پزشکی

متخصص جراحی مغز و اعصاب و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به شیوع بالای دیسک کمری در میانسالان، بر اهمیت رعایت اصول صحیح در فعالیت‌های روزمره و ورزشی برای پیشگیری از این عارضه تأکید کرد.

دکتر محسن خاموشی کهدویی در گفت‌وگویی با بیان اینکه دیسک‌های بین مهره‌ای به‌عنوان بالشتک‌های ژلاتینی میان مهره‌ها نقش اساسی در انعطاف ستون فقرات دارند، اظهار کرد: با افزایش سن، این دیسک‌ها رطوبت و انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند و احتمال ترک‌خوردگی یا پارگی آن‌ها بیشتر می‌شود. همین موضوع سبب می‌شود افراد مسن بیش از دیگران در معرض مشکلات دیسک کمر قرار گیرند.

وی افزود: شایع‌ترین سن ابتلا به دیسک کمری بین ۳۰ تا ۵۰ سال است و این بیماری در آقایان دو برابر خانم‌ها دیده می‌شود. بیشترین آسیب نیز بین مهره‌های چهارم و پنجم کمری رخ می‌دهد.

به گفته دکتر خاموشی، عواملی همچون بلند کردن نادرست اجسام سنگین، خم و راست شدن‌های مکرر، انجام فعالیت‌های ورزشی شدید یا غیر اصولی، حرکات ناگهانی و تکراری، چاقی و اضافه وزن، نشستن و ایستادن طولانی‌مدت در وضعیت‌های نامناسب و حتی سابقه خانوادگی می‌توانند احتمال بروز دیسک کمر را افزایش دهند.

وی ادامه داد: تصادفات، افتادن یا ضربات شدید به ناحیه کمر و برخی ویژگی‌های ساختاری مانند انحنای زیاد ستون فقرات (لوردوز) نیز از عوامل دیگر این بیماری هستند.

متخصص جراحی مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص علائم دیسک کمری گفت: اگر دیسک آسیب‌دیده به عصب سیاتیک فشار وارد کند، درد از کمر به باسن، ران و ساق پا و حتی مچ یا انگشتان پا انتشار می‌یابد. بی‌حسی یا گزگز در اندام‌ها، درد تشدیدشونده هنگام خم شدن، چرخش بدن، نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت، و حتی سرفه و عطسه نیز از علائم شایع هستند.

دکتر خاموشی خاطرنشان کرد: درمان دیسک کمری معمولاً با روش‌های غیر تهاجمی آغاز می‌شود. استراحت کوتاه‌مدت، کاهش فعالیت‌های فیزیکی، فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی عضلات کمر و شکم از اقدامات اولیه است. در موارد حاد یا مقاوم به درمان‌های اولیه، جراحی می‌تواند گزینه نهایی باشد.

وی افزود: تمرینات فیزیوتراپی نه‌تنها به کاهش فشار روی دیسک آسیب‌دیده کمک می‌کنند، بلکه موجب تقویت عضلات اطراف ستون فقرات می‌شوند. انتخاب روش درمانی مناسب باید بر اساس شرایط اختصاصی هر بیمار صورت گیرد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد پیشگیری را بهترین راهکار دانست و گفت: انجام منظم ورزش‌های هوازی و حرکات کششی، تقویت عضلات کمر و شکم، رعایت وضعیت صحیح بدن هنگام نشستن، ایستادن و بلند کردن اجسام و حفظ وزن سالم از مهم‌ترین اقدامات برای پیشگیری از دیسک کمری است.

وی در پایان تصریح کرد: اگرچه شایع‌ترین علت کمردرد اسپاسم عضلانی است، اما در صورت تشدید درد، انتشار آن به اندام‌ها یا همراهی با علائمی همچون گزگز، مورمور و اختلال عملکرد مثانه و روده، بررسی دقیق از نظر وجود دیسک کمری ضروری خواهد بود.

نشست خبری «ایمنی بیمار» با حضور معاون درمان، مدیران حوزه نظارت، رؤسای بیمارستان‌ها و اساتید دانشگاه علوم پزشکی مشهد در بیمارستان اکبر برگزار شد. در این نشست، بر ضرورت بازنگری استانداردها، تقویت فرهنگ ایمنی بیمار و توجه به سلامت کودکان و نوزادان به عنوان یکی از مهم‌ترین اولویت‌های نظام سلامت تأکید شد.

به گزارش وب دا، دکتر منصور شکیبا، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در این نشست اظهار کرد: یکی از ارکان مهم نظام سلامت، بازنگری استانداردها و تقویت فرهنگ ایمنی بیمار است. ایمنی بیمار مسئولیتی مشترک میان تمام اعضای تیم سلامت، بیماران و خانواده‌هاست که تحقق آن بر سه اصل استوار است:آموزش مداوم برای کادر درمان و خانواده‌ها،ارتقای آگاهی عمومی و تخصصی درباره ایمنی بیمار،گزارش‌دهی شفاف و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند داشبوردهای ایمنی و سامانه‌های ثبت وقایع.

وی با اشاره به شعار امسال روز جهانی ایمنی با عنوان «مراقبت و درمان کودک» گفت: این شعار نشان‌دهنده اولویت جهانی و نقش حیاتی ایمنی نوزادان و کودکان در سلامت جامعه است.

روان کودک و تأثیر تروماها

دکتر شکیبا با تأکید بر اهمیت سلامت روان کودکان افزود: کودکانی که بیش از دو تروما مانند جدایی والدین، استرس اجتماعی، بی‌خانمانی یا بلایای طبیعی را تجربه می‌کنند، در آینده بیشتر در معرض بیماری‌های جسمی مانند مشکلات قلبی‌عروقی، دیابت و فشار خون بالا قرار می‌گیرند. وی همچنین بر لزوم تقویت اعتماد به نفس نوجوانان و ایجاد مراکز اختصاصی سلامت آنان تأکید کرد.

وی اهمیت آمادگی پیش از بارداری و مراقبت‌های دوران حاملگی را حیاتی دانست و گفت: عدم آمادگی برای بارداری یا بارداری‌های پرخطر می‌تواند منشأ بسیاری از بیماری‌های روانی و مشکلات تکاملی باشد.

دکتر شکیبا همچنین به نقش هورمون‌های پرولاکتین و وازوپرسین در ایجاد دلبستگی ایمن میان مادر و نوزاد اشاره کرد و افزود: شیر دادن با پستان مادر، لمس و تماس نزدیک، اساس شکل‌گیری شخصیت و عزت نفس کودک است. او استفاده بی‌رویه از شیر خشک را عاملی در ایجاد دلبستگی ناایمن و اضطراب‌های آینده دانست.

به گفته معاون درمان، آموزش مؤثر در کودکان بیشتر از طریق تقلید و بازی‌درمانی انجام می‌شود تا نصیحت کلامی. وی تأکید کرد والدین باید با رفتار خود الگو باشند و کودکان را در تصمیم‌گیری‌های ساده مشارکت دهند تا اعتماد به نفس آنان تقویت شود.

پیشگامی مشهد در بیهوشی و مراقبت‌های ویژه کودکان

دکتر هاشم مجدی، مدیر نظارت و اعتباربخشی دانشگاه، گفت: دانشگاه علوم پزشکی مشهد در بیهوشی نوزادان و کودکان در کشور پیشتاز است. این دانشگاه نخستین مرکزی است که آندوسکوپی کودکان تحت بیهوشی را راه‌اندازی کرده و در تربیت فلوشیپ بیهوشی مراقبت‌های ویژه کودکان (PICU) نیز پیشگام بوده است. هم‌اکنون چهار بخش PICU در بیمارستان اکبر فعال است.

ایمنی از بدو تولد 

دکتر جعفری، رئیس بیمارستان اکبر، با اشاره به شعار سازمان جهانی بهداشت «ایمنی از بدو تولد» گفت: امروزه شایع‌ترین علت مرگ‌ومیر کودکان حوادث است نه بیماری‌های عفونی. وی به خطر بلع اجسام خارجی به‌ویژه باتری‌های دیسکی و همچنین مسمومیت ناشی از مواد شوینده خانگی اشاره کرد و از خانواده‌ها خواست با دقت بیشتر محیط خانه را ایمن‌سازی کنند.

مراقبت‌های فوق‌تخصصی و اهمیت پیشگیری

دکتر مجتبی لطفی، فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان، بیان کرد: هرچند خدمات فوق تخصصی در کلینیک‌های تکامل، متابولیک و بخش‌های ویژه ارائه می‌شود، اما بهترین راهکار، پیشگیری از بروز حوادث و رعایت نکات ایمنی است.

دکتر عباس بسکابادی، فوق تخصص نوزادان، نیز نوزادان را آسیب‌پذیرترین گروه سنی معرفی کرد و بر اهمیت شیر مادر، معاینات مکرر پس از تولد، خواب ایمن در تخت جداگانه، مراقبت از بند ناف و اجتناب از مصرف سیگار در محیط نوزاد تأکید نمود.

خطرات مسمومیت و ضرورت صلاحیت والدین

دکتر علیزاده، فوق تخصص سم‌شناسی کودکان، گفت: سالانه حدود ۸۰۰ هزار کودک و نوجوان در اثر سوانح جان خود را از دست می‌دهند که ۴۵ هزار مورد آن ناشی از مسمومیت است. وی سه خطر عمده در منزل را سوختگی، سم و سقوط عنوان کرد و تأکید کرد والدین باید صلاحیت و آگاهی لازم پیش از فرزندآوری را کسب کنند.خطر اجسام خارجی و آلودگی هوا

دکتر قهرمانی، فوق تخصص ریه اطفال نیز به خطر جدی ورود اجسام خارجی به راه هوایی کودکان به‌ویژه زیر ۳ سال اشاره کرد و توصیه نمود والدین از دادن آجیل، دانه‌ها و اسباب‌بازی‌های کوچک به کودکان خردسال پرهیز کنند. وی همچنین هشدار داد کودکان در روزهای آلوده نباید در فضای باز قرار گیرند و باید از تماس با دود سیگار و قلیان دور نگه داشته شوند.

نشست خبری ایمنی بیمار در بیمارستان اکبر مشهد نشان داد که ایمنی از بدو تولد تا نوجوانی نیازمند توجه چندجانبه والدین، تیم درمان و سیاست‌گذاران سلامت است. از ارتقای استانداردهای بیمارستانی تا آموزش والدین، از مراقبت‌های دوران بارداری تا ایمن‌سازی محیط خانه، همگی اجزای مهمی هستند که می‌توانند سلامت نسل آینده را تضمین کنند.

کنفرانس تخصصی جراحی سرطان با تمرکز بر جراحی‌های سیتوراکتیو و شیمی‌درمانی داخل صفاقی با هیپرترمیا (HIPEC) در بیمارستان امام رضا (ع) برگزار شد.

به گزارش وب دا، این رویداد علمی با حضور جمعی از اساتید برجسته دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی مشهد و با مشارکت متخصصان، جراحان و پژوهشگران از دانشگاه‌های سراسر کشور، به‌ویژه شرق ایران، برگزار شد و فرصتی برای تبادل دانش و تجربه در زمینه روش‌های نوین درمان سرطان فراهم آورد.

در حاشیه این کنفرانس، دکتر احسان سلطانی، فلوشیپ جراحی سرطان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وب دا با اشاره به اهمیت روش HIPEC در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان‌های پیشرفته شکمی اظهار داشت:روش HIPEC شامل جراحی سیتوراکتیو به‌منظور حذف حداکثری توده‌های سرطانی قابل مشاهده و سپس شیمی‌درمانی داخل صفاقی همراه با گرما است. در این شیوه، داروهای شیمی‌درمانی با دمای حدود ۴۲ درجه سانتی‌گراد مستقیماً در حفره شکمی بیمار گردش داده می‌شوند که علاوه بر افزایش اثربخشی داروها، سلول‌های سرطانی باقی‌مانده نیز نابود می‌شوند.

وی افزود: این روش برای بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ، سرطان تخمدان، سرطان معده و همچنین سارکوماهای داخل شکمی به کار گرفته می‌شود. در گذشته این بیماران امید چندانی به درمان نداشتند، اما با بهره‌گیری از HIPEC، فرصت تازه‌ای برای زندگی و درمان آنان فراهم شده است.

جایگاه دانشگاه علوم پزشکی مشهد در درمان‌های نوین

دکتر سلطانی در ادامه با اشاره به دستاوردهای دانشگاه گفت:دانشگاه علوم پزشکی مشهد به‌عنوان سومین مرکز کشور در اجرای موفق این جراحی‌ها، توانسته است گام مهمی در مسیر خدمت‌رسانی به بیماران مبتلا به سرطان بردارد و ما افتخار می‌کنیم که در کنار بیماران و خانواده‌های آنان هستیم.

این کنفرانس با حضور اساتید برجسته از دانشگاه‌های تهران و مشهد برگزار شد. سخنرانان با ارائه تازه‌ترین یافته‌های پژوهشی و بالینی در زمینه جراحی سیتوراکتیو و HIPEC، به بررسی راهکارهای ارتقای کیفیت درمان بیماران پرداختند. همچنین شرکت‌کنندگان از دانشگاه‌های سراسر کشور، با طرح پرسش‌ها و به اشتراک‌گذاری تجربیات، فضای علمی پویایی ایجاد کردند.

در بخشی از این برنامه، آخرین آمار و نتایج پژوهش‌های بین‌المللی در زمینه HIPEC ارائه شد. مطالعات نشان می‌دهد این روش می‌تواند نرخ بقای بیماران مبتلا به سرطان‌های صفاقی را به‌طور قابل توجهی افزایش دهد و میزان بازگشت بیماری را کاهش دهد.

به عنوان نمونه، در بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ با متاستاز صفاقی، نرخ بقای ۵ ساله پس از HIPEC بیش از ۵۰ درصد گزارش شده است؛ رقمی که نسبت به درمان‌های سنتی رشد چشمگیری دارد.

عضو هیأت علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تأکید بر اهمیت تعامل مؤثر معلمان و دانش‌آموزان گفت: تقویت این ارتباط می‌تواند نقش بسزایی در بهبود روند تدریس و افزایش کیفیت یادگیری داشته باشد.

دکتر مریم نظری، فوق تخصص روانپزشکی کودکان، در گفت‌وگو با خبرنگار وب‌دا اظهار کرد: شروع سال تحصیلی برای بسیاری از کودکان و نوجوانان با هیجان، اضطراب و ترس همراه است و در صورت مدیریت نشدن، این شرایط می‌تواند به افت تحصیلی یا حتی ترک تحصیل منجر شود.

وی افزود: مدرسه محیطی آموزشی و تربیتی است و نباید برای دانش‌آموزان منبع ترس باشد؛ با این حال، در برخی گروه‌ها به‌ویژه نوآموزان پیش‌دبستانی و دانش‌آموزان کلاس اولی که برای نخستین‌بار از والدین جدا می‌شوند، بروز اضطراب طبیعی است. علاوه بر این، عواملی مانند آشنایی نداشتن با معلم و محیط مدرسه یا حتی تجربه‌های ناخوشایند همچون زورگیری در مسیر رفت‌وآمد می‌تواند ترس و نگرانی کودکان را افزایش دهد.

این فوق تخصص روانپزشکی کودکان با اشاره به نقش مهم والدین در ایجاد آرامش خاطر برای فرزندان ادامه داد: پدر و مادرها باید با رفتارها و تصمیم‌های صحیح، ترس و اضطراب را از فرزندان خود دور کنند. گوش دادن به دغدغه‌ها و نگرانی‌های کودک، تقویت استقلال در انجام تکالیف، تشویق به مطالعه مستمر و آماده‌سازی مناسب برای امتحانات می‌تواند استرس آنان را کاهش دهد. همچنین ارتباط مؤثر میان والدین و معلمان مدارس نقشی کلیدی در رشد تحصیلی و شخصیتی دانش‌آموزان دارد.

دکتر نظری خاطرنشان کرد: تقویت پیوند میان معلمان و دانش‌آموزان موجب ارتقای کیفیت تدریس، افزایش علاقه به مدرسه و کلاس درس و در نهایت بهبود یادگیری خواهد شد. علاوه بر این، انجمن‌های اولیا و مربیان به‌عنوان پل ارتباطی میان خانواده و مدرسه می‌توانند نقش مؤثری در حفظ و ارتقای سلامت دانش‌آموزان ایفا کنند.

عضو هیأت علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به احتمال بروز مشکلات روحی همچون اضطراب و استرس در طول سال تحصیلی گفت: در این شرایط، مراجعه به روانشناس یا روانپزشک کودک ضروری است و خانواده‌ها باید از هرگونه خوددرمانی یا اتکا به منابع غیررسمی و سایت‌های غیرتخصصی پرهیز کنند.

وی تأکید کرد: مراجعه به متخصصان حوزه روانشناسی و روانپزشکی کمک می‌کند تا علل اضطراب شناسایی و روش‌های علمی مقابله با آن آموزش داده شود. بدون تردید، این مسیر اثربخش‌تر و ایمن‌تر از مراجعه به منابع نامعتبر یا خوددرمانی خواهد بود.