکتر سید کاظم فرهمند با اشاره به اینکه بیش از 7 میلیون نفر از این مرگ ها ناشی از استفاده مستقیم از دخانیات است، گفت: حدود 1.2 میلیون نفر از افراد غیرسیگاری و  غیرقلیانی در معرض دود سیگار هستند.

دکتر فرهمند اظهار کرد: در ایران هم باتوجه به مصرف بالای دخانیات از جمله قلیان که تاثیری به مراتب خطرناک تر از سیگار دارد و اهمیت آموزش مردم به خصوص جوانان،  سوم لغایت 10 خرداد به عنوان هفته بدون دخانیات در نظر گرفته شده است.

وی با تاکید بر عوارض و مخاطرات فراوان دخانیات، مصرف هر نوع دخانيات مانند سيگار، پيپ، قليان و چپق را براي سلامتي مضر دانست و گفت: مواد موجود در سيگار، ضربان قلب و فشار خون را بالا مي برد و خطر سکته هاي قلبي و مغزي را افزایش می دهد.

قائم مقام معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد بروز بیماری های مزمن ریوی همچون برونشیت، ابتلا به بیماریهای لثه، خرابی دندانها، بوی بد و خشکی دهان را از دیگر عوارض استعمال دخانیات برشمرد.

دکتر فرهمند خاطر نشان کرد: با توجه به مصرف گسترده و روزافزون قلیان در سطح جهان، برای محافظت از سلامت عمومی اقدامات كنترلی سخت لازم است تا گسترش استفاده از قلیان محدود شود.

وی اعمال سیاست های مالیاتی بر روی همه محصولات دخانی از جمله تنباکوی قلیان ، عدم معافیت بر روی واردات و فروش محصولات دخانی و قلیان ها و ممنوعیت عرضه و استفاده از قلیان در مکان های عمومی را از مهمترین این اقدامات برشمرد.

شایان ذکر است 3 لغایت 10 خرداد ماه هفته ملی بدون دخانیات و " تعهد من؛ ترک قلیان برای پیشگیری از بیماری های واگیر و غیر واگیر از جمله کووید ۱۹"‏/ " تعهد من؛ ترک قلیان با حمایت جوانان متعهد" ‏/  " تعهد من؛ ترک قلیان با حمایت خانواده‌های مسئولیت پذیر" ‏/ " تعهد من؛ ترک قلیان با حمایت قانون گذاران و دولتمردان" ‏/ " تعهد من؛ ترک قلیان با سازمان های مردم نهاد" ‏/ " تعهد من؛ ترک قلیان با حمایت صنایع سلامت محور "‏/ " تعهد من؛ ترک قلیان با حمایت نظام سلامت توانمند از عناوین روز شمار این هفته می باشد.

خبرنگار: مریم مومن نژاد