پزشکی

مسئول تیم پیوند کبد و پانکراس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: با توجه به وجود تکنیک انجام پیوند کبد زنده به زنده؛ این نوع پیوند به زودی در این دانشگاه انجام می شود.

دکتر محسن علی اکبریان در گفت و گو با وب دا؛ بیان داشت: تیم پیوند کبد مشهد به لحاظ تکنیکی آمادگی انجام پیوند زنده به زنده را از سال های قبل ایجاد و اکنون به دنبال رفع مشکلات در حیطه تامین نیروی انسانی در این خصوص است.

وی بیان داشت: جهت ایجاد این توانایی در دانشگاه مشهد باید نیروی انسانی مورد نیاز در رشته های اطفال و متخصصین مقیم ICU ایجاد شود؛ تا فرد پیوندی از مراقبت های مناسب پس از عمل برخوردار گردد.

رئیس بخش جراحی بیمارستان امام رضا(ع)، ابراز داشت: این مهم در شرایط کنونی تنها در شیراز انجام می شود و دانشگاه مشهد در تلاش است تا با تامین نیروی متخصص مقیم در ICU مراقبت های لازم پس از پیوند را برای کودکان پیوندی انجام دهد.

وی تصریح کرد: در پیوند کبد از فرد زنده به زنده قسمتی از کبد والدین و یا خویشاوند درجه یک کودک مبتلا به نارسایی کبد برداشته می شود و به فرد نیازمند پیوند می گردد.

فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پیوند کبد افزود: فرد دهنده باید شرایط عمومی اهداء از جمله داشتن گروه خونی و شرایط  وزنی مناسب را داشته باشد؛ در این میان بیمار هر اندزه وزن بیشتری داشته باشد قسمت بیشتری از کبد دهنده زنده را جهت پیوند نیاز دارد.

این متخصص جراحی عمومی اضافه کرد: فرد سالم می تواند تا 80 درصد از کبد خود را با توجه به امکان بازسازی این ارگان اهدا کند؛ اما در پیوندها معمولا بین 20 تا 60 درصد از کبد دهنده برداشته و به بیمار پیوند می شود.

دکتر علی اکبریان گفت: پس از این مرحله فرد دهنده نیز تحت مراقبت قرار می گیرد و در مدت چند هفته کبد وی بازسازی می شود. در این نوع پیوند گیرنده معمولا کودکانی هستند که در شرایط اورژانسی قرار داشته و اهدا کننده مرگ مغزی مناسب برای انان در لیست پیوند کبد وجود ندارد.

وی ادامه داد: پیوند کبد از زنده به زنده منحصر به اطفال نیست و شامل بزرگسال نیز می شود با توجه به این که تلاش ما حفظ جان بیماران بر اساس به خطر انداختن جان فرد سالم نیست؛ بیشترین پیوندهای کبد از بیمار مرگ مغزی انجام می شود.

رئیس بخش جراحی بیمارستان امام رضا(ع)، ابراز داشت: علت این که بیشتر کودکان در پیوند زنده به زنده کبد مطرح هستند نبود گزینه مناسب کبد در میان بیماران مرگ مغزی می باشد؛ زیرا برای این بیماران باید کبد در وزن مناسب وجود داشته باشد.

فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پیوند کبد بیان داشت: بنابراین این افراد فرصت لازم جهت پیوند را از دست می دهند که اهدای زنده به زنده این مشکل را رفع می کند. در پیوند زنده به زنده برای فرد بالغ باید قسمت بزرگتری از کبد اهدا کننده برداشته شود؛ که ممکن است برای فرد دهنده ایجاد مشکل کند. بر این اساس در دنیا نیز پیوند زنده به زنده در اطفال شیوع بیشتری دارد.

رئیس بخش جراحی بیمارستان امام رضا(ع)، یادآور شد: این بخش در بحث تجهیزات پزشکی به تجهیزات ضروری برای پپوند دسترسی دارد و به همین دلیل است که سرعت رشد این گروه بیش از دیگر گروه های پیوند دانشگاه بوده است.

مسئول تیم پیوند کبد و پانکراس دانشگاه علوم پزشکی مشهد، اظهار داشت: خوشبختانه در قسمت پیوند کبد در چند سال اخیر در کشور نیروهای بسیار توانا از رتبه های بسیار خوب در بخش های مختلف جذب پیوند شده اند؛ که این پتانسیل در شهرهای مختلف در توسعه پیوند کبد به کار گرفته می شود.

دکتر علی اکبریان خاطر نشان کرد: پیوند نه تنها قله جراحی که قله بسیاری از رشته های علم ایمونولوژی و داخلی می باشد در تیم پیوند کبد مشهد نیروهای زبده و خبره ای وجود دارند( بیش از 200 نیرو در حال فعالیت می باشند) که به دنبال رساندن این تیم به سطح اول پیوند در سطح دنیا می باشند.

وی افزود: این کار سختی است و تا موفقیت راه زیادی باقی مانده؛ که  امیدواریم دستان علاقمند به این تیم کمک کنند تا همان گونه که در کیفیت پیوند کبد به سطح درجه یک دنیا رسیده ایم در دیگر قسمت ها نیز خود را به این جایگاه برسانیم.

رییس دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: با توجه به تحقیقات انجام شده مصرف روغن در استان خراسان بیشتر از حد استاندارد است.

دکتر محمد صفریان در رابطه با مصرف روغن و چربی در گفتگو با خبرنگار وبدا گفت: طبق بررسی های انجام شده مصرف روغن در استان خراسان تا 10 برابر بیش از حد استاندارد می باشد که چاقی گسترده در سطح مردم ایجاده کرده و باعث ایجاد شیوع برخی سرطان ها مانند سرطان پستان می شود.

وی با بیان اینکه روغن ها و چربی ها با هم متفاوت است، افزود: مهم نحوه و مقدار استفاده از روغن می باشد در خصوص روغن حیوانی مانند دنبه یا روغن زرد هر فرد سالم جایز است روزانه فقط یک قاشق غذاخوری از این نوع روغن استفاده نماید.

دکتر صفریان با اشاره به اینکه نحوه استفاده از روغن بسیار مهم است، اظهار داشت: سرخ کردن مواد غذایی رطوبت دار مانند سیب زمینی یا بادمجان به روغن آسیب می زند هم چنین استفاده از روغن که چندمرتبه برای غذاهای مختلف داغ می شود، مضر می باشد و توصیه نمی شود.

دانشیار گروه تغذیه دانشگاه  علوم پزشکی مشهد اذعان کرد: برای غذاهایی که نیاز به داغ کردن روغن یا سرخ کردن نیست سالم ترین روغن، روغن زیتون می باشد.

متخصص تغذیه با اشاره به تاثیرات منفی استفاده بیش از حد از روغن و چربی خاطرنشان کرد: استفاده بیش از حد از روغن و چربی، چربی بد خون و کلسترول خون را افزایش می دهد این را هم باید عنوان کرد که کلسترول موجود در مواد غذایی در افزایش کلسترول خون خیلی نقش ندارند.

وی تصریح کرد: بنابراین چربی ها و روغن بیش از حد کلسترول خون را افزایش و بدن را مستعد بیماری های قلبی می کند.

دکتر صفریان در ادامه افزود: در مجموع همانطور که قبلا اشاره شد مقدار استفاده از چربی و روغن مهم است که باید کم و بهینه باشد در کودکان و افراد لاغر برای اینکه به کالری بیشتری نیاز دارند نیاز نیست که غذای کم چرب بخورند.

وی به نحوه نگهداری از روغن اشاره و اظهار داشت: علاوه بر مقدار مصرف؛ نحوه نگهداری روغن مهم است روغن باید در ظروف دربسته به دور از نور و برخی روغن ها باید در یخچال نگهداری شوند روغن هر چه شفاف تر باشد بهتر است باید به بوی روغن نیز توجه کرد که بوی مناسب داشته باشد.

سرانه مصرف روغن در کشور حدود ۲۰ کیلوگرم است که حدود هشت کیلوگرم از میانگین سرانه مصرف جهانی بالاتر است.متوسط سرانه مصرف روغن نباتی در برخی کشورهای اروپایی سه تا پنج کیلوگرم بوده که نشان‌دهنده فاصله بسیار زیاد این سرانه با میزان مصرف روغن در کشور است.

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه تست PSA بیش از 30 سال است که شناخته و به کار گرفته می شود تصریح کرد: انجام این تست راهکاری مناسب برای تشخیص زودهنگام سرطان پروستات به شمار می رود.

دکتر رضا مهدوی در گفتگو با خبرنگار وبدا گفت: یکی از سرطان های شایع در مردان سرطان پروستات است که نشانه های بالینی ندارد اما بزرگی و خوشخیم و بدخیم شدن پروستات با بندآمدن ادرار و قطره قطره آمدن ادرار همراه است.

وی افزود: سرطان پروستات تنها زمانی علائم نشان می دهد که متاستاز (انتقال سلولهای سرطانی به مناطق دور از تومور اولیه)  داده و سرطان جابه جا شده و به بیرون از پروستات مانند غدد لنفاوی لگن رفته باشد.

دکتر مهدوی به تست PSA اشاره و تصریح کرد: تشخیص زودرس سرطان از طریق تست PSA انجام می شود که این روش بیش از 30 سال می باشد که شناخته و به کار گرفته شده است.

وی با بیان اینکه PSA ترشحات سلولهای پروستات می باشد که در مایع انزالی مرد وجود دارد، اظهار داشت: کار این ماده رقیق کردن مایع انزالی است مقدار ناچیزی از آن در حالت عادی وارد خون می شود اگر بیماری مانند سرطان پروستات یا عفونت در پروستات ایجاد شود سبب می شود که مقدار بیشتری وارد خون و PSA بیشتر از حد نرمال مشخص شود.

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد به مقدار PSA اشاره و بیان کرد:  در سن 50 سال PSA به مقدار 7/2 نانوگرم در میلی لیتر است و در سن 60 سال این مقدار نباید بیشتر از 4 نانوگرم در میلی لیتر باشد اگر از این مقدار بیشتر بود باید تست PSA انجام شود.

دکتر مهدوی با اشاره به جواب تست و معاینات گفت: اگر جواب نشان از سرطان بود با توجه به سن بیمار و نداشتن بیماری های دیگر تصمیم به درمان گرفته می شود.

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: در بیمارانی که توقع داریم در 15 سال آینده زندگی خوب داشته باشند بهترین عمل برداشتن کپسول پروستات است اگر بیمار شرایط خوبی نداشته باشد و سرطان از پروستات خارج شده باشد بیمار باید پرتودرمانی شود.

وی با بیان اینکه گاهی بیمار با نشانه متاستاز به پزشک مراجعه می کند، تصریح کرد: در این شرایط سرطان پروستات استخوان یا غدد لنفاوی لگن را گرفتار کرده است و PSA بالا دارد در این شرایط کمتر از جراحی انجام می شود و بیمار باید هورمون درمانی شود.

دکتر مهدوی در رابطه با  روش هورمون درمانی اظهار داشت: در این روش باید گفت تغذیه سلول پروستات وابسته به هورمون مردانه است داروهایی به بیمار می دهیم که هورمون ترشح نشود یا اگر ترشح صورت گرفت وارد سلول پروستات نشود و وقتی تغذیه سلول پروستات مختل شود کم کم چروکیده و از بین می رود.

وی اذعان کرد: گاهی درمان اولیه خوب است اما متاسفانه بعد به علت تغییرات رفتاری ژنتیک در این سلولها متاستاز پروستات انجام و به هورمون درمانی مقاوم می شود و باید روش های سخت تر مانند شیمی درمانی یا استفاده از داروهای خاص برای بیمار انجام شود.

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد به یک نکته مهم اشاره و بیان کرد: وقتی که بیمار با متاستاز به پزشک مراجعه می کند درمان و امید به طول عمر کمتر می شود بنابراین تشخیص زودرس سرطان پروستات مهم است که تشخیص زودرس با PSA انجام می شود.

دکتر مهدوی توصیه کرد: مردانی که سابقه خانوادگی پروستات دارند باید از سن 45 سالگی تست PSA انجام دهند باقی مردان که سابقه خانوادگی ندارند از سن 50 سالگی باید تست PSA را انجام دهند.

وی با اشاره به اینکه علت سرطان پروستات مشخص نیست، اذعان کرد: غذاهای چرب، کشیدن سیگار و برخی دیگر از ریزفاکتورها بی تاثیر نیستند افرادی که زندگی سالم تری دارند و از سبزیجات و آنتی اکسیدان های بیشتری استفاده می کنند کمتر دچار سرطان پروستات می شوند.

دکتر مهدوی با بیان اینکه خوشبختانه در مشهد در خصوص تست PSA تشخیص در مراحل اولیه و درمان کمبودی نداریم، توصیه کرد: توصیه می شود برای سلامت مردان حتما تست PSA انجام شود گاهی در برخی مردان با اینکه PSA نرمال دارند اما دچار سرطان پروستات هستند بنابراین افراد باید از طریق رکتوم (مقعد) مورد بررسی قرار گیرند.  

فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پیوند کبد از موفقیت آمیز بودن دو پیوند هم زمان کبد و کلیه در دانشگاه مشهد طی هفته گذشته خبر داد و گفت: بر این اساس تعداد پیوندهای همزمان کبد و کلیه دانشگاه مشهد به پنج  پیوند افزایش یافت.

دکتر محسن علی اکبریان در گفت و گو با وب دا؛ در خصوص انجام موفقیت آمیز  دو پیوند همزمان کبد و کلیه در دانشگاه مشهد گفت: در این دو پیوند امیر سامان 16 ساله کبد و کلیه پیوندی خود را از اهدا کننده هشت ساله و جوانی 38 ساله کبد و کلیه مورد نیاز خود را از بیمار مرگ مغزی 43 ساله هدیه گرفتند.

رئیس بخش جراحی بیمارستان امام رضا(ع)، گفت: هر دوی این بیماران مبتلا به بیماری ژنتیکی بودند؛ که از طریق افزایش اگزالات موجب نارسایی کلیه می شود؛ بر این اساس مشکل اصلی این دو بیمار نارسایی کلیه و دلیل این نارسایی مشکل ژنتیکی در کبد می باشد.

این متخصص جراحی عمومی افزود: در این بیماران علاوه بر کلیه، کبد نیز باید پیوند شود؛ زیرا اگر تنها کلیه پیوند شود بعد از مدت کوتاهی بار دیگر دچار نارسایی خواهد شد؛ اما اگر کبد و کلیه با هم پیوند شوند این مشکل ریشه کن می شود.

وی تشریح کرد: در پیوند کبد و کلیه همزمان دو عضو از یک بیمار مرگ مغزی برداشته و به بیمار نیازمند پیوند می شود؛ ترتیب کار این گونه است که تیم پیوند کلیه همزمان با برداشتن اعضا از بیمار مرگ مغزی کار خود را آغاز می کند و بعد از پیوند کلیه، تیم پیوند کبد وارد عمل می شود که در مجموع این عمل حدود 10 ساعت به طول می انجامد.

فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پیوند کبد، بیان داشت: در کشور ما شایع ترین علت نارسایی کبد به ترتیب بیماری هپاتیت B ، با تعداد کمتر هپاتیتC  و در ادامه کبد چرب و بیماری های خود ایمن می باشد.

مسئول تیم پیوند کبد و پانکراس دانشگاه علوم پزشکی مشهد به تعریف بیماری های خود ایمن پرداخت و ابراز داشت: در بیماری های خود ایمن که در خانم ها شایع تر می باشد؛ سیستم ایمنی بدن فرد بیش فعال بوده و علیه خود واکنش نشان می دهد.

دکتر علی اکبریان بیان داشت: به عنوان مثال در هپاتیت خود ایمنی؛ سیستم ایمنی فرد، عضو کبد را به عنوان عضو غریبه شناسایی و علیه این عضو واکنش نشان می دهد؛ که در نهایت موجب سیروز کبدی می شود.

وی به تعداد افراد حاضر در لیست پیوند کبد دانشگاه مشهد اشاره و تصریح کرد: تعداد بیماران پیوندی در لیست فعال در گروه های خونی مختلف متفاوت است؛ اما در مجموع با توجه به افزایش تعداد پیوندها؛ متوسط افرادی؛ که وارد لیست پیوند کبد می شوند در عرض سه ماه به جراحی پیوند می رسند.

رئیس بخش جراحی بیمارستان امام رضا(ع)،افزود: بیشترین سن بیماران پیوند کبد شده در دانشگاه مشهد بین 20 تا 60 سال بوده؛ که در موارد خاص پیوند کبد برای کودک پنج ساله و فرد 72 ساله نیز انجام شده است.

وی تقدیر از خانواده اهدا کنندگان مرگ مغزی و تیم پیوند کبد دانشگاه را جزئی از برنامه های این تیم دانست و گفت: موفقیت این تیم بسته به ایثار خانواده های اهدا کننده عضو و از طرفی همکاران تلاش گر تیم پیوند کبد مشهد می باشد که این موفقیت چشم گیر و پیشرفت شتابان را به دنبال داشته است.

مسئول تیم پیوند کبد و پانکرانس دانشگاه علوم پزشکی مشهد ، بیان داشت: تیم پیوند کبد دانشگاه در فکر توسعه نیروی انسانی به خصوص در زمینه رشته های جانبی اطفال، گوارش اطفال، ICU اطفال، بیهوشی و مراقبت های ICU به لحاظ تعداد و محدوده سنی می باشد.

فلوشیپ فوق تخصصی جراحی پیوند کبد اظهار داشت: با توجه به میزان ارتباطی که میان رشته های پایه در پیوند وجود دارد؛ از رشته های پایه خصوصا حوزه های ایمونولوژی در حوزه پژوهش های مرتبط با پیوند دعوت می کنیم تا در بحث پژوهش به ما کمک کنند.

دکتر علی اکبریان ابراز داشت: در حوزه پیوند رشته های مختلف از حوزه های متفاوت با یکدیگر همکاری می کنند و تنها یک قسمت از این تلاش همه جانبه به درمان ارتباط پیدا می کند که مورد توجه بیمار است؛ اما در حقیقت پیوند مرحله به مرحله با پژوهش ها و تحقیقات به این جایگاه رسیده است.

وی به تلاش پژوهشگران در مسیر افزودن دانش پیوند اشاه کرد و گفت: در ایران ارتباط بین علوم پایه و بالین ضعیف است؛ که اگر این نقص مرتفع شود می توانیم به روش ها و داروهای جدید در این علم دست پیدا کرده، عوارض را به حداقل، میزان مرگ و میر و هزینه ها را کاهش و بیماران بیشتری را به مرحله پیوند برسانیم.