پزشکی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با ارائه توضیحاتی درخصوص عوامل موثر در تولد نوزادان نارس و چالش های ناشی از آن، موضوع تغذیه با شیر مادر و ارتباط بدنی مادر با نوزاد در ایام بدو تولد را مورد تاکید قرار داد.

دکتر حسن بسکابادی در گفتگو با وب دا ضمن تبریک هفته جهانی نوزادان نارس، در تعریف نوزادان نارس عنوان کرد: به نوزادانی که حدود سه هفته زودتر از زمان معین ( یعنی پیش از 37 هفته) متولد می شوند، نوزادان نارس اطلاق می گردد و علل این نارس بودن می تواند به فاکتورهای مختلفی از جمله بیماری های زمینه ای مادر مثل فشارخون، دیابت و یا اختلالات رحمی، مشکلات جنینی و جفتی مرتبط باشد.

وی افزود: سبک زندگی نادرست مادر همچون مصرف سیگار، الکل، کوکائین و .... نیز می تواند در تولد نوزاد نارس دخیل باشد و از این جهت تاکید میشود که وضعیت جسمی مادر پیش از اقدام به بارداری بررسی و چنانچه مادر سابقه سقط یا تولد نوزاد نارس دارد، اقدامات پیش گیرنده انجام شود، همچنین در مواردیکه حاملگی خارج رحم یا لقاح کمکی ivf  یا iui و یا چند قلوزایی اتفاق می افتد احتمال تولد نوزاد نارس افزایش می یابد.

دکتر بسکابادی در ادامه با بیان اینکه نوزادان نارس به دو گروه تقسیم می‌شوند، اظهار کرد: گروه اول نوزادان ۳۴ تا ۳۷ هفته هستند که جمعیت زیادی از نارس ها را شامل می‌شوند؛ اما مشکلات کمتری دارند اما گروه دوم نوزادان زیر 34 هفته هستند که نیاز به بستری در مراقبت های ویژه کودکان دارند.

وی خاطرنشان کرد: نارس بودن نوزاد همه اجزای بدن او را شامل میشود و از آنجا که بیشترین میزان رشد جنین در سه ماه سوم بارداری اتفاق می‌افتد و در این دوره نوزاد روزانه بین ۵۰ تا ۷۰ گرم وزن می‌گیرد، نارس بودن نوزاد چالش های متعددی را در رابطه با اعضای مختلف بدن او ایجاد می کند؛ تکامل دستگاه گوارش، دستگاه تنفسی، کلیه‌ها و همچنین رشد مغز همه در این زمان اتفاق می‌افتدو متاسفانه نوزاد نارس این دوره مهم را در شکم مادر نگذرانده و لذا کار سختی در پیش خواهد داشت، در واقع در این سه ماه آخر است که جنین به یک نوزاد تبدیل می‌شود و نوزادی که نارس متولد می شود در واقع جنینی است که بایستی پروسه نوزاد شدن را در خارج از رحم مادر طی کند.

دکتر بسکابادی افزود: یکی از مشکلات مهم این نوزادان که از همان ساعات اولیه تولد بروز می‌کند مشکلات تنفسی است که تقریباً شایع‌ترین علت بستری آنها در بخش مراقبت‌های ویژه کودکان است و نیاز به های تنفس مصنوعی پیدا می‌کنند، اما این نوزادان چالش هایی دیگر از جمله مشکلات خونی، متابولیک ، گوارشی ، عصبی و تغذیه هم خواهند داشت. همچنین سیستم دفاعی آنان در معرض خطر خواهد بود و دست کاری‌هایی که در بخش مراقبت‌های ویژه کودکان انجام می‌شود، مثل گرفتن رگ، کار گذاشتن لوله در نای جهت تنفس مصنوعی و سوند گذاشتن همه این‌ها ممکن است برای کودک مخاطراتی داشته باشد.

وی اضافه کرد: یکی دیگر از مشکلات این نوزادان بحث تغذیه است، نوزادی که قرار بود از جفت تغذیه شود و غذا به صورت تصفیه شده و بدون نیاز به هضم و جذب بدنش را تامین کند، اکنون باید زحمت این کار را بدن نحیف او متقبل شود.

دکتر بسکابادی همچنین گفت: مشکلات عصبی که ناشی از نارس بودن مغز این کودکان است، از دیگر چالش‌های جدی به شمار می‌رود. ما باید محیطی را فراهم کنیم که رشد دور سر و به تبع آن مغز نوزاد به بهترین نحو انجام شود. برای تحقق این مهم باید محیطی آرام و بی سر و صدا و کم نور و همچنین فاقد بو های نامطبوع ایجاد کنیم. همچنین با توجه به اینکه ۹۰ درصد زمان این نوزادان در خواب سپری می‌شود و پدیده خواب می‌تواند در تکامل مغز آنها بسیار موثر باشد تاکید می‌شود که شرایط آرام محیطی برای آنها به بهترین نحو تامین گردد .

وی در خصوص اهمیت مدیریت درد در این نوزادان بواسطه نمونه‌گیری‌های مکرر و همچنین ضرورت جابجا کردن آنها که با توجه به عدم توانایی این نوزادان در حرکت دادن بدن اتفاق می‌افتد، هم تاکید و اضافه کرد: عدم جابجایی و حرکت دادن کودک در بدن آنها ایجاد درد می‌کند و این احساس درد سبب بالا رفتن فشار خون و یا قطع تنفس خواهد شد.

این استاد دانشگاه یادآور شد؛ با عنایت به این نکته که نوزاد بیش از هر کسی مادر خود را می‌شناسد و در رحم مادر با صدای ضربان قلب او و احساسات او آشنا است توصیه می‌شود که ارتباط نوزاد و مادر در بالاترین سطح خود برقرار باشد. این نکته بویژه در مدیریت درد نوزاد در هنگام سوزن زدن و سایر اقدامات درمانی بسیار موثر خواهد بود.

وی، احتمال افت میزان قند خون، کلسیم و منیزیم در این نوزادان را در سطح بالایی دانست و تاکید کرد: از روزهای ابتدایی تولد باید تجویز ویتامین دی، مولتی ویتامین، اسید فولیک و آهن هرچه زودتر آغاز شود، اهمیت کنترل دمای بدن این نوزادان هم موضوع دیگری است که با توجه به عدم وجود انرژی لازم در بدن آنها و تفاوت دمایی که در شکم مادر و محیط بیرون وجود دارد ضروری است که از دستگاه انکوباتور جهت تامین دمای مناسب استفاده شود، همچنین با توجه به شرایط خاص پوست نوزاد که در رحم مادر در محیط مرطوب قرار داشته باید میزان رطوبت لازم در این دستگاه نیز پیش‌بینی شود.

رییس مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث  دانشگاه علوم پزشکي مشهد بهترین عامل در کاهش خطر مرگ و میر سوانح ترافیکی را آموزش مداوم در سطوح مختلف جامعه دانست.

 دکتر علی یزدانی  در گفت‌وگو با وب دا با بیان اینکه حضور در میزگردها و جلسات و کلاس آموزشی در مدارس و اطلاع رسانی مختلف به مردم؛ اولین حرکتی است که در راستای آموزش قوانین جاده ای می توان  و باید بر روی آن تمرکز داشت خاطر نشان کرد: آموزش مداوم در مدارس  و آموزش عمومی در خصوص عدم استفاده از تلفن همراه در هنگام رانندگی، پرهیز از رانندگی در حالت خواب آلودگی و خستگی، بستن کمربند ایمنی و فرهنگ سازی جهت بستن کمربند ایمنی برای سرنشینان صندلی عقب و مسافرین اتوبوس ها، استفاده از کلاه ایمنی برای موتور سواران نیز مورد توجه است.

 رییس مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکي مشهد خاطر نشان کرد: در این مجموعه فعالیت های مهمی مانند طرح کاهش تلفات حوادث ترافیکی با همکاری بخش های مختلف دانشگاهی و بین سازمانی و همکاری آموزشی با محوریت سازمان های مردم نهاد (NGO) در دست اقدام است و حضور همکاران اورژانس 115  در مدارس مقاطع مختلف تحصیلی با تمرکز بر نقش و مسئولیت اجتماعی افراد جامعه جهت پیشگیری از رخ دادن حوادث ترافیکی و اقدامات مؤثر و ضروری در مواجه با حوادث ترافیکی و نحوه تماس و کمک خواهی از اورژانس 115، فرهنگ سازی در خصوص کاهش مزاحمت های تلفنی در خصوص اورژانس 115 و بازکردن مسیرهای عبور خودروهای امدادی، بخشی از این آموزش های همگانی است.

دکتر یزدانی بیان داشت: در طول سال همکاران اورژانس 115 به شکلی پرررنگ در محورهای تعیین شده جاده ای جهت ایجاد اطمینان و آرامش در مسافرین جاده ای در روزهای ویژه سال  در قالب استقرار ها حضور جدی داشته اند.

هم زمان با روز جهانی نوزادان نارس، همایش علمی با حضور اساتید هیأت علمی، پرستاران و همکاران مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد.

به گزارش وب دا، در این همایش آخرین مطالب و نکات آموزشی و تجارب مفید اساتید هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به پرستاران و همکاران ماما ارائه شد.

تولد نوزاد نارس؛ ترومای خانوادگی با تبعات روانی، عاطفی و مالی

دکتر اشرف محمد زاده فوق تخصص طب نوزادی و پیرامون تولد، در این همایش با بیان اینکه 10درصد از موارد تولد در سطح جهان مربوط به نوزادان نارس است اظهار کرد: تولد زودرس یکی از علل مهم مرگ و میر در کودکان زیر 5 سال است که 75 درصد آن قابل پیشگیری است. از نظر فیزیولوژی یک کودک باید 9 ماه در شکم مادر باشد تا فرایند تکامل کامل شود و در مواردی که این امر محقق نمی شود زحمت این کار پس از تولد بر دوش نوزاد خواهد بود و چه کار سختی است؛ غلبه بر مشکلات قلبی، ریوی، بینایی، شنوایی و...

استاد گروه کودکان دانشگاه علوم پزشکی مشهد به مشکلات روانی ناشی از تولد نارس در آینده این نوزادان هم اشاره کرد و گفت: طبق دو مطالعه علمی انجام شده در آمریکا و سوئد، نوزادان نارس در آینده در برابر مشکلات روانی همچون افسردگی، دوقطبی بودن و روانپریشی مستعدتر خواهند بود و اختلالات دوقطبی به میزان 7 برابر و افسردگی تا 3 برابر بیشتر احتمال بروز در این افراد را دارد. لذا در یک جمله می توان گفت که تولد نوزاد نارس، به منزله‌ی یک ترومای خانوادگی با تبعات روانی، عاطفی و مالی است .

وی در عین حال تأکید کرد: پیشگیری از وقوع تولد نوزادان نارس می تواند بسیار راحت تر، کم هزینه تر و خوش آتیه تر باشد که این مهم می تواند با بهبود مراقبت های مامایی و مشاوره های به هنگام و آموزش های به موقع ( که توصیه می شود از مقطع دبیرستان برای دختران آغاز شود) تحقق یابد.

دکتر محمد زاده در خصوص اقدامات مراقبتی لازم برای کودکان نارس نیز گفت: تماس بدنی نوزاد نارس با مادر و تغذیه با شیر مادر که می تواند تأمین کننده تمام نیازهای جسمی نوزاد باشد بایستی مورد توجه قرار گیرد. همچنین به خاطر داشته باشیم که هر سه روز تأخیر در تولد نوزاد نارس، می تواند تأثیری مستقیم بر ضریب هوشی او داشته باشد، پس تا حد ممکن باید برای رشد و تکامل او زمان بخریم.

اهمیت غربال گری در تشخیص ناهنجاری های جسمی نوزادان نارس

دکتر احمد شاه فرهت فوق تخصص طب اطفال نیز در این همایش با بیان اینکه در هر سال تعداد 160 هزار نوزاد نارس در ایران متولد می شوند افزود: تشخیص به موقع ناهنجاری های جسمی نوزادان نارس از طریق شیوه های مختلف غربالگری اهمیت بسزایی دارد و هر یک از این اقدامات غربالگری می تواند زمان طلایی داشته باشد که نباید از دست برود. مثلا در بحث غربالگری شنوایی نوزادان تست شنوایی حتما باید در یک ماه اول تولد انجام شود و در صورت ثابت شدن مشکل شنوایی در طول سه ماه اول تولد، اقدامات پزشکی جهت کاشت حلزون لازم است که از ماه ششم تولد آغاز شود تا کودک دچار مشکلات جانبی از جمله اختلال در تکلم نشود، اما اینکه کدامیک از شیوه های علامت یابی بیماری اعم از ABR، OR، OAE مورد استفاده قرار گیرد بسته به شرایط بیمار خواهد بود.

وی افزود: در سایر بیماری های احتمالی از جملهDDH یا دررفتگی مفصل و لگن،HEART SCREENING بررسی قلب و تست تیروئیدHYPOTHYROIDISM  و همچنین سنجش بینایی ROP  نیز باید در زمان مناسب اقدامات لازم صورت پذیرد.

عملکرد خوب دانشگاه در مدیریت وضعیت نوزادان نارس

دکتر احمدیان نماینده وزارت بهداشت و درمان، در همایش روز جهانی نوزادان نارس، با تقدیر از عملکرد دانشگاه علوم پزشکی مشهد در مدیریت موضوعات مختلف و مرتبط با نوزادان نارس ، از جمله تأسیس بانک شیر و تغذیه با شیر مادر و غربالگری به ویژه در زمینه ROP تصریح کرد: اقدامات مجموعه های مختلف دانشگاه اعم از مراکز و خانه های بهداشت که مراقبت از مادران باردار را بر عهده دارند تا مراقبین در بخشNICU که تلاش می کنند عضوی را به جامعه اضافه کنند، همه ارزشمند و ستودنی است.

رییس مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه مشهد از انجام کمک به زایمان موفق دو مادر باردار توسط پرسنل اورژانس ١١۵ در شهرهای مشهد و فریمان  خبر داد.

رییس مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه مشهد در گفتگو با وب دا اظهار کرد: با اطلاع به مرکز تماس فوریت های پزشکی مبنی بر نیاز به امداد رسانی به مادر باردار، کارشناسان فوریتهای پزشکی پایگاه شهری فریمان  در محل حاضر شدند و با کمک به تسهیل زایمان مادر باردار و تولد نوزاد خوشبختانه  توانستند هر دو نفر  را در وضعیت مناسب  به  بیمارستان حضرت زهرا(س) این شهرستان  منتقل کنند و جان مادر و فرزندش را نجات دهند.

وی خاطر نشان کرد: در مأموریت دیگر  امداد رسانی به مادر باردارکه توسط کارشناسان فوریتهای پزشکی پایگاه جاده ای فاز مشهد انجام شد، مادر و فرزند به  بیمارستان هاشمی نژاد منتقل شدند  و در سلامت به سر می برند .