بهداشت و پیشگیری

رئیس امور بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: فشار خون بالای کنترل‌نشده، خطر سکته‌ قلبی و مغزی را افزایش می‌دهد اما خوشبختانه این بیماری با تغییر سبک زندگی و دارودرمانی قابل‌کنترل است.

دکتر بابک  اقبالی، در گفتگو با وب دا با اشاره به اینکه فشارخون بالا یک بیماری شایع است که در بیشتر مواقع افراد از ابتلا به آن مطلع نیستند، خاطر نشان کرد: فشار خون نیرویی است که به دیواره‌ شریان‌ها وارد شده و وقتی این نیرو بیش‌از‌حد طبیعی باشد به آن فشار خون بالا گفته می شود. 

وی با بیان اینکه حجم خونی که قلب پمپاژ می‌کند و مقاومت عروق در مقابل جریان خون از سوی دیگر منجر به فشار خون می‌شوند، تصریح کرد:  پمپاژ خون بیشتر یا تنگ شدن عروق علت بالا رفتن فشار خون است.

دکتر اقبالی با اشاره به اینکه سردرد شدید، خونریزی از بینی، خستگی و گیجی، مشکلات بینایی (تاری دید)، مشکلات تنفسی، ضربان قلب نامنظم، درد قفسه‌ سینه، وجود خون در ادرار و احساس داشتن ضربان در سینه، گردن و گوش ها از شایع ترین علایم فشار خون بالا است، گفت: درصورتی‌که فشار خون بالا درمان نشود، باعث آسیب به عروق خونی  و یا اندام های داخلی می شود. می‌شود. 

رئیس امور بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه سکته قلبی، لخته شدن خون،بیماریهای کلیوی، سندوم متابولیک ، مشکلات مغزی و اختلال حافظه، پارگی عروق چشم از عوارض احتمالی فشار خون بالا است، گفت: برای تشخیص فشار خون بالا ابتدا باید فشارخون را با فشارسنج اندازه‌گیری کنیم،  معمولاً فشار خون تا 120.80میلی‌متر جیوه طبیعی  به عنوان فشار خون بالا در نظر گرفته می شود. 

وی با بیان اینکه حفظ وزن در محدوده‌ نرمال، رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی، کاهش مصرف نمک، انجام فعالیتهای ورزشی منظم، مدیریت استرس ، عدم مصرف دخانیات  از جمله راهکارهای پیشگیری از ابتلا به فشار خون بالا است، عنوان کرد: فشار خون بالا می تواند به اندام های فرد اسیب برساند بنابراین کنترل به موقع آن نقش مهمی در حفظ سلامت عمومی فرد دارد.

مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: برنامه‌های هفته ملی جمعیت از 24 تا 30 اردیبهشت ماه امسال 1403 و با شعار «نقش من در جوانی ایران» در تمامی شهرهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار می‌شود.

دکتر محمد احمدیان گفت: قرارگاه جوانی جمعیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد و کمیته های تخصصی مربوطه در سال گذشته 59 جلسه داشت و خروجی این جلسات 305 مصوبه بوده که از این تعداد تاکنون 191 مصوبه آن به مرحله اجرا درآمده و 114 مصوبه دیگر هم اجرا نشده که در دست اقدام است.

وی تصریح کرد: در این قرارگاه کمیته‌های 9 گانه علمی، فرهنگی، رسانه، بهداشت، درمان، بیمه، پشتیبانی و هوشمندسازی، رصد و پایش و حقوقی فعال است و در هر کمیته برنامه‌های تخصصی مشخص شده اجرا می‌شود.

مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه در رابطه با برنامه‌های هفته ملی جمعیت، بیان کرد: برنامه‌های امسال هفته ملی جمعیت از 24 تا 30 اردیبهشت ماه سال 1403 و با شعار «نقش من در جوانی ایران» در سطح کشور و استان و تمامی شهرهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار می‌شود.

دکتر احمدیان در خصوص برنامه‌های هفته جمعیت در مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: برای این هفته برنامه‌های متعددی در تمامی شهرهای حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد تدارک دیده شده که از جمله مهمترین این برنامه‌ها می‌توان به برگزاری همایش مشترک با همکاری آستان قدس رضوی، برگزاری نشست خبری با معاونان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی مشهد، برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در بین دانشجویان، برگزاری جلسه آموزشی دارای امتیاز فرهنگی جهت اعضای هیأت علمی، برگزاری نشست گروه‌های مردمی فعال حوزه جمعیت  و مصاحبه از نخبگان دارای خانواده با شکوه و پخش در رسانه‌ها می باشد.مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه با بیان اینکه در سال 1402 و در راستای اجرای ماده 38 قانون جوانی جمعیت 27 هزار و 579 زوج بدو ازدواج در قالب کلاس‌های 6 ساعته (پوشش 94.5 درصدی) آموزش دیده اند خاطرنشان کرد: درهمین راستا انعقاد تفاهم نامه بین سازمانی جهت بهبود کیفیت آموزش و تأمین حق الزحمه مربیان کلاس‌های آموزش هنگام ازدواج نیز انجام شده است.

دکتر احمدیان اضافه کرد: همچنین در راستای اجرای ماده 50 قانون جوانی جمعیت نیز برنامه‌های مختلفی همچون مراقبت از 55 هزار و 978 مادر باردار با پوشش 80.3 درصد، انجام 4119 زایمان بدون درد با پوشش 10 درصد، طراحی برنامه مداخله‌ای جهت افزایش پوشش مراقبت در کلان شهر مشهد، تفاهم اولیه با شهرداری مشهد جهت استفاده از توان فرهنگسراهای شهرداری جهت آموزش مادران باردار و ترغیب به مراقبت و نیز زایمان طبیعی، تداوم تفاهم نامه با بنیاد کرامت رضوی جهت مساعدت مادران بی‌بضاعت و اختصاص اعتبارات کلاس‌های آمادگی زایمان اجرا و انجام شده است.

وی با ذکر این نکته که برنامه اجرا شده دیگر در راستای ماده 24 قانون جوانی جمعیت بود، تأکید کرد: در این برنامه کودکان زیر 5 سال و مادران باردار دچار اختلال رشد شناسایی و به اداره کل تعاون کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی جهت دریافت سبد حمایتی معرفی شدند و پس از دهک سنجی صورت گرفته، 17 هزار و 679 کودک زیر 5 سال و 2373 مادر باردار واجد شرایط شناخته شدند و سبد غذایی به آنان تعلق گرفته است.

مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه ادامه داد: همچنین در راستای مصوبات قانون جوانی جمعیت و در موضوع درمان ناباروری تجهیز و راه‌اندازی مرکز درمان ناباروری سطح 2 را در شهرستان کاشمر  داشتیم و از دیگر موارد اجرا شده در این حوزه می‌توان به برخورداری 15 هزار و 358 زوج نابارور از خدمات بیمه، عقد قرارداد مراکز درمان ناباروری خصوصی و دولتی با بیمه پایه و حمایت 100 درصدی در این خصوص و انعقاد تفاهم نامه همکاری با صندوق تعاون بسیجیان جهت بیمه تکمیلی زوجین نابارور اشاره کرد.دکتر احمدیان افزود: در راستای اجرای ماده 58 قانون جوانی جمعیت بازدید از مراکز عرضه دارو در دستور کار قرار گرفت و از 304 مورد بازدید صورت گرفته از داروخانه‌ها و عطاری‌ها، 5 مورد متخلف پلمب شد.

وی همچنین در خصوص اقدامات صورت گرفته در حوزه انصراف از سقط و موضوع مرتبط با ماده 56 قانون جوانی جمعیت، گفت: در این حوزه 365 مادرباردار با تصمیم اولیه سقط به مرکز نفس معرفی شدند که منجر به انصراف 200 مادر از سقط با پوشش 54.8 درصدی گردید همچنین از دیگر برنامه‌های اجرا شده در این حوزه می‌توان به برگزاری جلسات هماهنگی با انجمن نفس با رویکرد تربیت ناجی و تعمیم برنامه به قراردادهای واگذاری بخش خصوصی اشاره کرد.

مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه با اشاره به اینکه در طی سال‌های اخیر بیشترین میزان فرزندآوری در شهرهای تابعه دانشگاه علوم پزشک مشهد را در 3 شهر خواف، تایباد، و فریمان داشتیم و در شهر مشهد هم بیشترین موارد در مراکز بهداشت شماره2، ثامن و 5 بوده است، بیان کرد: همچنین در آمارهای استانی TFR هم خراسان رضوی عدد 2.05 به ثبت رسانده که پس از استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خوزستان، یزد و گلستان در رتبه ششم کشور قرار گرفته است و در این حوزه سیستان و بلوچستان با عدد 3.48 و گیلان با عدد 1.06 بالاترین و پائین‌ترین آمار کشور را در میان 31 استان داشتند و میانگین کل کشور در این خصوص نیز 1.74 بوده است.

دکتر احمدیان خاطرنشان کرد: همچنین در مقایسه آماری سال‌های 1400 و 1401 هم  میزان باروری کلی جمعیت ایرانی در سطح کشور از 1.65 به 1.66 رسیده که یک صدم درصد افزایش داشته است و این عدد در حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد از 1.98 به 1.89 رسیده و با کاهش 9 صدم درصدی همراه بوده است. وی تأکید کرد: در هفته ملی جمعیت امسال که با ایام فرخنده دهه کرامت و ولادت‌های با سعادت حضرت فاطمه معصومه(س) و امام رضا(ع) همزمان شده برنامه‌های ویژه‌ای در راستای تشویق جوانان به 2 موضوع ازدواج و فرزندآوری خواهیم داشت تا شاخص‌های جمعیتی‌مان ارتقاء یابد و TFR ثبت شده‌مان بالاتر از میزان فعلی باشد.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: ورود واکسن پنوموکوک به برنامه کشوری ایمن سازی گامی موثر در ارتقاء سلامت کودکان کشور است.

 دکتر حمید رضا قربان زاده در گفتگو با وب دا  افزود: باکتری پنوموکوک مهمترین عامل عفونتهای مهاجم باکتریال در کودکان محسوب می¬شود که طیف گسترده ای از بیماریها نظیر مننژیت، پنومونی، اوتیت، سینوزیت، کوتژکتویت، پریکاردیت، سپتی سمی و ... را موجب می شود و واکسیناسیون پنوموکوک بار جهانی این بیماری ها را کاهش می دهد.

وی با بیان اینکه پنومونی پنوموکوکی یکی از شایعترین علل عفونت تنفسی و علل اصلی مرگ و میر کودکان زیر 5 سال در سراسر جهان است اظهار کرد: هرسال حدود 400 هزار کودک زیر 5 سال در دنیا به علت ابتلا به بیماری های پنوموکوکی جان خود را از دست می دهند و کودکانی که به انواع شدید بیماری مبتلا می شوند و زنده می مانند، اغلب مبتلا به عوارضی مانند فلج دائمی، ناشنوایی یا آسیبهای مغزی می گردند.

دکتر قربان زاده تصریح کرد: علاوه بر کودکان، سایر گروه های جامعه به ویژه سالمندان و برخی بیماران مانند بیماران قلبی ریوی مزمن، نقایص سیستم ایمنی نیز در معرض خطر بالای ابتلا به عفونت های تهاجمی پنوموکوک هستند و با واکسیناسیون کودکان از میزان بروز این عفونت ها در سنین بالاتر نیز به علت کاهش مواجه شدن با بیماری، کاسته خواهد شد.

وی خاطر نشان کرد: واکسیناسیون علاوه بر کاهش بار بیماری، سبب کاهش مصرف آنتی بیوتیک های وسیع الطیف در مراکز درمانی کشور شده و از گسترش مقاومت دارویی در کشور نیز جلوگیری می کند.

شایان ذکر است از اردیبهشت ماه سال جاری، واکسیناسیون پنوموکوک در جمعیت تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد همزمان با 17 دانشگاه دیگر کشور واقع در استان های خراسان  رضوی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر، خوزستان وایلام آغاز شده است. این واکسن در سه نوبت در سنین 2 ماهگی، 4 ماهگی و یکسالگی تزریق می شود.

معاون بهداشت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی گفت: واکسیناسیون هزینه اثربخش ترین مداخله سلامت بوده و بالاترین بازگشت سرمایه گذاری را دارد.

به گزارش وب دا، دکتر حسین فرشیدی در همایش "پویش ملی کودک سالم، ایران سلامت" با محوریت رونمایی از سند رایگان شدن درمان کودکان زیر ۷ سال و رونمایی از واکسن های پنوموکوک و روتاویروس، ضمن تشریح تاریخچه ای از آغاز برنامه ایمن سازی با واکسیناسیون در ایران و جهان، گفت: برنامه گسترش ایمن سازی در جهان از سال ۱۹۷۴ میلادی و در ایران در سال ۱۳۶۳ با تعلیم مدیران بهداشتی در سطوح مختلف، تقویت زنجیره سرد و تدوین برنامه عملیاتی ایمن سازی، آغاز شد. در آن زمان یک چهارم مرگ های نوزادی ناشی از کزاز نوزادی بود.

وی افزود: همچنین آن زمان شاخص مرگ نوزادی ۲۱ در هزار تولد زنده و مرگ ناشی از کزاز نوزادی ۵ در هزار تولد زنده بود و امروز ایران در زمره کشورهایی قرار دارد که تا قبل از سال ۲۰۰۰ میلادی موفق به حذف کزاز نوزادی شدند.

دکتر فرشیدی خاطرنشان کرد: چنانچه برنامه واکسیناسیون کزاز در کشور انجام نمی شد، برآورد می شود، سالیانه ۷۵۰۰ مورد مرگ ناشی از کزاز نوزادی در کشور رخ دهد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه برنامه ایمن سازی هپاتیت ب در سال ۱۳۷۲ در برنامه توسعه ایمن سازی ادغام شد، ادامه داد: از سال ۱۳۸۳ نیز پس از ایمن سازی سراسری سرخک و سرخجه، واکسن سه گانه سرخک، سرخجه و اوریون نیز جایگزین واکسن سرخک در برنامه ایمن سازی شد.

وی گفت: واکسن هموفیلوس آنفلوآنزا در قالب واکسن پنتاوالانت از سال ۱۳۹۳ در برنامه ایمن سازی کودکان وارد شد.

دکتر فرشیدی با بیان اینکه واکسیناسیون هزینه اثربخش ترین مداخله سلامت بوده و بالاترین بازگشت سرمایه گذاری را دارد، با اشاره به واکسیناسیون پنوموکوک و روتاویروس، گفت: واکسن تزریقی پنوموکوک در سه نوبت ۲، ۴ و‌ ۱۲ ماهگی و واکسن خوراکی روتاویروس نیز در سه نوبت ۲، ۴ و ۶ ماهگی، انجام می شود.

وی گفت: واکسن پنوموکوک امروز در ۷ استان و واکسن روتاویروس نیز در ۲ استان آغاز می شود و به زودی در سراسر کشور تسری پیدا خواهد کرد.

١٧ دانشگاه کشور از جمله دانشگاه های علوم پزشکی خراسان رضوی،خراسان جنوبی،سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر ، خوزستان، ایلام و ...در این طرح شرکت کرده اند.