دانش

استاد گروه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اجرای طرح تحقیقاتی " بررسی تأثیر آموزش خود مراقبتی بر سواد سلامت سالمندان مبتلا به فشار خون" گفت: این تحقیق از جمله طرح های پژوهشی کاربردی در راستای پیشگیری از عوارض فشار خون ویژه سالمندان است که به همت اساتید و پژوهشگران گروه آموزش پزشکی اجرایی گردیده است.

دکتر سید مسعود  حسینی در گفتگو با وبدا، نقش اساسی آموزش جامعه نگر در نظام سلامت ارتقاء شاخص های سلامت را در بین همه اقشار جامعه و افزایش آگاهی افراد در مورد بیماریها و راه های کاهش عوارض و مشکلات وابسته به آنهاست مهم دانست و افزود: عمده هدف ما از اجرای این طرح تعیین تأثیر آموزش خودمراقبتی بر سواد سلامت سالمندانی بود که مبتلا به فشار خون بالا هستند و گاهی خودشان هم  مطلع نیستند و این فشار خون بالا می تواند عوارض جدی بر سلامت آنان مانند مشکلات کلیوی، مغزی، قلبی و چشمی داشته باشد و شاخص ارتقاء آگاهی آنان می تواند در موضوع سواد سلامت تجلّی یابد.

وی افزود:  برنامه خودمراقبتی مبتنی بر دستورالعملهای وزارت بهداشت، درمان آموزش پزشکی در بازه زمانی مشخص برای گروه هدف که حدود 60 نفر از سالمندان  مبتلا به فشار خون تحت پوشش نظام سلامت بودند،  اجرایی  شد و آموزش های لازم ارائه گردید و پس از مدتی  با استفاده از پرسش نامه، سواد سلامت سالمندان مورد ارزیابی قرار گرفت و داده های مرتبط استخراج و تحلیلهای آماری لازم انجام شد. یافته ها حاکی از این بود که سواد سلامت سالمندان گروه مورد بررسی در مقایسه با گروه کنترل که صرفاً تحت آموزش و مراقبتهای مرسوم مراکز بهداشتی قرار گرفته بودند تفاوت قابل ملاحظه ای داشت.

دکتر حسینی خاطرنشان کرد: چنین برنامه هایی اگر به صورت گسترده در سطح مراکز خدمات جامع سلامت اجرایی گردد قطعاً با ارتقای شاخص های سلامت، کمک قابل توجهی در کاهش عوارض بیماریها و انطباق بهتر افراد با شرایط پیش آمده خواهد کرد.

گفتنی است؛ مطالعه بررسی سلامت سالمندان با کد 981269 در زمره طرحهای پژوهشی پایان یافته در دانشگاه علوم پزشکی مشهد است که نتایج آن برای عموم مردم قابل انتشار و استفاده است.

مرضیه راعی مهنه ، متولد تیر ماه سال 1376 ، دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه علوم پزشکی مشهد، یکی از دانشجویان برتر حوزه پژوهش است که به سبب نگارش مقالات علمی و چاپ شماری از آنها در مجلات و ژورنال های معتبر در سال 1403 به عنوان دانشجوی پژوهشی برتر دانشکده معرفی و مورد تقدیر قرار گرفت، اما آنچه که دلیل مصاحبه پایگاه خبری وب دا با این دانشجوی پرتلاش قرار گرفت، طراحی و ساخت یک برنامه کاربردی (اپلیکیشن ) در حوزه پزشکی است که به عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد خانم راعی مهنه ارائه و مورد تأیید قرار گرفته است، در ادامه شرح گفتگوی وبدا با این دانشجوی برتر علمی را می خوانید:

وب دا:  ضمن سپاس از حضور شما در این گفتگو،  لطفاً بیوگرافی مختصری از خود عنوان بفرمایید؟

من تحصیلات مقطع متوسطه را، دردبیرستان فرزانگان در رشته ی علوم تجربی تحصیل کردم و قبل از کنکور با تحقیقاتی که انجام دادم با رشته ی فناوری اطلاعات سلامت آشنا شدم و بعد از آزمون کنکور در همین رشته در دانشگاه علوم پزشکی وارستگان مشهد پذیرفته شدم.

فارغ از التحصیلی من با همه گیری کرونا در یک زمان رخ داد و یک وقفه یکساله ایجاد شد، البته این امر مرا در ادامه تحصیل متوقف نکرد و بعد از این یک سال، در مقطع ارشد دانشگاه علوم پزشکی مشهد در رشته ی فناوری اطلاعات سلامت با رتبه ی 6 پذیرفته شدم و علاقه من به این رشته سبب شد، در کنکور دکتری هم شرکت کرده و با رتبه دو، در رشته مدیریت اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی پذیرفته شوم و اکنون دانشجوی ترم یک دکتری هستم.

وب دا : لطفاً در مورد انتخاب رشته فناوری اطلاعات سلامت مختصری توضیح بفرمایید؟

با  توجه به تحقیقات و مشاوره تحصیلی که داشتم، متوجه شدم که این رشته بازار کار خیلی خوبی دارد. در واقع این رشته ترکیبی از دو حوزه کامپیوتر و اطلاعات سلامت بود و من به هر دو حوزه علاقه مند بودم، لذا با وجود اساتید مجرب، شرکت در همایش های مختلف من مقاله نویسی را شروع کردم و چندین مقاله ارائه دادم و همین سبب شد علاقه من به این رشته بیشتر شود.

وب دا: لطفاً از فعالیت های آموزشی و پژوهشی خود توضیحاتی بیان نمایید؟

با توجه به علایق شخصی خودم سعی کردم با یادگیری از اساتید و حضور فعال در همایش ها و مقاله نویسی را در خود تقویت کنم و توانستم در مقطع کارشناسی ارشد چند طرح  ارائه دهم و چند مقاله در مجلات و ژرنال های معتبر به چاپ برسانم و بحمدالله تلاش های من به رزومه ای قوی تبدیل شد که من توانستم در سال 1403 به عنوان دانشجوی پژوهشی برتر دانشکده انتخاب شدم و جوایزی ارزنده دریافت کنم.

وب دا: لطفاً در خصوص اپلیکیشن طراحی شده توضیحی بفرمایید؟

پایان نامه من در مقطع کارشناسی ارشد بررسی تأثیر استفاده از اپلیکیشن موبایل برای مدیریت عوارض در بیماران مبتلا به سرطان پستان بود که اپلیکیشن این طرح را خودم طراحی کردم. چون یک کار RTT و مداخله ای بود من باید این را ثبت سامانه ی RCT می کردم و از RCT کشوری یک کد اخلاق و یک کد تأیید می گرفتم و به عنوان اولین کار RCT گروه ما ثبت شد .

وب دا: لطفاً برای ما از شرایط و نحوه اجرایی این طرح بفرمایید؟

تمامی مراحل این طرح از صفر تا صد توسط من انجام شد. محتوای اپلیکیشن از یک مطالعه قبلی که توسط خانم منوچهری انجام شده بود، بهره‌برداری شد و اطلاعات آن با همکاری یک گروه متخصص ( شامل رادیو انکلوژیست، متخصص مدیریت اطلاعات سلامت، متخصص انفورماتیک پزشکی و آماری زیستی) بروزرسانی گردید.

 اپلیکیشن با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت و HTML طراحی شد. طبق نتایجی که از مطالعه ی به دست آوردیم،  درصد زیادی از بیماران مبتلا به سرطان توانسته بودند با این اپلیکیشن ارتباط برقرار کنند و از اطلاعات و توصیه های آن استفاده کنند. به صورت کلی اپلیکیشن دارای 20 تا ماژول بود که مهم ترین عوارض استفاده از شیمی درمانی را برای بیماران لیست کرده بود و افراد می توانستند وارد اپلیکیشن شوند و آنها مطالعه کنند.

 در طرف دیگر اپلیکیشن یک پنل مدیریتی بود که ادمین یا خود من می توانستم دسترسی داشته باشم. در حین استفاده از این اپلیکشن به راحتی می توانستند از طریق فضاهای مجازی و یا شماره تلفن و ایمیل با من ارتباط برقرار کنند و مشکلاتشان در میان بگذارند.

حقیقتاً کار با بیماران بسیار کار چالش زایی بود، چون بیماران سرطانی علی الخصوص خانم های جوانی هستند که با سرطان پستان درگیر هستند و دردهای زیادی را متحمل می شوند و اینکه بتوانید آن ها را مجاب به استفاده از اپلیکیشن کنید و همچنین اپلیکیشن باید دارای جذابیت هاب خاصی باشد تا بتواند مخاطب را جذب کند .

در زمان نصب اپلیکیشن  و استفاده  از آن دارای پشتیبانی فعال بود، در نهایت خروجی کار 20/87% افراد رضایت کلی داشتند و بیان کرده بودند که استفاده از این اپلیکیشن توانسته بود در کاهش اضطراب های اجتماعی، کاهش استرس و تنش های منفی که در دوران درمانشان با آن درگیر بودن، تاثیر به سزایی بگذارد و مقاله مروری کار من چاپ شد و مقاله پروتکلش هم در ISI چاپ شد.

وب دا: چه توصیه ای برای افراد علاقه مند به این رشته داریدتوضیح بفرمایید؟

این رشته دارای بخش‌های جذاب و متنوعی است. از کارهای بیمارستانی تا طراحی اپلیکیشن، برنامه‌نویسی و انجام پروژه‌های آنلاین و... این رشته فرصت‌های زیادی برای رشد دارد. با تلاش و پشتکار، به ویژه در زمینه‌های پژوهشی، می‌توانیم در این رشته تأثیرگذار باشیم. پیشنهاد می‌کنم این رشته را جدی بگیرید و برای پیشرفت‌های بیشتر در آن تلاش کنید.

سخن آخر ....

از اساتید گرامی گروه، آقای دکتر کیمیافر، خانم دکتر سرباز، دکتر معروضی و خانم دکتر معراجی که همواره مرا در این مسیر دشوار همراهی کردند و از پشتیبانی‌های بی‌دریغ آن‌ها بهره بردم، تشکر ویژه دارم.

دانشجوی دکترای دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با اشاره به موضوع پایان نامه ‌ی خود گفت: طراحی یک رجیستری دقیق و یکپارچه می‌تواند به ایجاد سیستم‌های پشتیبان تصمیم و هوش مصنوعی کمک و از اتلاف هزینه‌ها و زمان در درمان‌های غیرمؤثر جلوگیری کند.
سید فاطمه موسوی بایگی که پایان نامه مقطع دکترای خود را با عنوان «طراحی و ارزیابی مجموعه حداقل داده و فرهنگ داده برای رجیستری توانبخشی سرپایی» نگارش کرده است در گفتگو با وبدا، پیرامون جزئیات تحقیق خود اظهار کرد: پژوهش فوق با هدف طراحی یک زیرساخت یکپارچه برای جمع‌آوری داده‌های توانبخشی در مراکز درمانی کشور و ارتقاء کیفیت تصمیم‌گیری‌های درمانی، انجام شده و این پروژه که با همکاری متخصصان حوزه‌های مختلف توانبخشی و فناوری اطلاعات سلامت پیش رفته، می‌تواند به بهبود فرآیندهای درمانی و کاهش هزینه‌ها در بخش سلامت کشور کمک کند.

وی ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده است که تا سال 2030، باید سیستم‌های اطلاعات بیمارستانی با سیستم‌های اطلاعات توانبخشی یکپارچه شوند. یکی از مشکلات اصلی که در حال حاضر در کشور ما وجود دارد،  این است که سیستم‌های اطلاعات بیمارستانی هیچ‌گونه اطلاعاتی در مورد توانبخشی جمع‌آوری نمی‌کنند. این در حالی است که کشورهای توسعه‌یافته مانند ایالات متحده، استرالیا و کانادا ده‌ها سال قبل سیستم‌های اطلاعات توانبخشی خود را طراحی کرده‌اند و در حال حاضر اطلاعات جمع‌آوری‌شده در این سیستم‌ها را به فروش می‌گذارند و از این راه برای کشورهای خود درآمدزایی می‌کنند.

سید فاطمه موسوی بایگی تصریح کرد :در این پایان‌نامه، ابتدا قصد طراحی یک رجیستری را نداشتیم،  بلکه هدف ما طراحی مجموعه حداقل داده و فرهنگ داده بود. اما با پیشرفت‌های خوبی که داشتیم، طراحی رجیستری نیز انجام شد.

وی اضافه کرد: رجیستری‌ها در واقع سیستم‌های ثبت اطلاعات سلامت هستند که اطلاعات بیماران از زمان ورود به بیمارستان یا مرکز درمانی تا زمان مراجعه به منزل جمع‌آوری می‌شود. این اطلاعات برای فالوآپ‌های بعدی استفاده می‌شود و می‌توانیم بررسی کنیم که آیا درمان انجام‌شده نتایج مورد نظر را داشته یا خیر.

دانشجوی دکترای دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین گفت: سیستم‌های اطلاعات بیمارستانی معمولا تنها اطلاعات بالینی بیماران را ثبت می‌کنند، اما رجیستری‌ها اطلاعات بیشتری را برای پیگیری در آینده جمع‌آوری می‌کنند. برای مثال، در سیستم‌های رجیستری، می‌توانیم بررسی کنیم که آیا درمان انجام‌شده برای فرد با ویژگی‌های خاصی مانند تاریخچه بیماری یا عوامل خطر خاص مؤثر بوده است یا خیر.

موسوی بایگی یادآوری کرد: در این پایان‌نامه، ما ابتدا مجموعه حداقل داده‌ها را طراحی کردیم. این مجموعه شامل اطلاعاتی است که باید جمع‌آوری شوند، مانند فشار خون، تاریخچه بیمار و سایر فاکتورها. سپس در فرهنگ داده، نحوه جمع‌آوری این داده‌ها را مشخص کردیم، به‌طور مثال، فشار خون باید با چه وسیله‌ای، توسط چه فردی و با چه پارامترهایی اندازه‌گیری شود و در گام بعدی، با انجام مرورهای هدفمند در سطح ملی و بین‌المللی، اطلاعات موجود را جمع‌آوری کرده و یک پرسش‌نامه طراحی کردیم. پس از آن، با استفاده از تکنیک دلفی و مشورت با متخصصان حوزه‌های مختلف، از جمله گفتار درمانی، شنوایی‌شناسی، فیزیوتراپی و مدیریت اطلاعات سلامت، مجموعه حداقل داده و فرهنگ داده را طراحی کردیم و در نهایت، با استفاده از زیرساخت سیستم تحقیقات سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، رجیستری توانبخشی سرپایی را طراحی کردیم. این سیستم امکان جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت یکپارچه در مراکز توانبخشی را فراهم می‌کند.

دانشجوی دکترای دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: این پایان‌نامه توانست من را در زمینه‌های مختلف توانبخشی و طراحی سیستم‌های اطلاعاتی توانبخشی با چالش‌ها و مقالات متعددی آشنا کند. طراحی یک رجیستری دقیق و یکپارچه می‌تواند به ایجاد سیستم‌های پشتیبان تصمیم و هوش مصنوعی کمک کند و از اتلاف هزینه‌ها و زمان در درمان‌های غیرمؤثر جلوگیری کند و در نهایت، این پایان‌نامه می‌تواند به گسترش سیستم‌های اطلاعات توانبخشی در سطوح مختلف (سرپایی، بستری، حاد و تحت حاد) کمک کند و به تحقق هدف سازمان بهداشت جهانی برای طراحی سیستم‌های اطلاعاتی یکپارچه منجر شود.

وی در پایان گفت: از اساتید محترم راهنما و مشاور این پایان‌نامه، جناب آقای دکتر خلیل کیمیافر، سرکار خانم دکتر معصومه سرباز و جناب آقای دکتر داوود سبحانی‌راد، کمال تشکر را دارم که راهنمایی‌های شایانی در انجام این پروژه به من ارائه دادند. همچنین افتخار دارم که در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، که دو بار در سطح کشور رتبه اول را در زمینه طراحی رجیستری‌ها کسب کرده است، این کار را انجام داده‌ام.

گروهی از محققان دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در یک مطالعه مورد–شاهدی مبتنی بر جمعیت و با استفاده از داده‌های ۴۸۶۲ مادر، دریافتند که تجربه ناامنی غذایی در دوران بارداری با افزایش چشمگیر خطر زایمان زودرس همراه بوده و مادرانی که ناامنی غذایی را تجربه کرده بودند، سه برابر بیشتر در معرض زایمان زودرس قرار دارند.

دکتر احسان موسی فرخانی، دکترای اپیدمیولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد که عمده‌ی فعالیت پژوهشی خود را بر تحلیل داده هایی با ابعاد زیاد، اپیدمیولوژی اجتماعی و تأثیر عوامل اجتماعی بر پیامدهای سلامت متمرکز داشته است، در گفتگو با وب دا، به تشریح فرایند اجرای طرح مطالعاتی" ارتباط نا‌امنی غذایی با زایمان زودرس در مادران تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد" پرداخت و در مقدمه ای پیرامون مفهوم ناامنی غذایی، تعریف، اهمیت، و شیوه سنجش آن گفت: ناامنی غذایی، بر اساس تعریف سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، به معنای عدم دسترسی فیزیکی، اجتماعی یا اقتصادی به غذای کافی و ایمن برای داشتن یک زندگی سالم و فعال است.

وی ادامه داد: این پدیده نه‌تنها یک مسئله تغذیه‌ای، بلکه یک معضل جدی اجتماعی-اقتصادی به شمار می‌رود که پیامدهای گسترده‌ای بر سلامت عمومی، به‌ویژه در گروه‌های آسیب‌پذیر مانند: مادران باردار و کودکان، بر جای می‌گذارد و در واقع، امنیت غذایی یکی از ارکان اصلی ارتقای سلامت و تغذیه مطلوب در جوامع است و عوامل متعددی از جمله شرایط مالی، اقتصادی و خانوادگی، می‌توانند دسترسی افراد به غذای کافی و سالم را به‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار دهند.

دکتر فرخانی خاطرنشان کرد: ناامنی غذایی یک وضعیت پیچیده، چندبعدی و پویاست که از گرسنگی مداوم و سوءتغذیه گرفته تا اختلالات رشد و حتی پرخوری و اضافه‌وزن را شامل می‌شود. گزارش FAO در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که حدود ۲ میلیارد نفر در سراسر جهان در معرض ناامنی غذایی متوسط تا شدید قرار دارند، و انتظار می‌رود زنان باردار به دلیل شرایط فیزیولوژیکی و نیازهای تغذیه‌ای خاص، بیش از سایرین در معرض عوارض این پدیده قرار گیرند.

استاد دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین، با بیان اینکه برای سنجش ناامنی غذایی در سطح خانوار، ابزارهای استاندارد و معتبری توسعه یافته‌اند افزود: یکی از پراستفاده‌ترین این ابزارها، پرسشنامه Household Food Insecurity Access Scale (HFIAS) است که توسط آژانس توسعه بین‌المللی طراحی شده و به طور گسترده در مطالعات بین‌المللی به‌کار می‌رود. این مقیاس شامل ۹ سؤال در خصوص تجربه‌های خانوار از ناامنی غذایی طی چهار هفته گذشته است و نه‌تنها وجود ناامنی غذایی، بلکه شدت آن (خفیف، متوسط یا شدید) را نیز مشخص می‌سازد.

وی اضافه کرد: در ایران، نسخه فارسی این ابزار به‌صورت رسمی ترجمه و اعتبارسنجی شده است و در پروژه‌های ما نیز از آن استفاده شده است. روایی و پایایی این ابزار در مطالعات داخلی تأیید شده و ضریب آلفای کرونباخ آن بین 0.85 تا 0.95 گزارش شده است که نشان‌دهنده قابلیت اعتماد بالای آن در سنجش این پدیده در جمعیت‌های مختلف است. شیوه نمره‌دهی در این مقیاس به‌صورت دو مرحله‌ای انجام می‌شود: ابتدا پرسش‌ها به‌صورت بله/خیر  پاسخ داده می‌شوند، و در صورت پاسخ مثبت، میزان فراوانی تجربه (به‌ندرت، گاهی، اغلب) در مقیاسی سه‌نقطه‌ای سنجیده می‌شود. امتیاز نهایی حاصل، خانوارها را در یکی از چهار سطح امنیت غذایی (کامل، خفیف، متوسط، شدید) طبقه‌بندی می‌کند و در تمامی مطالعات ما، از نسخه معتبر فارسی این ابزار که در پایگاه داده الکترونیک سلامت سینا در حوزه معاونت بهداشت نیز استفاده می‌شود، بهره گرفته شده است.

یافته‌های پژوهش‌های اخیر درباره ناامنی غذایی و پیامدهای مرتبط با بارداری و سلامت نوزاد

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه گفت: طی مجموعه‌ای از مطالعات اپیدمیولوژیک مبتنی بر داده‌های سیستم الکترونیک سلامت با همکاری معاونت محترم بهداشت دانشگاه ، به بررسی ارتباط ناامنی غذایی با پیامدهای کلیدی سلامت در دوران بارداری و ابتدای نوزادی در استان خراسان رضوی پرداخته‌ایم که یافته‌های این پژوهش‌ها بر ضرورت مداخلات هدفمند در دوران بارداری برای پیشگیری از عوارض جدی نوزادی و مادری تأکید دارند و شامل موارد زیر می باشد:

1. 1. ناامنی غذایی و زایمان زودرس

در یک مطالعه مورد–شاهدی مبتنی بر جمعیت با استفاده از داده‌های ۴۸۶۲ مادر مشخص شد که تجربه ناامنی غذایی در دوران بارداری با افزایش چشمگیر خطر زایمان زودرس همراه است. مادرانی که ناامنی غذایی را تجربه کرده بودند، سه برابر بیشتر در معرض زایمان زودرس قرار داشتند که این ارتباط پس از کنترل برای متغیرهای مخدوش‌کننده‌ای مانند دیابت بارداری، پره‌اکلامپسی، سن مادر و شاخص توده بدنی نیز پایدار باقی ماند. همچنین دیابت بارداری، پره‌اکلامپسی از عوامل خطر مهم زایمان زودرس بودند، درحالی‌که سن بالاتر مادر نقش محافظتی ایفا می‌کرد.

2. 2. ناامنی غذایی و اختلال رشد قدی نوزادان زیر شش ماه

در یک مطالعه کوهورت گذشته‌نگر بر روی ۲۴۸۱ مادر و نوزاد، تأثیر ناامنی غذایی در سه‌ماهه سوم بارداری بر رشد نوزادان زیر شش ماه بررسی شد. یافته‌ها نشان داد نوزادانی که مادرانشان در خانوارهای ناامن غذایی زندگی می‌کردند، در مقایسه با نوزادان در خانوارهای امن، به ترتیب ۲ برابر در هنگام تولد، ۳. برابر در چهارماهگی و ۳.۸ برابر در شش‌ماهگی در معرض خطر کوتاه‌قدی (Stunting) قرار داشتند. این ارتباط‌ها پس از تعدیل آماری نیز معنادار باقی ماند. اگرچه ارتباطی معنادار میان ناامنی غذایی با وزن هنگام تولد و وزن‌گیری نسبت به قد یا سن مشاهده نشد، اما تأکید شد که کوتاه‌قدی نوزادان نمایانگر سوءتغذیه مزمن و محرومیت تغذیه‌ای طولانی‌مدت است که تأثیرات بلندمدتی بر رشد و تکامل کودک دارد.

3. 3. ناامنی غذایی و وزن کم هنگام تولد

مطالعه سوم که یک مطالعه مورد–شاهدی دیگر با مشارکت ۶۲۹۴ مادر  بود، نشان داد ناامنی غذایی خانوار با افزایش معنادار احتمال تولد نوزاد با وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم همراه است علاوه بر این، تحلیل فضایی با استفاده از GIS نشان داد که مناطق با ناامنی غذایی بیشتر، دارای شیوع بالاتری از نوزادان با وزن کم هنگام تولد بودند. دیگر عوامل خطر شناسایی‌شده شامل ، سطح تحصیلات پایین مادر، زایمان سزارین، پره‌اکلامپسی و قرار گرفتن در معرض دود سیگار بودند.

استاد دانشکده بهداشت در جمع بندی سخنان خود گفت: مجموعه‌ی این مطالعات نشان می‌دهد که ناامنی غذایی در دوران بارداری با پیامدهای مهمی همچون زایمان زودرس، اختلال رشد نوزادان و وزن کم هنگام تولد مرتبط است. این یافته‌ها نه تنها بر اهمیت حمایت‌های تغذیه‌ای در دوران بارداری تأکید دارند، بلکه ارزش استفاده از داده‌های الکترونیک سلامت را به‌عنوان ابزار پژوهشی و پایشی در سیاست‌گذاری سلامت مادر و کودک برجسته می‌سازند. امیدواریم این شواهد علمی بتوانند در طراحی و اجرای برنامه‌های ارتقاء امنیت غذایی و کاهش نابرابری‌های سلامت در کشور مؤثر واقع شوند.