بهداشت و پیشگیری

مدیرگروه بهداشت محیط و طب کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد از اعزام گروه های آموزش، اطلاع رسانی و پایش فشار خون به کارخانه ها و کارگاه های صنعتی در مناطق زیر پوشش دانشگاه خبرداد.

مهندس علی اصغر حسنی در حاشیه نشست آموزشی بسیج ملی کنترل فشار خون بالا که با حضور مدیران و کارشناسان شبکه های بهداشتی و درمانی برگزار شد در گفتگو با وب دا اظهارکرد: با هماهنگی های انجام شده با مراکز بهداشتی درمانی مستقر در شهرک های صنعتی، تمامی شاغلان درکارخانه ها و کارگاه های صنعتی زیر پوشش کنترل فشار خون قرار می گیرند.

وی تصریح کرد: در کارگاه های صنعتی و نیمه صنعتی که خارج از شهرک های صنعتی مستقر هستند نیز نیروهای بهداشتی با حضور در محل ضمن ارائه آموزش های لازم و غربالگری فشار خون، نتایج را در سامانه کشوری به ثبت خواهند رساند.

مدیر گروه بهداشت محیط و طب کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: با هماهنگی که با پزشکان متخصص طب کار انجام شده است، اولویت سنجش سلامت نیروهای کار، کنترل فشار خون و ثبت در درگاه کشوری اعلام شده است.

مهندس حسنی تصریح کرد: همچنین تمامی افرادی که برای دریافت کارت بهداشت نیز به مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه می کنند در مرحله نخست مورد غربالگری فشار خون قرار خواهند گرفت.

وی افزود: با همکاری اتاق اصناف قرار است بسته های آموزشی و اطلاع رسانی نیز به تمامی واحدهای صنفی و اماکن عمومی ارسال شود.

بسیج ملی کنترل فشار خون از 27 اردیبهشت ماه آغاز شده است و قرار است در دو مرحله اطلاع رسانی، آموزش و غربالگری تا 15 تیر ماه ادامه یابد.

معاون بهداشتی و دبیر ستاد اجرایی بسیج ملی کنترل فشارخون دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: فرهنگ خود مراقبتی و سبک زندگی سالم در جامعه باید از دوران کودکی نهادینه شود.

به گزارش وب دا، دکتر مهدی قلیان اول در نشست با سازمان های مردم نهاد و خیران با موضوع کمپین فشار خون با بیان اینکه پویش ملی غربالگری فشار خون به منظور شناسایی بیماران مبتلا و پیشگیری از عوارض آن در سطح کشور اجرا می شود خاطر نشان کرد: باید پیشگیری از بروز بیماری های غیر واگیر، بهبود سبک زندگی و ایجاد فرهنگ خود مراقبتی از دوران پیش دبستانی و دبستان در کودکان نهادینه شود تا در سنین بزرگسالی به بیماری و عوارض ناشی از آن مبتلا نشوند.

وی با بیان اینکه باورها باید به رفتار سالم تبدیل شود تصریح کرد: بروز عوارض ناشی از بیماری های غیر واگیر بار مالی بسیار زیادی را بر سیستم بهداشت و درمان وارد می کند و این در حالی است که در صورت پیشگیری از آن می توان ضمن گسترش خدمات بهداشتی و درمانی، در زمینه برنامه پیشگیرانه نیز اقدامات موثری را داشت.

معاون بهداشتی و دبیر ستاد اجرایی بسیج ملی کنترل فشارخون دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به نقش سازمان های مردم نهاد در ارتقاء سلامت جامعه اظهارکرد: باید در کنار خدمات درمانی و حمایت های اجتماعی که توسط خیران صورت می گیرد در زمینه پیشگیری از بروز بیماری های غیر واگیر و یا ریشه یابی علل ابتلا به این بیماری نیز اقدام شود.

دکتر قلیان با بیان اینکه اگر فردی که مبتلا به فشار خون بالاست علائم سکته های قلبی و مغزی را بداند به شکل بهتری می تواند از خود مراقبت و در زمان مناسبی نسبت به مراجعه به مراکز درمانی اقدام نماید و در این میان نقش سازمان های مردم نهاد و خیران در اطلاع رسانی و افزایش آگاهی بسیار موثر است.

وی با اشاره به اینکه در جمعیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد دو میلیون و 500 هزار  نفر بالای 30 سال سن دارند خاطر نشان کرد: بر اساس تحقیقات انجام شده 25 درصد این افراد مبتلا به فشار خون هستند و انتظار می رود 600 تا 700 هزار نفر برای انجام غربالگری در این طرح مشارکت داشته باشند.  

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه مرحله نخست بسیج ملی اطلاع رسانی از 27 اردیبهشت الی 17 خرداد اجرا می شود و در این  مدت تلاش می شود با اطلاع رسانی و آگاهی بخشی حساسیت را در جامعه نسبت به این موضوع افزایش داد اظهار کرد: مرحله دوم این برنامه نیز از 17 خرداد الی 15 تیر ماه به صورت اجرایی و در قالب تیم های سیار، مراکز جامع سلامت، بیمارستان های دولتی، خصوصی و خیریه خواهد بود.

دکتر قلیان  با بیان اینکه از مجموع 96 تیم سیار در مناطق زیر پوشش دانشگاه 40 تیم در مشهد مقدس و در اماکن پرتردد مستقر می شوند تصریح کرد: این طرح به منظور افزایش دسترسی همگان به برنامه غربالگری فشار خون اجرا می شود و نتایج ان در سامانه ثبت می شود.

وی افزود: افرادی که حداکثر و حداقل فشار خون آنان به ترتیب از 140 و 90 بیشتر باشد، مبتلا به پرفشاری خون هستند که از طریق پیامک به آنان اطلاع داده می شود و به مراکز خدمات جامع سلامت برای پیگیری و اقدامات درمانی ارجاع می شوند.

بسیج ملی کنترل فشار خون با اهدافی مانند افزایش سواد سلامت جامعه، شناسایی و کشف موارد فشار خون بالا، اطلاع رسانی درخصوص کاهش مصرف نمک روزانه مردم و کنترل صنایع و ساختارهای مرتبط، از 27 اردیبهشت ماه جاری آغاز شده است. 

در اهمیت برگزاری این بسیج ملی، همان بس که رییس‌جمهوری کشورمان، ضمن ارزشمند خواندن این اقدام، دستور همکاری سایر ارگان‌ها را در اجرای این حرکت ملی را صادر کرده است.

طبق آخرین مطالعات شیوع فشار خون بالا در کشور در افراد بالای 25 سال، 27 درصد است که نیمی از آنها از بیماری خود بی اطلاعند و نیمی دیگر که مطلع هستند درمان موثر نمی گیرند،  این در حالی است که فشار خون بالا از مهمترین عوامل خطر و تهدیدکننده سلامت مردم همچنین مرگ زودرس ناشی از سکته‌های قلبی و مغزی به شمار می رود و متاسفانه روند افزایشی ابتلا به آن بار مالی زیادی را به سیستم بهداشتی درمانی کشور تحمیل می کند.

سبک زندگی نادرست و عدم آگاهی کافی نسبت به رفتارهای پیشگیرانه یکی از دلایل مهم افزایش بیماری های غیر واگیر در کشور است، رفتارهایی که تنها با ارتقای سواد سلامت اصلاح می شوند.

سواد سلامت (Health Literacy) مفهومی است که توجه و بکارگیری مولفه‌های آن در زندگی بشر امروزی، با بروز انواع و اقسام بيماري‌هاي نوپديد، ضرورت دارد و عبارت از مهارت هایی شناختی، اجتماعی که تعیین کننده انگیزه و قابلیت افراد در دستیابی، درک و به کارگیری اطلاعات به طریقی که منجر به حفظ و ارتقای سلامت آن ها شود، است. به عبارتی ساده تر یعنی افراد توانایی درک و سپس عمل به توصیه های بهداشتی را داشته باشند. 

در همین راستا سازمان جهانی بهداشت بیانیه ای صادر کرده است که بر مبنای آن، سواد سلامت نقش اساسی در تعیین نابرابری های سلامت در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه دارد. سطح سواد سلامت قابل قبول، سبب مي‌شود كه مردم در زمينه موضوعاتي كه با سلامت آنها گره خورده است، تفسير و تحليل مناسب داشته باشند و بيشتر و بهتر بتوانند از خود و اطرافيان خود، در برابر عوامل بيماري‌زا مراقبت كنند. 

مطالعات مختلف، نشان داده است که، در جوامعي كه سطح سواد سلامت مردم، از ميزان قابل قبولي برخورداراست، هم مردم با نشاط‌ ‌تر، سالم‌تر و پوياترند و هم دولت‌ها، كمتر متحمل هزينه‌هاي سرسام آور درمان مي‌شوند و بدين ترتيب، هزينه‌هايي كه بناچار بايد صرف درمان شود، صرف پيشگيري و بهداشت مردم خواهد شد و اين مهم، كيفيت و سبك زندگي مردم را نيز بهبود مي‌بخشد. به همين دليل، كشورهايي كه داراي نظام سلامت كارآمد هستند، براي افزايش سطح سواد سلامت مردم، سياستگذاري مي‌كنند و برنامه دارند.

با توجه به اهميت این موضوع، متوليان سلامت در تمام كشورها بايد برنامه‌هاي كوتاه مدت، ميان مدت و بلندمدت براي اين مهم طراحي كنند و با ياري سایر نهادهای متولی آموزش و همچنین مشارکت جدی رسانه‌ها در جهت افزايش سطح سواد سلامت مردم بكوشند. در چند ‌سال اخیر، بیشتر نظام‌های درمانی مترقی در دنیا بخش زیادی از فعالیت‌ها و منابع خود را به حوزه آموزش عمومی اختصاص داده‌اند؛ چراکه برای دستیابی به جامعه سلامت‌محور که هدف نهایی هر نظام سلامتی است، باید به مقوله آموزش و افزایش آگاهی عمومی در این حوزه توجه بیشتری کرد.

وزارت بهداشت نیز توجه به موضوعات پیشگیرانه بهداشتی را در اولويت برنامه‌هاي خود قرار داده است، چراكه با برخورداري مردم از سطح قابل قبولي از سواد سلامت، برنامه‌ها در زمينه پيشگيري و بهداشت با سرعت و قوت بيشتري ادامه می یابد.

از منظری دیگر، اگر دانش سلامت به رفتار سلامت منجر نشود، نتیجه‌ای ندارد. جامعه ما در این زمینه  ضعف دارد و همه هدف‌ها باید به سمت ایجاد رفتار سالم تغییر پیدا کند. اینکه بدانیم سبک تغذیه نادرست، کم تحرکی و استعمال دخانیات همه سلامتی افراد را تهدید می کنند اما همچنان همان مسیر را ادامه داده و اصلاح نکنیم، نتوانسته ایم از دانش خود بهره ای ببریم که سالم بمانیم و یا کمتر بیمار شویم.

بخش دیگر، ارتباط مستقیم با افراد ندارد و مرتبط با ساختار صنایع ماست که نیازمند مشارکت بین بخشی است. برای کنترل بیماری های غیر واگیر، باید تمام بخش ها، نهادها و دستگاه ها به کمک وزارت بهداشت بشتابند و در برگزاری مطلوب بسیج های ملی حوزه سلامت، یاری رسانند، چراکه 65 درصد از عوامل اجتماعی موثر بر سلامت خارج از مجموعه وزارت بهداشت هستند که تنها بار مالی درمان بیماری های ناشی از آنها به وزارت بهداشت تحمیل می شود. 

بنابراین بسیج ملی کنترل فشار خون بالا برای دستیابی به اهدافش در گام نخست مستلزم افزایش سواد سلامت مردم با همیاری رسانه ها و اصلاح رفتارهای فردی و کسب شیوه های خودمراقبتی است و در گام بعدی نیز مشارکت های درون بخشی و بین بخشی است که با تلاش های جدی بتوانیم بیماری های غیر واگیر که عامل 80 درصد مرگ و میرها در کشور محسوب می شوند، را کنترل کنیم و  در افزایش نرخ امید به زندگی سالم، افق روشنی را در پیش رو داشته باشیم.

منبع : وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی 

رییس گروه بهداشت محیط معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: 13 هزار و 653 مورد بازدید از محل های تهیه و توزیع مواد غذایی در ماه مبارک رمضان توسط 198 تیم بازرسی مرکز بهداشت استان انجام شده است.

محمد باباخانی، در گفتگو با وب دا، با بیان اینکه 383 نفر در قالب 198 تیم بارزسی در ایام ماه مبارک رمضان بر سلامت مواد غذایی و آب نظارت دارند، ابراز کرد: در ایام ماه مبارک رمضان استقبال مردم از مواد غذایی مانند زولبیا و بامیه و حلیم، سوپ و شله افزایش می یابد به همین دلیل برخی از افراد سود جویی که مجوز تهیه و طبخ این مواد غذایی را ندارند اقدام به توزیع این مواد غذایی می کنند که این کار تخلف محسوب می شود و مردم باید دقت کنند صرفا باید زولبیا و بامیه را از شیرینی فروشی ها خریداری کرده و برای تهیه سوپ، حلیم و شله به رستورانها، آشپزخانه ها و کبابی ها مراجعه کنند و به عنوان مثال زولبیا و بامیه را از سوپر مارکت ها خریداری نکنند چرا که سوپر مارکت ها اجازه فروش زولبیا و بامیه را ندارند.

وی با اشاره به اینکه اگر مراکز فروش فست فود در ماه رمضان اقدام به تهیه سوپ و حلیم می کنند این کار آنها نیز خلاف قوانین است، عنوان کرد: اگر شهروندی بعد از خریداری کردن ماده غذایی متوجه فاسد بودن ماده غذایی شد و یا بعد از مصرف دچار مسمومیت شد باید با تلفن 190 همکاران بهداشت محیط را در همان لحظه در جریان این اتفاق قرار دهند تا از غذا نمونه برداری شود ، برخی از شهروندان بعد از اینکه دچار مسمویت می شوند پیگیر درمان می شوند و بعد از چند روز شکایت خود را اعلام می کنند در این شرایط به خاطر اینکه امکان نمونه برداری از غذا میسر نیست پیگیری شکایت آنها با مشکلاتی مواجه می شود.

رییس گروه بهداشت محیط مرکز بهداشت استان با بیان اینکه تیم بازرسی بهداشت محیط از ابتدای ماه مبارک رمضان تا عید فطر بازرسی های خود را ادامه می دهند، تصریح کرد: بازرسان از صبح تا پس از افطار مشغول بازرسی هستند و در برخی از مناطق مانند طرقبه و شاندیز تا ساعات اولیه بامداد بازرسی ادامه دارد بنابراین در هر ساعتی شهروندان با شماره تلفن 190 تماس بگیرند می توانند نکات خود را در خصوص کیفیت ماده غذایی و یا محل تهیه و توزیع آن اعلام کنند.

باباخانی با اشاره به اینکه از ابتدای ماه مبارک رمضان 132تیم بازررسی قبل از افطار و 66 تیم بازدید بعد از افطار را برعهده دارند،خاطرنشان کرد: اگر شهروندان با توزیع ماده غذایی پشت ماشین روبرو شدند می توانند به مرکز بهداشت استان به شماره تلفن 38415001 تماس بگیرند تا تیم به محل اعزام شود و مانع آن شوند.

وی با بیان اینکه از 14 اردیبهشت ماه تا پایان روز 23 اردیبهشت ماه ، 13 هزار و 653 مورد بازدید از مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی انجام شده است، اظهار کرد:تاکنون 217 مورد تخلف معرفی به دادگاه شده است و از این میان 44 موردمنجر به تعطیلی مرکز  انجام شده است و 14 هزار و 964 کیلوگرم مواد غذایی نا سالم ، معدوم شده است.

باباخانی با اشاره به اینکه 9 هزار و 578 مورد کلرسنجی  منابع آب و استخر شنا مورد بررسی قرار گرفته است، گفت: 878 مورد نمونه برداری میکروبی از آب استخر شنا و 6 هزار و 430 مورد سنجش پورتابل مواد غذایی در محل نیز تاکنون ثبت شده است، علاوه براین 423مورد نیز شکایات مردمی از طریق تلفن 190 در سامانه ثبت شده است.