بهداشت و پیشگیری

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: تالاسمی نوعی کم خونی ارثی است که بصورت صفت مغلوب از والدین به فرزندان منتقل می شود و به طور میانگین 4 تا 5 درصد جمعیت ایران ناقل ژن بتا تالاسمی بوده و حدود 18 هزار بیمار مبتلا به تالاسمی ماژور در ایران ثبت شده است.

دکتر مهدی قلیان اول در گفتگو با وب دا  با اشاره به اینکه یک بیمار در طول زندگی خود که بطور متوسط 15 سال می باشد 100 هزار دلار برای کشور هزینه در بردارد گفت: با هدف کاهش هزینه های گزاف و تامین سلامت افراد جامعه، طرح پیشگیری از بروز موارد جدید بیماری بتا تالاسمی ماژور از سال 1370 بصورت پایلوت در برخی از دانشگاه های کشور اجرا و از سال 1376 برنامه غربالگری و مراقبت این بیماری در کل کشور آغاز شد.

وی خاطر نشان کرد: با اجرای این طرح همه ساله از تولد 1500 کودک بیمار پیشگیری خواهد شد که این امر 150 میلیون دلار صرفه جویی ارزی را به دنبال خواهد داشت.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه شبکه گسترده مراکز مشاوره ازدواج و آزمایشگاه های ژنتیک تشخیص پیش از تولد باعث دسترسی زوج های ناقل ژن بتاتالاسمی به این خدمات شده است اظهار کرد: این خدمات گام مهمی در پیشگیری از تولد نوزاد بیمار می شود.

وی با بیان اینکه میزان شیوع بیماری تالاسمی در مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد 7 بیمار در هر 100 هزار نفر جمعیت است گفت: شناسایی زوجین ناقل تالاسمی از سال 1376 همزمان با کل کشور با انجام آزمایش خون در مراکز خدمات جامع سلامت ویژه مشاوره تالاسمی در متقاضیان ازدواج آغاز شده و زوجینی که به عنوان ناقل تالاسمی شناسایی می گردند تحت مراقبت ویژه ی تالاسمی در مراکز خدمات جامع سلامت نزدیک محل سکونت شان قرار می گیرند.

دکتر قلیان اول گفت: در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، سالانه حدود 60 هزار زوج متقاضی ازدواج از نظر تالاسمی در 25 مرکز مشاوره تالاسمی غربالگری می شوند.

وی افزود: با اجرای برنامه غربالگری و پیشگیری از بیماری بتا تالاسمی ماژور سالیانه از تولد 24 بیمار مبتلا در شهرستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد پیشگیری می شود.

 معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، آموزش و اطلاع رساني اقشار مختلف جامعه بويژه دانشجويان و جوانان در سن ازدواج ، روحانيون و مبلغين ديني ، عاقدين و سردفترداران ازدواج و از همه مهمتر زوج هاي ناقل و مشكوك نهايي تالاسمي را از اهم اهداف مراقبت از این بیماری برشمرد که در حوزه بهداشت در حال اجراست.

وی ثبت قانوني ازدواج‌ها در دفاتر رسمي، استفاده از خدمات مشاوره‌اي و پيشگيري بيماري هاي ژنتيكي و توجه به توصيه‌هاي كارشناسان بهداشت را از جمله مهمترين انتظارات حوزه بهداشت از همشهریان برشمرد.

مدیر سلامت محیط و کار مرکز بهداشت استان خراسان رضوی از اجرای برنامه سلامت رمضان با اولویت نظارت بر مراکز عرضه مواد غذایی و اماکن حساس خبر داد.

مهندس علی اصغر حسنی در گفتگو با وب دا گفت: برنامه سلامت رمضان با اولویت نظارت بر مراکز عرضه مواد غذایی و اماکن حساس و نظارت بر سامانه های آبرسانی و با هدف حفظ و ارتقای سطح سلامت جامعه و همچنین به منظور کاهش و کنترل بیماری های مرتبط با آب و مواد غذایی از 14 اردیبهشت ماه الی 17 خرداد ماه سال جاری اجرا می شود.

وی افزود: این برنامه با حضور فعال بازرسین بهداشت محیط مجهز به تجهیزات پرتابل سنجش و نمونه برداری از آب، مواد غذایی و سطوح، از 8 صبح تا 20 شب ( در منطقه ثامن با توجه به موقعیت مکانی ساعت پایان کار روزانه از 20 لغایت 24 شب متغیر می باشد) در ساعات اداری و غیر اداری و روزهای تعطیل  اجرا می گردد.

مهندس حسنی تصریح کرد: این برنامه  با توجه به ضرورت کنترل عوامل محیطی در این ایام جهت پیشگیری از بروز مشکلات بهداشتی و اپیدمی های بیماری های منتقله از آب و غذا همچنین کاهش بار بیماریهای غیر واگیر با کنترل نمک و روغن، به منظور اجرای دقیق تر و هدفمندتر اجرا می شود.  

وی انجام هماهنگی های لازم به منظور استفاده از مشارکت سایر بخش ها و سازمان ها جهت اجرای برنامه را از اهم برنامه ها عنوان و بیان کرد: تشکیل تیم های بازرسی مشترک با سایر دستگاه های مرتبط به منظور انجام نظارت های مشترک، تهیه و نصب بنرهای اطلاع رسانی در خصوص اجرای برنامه و استفاده از تابلوهای الکترونیکی در اطلاع رسانی عمومی انجام شده است.

مدیر سلامت محیط و کار مرکز بهداشت استان خراسان رضوی اظهار کرد:  اطلاع رسانی در راستای مشارکت مردمی با اعلام شماره سامانه بهداشت 190 یا تلفن تماس های مردمی دانشگاه و اطلاع رسانی عمومی از طریق رسانه های عمومی بویژه شبكه های رادیویی و تلویزیونی استانی نیز انجام می گیرد.

مهندس حسنی به دیگر برنامه های این ایام اشاره و بیان کرد: نظارت و تشدید بازرسی بهداشت محیطی از كلیه اماكن عمومی تحت پوشش با در نظر گرفتن اولویت اماکن حساس از قبیل مساجد و محل های برگزاری مراسم ایام ماه رمضان، محل های اسکان زائرین حرم مطهر، سرویس های بهداشتی عمومی داخل شهری و بین راهی، اماکن بین راهی با تأكید بر رعایت بهداشت فردی و ... صورت می گیرد.

وی در ادامه افزود: نظارت و بازرسی بهداشت محیطی از كلیه مراكز تهیه، توزیع، عرضه و فروش مواد غذایی با اولویت مراکز حساس در ایام مذكور از جمله مراکز تهیه و طبخ شیرینی سنتی مخصوص این ایام، زولبیا و بامیه، آش و حلیم ، نانوایی ها و مراکز تهیه و عرضه عمومی افطاری و سحری با تأكید بر رعایت بهداشت فردی، ابزاركار، بهداشت و سلامت موادغذایی و بهداشت ساختمان، آب مصرفی، دفع صحیح پسماند و فاضلاب، کنترل دخانیات و نظافت عمومی محل انجام خواهد شد.

مهندس حسنی تصریح کرد: نظارت و کنترل بهداشت مواد غذایی با اولویت مواد غذایی حساس، ساماندهی فعالیت دستفروشان مواد غذایی، نظارت بر توزیع سالاد و سبزی خام در كلیه مراكز طبخ و تهیه مواد غذایی و اغذیه فروشی ها به ویژه در محل های عمومی که افطار دهی دارند و نظارت بر تهیه و توزیع شیرینی سنتی به ویژه زولبیا و بامیه از نظر استفاده از مواد اولیه سالم در دستور کار است.

مسئول بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: در ماه مبارك رمضان نیز مانند همیشه پیروی از برنامه غذایی متنوع و متعادل شامل چهار گروه اصلی غذایی (نان و غلات، میوه ها و سبزیها، گوشت و حبوبات و تخم مرغ، شیر و لبنیات) ضروری است.

دکتر زهرا اباصلتی در گفتگو با وب دا خاطر نشان کرد:  با رعایــت تـنوع و تعادل در مصرف غذا نیازهای تغذیه ای شامل آب، املاح، ویتامین ها، پروتئین و انرژی مورد نیاز بدن، تامین می شود بنابراین توصیه می گردد افراد روزه دار همانند زمانی كه روزه نیستند سه وعده غذا بخورند كه این وعده ها شامل افطار، شام و سحر است.

دکتر اباصلتی با بیان اینکه در ماه مبارك رمضان صرف غذا در دفعات كمتر مثلا" 2 بار در روز نیز اشكالی ندارد و به شرایط جسمی و توانایی فرد بستگی دارد، اذعان کرد: بهتر است غذای مصرفی در وعده سحری خصوصیات و ویژگی وعده ناهار را داشته باشد تا از ایجاد گرسنگی در طول روز پیشگیری شود.

وی به مصرف غذاهای سبك و مختصر شامل گروه های غذایی شیر و لبنیات (مانند شیر، ماست و پنیر) میوه ها، سبزیها، نان و غلات (مانند برنج و نان)  در هنگام افطار توصیه و تصریح کرد: نكته مهم شستشو كامل و ضد عفونی نمودن سبزی مصرفی است كه در این دوران باید بیش از پیش به آن توجه نمود علاوه بر آن مصرف شیر گرم، فرنی یــا شیر برنج در هنگام افطار مناسب است.

مسئول بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه بیان کرد: استفاده از مواد غذایی آبكی مثل سوپ، آش، حلیم بــدون روغن (حلیم منبع خوبی از مواد نشاسته ای، فیبر، پتاسیم و منیزیم است) و همچنین مایعات به هنگام افطار و سحر موجب حفظ تعادل آب و املاح فرد روزه دار می شود.

دکتر اباصلتی همچنین اذعان کرد: استفاده از سبزیها و میوه ها در هنگام افطار و همچنین در فاصله زمانی بین افطار تا سحر به دلیل اینكه منبع خوبی از فیبر و برای دستگاه گوارش بسیار مفید هستند  و مانع بروز یبوست می شود.

وی در خصوص وعده سحری گفت: توصیه می شود در وعده سحری مقدار مناسبی سبزی های مختلف (سبزی خوردن) مصــرف شود سبزی ها با دارا بودن مواد مغذی مختلف و آب، علاوه بر تامین ویتامین ها و املاح مورد نیاز بدن، از تشنگی فرد در طول روز جلوگیری می كنند.

دکتر اباصلتی با بیان اینکه مصرف مواد غذایی شیرین در وعده سحری توصیه نمی شود، اظهار داشت: مصرف مواد غذایی شیرین با تحریك انسولین موجب ورود قند خون به داخل سلول ها و در نتیجه كاهش قند خون می شوند، انواع میوه را كه حاوی مواد مغذی بسیار مفید برای سلامت بدن است باید در وعده افطار یا در فاصله افطار تا سحر مصرف كرد.

مسئول بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد توصیه کرد: غذاهای حاوی فیبر مثل سبزی ها، حبوبات، غلات، نان های سبوس دار، میوه های با پوست مخصوصا"سیب ،گلابی، آلو و میوه های خشك در بین وعدهای غذایی بیشتر استفاده شود این غذاها به آهستگی هضم و باعث می شوند احساس گرسنگی كمتری كنید.

وی همچنین گفت: توصیه می شود برای تامین آب مورد نیاز پس از صرف افطار و تا قبل از خواب به تدریج انواع میوه، چای كمرنگ و سایر مایعات به ویژه آب برای جبران كم آبی بدن نوشیده شود.

قائم مقام معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: آسم یک مساله بهداشتی برای کلیه جوامع اعم از توسعه یافته و در حال توسعه به شمار می رود.

به گزارش وب دا،  دکتر سید کاظم فرهمند خاطر نشان کرد: براساس آمار سازمان جهانی بهداشت بیش از 334 میلیون نفر از مردم دنیا به بیماری آسم مبتلا هستند که جمعیت قابل توجهی از آنان را کودکان و نوجوانان تشکیل می دهند.

وی با بیان اینکه GINA( ائتلاف جهانی علیه بیماری آسم)به منظور حساس سازی جوامع، جلب مشارکت ذی نفعان و برنامه ریزی و همکاری در جهت پیشگیری و کنترل آسم، اولین سه شنبه ماه می را بعنوان روز جهانی آسم نامگذاری نموده است خاطر نشان کرد: یکی از مهمترین اقدامات در زمینه پیشگیری آسم افزایش آگاهی جامعه نسبت به این بیماری است.

قائم مقام معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزاری جلسات هماهنگی با سایر بخش های توسعه به منظور حساس سازی، اطلاع رسانی و جلب مشارکت سیاستگذاران و مجریان سلامت، بارگذاری محتوا در سایت های آموزشی، انتشار مطالب در جراید، تولید رسانه های آموزشی و برگزاری جلسات آموزشی را از مهمترین فعالیت های این روز برشمرد.

آسم یک بیماری التهابی مزمن و غیرواگیر ریه است. مزمن به این معنا که بیماری همیشه وجود دارد حتی زمانی که بیمار احساس ناخوشی ندارد.

در این بیماری به دنبال واکنش راه های هوایی به عوامل محرک و حساسیت زا (آلرژیک)پوشش داخلی راه­های هوایی متورم و ملتهب شده، ترشحات راه­های هوایی زیاد و عضلات اطراف راه­های هوایی منقبض می گردد. مجموع وقایع فوق موجب انسداد راه های هوایی شده و در نتیجه هوای کمتری از آنها عبور کرده و با سخت تر شدن عمل تنفس، علائم آسم به صورت سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس بروز می کند.

علت دقیق و اصلی آسم هنوز نامشخص است ولی آنچه تاکنون روشن شده این است که اگر در خانواده یک فرد، سابقه یکی از انواع بیماریهای آلرژی و اگزما، آلرژی بینی، آلرژی غذایی و آسم وجود داشته باشد، احتمال بروز آسم در چنین فردی و خانواده اش بیشتر می شود.

تماس با بعضی از مواد حساسیت زا و محرک ممکن است سبب افزایش احتمال ابتلا به آسم گردد. برخی افراد به دلیل تماس های شغلی ممکن است دچار آسم شوند مانند کارگران نانوایی، چوب بری، رنگسازی و ... و همچنین ممکن است بیماری آسم در افرادی که هیچ سابقه ای از آلرژی ندارند نیز رخ دهد.