بهداشت و پیشگیری

مدیر گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه بسیج ملی تغذیه از 15 تا 30 دی ماه در مناطق زیر پوشش دانشگاه در حال اجراست اظهار داشت: این برنامه به منظورکاهش شیوع عوامل خطر تغذیه ای بیماری های غیر واگیر از جمله کاهش مصرف قند، نمک و چربی، افزایش مصرف سبزی و میوه و حبوبات و پیشگیری و کنترل اضافه وزن و چاقی عنوان نمود.

دکتر زهرا اباصلتی در گفتگو با خبرنگار وب دا گفت: یکی از بهترین روش های کاهش چربی بدن از طریق ورزشهای هوازی منظم مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، بالا رفتن از پله ها و شنا می باشد افراد دچار اضافه وزن و چاق جهت جلوگیری از چاقی بیشتر یا به منظور کاهش وزنی ملایم و سبک، بایستی حداقل 150 دقیقه در هفته فعالیت بدنی با شدت متوسط داشته باشند.

دکتر اباصلتی خاطرنشان کرد: به منظور کاهش وزن معنی دار به 250 تا 500 دقیقه در هفته فعالیت بدنی نیاز  است که باید به صورت تدریجی مقدار فعالیت بدنی را همزمان با بهبود تحمل فرد و قوای جسمانی اش افزایش داد، برای سهولت بیشتر می توان میزان فعالیت را در چندین مرحله طی روز انجام داد به طوریکه فرد تنها 5 الی 6 دقیقه در هر مرحله ورزش کند.

دکتر اباصلتی با تأکید بر اینکه فعالیت بدنی روزانه خود را افزایش دهید، گفت: گرچه ورزش منظم هوازی موثرترین راه سوختن کالری و کاهش وزن اضافی است اما هر نوع حرکت بیشتر نیز کمک به سوختن کالری خواهد کرد هر نوع تغییر ساده در طول روز می تواند به رسیدن به هدف تان شما را یاری کند به طور مثال ماشین خود را دور از مرکز خرید مورد نظرتان پارک نمایید، باغبانی کنید، به صورت دوره ای از جای خود بلند شده و دوری در اطراف منزل بزنید و یک قدم شمار به همراه داشته باشید تا بتوانید میزان قدم های خود را در طی روز حساب کنید.

مدیر گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با بیان اینکه حدود 14درصد کودکان 15 تا 23 ماهه کشور در معرض خطر اضافه وزن هستند، گفت:  60 درصد افراد بالای 18 سال در ایران دارای اضافه وزن و چاقی هستند.

دکتر زهرا اباصلتی در گفتگو با خبرنگار وب دا گفت: در چارچوب سند ملی تغذیه و امنیت غذایی با هدف "توقف افزایش شیوع چاقی" بسیج ملی "پیشگیری و کنترل چاقی با تغذیه سالم" از 15 دی ماه جاری تا پایان این ماه به طور هماهنگ در سطح کشور به اجرا گذاشته می شود، تا با همکاری همه دست اندرکاران شاهد ارتقاء سلامت مردم کشور باشیم.

وی افزود: روند هشدار دهنده و رو به گسترش اضافه وزن و چاقی و بيماری های غيرواگير مرتبط با آن و پيامدهای زيانبار آن از مهمترين مشكلات بهداشتی عمومی در كشورهای توسعه يافته و در حال توسعه بشمار می رود.

دکتر اباصلتی با بیان اینکه چاقی و اضافه وزن يكی از عوامل مهم و موثر در بروز بيماريهای غير واگير مرتبط با تغذيه است، تصریح کرد: به دنبال تغيير در الگوی مصرف غذايی، مصرف بی رويه مواد قندی و چربيها، غذاهاب چرب و سرخ شده، فست فودها و كم تحركي منجر به اضافه وزن و چاقی شده و خطر بروز بيماريهای غير واگير از جمله بيماريهای قلبی – عروقی، ديابت، سرطان، فشار خون بالا، ديس ليپيدمی و ... را افزايش می دهد.

وی اظهار داشت: در حال حاضر در دنیا و به تبع آن در ایران روند بیماریهای غیرواگیر هشدار دهنده است روزانه 800 تا 850 مرگ در کشور به وقوع می پیوندد که حدود 46درصد آنها به علت بیماریهای قلبی عروقی و 14درصد آن به سبب سرطانهاست.

دکتر اباصلتی با تأکید بر اینکه اضافه وزن و چاقی پنجمین عامل خطر مرگ و میر در دنیا و سومین عامل خطر در کشور به شمار می رود، اظهار داشت: بررسی های انجام شده در خصوص علل زمینه ای موثر در بروز و شیوع بیماری های قلبی-عروقی، دیابت، سرطان ها و ... نشان می دهد که چاقی از عوامل بسیار مهم و جدی در بروز این مشکلات به شمار می آید.

 وی در ادامه بیان کرد: چاقی با عوارضی همچون افزایش فشارخون، بیماری های قلبی، دیابت، سنگ های صفراوی، واریس، بواسیر، افزایش چربی خون، نقرس، آرتروز، کمردرد، تنگی نفس، بیماری های کبد و کیسه صفرا، سرطان های کولون و رکتوم، پروستات در مردان و سرطان سینه و تخمدان و مشکلات باروری در زنان و نهایتا کاهش عمرانسان مرتبط است.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اظهار داشت: در این میان، اضافه وزن  و چاقی در کودکان تهدیدی جدی تر از بزرگسالان مطرح می شود کودکان دارای اضافه وزن به احتمال زیاد در آینده بزرگسالان چاقی خواهند بود و نسبت به کودکان بدون اضافه وزن به احتمال زیاد به دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی در سنین جوانی، که به نوبه خود با شانس بالاتر مرگ زودرس و ناتوانی بزرگسالی همراه است، مبتلا می شوند.

وی در ادامه افزود: در ایران براساس نتایج مطالعه عوامل خطر بیماری های غیرواگیر در سال 1395 ، حدود 60درصد جمعیت 18 سال و بالاتر در ایران دچار اضافه وزن و چاقی هستند چاقی در کودکان و نوجوانان کشور نیز روند افزایشی را طی می کند بطوری که حدود 14درصد کودکان 15 تا 23 ماهه کشور در معرض خطر اضافه وزن هستند.

دکتر اباصلتی با بیان اینکه مطالعه کاسپین در سال 1394 نیز نشان می دهد که حدود 20درصد نوجوانان 7 تا 18 ساله کشور دچار چاقی شکمی هستند، تصریح کرد: تغذیه ناسالم و مصرف بی رویه فست فودها، نوشابه های گازدار و سایر نوشیدنی های شیرین، شیرینی و شکلات، چیپس و غذاهای سرخ شده، مصرف کم سبزی و میوه و منابع غذایی حاوی فیبر در کنار تحرک بدنی ناکافی مهمترین علل بروز اضافه وزن و چاقی در کشور بشمار می روند.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد؛ مصرف زیاد نمک، شکر، اسیدهای چرب ترانس را تهدیدی برای سلامت قلب عنوان کرد.

دکتر زهرا اباصلتی در گفتگو با خبرنگار وب دا در خصوص خوردنی های مضر برای سلامت قلب، گفت: یکی از چیزهایی که به راحتی در رژیم غذایی قابل اجتناب است اسیدهای چرب ترانس است که برای سلامتی قلب مضر می باشد چربی ترانس مانند چربی های اشباع شده و حتی بیشتر، مقدار LDL (کلسترول بد )را بالا می برد و چربی HDL (کلسترول خوب)را پایین می آورد.

وی با بیان اینکه انجمن های علمی جهان به محدود کردن اسید چرب ترانس در حد کمتر از 10درصد کل کالری مصرفی روزانه تاکید دارند تصریح کرد:  آسانترین راه برای محدود کردن چربی های حاوی ترانس، حذف مواد غذایی حاوی روغن هیدروژنه شامل بیسکویت، کیک، کراکر و.. است هم چنین حذف روغن جامد هیدروژنه که دارای اسید چرب ترانس بالا می باشد، توصیه می شود.

دکتر اباصلتی با بیان اینکه باید به برچسب مواد غذایی و اجزاء سازنده آن دقت شود، تصریح کرد: اسید چرب ترانس به طور طبیعی در بعضی غذاهای حیوانی هم مانند گوشت گاو، بره، کره و شیر وجود دارد که باید این غذاها را محدود نمود و از محصولات لبنی کم چرب نیز استفاده کرد.

وی با اشاره به اسید چرب اشباع که مصرف آن برای قلب مضر است، اظهار داشت: کره، سس مایونز، کرم و.. دارای اسید چرب اشباع بالایی هستند که LDL (کلسترول بد )را بالا می برد و منجر به ساخته شدن پلاک آترومی در عروق می شود بنابر این سعی کنید مصرف چربی اشباع را محدود کنید (حدود 5 درصد کل انرژی دریافتی) و روغن مایع گیاهی را مانند مصرف روغن زیتون و کانولا که محتوی چربی مونو غیر اشباع بوده و برای سلامتی قلب مفید هستند، جایگزین کنید، هم چنین مصرف گوشت پرندگان، ماهی و حبوبات به جای مصرف گوشت چرب توصیه می شود.

دکتر اباصلتی با تأکید بر اینکه مقدار نمک توصیه شده برای افراد زیر 50 سال و سالم  حدودا بین 2 تا 3 گرم یعنی حدود 1 قاشق مرباخوری است، اذعان داشت: مصرف نمک برای افراد بالای 50 سال و کسانی که محدودیت مصرف نمک دارند مانند بیماران فشار خونی و بیماران کلیوی و دیابتی ها باید کمتر از دو گرم باشد.

وی خاطر نشان کرد: محدود نمودن مصرف نمک به پایین آوردن فشار خون و کاهش ریسک بیماری قلب کمک می کند یکی از آسانترین راهها برای کم کردن مصرف نمک اضافه نکردن نمک از ابتدای غذا است قبل از اینکه غذا را نچشیده اید نمک اضافه نکنید، سعی کنید نمک را در انتهای پخت به غذا اضافه نمایید هم چنین تاکید می شود هنگام خرید به برچسب مواد غذایی و مقدار نمک آن توجه بیشتری شود.

دکتر اباصلتی با اشاره به اینکه کاهش شکر اضافی باعث کاهش ریسک بیماری قلبی می شود، اذعان داشت: افزایش مصرف شکر مقدار چربی خون را بیشتر می کند هم چنین باعث افزایش فشار خون و ریسک بیماری قلبی عروقی می شود، انجمن قلب آمریکا مصرف شکر در خانم ها را 6قاشق و در مردها را 9قاشق توصیه می کند آنچه بیشتر مشکل ایجاد می کند وجود شکر بالا در مواد غذایی مانند شیرینی، شکلات، شربت ها و آبمیوه های مصنوعی می باشد.  

رییس گروه بیماریهای واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: خوشبختانه همچون سال گذشته از ابتدای سال جاری در سه استان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی ابتلا  انسان به آنفولانزای فوق حاد پرندگان گزارش نشده است.

دکتر زهرا نهبندانی در گفتگو با خبرنگار وبدا در خصوص آنفولانزای فوق حاد پرندگان گفت: هر فرد با شروع ناگهانی تب بيشتر از 38 درجه سانتی گراد و سرفه يا گلودرد به همراه چند علامت از جمله خستگی، لرز، ضعف، درد عضلانی، قرمزی مخاطات، تماس با افراد میتلا به  آنفلوانزا در صورتيكه تشخيص ديگری مطرح نباشد، مشكوك به  آنفلوانزا می باشد.

وی افزود: سالانه  بیش از سه میلیون نفر به علت عفونت های حاد تنفسی بخصوص  سیستم تنفسی تحتانی در جهان فوت می کنند که حدود دو میلیون مورد آن در  کودکان زیر 5 سال است.

دکتر نهبندانی با اشاره به اینکه آنفلوانزا با گرفتاری سالانه 5 تا 15درصد جمعیت در عفونت سالانه و بقیه ویروس ها به ندرت بیش از 2 درصد جامعه را گرفتار می کنند، اظهار داشت: خوشبختانه همچون سال گذشته از ابتدای سال جاری در خراسان بزرگ ابتلا انسان  به آنفولانزای پرندگان گزارش نشده است.

وی توصیه کرد: برای پیشگیری از ابتلا به ویروس آنفولانزا بهتر است در طول شبانه روز چندین بار دستها با آب و صابون به ویژه قبل و بعد از خوردن غذا شسته شود در فصل شیوع بیماری در مکان های پرجمعیت با ماسک یا دستمال جلوی بینی و دهان خود را بپوشانیم هم چنین این کار هنگام سرفه و عطسه هم باید رعایت شود.

رئیس گروه بیماریهای واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه تصریح کرد: با افراد بیمار روبوسی نشود، دستها را به چشم و دهان نزنیم و دستمال کاغذی های استفاده شده درون سطل آشغال انداخته شود و زمانی که آنفولانزا شایع می شود باید از خوردن گوشت تازه خودداری و از گوشت فریز شده استفاده کرد و تخم مرغ  بصورت کامل آپز و زرده پخته شود.