پزشکی

متخصص قلب و عروق و عضو هیأت علمی گروه قلب دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: افراد با علائم تپش قلب و با سابقه خانوادگی بیماری و یا فوت ناشی از بیماری قلبی، باید حتماً به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنند تا که وضعیتشان به سرعت مورد بررسی قرار گیرد.

دکتر زهرا زندی در گفتگو با وب دا، اظهار کرد: تپش قلب اتفاقی است که بسیاری از افراد جامعه از آن شاکی هستند و بیماران در زمان مراجعه اعلام می‌‎کنند که تپش قلب دارند، تپشی که در دو حالت بالا بودن ضربان قلب و حس درونی فرد بوده است.

وی تصریح کرد: برخی افراد به دلیل اضطراب و استرسی که دارند و بر مبنای حس روانی احساس می‌کنند که تپش قلبشان را حس می‌نمایند که تنها حس روانی فرد بوده و ضربان قلبش بالا نیست، ضربان قلب نرمال بین 60 تا 100 بوده و اگر از عدد حداکثری بالاتر بود می‌توان گفت که تپش قلب وجود دارد و باید جهت بررسی بهتر و دقیق‌تر به‌موقع به پزشک مراجعه شود.

 فلوشیپ الکتروفیزیولوژی بالینی قلب با بیان اینکه علت بررسی به‌موقع ضربان بالای 100 به این دلیل است که مواردی همچون پرکاری تیروئید، کم خونی و عفونت‌ها که در بالا رفتن ضربان قلب نقش دارند مورد بررسی قرار بگیرند، خاطرنشان کرد: این 3 موضوع از نشانه‌ها و علائم بالارفتن ضربان قلب بوده و اگر به‌موقع مورد بررسی قرار بگیرد می‌توان درمان به‌هنگام هم داشت و از بدتر شدن وضعیت بیمار جلوگیری کرد.

دکتر زندی اضافه کرد: همچنین یک تپش دیگر هم هست که با بیماری‌های بدو تولد  مرتبط بوده و تپش قلب فرد به‌صورت ناگهانی بالا می‌رود و ممکن است که فرد 5 تا 10 دقیقه و حتی بیشتر از آن یک ضربان شدید حس کرده باشد و شمارش ضربان‌‌هایش بالای 150 و 200 مورد بوده که در این موارد به این افراد توصیه شده که به اورژانس مراجعه نمایند تا با تزریق دارو ضربانش پائین بیاید.

وی با اشاره به اینکه هر وقت تپش قلب حس شد باید به پزشک مراجعه شود تا که وضعیتش موردبررسی قرار بگیرد، بیان کرد: برای این کار باید حتماً به پزشک متخصص قلب مراجعه شود و با گرفتن نوار قلب وضعیت فرد دیده شود، البته در برخی موارد امکان تشخیص دقیق با نوار قلب وجود ندارد و در اینگونه موارد دستگاه هولتر قلب به مدت 24 ساعت به بیمار وصل می‌شود و اگر ضربان فرد غیرنرمال باشد در حافظه این دستگاه ثبت می‌شود و پس از پایان این زمان ضربان‌های پائین، بالا، کم و اضافی توسط پزشک مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت اختلال در ریتم دستگاه آن موارد مورد بررسی دقیق‌تر قرار گرفته تا در صورت نیاز اقدام لازم صورت پذیرد.

متخصص قلب و عروق با ذکر این نکته که اگر فرد سابقه فوت در خواب و مرگ ناگهانی در افراد خانواده‌اش داشته باید حتماً به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کند تا خطرناک‌ بودن یا نبودن ضربان‌های اضافه‌ مورد بررسی قرار بگیرد و در صورت نیاز داروی رفع مشکل فرد تجویز شود، تأکید کرد: تپش قلب می‌تواند همراه با اضطراب باشد که لزوماً حاکی از وجود یک مشکل ساختاری یا عملکردی در قلب نیست، اما با این حال می‌تواند یک نشانه ناشی از یک تپش نامنظم یا تند باشد و احساس تپش قلب هم می‌تواند پیوسته یا متناوب باشد و دارای طول مدت و فرکانس متغیری است.

دکتر زندی تصریح کرد: اگر تپش قلب خطرناک باشد ما با روش لیزری یا مطالعه الکتروفیزیولوژی  تپش قلب اضافه را بدون آن که هیچ گونه خطری برای فرد بیمار داشته باشد می‌سوزانیم و ضربان قلب وی را به حالت نرمال بازمی‌گردانیم.

وی با بیان اینکه برخی افراد با علائم تپش قلب مراجعه می‌کنند، اما پس از بررسی پزشک هیچگونه نشانه‌ای در آنها دیده نمی‌شود، گفت: ایجاد این حالت در این افراد به دلیل اضطراب و استرس و همچنین شرایط نورولوژی و مغزی بوده و ما اگر علائمی در این افراد مشاهده نکردیم آنها را به روانپزشک ارجاع می‌دهیم، اما اگر تپش قلب محرز شد باید اقدامات درمانی موردنیاز متناسب با شرایط بیمار صورت پذیرد.

مسئول واحد الکتروفیزیولوژی بالینی قلب بیمارستان امام رضا(ع) گفت:  اگر دچار تپش قلب هستید و یا اینکه دیگر علائم بیماری قلبی در شما ایجاد شده است باید برای تشخیص صحیح و به‌موقع بیماری و انجام آزمایش‌های لازم به پزشک قلب و عروق مراجعه کنید تا پس از تشخیص علت تپش، اقدامات درمانی مورد نیاز انجام شود و در کنار آن نیز توصیه‌های مراقبتی لازم به فرد بیمار و خانواده وی گفته شود تا که در زمان ایجاد مشکل مناسبت‌ترین اقدام را داشته باشند.

فلوشیپ سم شناسی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با بیان اینکه مصرف خودسرانه برخی داروها می تواند با مسمومیت و عوارض جدی برای بیماران همراه باشد اظهار کرد: در حال حاضر مسمومیت با دسته داروهای بنزودیازپین ها، شایعترین نوع مسمومیتی است که در بیماران بخش مسمومین بیمارستان امام رضا(ع) مشاهده و اغلب ناشی از مصرف خودسرانه و بدون نظر پزشک است.

دکتر علی قاسمی طوسی در گفتگو با وب دا، ضمن اشاره به شیوع بیماری های ویروسی در فصل سرما و مراجعه مکرر بیماران به پزشکان مختلف گفت: در روزهای سرد سال با شیوع بیماری آنفلانزا و موارد تنفسی، برخی از افراد برای درمان سریع خود، در طول مدت بیماری به چندین پزشک مراجعه می کنند که این رویه‌ی درستی نیست زیرا درمان بیماری های ویروسی طولانی و زمان بر است و فرد باید مدتی این بیماری را باید تحمل کند و لذا مراجعه مکرر به پزشکان مختلف برای درمان سریع و تجویز داروهای مشابه، می تواند موجب مسمومیت به ویژه با داروهای استامینوفن و شربت های سرماخوردگی شود.

وی، مسمومیت با دسته داروهای بنزودیازپین ها را شایعترین نوع مسمومیت در بین بیماران بخش مسمومین بیمارستان امام رضا(ع) عنوان کرد و افزود: به بیماران توصیه می کنیم، از مصرف خودسرانه دارو و بدون دستور پزشک خودداری کنند؛ چرا که بدون اطلاع و آگاهی کامل از عوارض دارو ، مشکلات عدیده ای را برای خود و جامعه پزشکی ایجاد می کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین با بیان اینکه مسمومیت در بزرگسالان اغلب می تواند تعمدی و در برخی موارد اتفاقی رخ دهد، افزود: در کودکان و سالمندان بیشتر مسمومیت ها به صورت غیرعمدی است، یک سالمند ممکن است، به یاد نداشته باشد که داروی خود را در وعده تجویز شده مصرف کرده لذا، ممکن است با مصرف مجدد آن دارو  دچار مسمومیت شود . در چنین مواردی توصیه ما به خانواده ها این است که اگر سالمند در منزل دارند، با تهیه جعبه های مخصوص دارو، آن ها را به صورت صبح، ظهر و شب داخل جعبه قرار دهند و یکی از اعضای خانواده مسئولیت مصرف داروهای سالمند را در منزل به عهده بگیرد.

دکتر قاسمی طوسی اضافه کرد: اگر در مصرف داروی سالمند در وعده تجویز شده ، دچار شک و تردید شدیم، بهتر است که از خوراندن آن به سالمند خودداری کنیم. اما از آنجا که برخی داروها ممکن است حیاتی باشند، باید با یک داروساز که فردی متخصص در حوزه دارو است مشورت، یا با تماس از طریق شماره 190 از مراکز اطلاع رسانی دارو وسموم، در مورد برخی داروهای خاص و حیاتی فرد سالمند، اطلاعات لازم را کسب نمود.

گفتنی است؛ بخش مسمومین بیمارستان امام رضا(ع) به همت دانشگاه علوم پزشکی و مدیریت ریاست بیمارستان از حدود 4تا 5ماه گذشته، تبدیل به بخش ویژه شده و بخش مسمومین زنان و مردان  تفکیک شده اند که  شرایط بهتری را برای پذیرش بیماران ایجاد کرده است.

عضو هیأت علمی گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی مشهد و فلوشیپ فوق تخصصی جراحی سوختگی و ترمیمی گفت: 90 درصد از سوختگی‌ها و مرگ و میر ناشی از سوختگی قابل پیشگیری هستند و ما می‌توانیم از اقدامات مناسب و پیشگیرانه از وقوع حوادث جبران‌ناپذیر جلوگیری کنیم.

دکتر علی احمدآبادی در گفتگو با وب دا، با ذکر این نکته که در زمان سوختگی توصیه اکید بر مراجعه به‌موقع به مراکز درمانی را داریم، اظهار کرد: درخواستمان از مردم این است که با سوختگی به عنوان یک بیماری ساده برخورد نکنند تا دچار مشکلات شدید ناشی از سوختگی از عفونت تا فوت نشوند؛ همچنین با توجه به اینکه سوختگی انواع و اقسام دارد و نوع و وسعت آن مهم است تأکید بر درمان زیر نظر پزشک متخصص به‌خصوص در سوختگی‌های عمیق و شدید بوده و از هرگونه خوددرمانی و مراجعه به عطاری، فضای مجازی و دیگر مکان‌های غیرقابل تأیید، جداً خودداری نمایند.

وی تصریح کرد: ما یکی از دیگر مشکلاتی که می‌بینیم در عدم توجه خانواده‌ها به‌خصوص پس از درمان اولیه و ترخیص از بیمارستان بوده، در این موارد دیده شده بیماری که تا آستانه مرگ پیش رفته با اقدام به‌موقع تیم پزشکی درمان شده و در دوره مراقبت در منزل تا زمان بهبودی کامل به علت استفاده از پمادها، محلول‌ها و روغن‌های تأیید نشده به لحاظ علمی و پزشکی مجدد با وضعیت بسیار ناگواری به بیمارستان مراجعه کرده‌اند، خانواده آن فرد معتقد بودند که با استفاده از این داروهای به اصطلاح مؤثر در محل سوختگی، به بیمار خود در جهت زودتر خوب شدنش کمک می‌کنند، اما غافل از آنکه آن محصول غیرقابل تأیید بوده و متأسفانه منجر به عفونت، کما و فوت آن فرد شده است.

فلوشیپ فوق تخصصی جراحی سوختگی و ترمیمی با تأکید بر اینکه به مردم توصیه می‌کنیم که حتماً در فصل پائیز و قبل از آغاز فصل زمستان نسبت به سرویس، استاندارد سازی و آماده کردن تجهیزات گرمایشی خود اقدام نمایند گفت: همچنین توصیه می‌کنیم که مسیر لوله‌های دودکش را هم کنترل کرده تا که از بدسوزی و آتش‌سوزی جلوگیری شود؛ همچنین توصیه بسیار مهم دیگرمان هم در خصوص استفاده از کلاهک اچ در سر لوله‌های دودکش در پشت بام‌ها بوده تا با ریخته برگ و فضله حیوانات و پرندگان مسدود نشود.

وی افزود: مشکل دیگر در حوادث سوختگی عدم کنترل کودکان در خانه و حضور آنها در کنار اجاق گاز در آشپرخانه بوده و این مکان برای کودکان نوپا و خردسال تا زیر 7 سال منطقه ممنوعه و پرخطر بوده و والدین باید به این موضوع به‌طور جد توجه داشته باشند تا فرزندانشان دچار حوادث سوختگی شدید و بعضاً غیرقابل جبران نشوند.

عضو هیأت علمی گروه پوست دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: به مادرانی که کودک خردسال دارند توصیه می‌کنیم که برای آشپزی تا حد امکان از شعله‌های عقبی اجاق گاز استفاده کنند تا که امکان دسترسی برای کودکشان نباشد.

دکتر احمدآبادی تصریح کرد: همچنین توصیه می‌کنیم که در این خانه‌ها از سماورهای برقی و گازی رومیزی استفاده نشود و به جای آن از کتری کوچک با ته پهن، آن هم در شعله‌های عقبی اجاق گاز و با حداقل میزان آب استفاده کنند، ما بعضاً می‌بینیم برای درست کردن چای برای 2 نفر از یک کتری بزرگ و پر آب استفاده می‌شود و همین موضوع موجب می‌شود که در زمان حادثه میزان سوختگی بیشتری ایجاد شود، اگر سوختگی با کتری کوچک باشد حداکثر تا 20 درصد است، اما با کتری بزرگ این عدد به بیش از 80 درصد می‌رسد.

وی اضافه کرد: مشکل دیگری که می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات تنفسی و حوادث سوختگی در عموم افراد به‌ویژه کودکان، مادران باردار، افراد دارای بیماری‌های مزمن و زمینه‌ای، سالمندان و بیماران تنفسی بشود، روشن کردن پیک نیک و اجاق گاز به عنوان وسیله گرمایشی بوده که متأسفانه مشکلات زیادی ایجاد کرده، ما بعضاً دیده‌ایم که از این وسایل به عنوان جایگزینی برای بخاری‌های آماده نبوده و یا تجهیزات کمکی آنها در گرم شدن خانه استفاده شده که منجر به ایجاد مشکلات تنفسی با گاز منوکسیدکربن و حتی آتش‌سوزی و سوختگی شده است.

فلوشیپ فوق تخصصی جراحی سوختگی و ترمیمی افزود: مسمومیت با منوکسیدکربن حالت کرختی و خواب‌آلودگی ایجاد می‌کند و در زمان حادثه فرد نمی‌تواند از خواب بیدار شود و اقدام به فرار از محل نماید و متأسفانه در همان حالت خواب به علت ایجاد مشکلات تنفسی شدید فوت می‌کند.

دکتر احمدآبادی تأکید کرد: توصیه بسیار مهم دیگر عدم استفاده از بنزین برای روشن کردن آتش بوده، بنزین یک ماده قابل انفجار بوده و کوچکترین مقدار آن می‌تواند موجب شعله‌ور شدن آتش بشود و ما متأسفانه در هفته بیماران زیادی داریم که به علت استفاده از بنزین دچار سوختگی شدید شده‌اند.

وی با اشاره به اینکه گاز طبیعی در کشورما یک نعمت بزرگ است، اما از این نعمت به درستی استفاده نمی‌شود، بیان کرد: متأسفانه غفلت‌های زیادی در خصوص استفاده از شلنگ‌های گاز استاندارد و استفاده از بست در سر شلنگ‌ها صورت می‌پذیرد و عدم توجه به همین موضوع که به سادگی قابل انجام است منجر به وقوع حوادث جبران‌ناپذیری شده است؛ همچنین بر آموزش استفاده از کپسول آتشنشانی هم تأکید داریم تا در زمان وقوع حریق اقدام به خاموش شدن آتش بشود.

مدیر گروه فیزیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به نقش محوری متخصصین این حوزه در تکمیل ساختار نظام سلامت گفت: متخصص فیزیک پزشکی به عنوان یک رکن اصلی نیروی کار در سیستم سلامت در کنار سایر حرفه های طبقه بندی شده و در یک زیرگروه اصلی از متخصصین سلامت فعالیت می کند.

دکتر آمنه سازگار نیا در گفتگو با وبدا، با بیان این مقدمه که نشان توسعه­یافتگی جوامع، وسعت و عمق دانش پژوهی است و این مهم مرهون دانشگاه و همراهی حوزه های مختلف علوم می باشد افزود: روشن است که این نقش آفرینی در تخصصهای پزشکی، مستلزم همت و برنامه ریزی هدفمند در راستای ارتقاء سطح سلامت جامعه خواهد بود و این دستاورد میسر نمی شود مگر با؛ شناخت رسالتها و نیازها در هر حوزه ، ترسیم یک نقشه راهبردی هم سو در آموزش، پژوهش و نیاز جامعه، تلاش مجدانه برای برقراری ارتباطات بین رشته ای ، همگام شدن تخصصهای مختلف.

وی با اشاره به روز جهانی فیزیک پزشکی و مرور رسالت ها، توانمندیها و آینده شغلی این حوزه تخصصی بیان داشت: فیزیک پزشکی بر اساس تعریف AAPM شاخه‌ای از فیزیک کاربردی است که از اصول، روش‌ها و تکنیک‌های فیزیکی برای پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌ها با هدف ارتقاء سطح سلامت و رفاه بشر بهره می گیرد، بر همین اساس وظایف و مسوولیت های افراد فعال در این حوزه شامل اقدامات ایمنی، بالینی، تحقیق و توسعه، مدیریت و برنامه ریزی است که به طور جزئی تر، می توان در حوزه اقدامات ایمنی به 1) ایجاد برنامه های تضمین کیفیت، ایمنی، و استفاده موثر از تجهیزات پزشکی 2) نظارت بر مدیریت و نگهداری منابع پرتوزا(یونساز و غیریونساز) 3) ارزیابی ریسک، طراحی و محاسبات حفاظ در تاسیسات پرتوی 4) تدوین راهنما و مشارکت در توسعه و اجرای استانداردها،قوانین و مقررات حفاظت در برابر پرتوهای یونیزان و غیریونیزان اشاره کرد.

دکتر سازگار نیا ادامه داد: این نقش در حوزه های بالینی نیز شامل؛ 1) کالیبراسیون و پایش منابع پرتوهای یونیزان و غیریونیزان. 2) توسعه، اجرا و نظارت بر برنامه های تضمین کیفیت و تحویل دز پرتوها در سیستمهای تشخیصی و درمانی. 3) محاسبه دز، طراحی و ساخت وسایل کمکی در پرتودرمانی و 4) مشاوره و پشتیبانی در زمینه انفورماتیک پزشکی می باشد. همچنین در حوزه آموزش،آموزش اصول فیزیکی و ایمنی به پزشکان، دستیاران، دانشجویان، فناوران و سایر متخصصان و کارکنان حوزه مراقبت های بهداشتی انجام می شود و در بخش تحقیق و توسعه هم سه آیتم 1) حمایت از جنبه های فیزیکی تحقیقات و فناوری های جدید   پرتودرمانی، پرتوشناسی، پزشکی هسته ای، لیزر، مایکروویو و   فراصوت 2) توسعه ابزار و تکنیکهای سنجش پارامترهای فیزیولوژیک،آنالیز ریاضی و نرم افزاری داده ها در پاسخ به نیازهای بالینی.3) تحقیق و توسعه فناوری های جدید در تکنیکهای تصویربرداری مورد اهتمام متخصصین حوزه فیزیک پزشکی می باشد. در بخش مدیریت و برنامه ریزی نیز 1) مشاوره در زمینه هایی نظیر برنامه ریزی استراتژیک، توسعه و خرید تجهیزات پزشکی2 ) انجام یا نظارت بر کالیبراسیون، راه اندازی، مدیریت تجهیزات پزشکی و کنترل کیفی تجهیزات به صورت ادواری و 3) مشاوره/پشتیبانی در انجام معاینات تخصصی مرتبط و توسعه   روش‌های تشخیصی برای کاربردهای پزشکی خاص مورد توجه متخصصین حوزه فیزیک پزشکی است.

مدیر گروه فیزیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، چشم انداز حوزه فیزیک پزشکی را در سه بخش آموزش، پژوهش و اشتغال مورد تشریح قرار داد و با اشاره به رسالت های این حوزه گفت: ضرورت به‌روزرسانی مستمر دانش و مهارت‌ها، انعطاف‌پذیری و سازگاری با تغییرات سریع تکنولوژی، افزایش اهمیت درمان‌های شخصی‌سازی شده، گسترش فناوری‌های غیرتهاجمی، تلفیق هوش مصنوعی (AI) و اینترنت اشیاء (IOT) در بهبود فرآیندهای تشخیص و درمان، توسعه فناوری نانو در کاربردهای ترانوستیک پرتوی و نوری (تشخیص و درمان همزمان) و تصویربرداریهای سلولی-مولکولی و فانکشنال، دزیمتری و توسعه سیستم های طراحی درمان پرتوی، توسعه تکنولوژی‌های پایش و محافظت در برابر امواج الکترومغناطیسی (محیطی و کیهانی) تنوع مسیرهای شغلی از تحقیقات بنیادی تا کارآفرینی و تأثیرگذاری مستقیم بر کیفیت مراقبت‌های سلامت، رسالت هایی است که در حوزه فیزیک پزشکی دنبال می شود.