مدیر گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: گروه داروسازی سنتی در حال تصحیح و ترجمه متون درسی عربی در زمینه داروسازی سنتی و کار بر روی تصحیح نسخ خطی است و موفق شده ؛ تا کتاب های تاریخی چند هزار ساله را با تلاشی بیش از 20 سال به چاپ برساند.
دکتر سید احمد امامی؛ در ارائه گزارشی از فعالیت های گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سه حوزه آموزش، پژوهش و بالین گفت: گروه داروسازی سنتی دارای دو عضو هیات علمی است و سه وظیفه عنوان شده را برای خود قائل است.
وی از دانش آموختگی نخستین دانشجوی این گروه خبر داد و بیان داشت: در حال حاضر چهار رزیدنت در گروه مشغول به تحصیل هستند و اولین خروجی این گروه که در سال ششم قرار دارد در انتهای سال تحصیلی جاری دانش آموخته می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان داشت: تمام دانشجویان این گروه خانم هایی هستند که دوره پزشکی عمومی خود را گذرانده و در این رشته ادامه تحصیل می دهند.
مدیر گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از بررسی، تصحیح و ترجمه متون درسی عربی در زمینه داروسازی سنتی خبر داد و افزود: در این راستا کتاب الموجز را قبل از تشکیل گروه ترجمه و چاپ کرده و در ماه گذشته نیز موفق به تصحیح کتاب «ذخایره خوارزم شاهی» و چاپ این کتاب شدیم.
دکتر امامی بیان داشت: تصحیح به معنای ترجمه و تبدیل متنی قدیمی به متنی جدید و قابل فهم برای مردم امروزی است به نحوی که تنها بخش داروسازی کتاب ذخایر خوارزم شاهی که حدود 100 صفحه می باشد تبدیل به 700 صفحه شده است.
وی از تصحیح کتابی به تالیف ابن نفیس به نام «الشامل» خبر داد و اظهار داشت: این کتاب دارای چندین جلد و تصحیح شده ازسوی دکتر یوسف زیدان می باشد؛ که در کتاب خانه مرکزی دانشگاه جلدی از این کتاب پیدا و اکنون به عنوان پایان نامه یکی از دانشجویان تصحیح و اکنون ترجمه کتاب چاپ و تصحیح زیر چاپ می باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تصریح کرد: تصحیح و ترجمه کتاب «مفردات ابن بیتا» نیز که شامل شش جلد (سه جلد تصحیح و سه جلد ترجمه) می باشد در دست اقدام است و این در حالی صورت می گیرد؛ که تصحیح «المغنی» نیز که دارای محتوایی بر اساس داروهای گیاهی است در حال انجام می باشد.
دکتر امامی به فعالیت های بالینی گروه اشاره و بیان داشت: از گیاهی به نام بوزیدان(پنیر باد، خواب آور) جهت درمان وسواس استفاده شده است؛که بسیار مورد توجه پزشکان قرار داشته و توانسته تاثیر خوبی در درمان و کاهش وسواس داشته باشد.
مدیر گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: جهت التهاب لثه نیز دهان شویه بسیار عالی توسط پژوهشگران گروه تهیه شده؛ که این دو محصول هنوز به بازار جهت تولید عمده نرسیده است و در آینده این مهم را دنبال خواهیم کرد.
وی خاطر نشان کرد: انسان ها از قدیم الایام بر روی این کره خاکی حضور داشته و دچار بیماری و به دنبال درمان خود بوده اند؛ در این میان داروهای قدیمی از میان گیاهان تولید و تاثیر آن ها بر انسان توسط اطبای قدیم به اثبات رسیده است. به نحوی که در آن زمان پزشک و داروساز یک شخص بوده و به درمان مردم اقدام می کرده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی خاطر نشان کرد: اما امروزه دکترای پزشکی تشخیص و درمان بیماری را در دستور کار داشته و پزشک داروساز به عنوان فردی که داروها را می شناسند به ساخت دارو می پردازد. داروسازی سنتی نیز به انتخاب مناسب داروها از منابع ارزشمند و تجربه شده می پردازد و این داروها را به اشکال قدیمی و یا جدید جهت درمان بیماری ها به واسطه پزشک در اختیار مردم قرار می دهد.
مدیر گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد داروهای شیمیایی را در برابر اثر خود دارای عوارض دانست و گفت: داروهای سنتی اگر چه به دلیل رقیق تر بودن کم اثر تر هستند؛ اما عوارض کمتری نیز دارند و دنیا از این جهت افتخاراتی مانند رازی و ابن سینا دارد که به همین روش ها مردم را درمان می کردند و بر این اساس می توان دراین دوره این داروها را شناسایی و درمان مردم را انجام داد.
وی ابراز داشت: داروهای شیمیایی 100 سال است؛ که در دسترس مردم قرار دارد در حالی که سابقه استفاده از داروهای گیاهی به بیش از دو هزار سال قبل بر اساس گنجینه هایی که از اطبای آن دوران در دست داریم باز می گردد و مردم به این وسیله درمان خود را انجام می دادند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به تولید مقالات در گروه داروسازی سنتی اشاره و ابراز داشت: این گروه تنها دو عضو هیأت علمی دارد و متوسط هر عضو تا کنون بین 100 تا 110 مقاله را به تولید رسانده اند؛ که تعداد زیادی از این مقالات در مجلات معتبر جهان به چاپ رسیده است.
دکتر امامی بیان داشت: مرور گیاه بادرنجبویه، پرداختن به خواص گیاه آلوئه ورا، بررسی بیماری های قلبی از دیدگاه ابن سینا، آسم از دیدگاه طب سنتی اسلامی و ایرانی، بویایی در طب اسلامی، بررسی گیاه نعناع و بابونه، بررسی خواص گیاه کبر و... بیشترین موضوعات را در مقالات تولیدی گروه به خود اختصاص داده است.
مدیر گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان داشت: ما اعتقاد داریم که پزشک تنها حق درمان دارد و پژوهشگران و افرادی که در زمینه داروهای گیاهی به خدمت می پردازند این حق را نخواهند داشت. تلاش ما شناسایی خواص درمانی داروهای گیاهی و قرار دادن این اطلاعات در اختیار پزشکان محقق است تا به این وسیله داروی مورد نظر را تولید و در مراحل بعد به ثبت و توزیع برسانیم.
وی تصریح کرد: وسواس دردی بی درمان است که در پزشکی تلاش در رفع حساسیت های ذهنی و روانی این بیماری می شود. داروی تولیدی این گروه موجب تعجب پزشکان به دلیل تاثیر بسیار زیاد این دارو شده است؛ این در حالی است که داروی التهاب لثه نیز در اختیار دندانپزشکان قرار داده شده و کاربرد بسیار خوبی برای این پزشکان داشته است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکید کرد: در حال حاضر در حال بررسی بر روی ناتوانی جنسی آقایان هستیم تا با دارویی گیاهی و با همکاری اعضای گروه روان پزشکی دانشگاه و در صورت تائید از طریق پزشکان بتوانیم این دارو را مورد استفاده مردم قرار دهیم.
دکتر امامی بیان داشت: امید داریم مرکز تحقیقات داروسازی سنتی به همت مسئولان در دانشگاه ایجاد و ما در راستای تولید مقاله، کتاب، دانش، محصول، و... موفق تر ظاهر شویم.
مدیر گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکید کرد: دانشجویانی که در این گروه پرورش پیدا می کنند گاه بیش از هزار جلسه تنها برای یک پروژه خود برگزار و روزانه ساعت ها در مورد کلماتی که در کتب تاریخی باید تصحیح و ترجمه شود وقت می گذارند؛ که این تلاش قابل تحسین و قدردانی است.
وی ادامه داد: کتاب داروسازی سنتی گنجینه ای است که تا تصحیح و ترجمه نشود نمی توان از آن استفاده کرد و کار ما در گروه رساندن این محتوای بی نظیر در دست مردم و علاقمندان است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصحیح نسخ خطی را کاری زمان بر دانست و بیان داشت: گاه سه سال جهت تمام کردن پایان نامه برای دانشجو زمان نیاز است و برخی کتاب ها جهت تصحیح و ترجمه چهار سال زمان می برد که برای دانشجو زمان کمی نیست. تنها برای تصحیح کتاب ذخیره 21 سال زمان گذاشته شد تا این کتاب به سرانجام برسدبه نحوی که از سال 75 تصحیح این کتاب آغاز شده و تا سال 96 زمان برده است.
دکتر امامی ابراز داشت: ؛ نکته قابل توجه بی قیمت بودن این تلاش است به نحوی که دانشجویانی که به این رشته گرایش نشان می دهند باید علاقه و عشق به این کار داشته باشند زیرا در ابعاد مالی در این رشته اتفاق خاصی رخ نمی دهد.
مدیر گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: هنگامی که دانشجویی وارد رشته داروسازی سنتی می شود با تاریخ داروها آشنا خواهد شد؛ به نحوی که کتاب دارونامه گیاهی طب سنتی، اسلامی،چینی، مصری، هندی، بابلی، اروپایی، یونانی، رومی و... را مطالعه و با رایحه درمانی، هامیوپاتی و مطالب جذابی از این دست آشنا می شود.
وی با تاکید بر این که پزشکی نوین نیز برگرفته از پزشکی سنتی است تصریح کرد: هر پزشکی امروز با گوشی روی قلب صدای قلب را گوش می دهد در حالی که این رفتار از سنت که گوش را روی قلب می گذاشتند گرفته شده؛ و هنوز هم مانند قدیم الایام نبض بیمار را می گیرند تا میزان فشار قلب را تشخیص دهند که این نشان می دهد پزشکان نوین نیز دانش خود را با این علم همراه می بینند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان داشت: ادرار را در قدیم با نگاه مورد تشخیص قرار می دادند و امروز روی ادرار آزمایش انجام می شود. پس نمی توان گفت طب نوین به یک بار سر در آورده؛ بلکه این طب همان طب سنتی با روندی متکی به داروهای شیمیایی است.
دکتر امامی خاطر نشان کرد: این که برخی تلاش دارند کلیه تلاش های طبی گذشته را انکار کنند در حق دانش و تلاش بشریت ناسپاسی کرده اند. سه هزار سال است که انسان ها بیمار و درمان های خوبی را دریافت کرده است به شکلی که حتی کیفیت زندگی این مردم از نظر سلامتی با وجود نبود تکنولوژی و دانش امروزه از ما بسیار بهتر بوده است.
مدیر گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: بهداشت مسکن، هوا، غذا، آب، لباس، روان، ورزش و ... نشان می دهد طب سنتی بر سلامت تن در تمام ابعاد توجه داشته است.
وی گفت: علاقمندان به این رشته باید در ابتدا داروساز عمومی باشند تا بتوانند در داروسازی سنتی شرکت کنند. دانشجویی اگر بخواهد داروسازی سنتی بخواند باید داروسازی قبول شود و شش سال این دوره را تمام کند و با مدرک دکترای عمومی امتحان تخصص بدهد و دستیار داروساز شود و در ادامه پنج تا شش سال نیز در رشته داروسازی سنتی تلاش کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: تلاش ما در گروه در خصوص تولید داروها برای بیماری های مزمن است. ما باید تلاش کنیم تعادل بدن را حفظ کرده تا بیمار نشویم و در صورت بیماری تا آن جا که می شود با غذا، پرهیز و ورزش و اگر نشد با داروهای گیاهی درمان خود را انجام دهیم.
دکتر امامی ابراز داشت: گروه به دنبال تولید گیاه ریوند است که از چین وارد کشور می شود و اکنون ریوند ترکستانی در ایران دیده شده و در راستای تولید این گیاه به ما کمک خواهد کرد.
مدیر گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد؛ بیمار نشدن انسان را تلاش داروسازان سنتی دانست و ابراز داشت: ما اعتقاد داریم بستری شدن برای بیمار خوب نیست. این اتفاق برای انسان ایجاد افسردگی کرده، هزینه بر است و وی را آزار می دهد؛ زیرا داروهای شیمیایی با بدن ناسازگار است و انسان از همان ابتدای حضور در مراکز بستری و درمانی حس نگرانی و نا امنی را در خود مشاهده می کند.
وی بیان داشت: این در حالی است که بوی نعنا، زنجبیل و یا بوی میوه ها حس خوبی به انسان می دهد زیرا این بوها با بدن سازگار است و این با ماهیت انسانی در ارتباط می باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان داشت: مردم نیز امروزه به داروهای گیاهی علاقمند شده اند و هر فردی به شکلی علاقه خود به مواد غذایی، نوشیدنی ها و داروهای گیاهی را اعلام می کند . دم نوش همان اسم امروزی نوشیدنی های گیاهی قدیم هستند؛ که نشان می دهد امروزی بودن هم نمی تواند مانع از رشد اطمینان انسان به گیاهان و اثرات آن بر زندگی انسان شود.
دکتر امامی بیان داشت: قدیمی ترین داروی شیمیایی امروزه آسپرین است؛ که 104 سال از عمرش می گذرد و مشخص نیست تا چند سال اثر بخشی خود را با توجه به مقاوم شدن بدن به این داروها حفظ کند؛ اما نعنا، زنجبیل و... هزاران سال است که همان نعنا و زنجبیل با همان خاصیت هایی است که شناسایی شده اند و شاید علم بتواند خواص جدیدی در این مواد پیدا کند؛ اما از خاصیت های این مواد گیاهی کم نخواهد شد.
مدیر گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: طب سنتی دو هزار ساله نیازمند مرکز تحقیقاتی،اعضای هیات علمی بیشتر و حمایت دانشجویان است. فرسودگی اساتید این رشته در صورت دیده شدن و اثر بخشی تولیدات گروه نتیجه بخش خواهد بود.
وی افزود: کتاب ذخایر بزرگترین دایره المعارف مفردات در جهان اسلام است و تقریبا دو هزار مفرده را بیان می کند که هزار و 400 عدد از این ها خود مفرده و بقیه مترادف های مفرده است. ذخایر، کتابی با پتانسل بالا در زمنیه فورمولاسیون و کشف داروهای جدید است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان داشت: ترکیبات برترین نشان های آرایشی جهان (کلینیک و لانکوم) که بسیاری از محصولاتشان را با پول نمی شود خرید بدون استثنا در کتاب ذخایر چاپ شده و جالب این که غرب ارزش داروهای گیاهی و گیاهان دارویی را بهتر درک کرده است.
دکتر امامی با اشاره به این که اگر گروه سرمایه مالی خوبی داشته باشد می تواند در تولید دارو سهم خوبی را به خود اختصاص دهد از تولید ریمل گیاهی در گروه داروسازی سنتی خبر داد و تاکید کرد: گروه در حال تحقیق بر روی فرآورده ریمل به عنوان یکی از پرکاربردترین موادی است که در لوازم آرایش مورد استفاده قرار می گیرد می باشد.
وی تاکید کرد: این ریمل بر اساس طب سنتی ایرانی ساخته شده و کارهای ثبت اختراع آن در حال انجام می باشد؛ که با تولید آن با توجه به خاصیت درمانی که دارد غوغای جهانی به پا خواهد شد.
