بهداشت و پیشگیری

سرپرست گروه سلامت دهان ودندان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اجرای پویش ملی سلامت دهان ودندان از تاریخ 17 لغایت 19 اردیبهشت 1403 گفت: بیماریهای دهان ودندان سلامت افراد را در طول زندگی تحت تاثیر قرار می  دهند و خوشبختانه بیشتر این بیماریها تا حد زیادی قابل پیشگیری هستند و در مراحل اولیه درمان می شوند.

دکتر صابر بابازاده، پوسیدگی دندان، بیماریهای شدید لثه( پریودنتال)، بی دندانی و سرطان دهان را از جمله شایعترین بیماریهای دهان ودندان برشمرد و گفت: در طول زندگی، سلامت دهان ودندان برسلامت عمومی افراد اثر گذار است و تاثیر مهمی بر کیفیت زندگی افراد در زمینه تغذیه، عملکرد دندان، تعاملات اجتماعی، اعتماد به نفس و... دارد.

وی با بیان اینکه بیماریهای عمومی، داروها و روش های درمانی می توانند تظاهرات دهانی داشته باشند و عوارض و مشکلاتی را در ناحیه دهان ودندان ایجاد کنند خاطر نشان کرد: تغذیه ناسالم حاوی مواد غذایی بالا و دخانیات از عوامل خطر مشترک بین بیماریهای دهان ودندان و سایر بیماریهای عمومی نظیر پرفشاری خون، چاقی واضافه وزن، دیابت و انواع سرطانها می باشد و اقدام جهت کنترل این عوامل خطر مشترک به سلامت عمومی بدن و سلامت دهان ودندان کمک می کند.

 وی با بیان اینکه رعایت بهداشت و داشتن سلامت دهان، به سالم ماندن بقیه بدن کمک می کند تاکید کرد: دوبار مسواک زدن در روز، فقط برای حفظ یک لبخند زیبا نیست بلکه حفظ سلامت دهان ودندان برای سالم ماندن کل بدن به ویژه در بیماران مسن بسیار اهمیت دارد و از دست دادن دندان فرد را در معرض سوء تغذیه قرار می دهد.

سرپرست گروه سلامت دهان ودندان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بیمارانی با بهداشت ضعیف دهان ودندان در معرض خطر حمله قلبی، نارسایی قلبی، سکت مغزی وبیماری تنفسی قرار دارند و چنانچه باکتریهای موجود در حفره دهان وارد جریان خون شوند می توانند تاثیرات مضری را در افراد با دریچه های مصنوعی قلب و مفاصل پروتزی ایجاد کنند.

دکتر بابازاده اعمال دهان را شامل حرف زدن، خندیدن، چشیدن، گازگرفتن، جویدن و بلعیدن برشمرد و گفت: هنوز برخی افراد قصور می کنند دندان های شیری اهمیتی ندارند چراکه به زودی جای خود را به دندانهای دائمی خواهند داد در صورتی که دندانهای شیری راهنمای رویش صحیح دندانهای دائمی بوده و به رشد وتکامل و فک کمک می کنند؛ علاوه بر این دندانهای پوسیده تغذیه و سلامت کودک را تحت تاثیر قرار داده و با آسیب به تکلم و بیان حروف، می تواند از لحاظ رفتاری نیز در برقراری ارتباط کودک با سایرین اختلال ایجاد نماید.

وی اعزام مراقبین سلامت دهان ودندان به کارگاههای تحت پوشش بهداشت حرفه ای جهت معاینات رایگان دهان ودندان کارگران به مناسبت هفته کار و کارگر ، هماهنگی اعزام دانشجویان دندانپزشکی به فرهنگسراهای سطح شهر به منظور ارائه آموزش های دهان و دندان و معاینات عمومی شهروندان، اعزام مراقبین سلامت وبهورزها جهت آموزش سلامت دهان ودندان به مدارس؛ مهد کودکها و .. را از جمله فعالیتهای گروه سلامت دهان ودندان در این پویش برشمرد و افزود: بارگزاری اطلاعات آموزشی سلامت دهان و دندان در سایت بسیج اطلاع رسانی سلامت به آدرس https:‏/‏/hcamp.mums.ac.ir‏/b1‏/1403‏/oral‏-health جهت دسترسی عموم مردم بارگزاری شده است.

سرپرست گروه سلامت دهان و دندان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد از اجرای پویش سلامت دهان و دندان طی روزهای 17 الی 19 اردیبهشت در مناطق زیر پوشش این دانشگاه خبر داد و اظهار کرد: معاینه دهان و دندان کودکان در مهدهای کودک و مدارس توسط  دندانپزشکان و مراقبین سلامت دهان یکی از برنامه های پویش سلامت دهان و دندان است.

دکتر صابر بابازاده در گفتگو با وب دا با بیان اینکه این پویش همزمان با سراسر کشور در راستای ارتقاء سطح سلامت دهان و دندان اجرا می شود خاطر نشان کرد: هماهنگی جهت اعزام دانشجویان دانشکده دندانپزشکی به فرهنگسرا های شهرداری  برای  آموزش مراقبت های دهان و دندان از جمله برنامه های پویش است . 

وی ادامه داد: برگزاری وبینار آموزشی برای کلیه نیروهای ارائه دهنده خدمات سلامت دهان و دندان ( کارشناسان ستادی ، مراقب سلامت ، ماما، بهورز ......) و هماهنگی اعزام مراقبین سلامت دهان و دندان به منظور  معاینه کارگران به مناسبت بزرگداشت هفته جهانی کار و کارگر از دیگر برنامه های این گروه در راستای ترویج فرهنگ بهداشت دهان و دندان است. 

دکتر بابا زاده با بیان اینکه معاینه همکاران معاونت بهداشتی همراه با توزیع پرسشنامه برای سنجش سواد سلامت دهان و دندان همکاران و توزیع پک بهداشتی دهان و دندان را نیز می توان از جمله برنامه های پویش سلامت دهان و دندان دانست، اظهار کرد: ارائه کلیپ و مطالب آموزشی در شاد و هماهنگی جهت برنامه آموزشی زنده در پیام رسان شاد ، قراردادن اطلاعات آموزشی دهان و دندان در سایت Hcamp  دانشگاه  و ارائه پیام های با محتوای بهداشت دهان و دندان برای  پخش در رادیو،  هماهنگی برای چاپ پیام های محتوای سلامت دهان و دندان در سربرگ های نامه های اداری دانشگاه  همزمان با پویش ملی کشوری در پویش سلامت دهان و دندان برگزار می شود. 

وی گفت: توزیع مسواک انگشتی  و  300 هزار وارنیش فلوراید کودکان 3-6 سال به خصوص در مناطق محروم از دیگر برنامه های این حوزه برای ترویج فرهنگ رعایت بهداشت دهان و دندان حتی از سنین کودکی است .

مدیر جوانی جمعیت، سلامت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: مراقبت های دوران بارداری یکی از مهمترین خدمات حوزه بهداشت و درمان است زیرا با سلامتی و حفظ جان دو فرد در ارتباط است از همین رو در حوزه بهداشت 864 ماما مراقبت های دوران بارداری را به مادران باردار ارائه می دهند. 

دکتر محمد احمدیان، در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه آموزش علائم خطر دوران بارداری و ارجاع به پزشک برای درمان های مورد نیاز از جمله وظایف ماما در مراکز و پایگاه های سلامت شهری و خانه های بهداشت روستایی است، خاطر نشان کرد: در حوزه بهداشت، ماما به عنوان مراقب سلامت مادران در پایگاه های سلامت شهری و ماما و پزشک خانواده در مراکز بهداشت روستایی مراقبت صفر تا صد مادران باردار را برعهده دارند. 

وی گفت:ارائه آموزش های مرتبط با کلاس های آمادگی زایمان و پیگیری شرایط مادران باردار از برنامه های مهم دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حوزه مامایی است . 

دکتر احمدیان با اشاره به اینکه مراقبت های بهداشتی مادر باردار شامل نکات مشاوره تغذیه، راهکارهای درمانی برای اختلالات بارداری مانند حالت تهوع و خستگی و آموزش زایمان ایمن در ماه های آخر بارداری است، اظهار کرد:  به منظور ارائه خدمات بهداشتی با کیفیت به مادران باردار ، آموزش های ضمن خدمتی برای ماماها در نظر گرفته می شود تا در برخورد با شرایط پیچیده به خصوص در روستاها بتوانند مدیریت مناسبی داشته باشند.

رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: مناطق  زیر پوشش دانشگاه در سالهای اخیر مورد ابتلا به مالاریا نداشته است اما به دلیل بارندگی در استان سیستان و بلوچستان و مراوده با کشورهای همسایه خطر شیوع این بیماری وجود دارد. 

 دکتر زهرا نهبندانی، در گفتگو با وب دا با بیان اینکه  مالاریا یکی از شایع ترین و خطرناک ترین بیماری عفونی است و در حال حاضر 3میلیارد نفر در جهان در مرز خطر این بیماری هستند. خاطر نشان کرد: تمام خدمات بهداشتی و درمانی و بستری این بیماران به صورت رایگان انجام می شود.

وی ادامه داد: از سال 88 ایران جز گزینه های حذف بیماری مالاریا است و در این راستا اقداماتی مانند ارتقای دسترسی به خدمات تشخیصی قوی، درمان موثر مالاریا، پیشگیری از طریق مدیریت ناقلین بیماری انجام داده است .

رئیس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی با اشاره به اینکه در دستور کار وزارت بهداشت حذف انتقال محلی مالاریا تا پایان سال 1400 در دستور کار قرار گرفت، خاطر نشان کرد: تا سال 99 ، سه سال مداوم انتقال محلی مبتلایان ریشه کن شد اما با شروع بیماری کووید 19 و در اختیار گرفتن امکانات بهداشتی برای مدیریت این بیماری ، موضوع بیماری مالاریا و انتقال محلی آن دچار رکود شد. 

وی ابراز کرد: تغییرات اقلیمی ، ترددهای غیر مجاز اتباع خارجی، تبادل جمعیتی در مرزهای شرقی، تردد ایرانی ها برای امور اقتصادی مثل سوخت بر باعث شد که اقدام مراقبتی در سالهای اخیر به هم بخورد. 

دکتر نهبندانی با بیان اینکه در سال 1401، 5 هزار نفر بیمار و در سال 1402 نیز 10 هزار بیمار در کشور شناسایی شد ولی خوشبختانه استان خراسان رضوی تاکنون جز استانهای پاک و عاری از مالاریا هستند، گفت: برخی افراد به خصوص در استانهای جنوب شرقی کشور به دلیل تردد با کشورهای مجاور امکان انتقال بیماری را دارند به عنوان مثال 3 مورد در سال 1400 از استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان  و 10 مورد در سال 1401 و 45 مورد در سال 1402 شناسایی و درمان رایگان شدند. 

وی با تاکید براینکه باتوجه به بارندگی اخیر در استان سیستان و بلوچستان هشدار های جدی برای شیوع بیماری مالاریا وجود دارد ، تصریح کرد: عموما رانندگان ترانزیت،افراد نظامی و اتباع در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. 

وی با بیان اینکه هنگامی‌که پشه‌ی آلوده انسان را نیش بزند، انگل‌ها قبل از آلوده‌شدن و ازبین‌بردن گلبول‌های قرمز، وارد کبد و تکثیر می‌شوند، بیان داشت:  گاهی اوقات  تشخیص زودهنگام می‌تواند به درمان و کنترل بیماری مالاریا کمک کند؛ مالاریا در آب‌و‌هوای گرم‌سیری و نیمه‌گرم‌سیری جهان وجود دارد و این مناطق را می‌توان بهترین و ایده آل‌ترین مناطق برای زندگی انگل‌ها به‌حساب آورد. 

دکتر نهبندانی اظهار کرد: بیماری مالاریا در زمانی اتفاق خواهد افتاد که نیش پشه‌ی انوفل وارد بدن انسان شود؛ زیرا فقط پشه‌ی انوفل می‌تواند بیماری مالاریا را به انسان منتقل کند. رشد و گسترش انگل در پشه به عوامل مختلفی همانند رطوبت و دمای محیط بستگی دارد. هنگامی‌که پشه‌ی آلوده انسان را نیش بزند، انگل را به‌راحتی وارد جریان خون خواهد کرد و در کبد پنهان خواهد شد.

وی گفت: در حالت کلی و به‌طور کاملا میانگین، میزبان هیچ نشانه‌ای را  در 5 تا 10 روز تجربه نخواهد کرد؛ اما انگل مالاریا در این مدت تکثیر می‌شود. درادامه، کبد هم بیکار نمی‌نشیند و انگل‌های جدید مالاریا را وارد جریان خون خواهد کرد. این مسئله موجب آلودگی سلول‌های قرمز خون خواهد شد و به‌مراتب بیشتر از قبل گسترش خواهد یافت بنابراین اگر این چرخه ادامه یابد و درمانی هم انجام نشود، شرایط بسیار سخت خواهد شد.