بهداشت و پیشگیری

رییس مرکز بهداشت ثامن از مراکز زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: از ابتدای امسال تا کنون به بیش از 7 هزار نفر از ساکنان زیر پوشش این مرکز، خدمات مشاوره ای تغذیه ارائه شده است.

دکتر فرید رضا صحی زاده در گفتگو با وب دا خاطر نشان کرد: در راستای اجرای برنامه کشوری طرح تحول سلامت  و همسو با سایر خدمات بهداشتی،  مشاوره تغذیه با هدف افزايش دسترسی خانوارهای تحت پوشش به خدمات کارشناسان تغذيه ، با دو رويكرد پيشگيري و كنترل عوامل خطر تغذيه‌اي در مراكز خدمات جامع سلامت مرکز بهداشت ثامن در حال انجام است.

وی با بیان اینکه  اين خدمات به صورت آموزش چهره به چهره تغذيه، مشاوره‌، جلسات آموزشي گروهي، مراقبت و مشاوره تغذيه در منطقه تحت پوشش،  ارائه مي‌شوند تصریح کرد: در قالب این برنامه كليه افراد مراجعه كننده به مراكز خدمات جامع سلامت ، توسط مراقبت سلامت مورد ارزيابي هاي اوليه قرار گرفته و افرادي كه نيازمند مشاوره تغذيه و دريافت آموزش های تغذیه ای هستند به كارشناس تغذيه ارجاع داده مي شود تا مراقبت‌هاي تغذيه اي را دريافت كنند. 

رییس مرکز بهداشت ثامن افزود: خدمات مشاوره تغذیه ای در قالب گروه های سنی مختلف شامل كودكان و نوجوانان مبتلا به اختلالات رشد (اعم از كم وزني، لاغري، كوتاه قدي، اضافه وزن و چاقي)،جوانان ،  ميانسالان و سالمندان با شاخص توده بدنی نامناسب Rمادران باردار مبتلا به وزن گیری نامطلوب ، اضافه وزن، لاغري و كم خوني و كليه مبتلايان به اضافه وزن و چاقي، ديابت، فشارخون بالا و ديس ليپيدمي در تمامي گروه هاي سني  ارائه می شود.

رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: تاکنون ۴۰ هزار بیمار جدید در پویش غربالگری دیابت و فشار خون شناسایی شدند که از بیماری خود اطلاع نداشتند.

دکتر بابک اقبالی در گفت‌وگو با خبرنگار وب دا، اظهار کرد: پویش غربالگری دیابت و فشار خون از ۲۰ آبان ماه تا از ۲۰ دی ماه اجرا شد که در این پویش مراجعات بالای ۱۸ سال در حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حد انتظار نبود و به همین جهت زمان مذکور را به مدت ۱۰ روز و تا پایان دی ماه امسال تمدید کردیم.

وی در رابطه با آخرین آمار پویش غربالگری دیابت و فشار خون، بیان کرد: از ۲۰ آبان ماه و از زمان آغاز پویش غربالگری دیابت و فشار خون تاکنون یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از افراد بالای ۱۸ سال تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این پویش شرکت کردند.

رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: پوشش ما در روستاها ۷۰ درصد بوده و اکثر افراد ساکن روستا در غربالگری شرکت کردند، اما این میزان در شهرستان‌ها نزدیک به ۵۰ درصد و در شهر مشهد کمتر از ۳۰ درصد بوده است.

دکتر اقبالی با بیان اینکه پویش غربالگری دیابت و فشار خون به جهت پوشش کامل گروه سنی هدف تا پایان دی ماه تمدید شده است، خاطرنشان کرد: ما از شهروندان دعوت می‌کنیم تا از این فرصت باقیمانده استفاده کرده و به پویش غربالرگی دیابت و فشار خون بپیوندند و در اینجا از تمامی افراد بالای ۱۸ سال در شهرها به‌خصوص شهر مشهد که تاکنون اقدامی در این خصوص نکرده‌اند می‌خواهیم که در جهت حفظ سلامت خودشان و همچنین شناسایی و درمان به‌موقع مشکل احتمالی‌شان در این پویش شرکت کنند تا در آینده با مشکلات جدی‌تر مواجه نشوند.

وی بیان کرد: اندازه‌گیری رایگان قند و فشار خون در مراکز و خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های سلامت انجام می‌‎شود که در ظاهر عمل ساده‌ای است و افراد فکر می‌کنند خودشان می‌توانند انجام دهند. با وجود اینکه روش شناسایی راحت است اما نیمی از افرادی که بیماری دیابت و فشار خون دارند از بیماری خود آگاه نیستند.

رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: بیماری‌های دیابت و فشار خون در مرحله اول علائمی ندارد و اگر از بیماری خود آگاه نشوند و به دنبال کنترل آن نباشند، با عوارضی مانند سکته‌های قلبی و مغزی، نارسایی کلیوی و قطع پا در دیابت خود را نشان می‌‎دهد که از اندازه‌گیری ساده آن به مراتب پرهزینه‌تر بوده است.

دکتر اقبالی با تاکید بر اینکه طبق مطالعات صورت گرفته از بین افراد بالای ۱۸ سال از هر ۳ نفر یک نفر مبتلا به فشار خون و از هر ۷ نفر یک نفر مبتلا به دیابت هستند و در پویش غربالگری دیابت و فشار خون نیز تقریباً به همین میزان است، گفت: در همین خصوص باید اشاره کنیم که تا این لحظه ۴۰ هزار بیمار جدید در این پویش ملی شناسایی شدند، بیمارانی که از بیماری دیابت و فشار خون خود اطلاع نداشتند.

وی افزود: پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر در ارتقاء سطح سلامت شهروندان و پیشگیری از مرگ‌های زودرس ناشی از بیماری‌های غیرواگیر به‌ویژه بیماری‌های مغزی، قلبی، عروقی، کبدی، ریوی، کلیوی و دیابت از اهمیت زیادی برخوردار است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد و رئیس مرکز بهداشت خراسان رضوی، گفت: از مجموع سه میلیون و 400 هزار فرد بالای 18 سال در حوزه تحت پوشش این دانشگاه تا این لحظه یک میلیون و 800 هزار نفر از آنها تحت پوشش غربالگری دیابت و فشارخون قرار گرفته‌اند.

دکتر حمیدرضا قربان‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار وب دا، با اشاره به اینکه در میان جمعیت‌های شهری و روستایی 21 شهرستان حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد تا این لحظه 85 درصد جمعیت روستایی و 70 درصد جمعیت شهری به جز مشهد غربالگری دیابت و فشارخون شده‌اند و این عدد در مشهد 52 درصد است اظهار کرد: ما از تمامی افراد بالای 18 سالی که تاکنون اقدامی در این خصوص نکرده‌اند می‌خواهیم که در فاصله زمانی 5 روزه‌ تا سی‌ام دی ماه این کار را انجام دهند.

وی با بیان اینکه 2 بیماری دیابت و فشارخون جزء بیماری‌های خاموش هستند و هیچ علامتی ندارند، خاطرنشان کرد: شناسایی مبتلایان به دیابت و فشارخون معمولاً 5 سال پس از ابتلای به این بیماری‌ها که با علائم شدیدتر و آشکارتر مواجه می‌شوند بوده و متأسفانه عدم انجام غربالگری‌ها دیابت و فشارخون توسط این افراد منجر به بروز عوارض شدید و پرخطر ناشی از شناسایی دیابت و فشارخون دیر هنگام شده و نمونه بارز آن را در موارد مبتلا به سکته‌های قلبی و مغزی، خون‌ریزی‌های چشمی و مغزی، کم بینایی و نابینایی، بیماری‌های کلیوی، از کار افتادگی برخی از اعضای بدن همچون کلیه و دیالیزی شدن، عفونت‌ها، زخم‌ها و قطع عضو شده است.

دکتر قربان‌زاده تصریح کرد: از زمان اجرای طرح غربالگری دیابت و فشارخون تاکنون 31 هزار مبتلای به فشارخون و 15 هزار مبتلای به دیابت شناسایی شدند که هیچگونه اطلاعی از بیماری خود نداشتند و شناسایی به‌هنگام این افراد نقش مؤثری در انجام اقدامات درمانی به‌موقع و موردنیاز آنان و همچنین پیشگیری از عوارض شدید بیماری در 5 سال آینده و به تبع آن تحمیل هزینه‌های دارویی و درمانی این بیماری‌ها  داشته است.

وی با ذکر این نکته که روزانه تا 100 هزار مورد غربالگری دیابت و فشارخون در حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد قابل انجام است، تأکید کرد: در صورت مراجعه بالای گروه سنی بالای 18 سال می‌توانیم تا پایان فرصت باقی مانده از اجرای طرح غربالگری دیابت و فشارخون به میانگین آمار کشوری غربالگری شده در این 2 حوزه که عدد آن 70 درصد بوده برسیم، عددی که عدد مطلوب نظام سلامت بوده است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: در شهرستان‌ها تیم‌های سیار غربالگری دیابت و فشارخون فعال هستند و کار غربالگری نیروهای شاغل در ادارات، شرکت‌ها، کارخانجات و دیگر محل‌های کار را انجام می‌دهند.

دکتر قربان‌زاده گفت: ما در راستای حفظ، توسعه و تقویت سلامت جامعه تفاهم‌نامه‌هایی را با مجموعه‌های مختلف اجرا کردیم تا بتوانیم برنامه غربالگری دیابت و فشارخون در حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد را در زمان باقی‌مانده به نحو احسن و با حضور پررنگ و پرشور گروه‌ سنی هدف اجرا نماییم و آخرین موارد آن امضای تفاهم نامه همکاری مشترک با اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی در خصوص غربالگری جامعه کارگری و سپاه امام رضا(ع) و استفاده از ظرفیت بسیج در اجرای هرچه بهتر این برنامه ملی بوده است.

سرپرست گروه سلامت دهان و دندان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه دیابت یکی از بیماری‌های شایع در سراسر جهان است که گروه‌های سنی مختلف را درگیر می‌کند اظهار کرد: کم شدن میزان بزاق در دهان زمینه‌ساز پوسیدگی دندان‌های بیماران دیابتی می‌شود و اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان در این افراد را دو چندان می کند .

دکتر صابر بابازاده در گفتگو با وب دا با بیان اینکه متاسفانه  بسیاری از مبتلایان به دیابت از اهمیت بهداشت دهان و دندان آگاه نیستند و فقط درصد کمی از آنها بطور منظم به دندانپزشک مراجعه می نمایند  خاطر نشان کرد: بیماریهای لثه، خشکی دهان، پوسیدگی‌های دندانی، سوزش دهان، از دست دادن دندان، اختلال چشایی، اختلال عملکرد غدد بزاقی، تاخیر در ترمیم زخم و بیماری کاندیدیازیس (یک نوع بیماری قارچی) از جمله تظاهرات دهانی مرتبط با دیابت می باشند و مراقبت از دهان و دندان در مبتلایان به دیابت را بسیار مهم است.

 وی افزود: معاینات منظم دندانپزشکی در این افراد بسیار حائز اهمیت است و حتما مبتلایان به دیابت باید با نحوه مراقبت صحیح از دندان‌ها آشنایی داشته باشند.

وی یکی از مشکلات بیماران دیابتی را کم شدن میزان بزاق در دهان عنوان کرد و افزود: کاهش میزان بزاق، قدرت پاکسازی دهان را کاهش می‌دهد و می‌تواند زمینه پوسیدگی دندان‌ها را فراهم کند.

سرپرست گروه سلامت دهان و دندان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد  با تاکید بر اینکه افراد مبتلا به دیابت حتما در مراجعه به دندانپزشک باید بیماری خود را اطلاع دهند اظهارکرد: دیابت یک ریسک فاکتور (عامل خطر) شناخته شده برای بیماری پریودنتال(بیماری لثه) است و میزان تخریب بافت پریودنتال(لثه) با سطح کنترل قندخون و مدت زمان ابتلا به بیماری دیابت ارتباط دارد که این موضوع لزوم رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان و مراجعات منظم به دندانپزشک را بیش از پیش مشخص می‌کند.

دکتر بابا‌زاده، تغییر عادت‌ غذایی، دشواری در تکلم و تحمل پروتزهای دندانی در دهان افراد دیابتی می‌تواند سبک زندگی مبتلایان را دستخوش تغییر کند و این بیماران را  بیشتر در معرض عفونت‌های دهانی ناشی از  بیماری لثه و خطر از دست دادن دندان‌ها  قرار دهد.

وی‌ با اشاره به تاخیر ترمیم بافت‌های آسیب دیده در دیابتی‌ها، گفت: این تاخیر در ترمیم بافت‌ها در مواردی نظیر کشیدن دندان یا جراحی‌های ایمپلنت بسیار تاثیرگذار است و با به تعویق افتادن بهبود زخم‌ها روند درمان را با دشواری روبرو می‌سازد ولی بیمارانی که دیابت کنترل شده دارند کمتر در معرض افزایش تاخیر در ترمیم زخم پس از جراحی قرار می گیرند.

سرپرست گروه سلامت دهان و دندان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد به بیماران مبتلا به دیابت توصیه کرد:  در فواصل زمانی منظم به دندانپزشک مراجعه کنید،حتما در مراجعه اول به دندانپزشک شرایط بیماری خود را بصورت کامل توضیح دهید، بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید. و توچه داشته باشید که حرکت مسواک ملایم باشد،حداقل روزی یکبار از نخ دندان استفاده کنیدو مراقب باشید هنگام استفاده از نخ دندان به لثه‌ها آسیب نزنید،روزانه لثه‌هایتان را معاینه کنید و در صورتی که زخم، التهاب، قرمزی، خونریزی از لثه، زخم عفونی یا زخم ناشی از دندان مصنوعی مشاهده کردید به دندانپزشک مراجعه کنید، در صورتی که قند خون شما کنترل نشده، بهتر است کارهای غیر اورژانسی دندانپزشکی را تا کنترل شدن قند خون به تعویق اندازید.