غذا و دارو

معاون غذاودارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد از صدور مجوز 32 داروخانه جدید در حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد خبر داد و گفت: در حال حاضر 1049 داروخانه روزانه و شبانه‌روزی در حوزه تحت پوشش این دانشگاه فعال است.

دکتر علی روحبخش در گفتگو با وب دا، اظهار کرد: در طی یک سال اخیر مجوز 32 داروخانه جدید در حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد داده شده که از این تعداد 70 درصد آنها در شهر مشهد و 30 درصد مابقی هم در شهرستان‌های زیرمجموعه این دانشگاه بوده است.

وی تصریح کرد: در حال حاضر 1049 داروخانه روزانه و شبانه‌روزی فعال داریم که تعدادی از آنها داروخانه‌های روزانه بوده و تعدادی دیگر هم داروخانه‌های شبانه‌‎روزی هستند و در مجوزهای داده شده تمامی مناطق به خصوص محدوده حرم مطهر رضوی به‌خوبی دیده شده است که در دسترسی زائران و مجاوران امام رضا(ع) به نزدیک‌ترین داروخانه به محل اقامت و اسکان آنها آسان باشد.

معاون غذاودارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه در سال‌های اخیر تولید انواع داروها و واکسن‌ها را به‌خصوص پس از بحران کرونا داشتیم، خاطرنشان کرد: در گذشته بیشتر داروها از خارج از کشور وارد می‌شد، اما در حال حاضر بیشتر داروها در داخل کشور تولید می‌شود و نه تنها نیاز به واردات دارو کاهش چشمگیری داشته، بلکه ارسال داروهای ایرانی را به دیگر کشورها داشته‌ایم.

دکتر روحبخش گفت: واردات دارو در تمامی کشورها هست و ما نداریم کشورهایی را که تمامی داروها تولید کند، حتی کشورهای پیشرفته هم تولید کننده تمامی داروها نیستند و داروهای وارداتی به کشور هم موارد خاص بوده که نیاز مصرف بالایی هم ندارد و معمولاٌ این موارد وارد می‌شود، چرا که توجیهی هم به لحاظ تولید و صرف هزینه ندارد.

وی افزود: معتقدیم که اگر مسائل نقدینگی و مالی بهبود یابد سرعت تولید داروها هم به لحاظ تعداد و هم نوع بیشتر می‌شود و امیدواریم که با همت مسئولان و حمایت بهتر و بیشتر از داروسازان و شرکت‌های دارویی شاهد وضعیت بهتری در این حوزه باشیم.

رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در همایش مدیریت اتلاف غذایی ( از مزرعه تا سفره)، با اشاره به اتلاف 33درصد مواد غذایی در فرایند کشت داشت و برداشت، بر مدیریت این روند به منظور کاهش میزان ضایعات مواد غذایی تاکید کرد.

دکتر احمد اسماعیل زاده در حاشیه همایش مدیریت اتلاف غذایی ( از مزرعه تا سفره) در گفتگو با وبدا اظهار کرد: همایشی که در دانشکده پزشکی مشهد در حال برگزاری است با هدف هم‌اندیشی راهکارهایی است که بتوانیم بر اساس آنها اتلاف غذا را به حداقل ممکن در کشور برسانیم،چون متاسفانه در کشور ما اتلاف مواد غذایی مانند سایر نقاط جهان رقم بالایی است و حدود ۳۳ درصد از مواد غذایی مصرفی در فرایند کشت داشت و برداشت به ضایعات تبدیل می‌شود و هیچ ارگانی هم در کشور متولی خاص این موضوع نیست، در حالی که هم وزارت بهداشت و هم جهاد کشاورزی و سایر ارگان‌ها باید در این زمینه نقش خود را ایفا کنند.

وی با بیان اینکه ۳۴ درصد از کل کالری موجود در غذاها به عنوان دورریز از چرخه غذایی خارج می‌شود افزود: این موضوع در حالی در سطح جهان و از جمله کشور ما در حال رخ دادن است که بحث سوء تغذیه و امنیت غذایی بسیار مهم و قابل تامل است. هدف این همایش هم آن است که راهکارهای عملی برای کاهش اتلاف غذایی در کشور اندیشیده شود که بر اساس آن بتوانیم یک راهکار عملی و نقشه راه در جهت کاهش ضایعات مواد غذایی تهیه کنیم.

دکتر اسماعیل زاده همچنین گفت: متاسفانه در برخی اقلام غذایی همچون میوه و سبزیجات در حال حاضر تا ۴۲ درصد ضایعات و پسماند داریم که در مورد غلات نیز این آمار قابل توجه است .

وی اضافه کرد: در سطح جهان راهکارهایی برای کاهش اتلاف مواد غذایی اندیشیده شده و در کشور ما نیز این راهکارها نیازمند هماهنگی بین بخشی است و تنها یک دستگاه متولی آن نخواهد بود،به عبارت بهتر در تمام مراحل کشت و برداشت باید مدیریت مواد غذایی وجود داشته باشد و با توجه به اینکه در کشور ما میزان هدر رفت مواد غذایی در مرحله پیش از مصرف بالاتر از مرحله مصرف مواد غذایی است، لازم است که تمهیداتی جهت فرایند نقل و انتقال مواد غذایی و ارتقای تکنولوژی‌های موجود در این فرایند اتخاذ شود تا میزان اتلاف مواد غذایی کاهش یابد.

رئیس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت نقش این وزارتخانه را در بحث آموزش درست مصرف مواد غذایی و فرهنگ سازی روندهای صحیح در این زمینه مهم دانست و گفت: در حال حاضر ما به این سمت حرکت کرده‌ایم و در همین راستا طرحی مرتبط در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به صورت پایلوت در حال اجرا می‌باشد که نتیجه آن در سال آینده و در صورت مثبت بودن نتایج به کل کشور تعمیم داده خواهد شد و همچنین به یاری خداوند در دانشگاه‌های علوم پزشکی کرمان و مشهد نیز قصد داریم طرحی را آغاز کنیم که در حوزه‌های مختلف ضایعات اتلاف مواد غذایی کارهایی انجام شود و در صورت قابلیت اجرایی شدن با هماهنگی دستگاه‌ها بتوانیم آن را در همه کشور انجام دهیم.

مدیر امور فرآورده‌های غذایی و مدیر گروه علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به هدر رفت یک سوم از مواد غذایی تولید شده در جهان گفت: در کشور ما نیز میزان ضایعات مواد غذایی قابل توجه است و باید تدابیری برای اصلاح روندهای تولید، توزیع و مصرف مواد غذایی اندیشیده شود.

دکتر میترا رضایی، در حاشیه‌ی همایش مدیریت اتلاف غذایی ( از مزرعه تا سفره) در گفتگو با وب دا، اهمیت مدیریت مصرف مواد غذایی و پیشگیری از هدر رفت آنها را هدف برگزاری این همایش دانست و گفت: در روزگاری که از هر ۱۰ نفر در جهان یک نفر از گرسنگی رنج می‌برد و حدود ۱۵۰ میلیون کودک در دنیا به دلیل نبود مواد غذایی کافی، دچار سوء تغذیه و رشد ناکافی هستند، لازم است که تدابیری جهت جلوگیری از اتلاف مواد غذایی و مصرف بهینه آن اتخاذ گردد که این همایش نیز در همین راستا و درس پنل مدیریت اتلاف غذایی در صنعت،مدیریت اتلاف غذایی در بیمارستان و مدیریت اتلاف غذایی در جامعه برگزار شد تا با کمک افراد متخصص و تاثیرگذار بتوانیم به راهکارهایی برسیم که  به واسطه آن در آینده شاهد کاهش اتلاف غذایی در کشور باشیم.

وی خاطرنشان کرد: کاهش اتلاف غذایی علاوه بر اثرات مثبتی که بر کاهش گرسنگی و مشکلات موثر بر آن دارد، از نظر اقتصادی نیز مفید بوده و از آن مهمتر پیشگیری از آلودگی محیط زیست است که بر اثر دفع و سوزاندن مواد پسماند غذایی اتفاق می‌افتد.

مدیر امور فرآورده‌های غذایی و مدیر گروه علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین گفت: طبق آمار گزارش شده حدود یک سوم از مواد غذایی تولید شده در جهان هدر می‌رود که بسیار تأمل برانگیز است و متاسفانه این رقم در کشورهای کمتر توسعه یافته به حدود ۴۴ درصد می‌رسد.

وی اضافه کرد: طبق آماری هم که در سال ۲۰۲۲ عنوان شده، حدود ۱۳۰ میلیون تن مواد غذایی در این سال جزو ضایعات غذایی گزارش شده که از نظر اقتصادی حدود یک تریلیون دلار ضرر مالی ایجاد کرده است و چنانچه بخواهیم آلودگی محیط زیست و سایر موارد که دخیل در این موضوع هستند را در نظر بگیریم حدود ۲.۸ تریلیون دلار ضرر اقتصادی به جهان وارد شده است.

دکتر رضایی همچنین گفت: در کنار آمار مذکور، این نکته نیز مطرح است که برای تولید مواد غذایی لازم  که اکوسیستم طبیعی ما تبدیل به زمین‌های کشاورزی بشود و بنابراین حدود ۳۰ درصد از زمین‌های کشاورزی ما مورد آسیب قرار می‌گیرد، ضمن اینکه مواد غذایی اتلاف شده دفع و در نهایت سوزانده می‌شوند و متاسفانه سبب افزایش گازهای گلخانه‌ای و از جمله متان خواهند شد که از نظر آلودگی محیط زیست حدود ۲۳ برابر بیشتر از گاز co۲ خواهد بود، در حال حاضر حدود ۸ تا ۱۰ درصد از آلودگی‌های گلخانه‌ای ناشی از همین اتلاف مواد غذایی است.

رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اقدامات وزارت بهداشت برای کاهش ضایعات مواد غذایی، بیان کرد: از سال گذشته، وزارت بهداشت با دانشگاه‌های علوم پزشکی و وزارت علوم مکاتبه کرده و از اساتید و پژوهشگران خواسته است تا ایده‌های عملیاتی برای کاهش ضایعات مواد غذایی ارائه دهند. متأسفانه از میان تمامی پروژه‌های ارائه‌شده، تنها یک یا دو پروژه قابلیت اجرایی داشتند که در حال حاضر روی آن‌ها کار می‌شود.

به گزارش وب دا، دکتر احمد اسماعیل‌زاده در همایش کاهش ضایعات مواد غذایی که در دانشکده علوم پزشکی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: براساس آمارها، بیش از ۳۰ درصد مواد غذایی در ایران هدر می‌رود. این میزان در برخی محصولات مانند میوه و سبزیجات حتی به ۴۰ تا ۴۵ درصد هم می‌رسد. این بدان معناست که تقریباً نیمی از تولیدات کشاورزی ما دور ریخته می‌شود.

رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت ادامه داد: در حال حاضر از سه پروژه در دانشگاه‌های علوم پزشکی اصفهان، کرمان و مشهد حمایت می‌کنیم و امیدواریم این پروژه‌ها بتوانند به راهکار‌های عملیاتی برای کاهش ضایعات مواد غذایی در کشور منجر شوند.

وی به بررسی چالش‌ها و راهکار‌های این معضل در کشور پرداخت و با اشاره به اهمیت موضوع اتلاف مواد غذایی، اظهار کرد: اتلاف و ضایعات مواد غذایی از مراحل کاشت و برداشت تا مصرف، در کشور ما به‌طور گسترده اتفاق می‌افتد، اما متأسفانه هیچ نهاد یا سازمان خاصی به‌طور کامل مسئولیت این موضوع را برعهده ندارد.

وی افزود: برخلاف کشور‌های توسعه‌یافته که بیشترین اتلاف مواد غذایی در مرحله مصرف رخ می‌دهد، در ایران این اتلاف عمدتاً در مراحل قبل از مصرف، یعنی در فرایند‌های کاشت، برداشت، حمل‌ونقل و بسته‌بندی اتفاق می‌افتد؛ البته این به‌ آن معنا نیست که در مرحله مصرف اتلافی وجود ندارد، به‌ویژه در شهر‌های بزرگ، ضایعات مواد غذایی در مرحله مصرف نیز بسیار قابل‌توجه است.

رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت با بیان اینکه سیستم حمل‌ونقل و صنعت کشاورزی ایران با مشکلاتی مواجه است، تأکید کرد: این مشکلات باعث افزایش ضایعات مواد غذایی می‌شود، اما مهم‌ترین مسئله این است که در کشور ما برنامه‌ای منسجم و عملیاتی برای کاهش این ضایعات وجود ندارد.

دکتر اسماعیل‌زاده در پایان گفت: امیدوارم این همایش بتواند به ارائه راهکار‌های عملیاتی برای کاهش ضایعات مواد غذایی در کشور کمک کند. همچنین امیدوارم دانشگاه‌های علوم پزشکی دیگر نیز این موضوع را پیگیری کنند و هرساله در روز جهانی مبارزه با اتلاف مواد غذایی، چنین‌همایش‌هایی برگزار شود تا بتوانیم به‌تدریج به راه‌حل‌های مؤثر و پایدار دست یابیم.

وی با تشکر از شرکت‌کنندگان و دست‌اندرکاران این همایش، خاطرنشان کرد: کاهش ضایعات مواد غذایی نه‌تنها به بهبود وضعیت تغذیه در کشور کمک می‌کند، بلکه می‌تواند در حفظ منابع طبیعی و محیط‌زیست نیز نقش مهمی ایفا کند.

سالانه ۱۰۵۲ میلیون تن هدر رفت انواع مواد غذایی را داریم

در این مراسم دکتر علی روحبخش، معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: طبق اعلام سازمان فائو سالانه ۱۰۵۲ میلیون تن هدر رفت انواع مواد غذایی را در مصارف خانگی، سرویس‌های غذایی و سایر حوزه های غذایی داریم.

وی افزود: یک سوم کل مواد غذایی تولید شده در دنیا به هدر می‌رود که عدد بسیار بالایی است و طبق آمارهای ثبت شده ۵۰ درصد میوه‌جات و سبزیجات، ۳۵ درصد ماهیها و شیلات، ۲۰ درصد حبوبات و ۲۰ درصد دانه‌های روغنی به هدر می‌رود.

معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه ایران کشوری است که از جهت گرسنگی وضعیت خیلی بدی ندارد، اما از جهت ناامنی وضعیت بغرنج‌تری دارد، بیان کرد  طبق آخرین آمار اعلام شده هر ایرانی ۹۳ کیلوگرم دورریز در سال دارد که گرچه به لحاظ آمارهای جهانی آمار بالایی نیست، اما به لحاظ فرهنگی شایسته کشور ما نیست.

دکتر روحبخش اضافه کرد: همچنین ۷ درصد آب شرب مصرفی هدر  می رود که مربوط به آبیاری‌های مواد غذایی بوده، موادی که یا مصرف نمی‌شود و یا اینکه به هدر می‌رود.

وی با ذکر این نکته که ما گزارش‌هایی مبنی بر سوء استفاده و سوء مصرف در حوزه مواد غذایی داشتیم، تاکید کرد: در این خصوص کارهای خوبی انجام شد و امیدواریم که نتایج آن به نحو احسن در تقویت حوزه غذا ملموس و مشهود باشد.

معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: برنامه جهانی این است که در جهت رسیدن به یک توسعه پایدار در دنیا تا سال ۲۰۳۰ میزان هدر رفت غذایی تا ۵۰ درصد کاهش یابد.

دکتر روحبخش افزود: در مسیر تحقق این موضوع مجموعه‌های مختلفی همچون جهاد کشاورزی، دامپزشکی، جهاددانشگاهی، متولیان حوزه‌های قضایی و انتظامی، رسانه‌ها و دانشگا‌ه‌ها و دانشگاهیان نقش‌آفرین هستند و مسئولیت این حوزه تنها بر عهده سازمان غذا و دارو و معاونت‌های غذا و دارو دانشگاه‌های علوم پزشکی نیست.

بیشترین آسیب‌های وارد شده در جامعه مربوط به اتلاف غذایی بوده است

همچنین دکتر میترا رضایی، مدیر امور فرآورده‌های غذایی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم در این مراسم، گفت: این همایش برای اولین بار برگزار شده و امیدواریم که مطالب ارائه شده مثمرثمر واقع شود.

مدیر امور فرآورده‌های غذایی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه یک سوم مواد غذایی مصرفی اتلاف می‌شود، بیان کرد: این عدد در کشورهای توسعه یافته تا بیش از ۴۴ درصد رسیده و مبلغ آن معادل یک ترلیون دلار می‌شود و این عدد در کل دنیا به ۲.۸ ترلیون رسیده است.

دکتر رضایی تصریح کرد: از مجموع اتلاف‌های غذایی ۴۵ درصد آن به میوه‌جات و سبزیجات اختصاص دارد و بیشترین آسیب‌های وارد شده در جامعه مربوط به اتلاف غذایی بوده که تنها ۸ تا ۱۰ درصد آن مربوط به گلخانه‌ها و گازهای گلخانه‌ای بوده است.

وی خاطرنشان کرد: کشورهای آمریکا، انگلیس، اسپانیا و چین بیشترین مطالعات را در موضوع اتلاف غذایی داشته‌اند، اما در ایران مطالعات زیادی در این حوزه صورت نپذیرفته و با تأکیدات صورت گرفته طرح‌های تحقیقاتی در این خصوص آغاز شده و در حال انجام است.

مدیر امور فرآورده‌های غذایی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد با ذکر این نکته که در سطح دنیا از هر ۱۰ نفر یک نفر از وضعیت غذایی رنج‌ می‌برد، تأکید کرد: ما معتقدیم ایده‌آل این است که چاره‌ای درست جهت رفع مشکلات‌ و هدررفت‌های اتلاف غذایی اندیشیده شود و برای این موضوع پیشنهاداتی همچون تبدیل شدن این اتلاف غذایی به خوراک دام و طیور و تولید کمپوست داده شده است.

برگزاری ۳ پنل تخصصی با محوریت و موضوع غذا

در این همایش یک روزه ۳ پنل تخصصی با عناوین بازیافت غذایی در صنعت، بررسی علل و پیامدهای اتلاف غذایی در بیمارستان‌ها و ابعاد فرهنگی اتلاف غذایی برگزار شد.

در این پنل‌های تخصصی دکتر روحبخش، دکتر هاشمی، دکتر افشاری، دکتر برهانی، دکتر شریعتی‌فر، دکتر خداپرست، دکتر خانی، دکتر رضایی، دکتر صفریان، دکتر میری‌دیسفانی، دکتر تقی‌پور، دکتر عبداللهی، دکتر خراسانچی، دکتر سبحانی و دکتر دهنوی به ارائه سخن و بیان آخرین تجربیات خود پرداختند.

موارد مطرح شده در این پنل‌های تخصصی در موضوعاتی همچون اقدامات و ظرفیت‌های دانش بنیان در صنعت غذا به منظور مدیریت اتلاف غذا، کاربرد هوش مصنوعی در کاهش ضایعات مواد غذایی، راهکارهای موجود مدیریت ضایعات در صنایع غذایی، بررسی وضعیت اتلاف غذایی در بیمارستان‌های ایران و جهان، مدیریت اتلاف غذایی در مراحل تولید و توزیع غذا در بیمارستان، مدیریت زنجیره پخت غذا در بیمارستان، میزان و عوامل اتلاف غذایی در سطح خانوار، راهکارهای کاهش اتلاف غذایی در سطح خانوار و تجربیات موفق جهانی در مدیریت اتلاف غذایی بود.