دانش

مدیر توسعه فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: مرکز نوآوری و ایده پروری سلامت دانشگاه از ایده های نو و فناورانه حمایت می کند.

دکتر حسین باقری در حاشیه بازدید، شرکت کنندگان مدرسه تابستانه دارو از مرکز نوآوری و ایده پروری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با وب دا خاطر نشان کرد: مرکز نوآوری و ایده پروری سلامت دانشگاه با هدف حمایت از فعالان این بخش از کسانی که  بدنبال عرصه یک محصول به بازار هستند و محصولاتشان بر مبنای دانش و پژوهش ساخته شده باشد حمایت می کند و به افراد با ایده های جدید، فضای فیزیکی و  فضای کار اشتراکی می دهد تا بتوانند ایده های خود را  وارد بازار نمایند.

وی مرکز نواوری را مکانی برای جذب خلاقیت ها و نوآوری ها همراه با  آزمون و خطا عنوان و تصریح کرد: در این مرکز  به ایده های نو و جدید منتورینگ و مشاوره داده می شود و از خلاقیت ها و ایده های فناورانه در حوزه سلامت  حمایت خواهد شد. همچنین در این مرکز با در اختیار قراردادن فضاهای کار اشتراکی و اختصاصی فضایی مناسب جهت ایجاد تعامل و تیم سازی در اختیار علاقه مندان قرار می گیرد.

مدیر توسعه فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود : معاونت پژوهش و فناوری تلاش نمود است با تاسیس مرکز نوآوری و ایده پروری  بستری مناسب برای دانشجویان و اعضای هیات علمی جهت توسعه ایده های فناورانه ایجاد نماید و با تشکیل کانون ایده پروری دانشجویی و میز همگرایی بین دانشگاهی، زمینه همکاری بین دانشگاهی جهت توسعه فناوریهای حوزه سلامت را فراهم نماید. 

مدرسه تابستانه صنعت دارو با همکاری مدیریت توسعه فناوری سلامت دانشگاه، کمیته تحقیقات دانشجویی و با حمایت معاونت پژوهش وفناوری دانشگاه با حضورشرکت کنندگانی از سراسر ایران برگزار شد.

مرکز نوآوری و ایده پروری سلامت دانشگاه در محل پردیس دانشگاه در ساختمان پژوهشگاه سلامت تحت حمایت معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه علوم پزشکی مشهد مشغول به فعالیت می باشد .

پژوهشگران مرکز تحقیقات ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، طی یک همکاری میان‌رشته‌ایِ پنج ساله با مهندسین مرکز تحقیقات رباتیک دانشگاه فردوسی مشهد، موفق به ساخت دست مصنوعی شدند که با بهره‌گیری از سیستم کنترل ارادی و کاشت سنسورهای آهنربایی در دست قطع شده،  فرد را قادر می‌سازد تا عملکرد دست مصنوعی را مدیریت و در چارچوب اراده خود حرکات مختلف را انجام دهد.

دکتر علی مرادی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد و جراح دست در گفتگو با وبدا، پیرامون جزئیات این اختراع جهانی گفت: از آنجا که قطع عضو و به ویژه قطع دست یکی از ناگوارترین اتفاقات برای هر فرد در زندگی است و ما بارها در بیمارستان امام رضا(ع) شاهد قطع دست بیمارانی بودیم که در حین فعالیت‌های کاری مختلف این عضو مهم را از دست داده اند، لذا همکاران ما در مرکز تحقیقات ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، آزمایشگاه آن و بخش استخوان و مفصل به این فکر افتادند که با حمایت معاونت پژوهشی دانشگاه، کار تحقیقاتی را در جهت ساخت یک دست مصنوعی بر پایه سیستم کنترل ارادی و از طریق کاشت سنسورهای آهنربایی در دست قطع شده آغاز کنند.

وی ادامه‌داد: در همین راستا از ۶ سال گذشته و به دنبال ارتباطات و تعاملاتی که با مدیر مرکز تحقیقات رباتیک دانشگاه فردوسی مشهد و همکارانشان داشتیم، ایده ساخت دست مصنوعی بر پایه سیستم کنترل ارادی را مرحله به مرحله پیش بردیم تا آنجا که اکنون به عنوان یک محصول منحصر به فرد، در مراجع بین المللی ثبت اختراع شده و به صورت patent  جهانی و patent آمریکا که بسیار هم معتبرند، به دنیا ارایه شده است.

دکتر مرادی در خصوص تفاوت این دست مصنوعی با سایر دست‌های مصنوعی موجود در بازار گفت: دست مصنوعی که اکنون در بازار به فروش می‌رسد، در واقع از بیرون بدن فرد یک سری سیگنال‌ها را دریافت می‌کند که چندان قوی و دائمی نیستند و با توجه به اهمیت کنترل دست منطبق با اراده فرد، دست مصنوعی که اکنون در بازار وجود دارد این قابلیت را ندارد، بنابراین ما به فکر یک سیستم کنترل جدید افتادیم که با عمل جراحی بتوانیم به بیمار اهدا کنیم و در این راستا در عضلات باقیمانده دسته قطع شده، تغییراتی را انجام دادیم و سنسورهایی را روی عضلات نصب کردیم که فرد با اراده خود این عضلات را حرکت می‌داد و سیگنال‌ها جابجا می‌شدند و سپس با کمک هوش مصنوعی و سیستم رباتیک که مهندسین دانشکده مهندسی فردوسی طراحی کرده بودند توانستیم دست مصنوعی را بسازیم.

وی تاکید کرد: به جرات می‌توانم عرض کنم که این محصول یکی از دقیق‌ترین دست‌های مصنوعی از نظر کنترل است و رقبای ما در جهان هنوز نتوانستند به این مرحله از تولید محصول برسند و لذا این دست مصنوعی یک اختراع منحصر به فرد و جهانی است که امیدواریم در آینده به صورت تجاری در کلینیک‌ها و در اختیار همکارانمان قرار گیرد و ما هم بتوانیم علم عمل جراحی این دست مصنوعی را به دست یاران خود و سایر جراحان دست انتقال دهیم.

عضو تیم مرکز تحقیقات ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص مکانیزم عملکرد دست مصنوعی تولید شده نیز گفت: معمولاً وقتی دست قطع می‌شود، تاندون‌ها و مفاصل آن نیز قطع می‌شود، اما عضلات مقداری باقی می‌ماند و تحت اختیار فرد قرار دارد. اما دستی وجود ندارد تا سیگنال‌های مغز انتقال یابد و اقدامی که ما در این ارتباط انجام دادیم، آن بود که عضلات مربوطه را از پشت و روی دست طی یک عمل جراحی بزرگ و در دو مرحله به یکدیگر اتصال دادیم و سپس روی هر یک از این عضلات که حرکت دارند، یک کپسول یا تگ مغناطیسی قرار دادیم که با حرکت این کپسول مغناطیسی از بیرون بدن، می‌توانستیم سیگنال‌های حرکتی و اراده فرد را دریافت کنیم و به دست مصنوعی انتقال دهیم.

دکتر مرادی در عین حال خاطرنشان کرد: دست مصنوعی ساخته شده هنوز در مرحله تحقیقاتی است و اصطلاحا یک دست مصنوعی تحقیقاتی محسوب می‌شود و قطعاً در ادامه و با طی مراحل تکاملی، شکل و عملکردی بهتر از وضعیت فعلی را پیدا خواهد کرد.

اختراعی جهانی و امید آفرینی های آن...

دکتر مهدی عطایی، جراح دست در دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم ضمن اشاره به همکاری خود در عمل جراحی کاشت سنسورها در دست قطع شده دو بیمار گفت: این عمل جراحی طی دو مرحله و در هر مرحله حدود ۴ تا ۵ ساعت به طول انجامید و سنسورها در عضلات ساعد کاشته شد، در ادامه حرکت سنسورها را چک کردیم که خوشبختانه موفقیت آمیز بود و بسیار خوشحالیم که تلاش‌هایمان به نتیجه مطلوبی رسیده است.

وی اضافه کرد: در حال حاضر ما بیماران زیادی را داریم که اکثراً جوان هستند و با قطع دست در حین فعالیت‌های کاری شرایط بسیار دشواری برای آنها ایجاد می‌شود و در مواردی از پروسه فعالیت‌های شغلی باز می‌مانند. لذا این اقدامات می‌تواند برای آن دسته از بیماران امیدبخش باشد و امیدواریم مسئولین نیز با حمایت از نخبگان و دانشمندان کشور زمینه را برای فعالیت آنها و تولید محصولات جهانی که برای کشور افتخار آفرین و برای بیماران کمک کننده است، فراهم کنند.

همکاری بین رشته ای که به ثبت اختراع جهانی رسید

مدیر مرکز تحقیقات رباتیک دانشگاه فردوسی مشهد نیز با بیان این مقدمه که مرکز تحقیقات رباتیک دانشگاه فردوسی طی ۱۲ سال فعالیت خود، دستاوردهای متعددی را با همکاری گروه‌های مختلف مکانیک، کامپیوتر و برق داشته افزود: در حال حاضر حیطه‌ای که در این مرکز، بر آن تمرکز داریم مهندسی پزشکی است و در این حیطه کارهای متعددی انجام شده و از جمله کارهایی که پس از ۵ سال تلاش با افتخار می‌توانیم به ثمر نشستن نتایج آن را اعلام کنیم، سیستم کنترل اندام مصنوعی است و دستی که توسط دانشجویان و مهندسین دانشگاه فردوسی مشهد و دوستان ما در دانشگاه علوم پزشکی مشهد ساخته شده است؛ اختراع جهانی است که در واقع توانمندی و مهارت نیروهای متخصص ما را در طراحی و ساخت اختراعات جدید نشان می‌دهد.

دکتر علیرضا اکبرزاده خاطرنشان کرد: دست مصنوعی ساخته شده دربردارنده تکنولوژی‌های مختلفی است که شامل رشته‌های برق، الکترونیک، مکانیک، کامپیوتر، هوش مصنوعی و مهندسی پزشکی است و جمع آوری همه این تکنولوژی‌ها در یک دستاورد جدید، افتخار بسیار بزرگی است.

مدیر مرکز تحقیقات رباتیک دانشگاه فردوسی مشهد همچنین گفت: دست مصنوعی ساخته شده علاوه بر ثبت چندین اختراع داخلی، دو ثبت اختراع خارجی نیز دارد و مایه خرسندی ما است که اعلام کنیم با همکاری دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکنون دو بیمار که در دست آنها جراحی انجام و سنسورها تعبیه شده اکنون می‌توانند از این دست مصنوعی استفاده کنند.

بهره‌گیری از به روزترین تکنولوژی جهان، در ساخت دست مصنوعی

دکتر مهلا دلیری پژوهشگر مرکز تحقیقات ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز، با اشاره به تلاش‌های ۵ ساله گروه‌های تحقیقاتی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دانشگاه فردوسی مشهد گفت: همکاری‌های میان رشته‌ای که بین تیم‌های تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی و مهندسین دانشگاه فردوسی شکل گرفت منجر به این تکنولوژی مطرح در سطح جهان شد که مایه خرسندی و افتخار است.

وی ادامه داد: اقدامی که ما در بخش پزشکی این طرح تحقیقاتی انجام دادیم، مطالعه بر روی بیومکانیک اندام فوقانی و عضلات و مفاصل بود که بتوانیم روش جراحی اختصاصی برای کاشت سنسورها را ایجاد کنیم و حتی در طی این پروسه، جهت ابزار مخصوص کاشت سنسورها نیز ثبت اختراع داشتیم.

دکتر دلیری  خاطرنشان کرد: در حال حاضر در سطح جهان دانشگاهMITامریکا از تکنولوژی به کار رفته در دست مصنوعی استفاده می‌کنند و فاز حیوانی کار برای اندام فوقانی انجام می‌شود و با توجه به اینکه اندام فوقانی ظریف‌تر و پروسه کار تحقیقاتی آن پیچیده‌تر است،به نوعی می‌توان گفت که ما کار سخت‌تری را برای ساخت دست مصنوعی پیش رو داشتیم که خوشبختانه با همکاری خوب حوزه مهندسین و پزشکی توانستیم آن را به سرانجام برسانیم.

تحقیقات در فضای دانشگاه باید به سمت سرمایه‌گذاری و برطرف کردن مشکلات جامعه سوق یابد

دکتر علیرضا ابراهیم پور، متولد 1375 در شهرستان آمل، دانشجوی دوره تخصص جراحی فک و صورت در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، یکی از چهره های فعال در حوزه های آموزش و پژوهش دانشگاه علوم پزشکی مشهد است که طی سال های 1402 و 1403 به ترتیب به عنوان پژوهشگر برتر و دانشجوی نمونه دانشگاه علوم پزشکی مشهد معرفی و مورد تقدیر قرار گرفته است. دغدغه مندی دکتر ابراهیم پور در خصوص بومی سازی تجهیزات و امکانات دندانپزشکی و مدیریت بهینه منابع مالی در این حوزه سبب شد تا وی همزمان با رشته دندانپزشکی، تحصیل در رشته مدیریت بازرگانی را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد نیز دنبال کند.

 این دانشجوی توانمند که در طول سالهای تحصیل در دانشگاه بیش از ۳۰ مقاله نگارش و حدود ۱۳ جلد کتاب تالیف و ترجمه داشته، درجشنواره پژوهشی طبری که در سطح استان برگزار می‌شد، رتبه اول را کسب و دو مورد ثبت اختراع نیز در حیطه تجهیزات دندانپزشکی داشته است. عنوان دبیر کمیته تحقیقات دانشکده دندانپزشکی و دبیر علمی اولین کنگره دندانپزشکی کشور نیز از جمله سمت های وی در حیطه مسئولیت های دوره دانشجویی است.

 مسئولیت ها و فعالیت های متعدد در طول سالهای دانشجویی، این جوان پرتلاش و توانمند را از موضوع ازدواج غافل نساخته و در همان اوایل تحصیل در دوره عمومی دندانپزشکی ( ترم 3 ) تصمیم به ازدواج گرفته و هم اکنون دارای یک فرزند 3 ساله است. دکتر ابراهیم پور که سالهاست با حوزه صنعت و حیطه تجهیزات دندانپزشکی آشناست و در این عرصه نیز فعالیت های گسترده ای دارد معتقد است که " تحقیقات در فضای دانشگاه باید به سمت سرمایه‌گذاری و برطرف کردن مشکلاتی از جامعه سوق یابد و ارتباط با صنعت قوی تر و دانشگاه‌های نسل ۳ و ۴ تقویت شوند". در ادامه شرح گفتگوی وبدا با دانشجو و پژوهشگر برتر دانشگاه علوم پزشکی مشهد را می خوانید:

وبدا: با سپاس از حضور شما در این گفتگو، لطفا توضیحاتی را در خصوص نحوه ورودتان به عرصه دندانپزشکی و فرایندی که تا کنون طی شده بفرمایید؟

من  در سال 1393 در رشته دندانپزشکی دانشگاه رفسنجان پذیرفته شدم ( البته در سال 1394 و پس از متأهل شدن زمینه انتقالم به دانشگاه مازندران فراهم شد و من توانستم در دانشگاه ساری  ادامه تحصیل بدهم)، با توجه به اینکه جزو استعدادهای درخشان بودم این امکان را هم یافتم که همزمان در رشته کارشناسی مدیریت بازرگانی نیز تحصیل کنم. پس از پایان دوره عمومی دندانپزشکی، در سال 1400 در آزمون تخصص شرکت کردم و با رتبه 73 در رشته جراحی فک و صورت دانشکده دندانپزشکی مشهد پذیرش شدم، این بار هم خدا توفیق داد و با توجه به اینکه جزو استعدادهای درخشان بودم، توانستم در مقطع کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی با رتبه 27 پذیرفته شوم و در حال حاضر هم مشغول آماده سازی پایان نامه ام در رشته مدیریت هستم.

وبدا: از دستاوردهای علمی- پژوهشی خود و فعالیت های مرتبط با آنها در حوزه دندانپزشکی توضیحاتی بفرمایید؟

در طول سالهای تحصیل در دانشگاه بیش از ۳۰ مقاله نگارش کرده‌ام که ۳ یا ۴ مورد آن داخلی است و مابقی خارج از کشور است، حدود ۲۵ مقاله، ایندکسISI وpapmed  دارند و مابقی حداقل ایندکس اسکوپوس را دارند، یک مقاله هم در مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد چاپ شده و حدود ۱۲ یا ۱۳ جلد کتاب در طی دو سال گذشته تالیف کرده‌ایم.

 همچنین در دوره عمومی چندین کار تحقیقاتی انجام شد و غیر از بحث آموزش، در حوزه پژوهش هم فعالیت هایی داشته ام. سال 1397 به عنوان دبیر کمیته تحقیقات دانشکده انتخاب شدم و دبیر علمی اولین کنگره دندانپزشکی کشور بودم، همچنین درجشنواره پژوهشی طبری که در سطح استان برگزار می‌شد، رتبه اول را کسب کردم. دو مورد ثبت اختراع هم در دوره عمومی داشتم، در حیطه تجهیزات دندانپزشکی.

وبدا: در حوزه های غیر علمی هم فعالیت داشته اید؟

بله، فعالیت‌های فرهنگی هم تا حدودی داشته ام و حدود ۶۰ دوره اردوی جهادی در استان مازندران برگزار کردیم، اردوهای جهادی خارج از استان و بصورت برون مرزی در خارج از کشور هم داشته ایم.

وبدا: در دوره عمومی دندانپزشکی که در دانشگاه مازندران حضور داشتید، چه فعالیت هایی را انجام می دادید؟

سال 1397 در پارک علم و فناوری مازندران مشغول به فعالیت شدم، با این هدف که ارتباط بین صنعت و دانشگاه را تقویت کنیم، در واقع نیازها از صنعت گرفته می‌شد و پس از حلاجی در دانشگاه راهکار علمی میگرفت و در نهایت به صنعت باز می‌گشت.

ما یک هسته فناور را در آنجا تشکیل دادیم، به نام دنتیس ترومنت با این هدف که تجهیزات وارداتی در حیطه دندانپزشکی را بومی‌سازی کنیم. با این کار درصدد بودیم تا هم تولید داخل را تقویت کنیم و هم مولد باشیم.

 همچنین شرکتی را تاسیس کردیم که خودم مدیرعامل آن بودم و در زمینه تجهیزات دیجیتال دندانپزشکی فک و صورت فعالیت هایی را انجام می‌ دهیم. در واقع ما سعی می‌کنیم تجهیزاتی را که از خارج وارد می‌شود، بومی‌سازی کنیم و از ظرفیت‌های داخلی بیشتر استفاده کنیم و از سوی دیگر بحث R and E ( تحقیق و توسعه ) و دیجیتال را تقویت کنیم؛ به ویژه در حوزه دندانپزشکی و بطور خاص حیطه جراحی فک و صورت. دوره‌های مختلفی را شرکت کردیم و دوره‌هایی را هم برگزار کردیم و در مجموع تلاش کردیم که هم در بحث دیجیتال و هم هوش مصنوعی گام هایی رو به جلو برداریم. در حال حاضر عضو کمیته هوش مصنوعی دانشگاه علوم پزشکی هم هستم و یک سری فعالیت‌ها را در آنجا داریم.

وبدا: چطور شد که تحصیل در حوزه مدیریت بازرگانی را هم آغاز کردید و تا دوره ارشد پیش رفتید ؟

من به حیطه تجارت و مدیریت بازرگانی علاقمند بودم؛ ضمن اینکه همانطور که در رشته داروسازی ما تخصص فارماکو اکونومی را داریم که به اقتصاد دارویی معروف است در حیطه دندان هم آنچه که سبب شد من در رشته مدیریت بازرگانی تحصیل کنم، این بود که منابع مالی زیادی جابجا می‌شد و نیاز بود که درباره آن یک مدیریت و یک هدف گذاری درست انجام شود. بنابراین احساس نیاز کردم که در این رشته تحصیل کنم و با توجه به اینکه تحصیل در دوره کارشناسی را ناکافی می‌دانستم در مقطع ارشد نیز ادامه تحصیل دادم و به امید خدا تا دوره PHD پیش خواهم رفت.

وبدا: در رابطه با رتبه برتر پژوهشگری که سال گذشته کسب کردید و امسال که به عنوان دانشجوی برتر معرفی شدید توضیحاتی بفرمایید؟

بله... من در سال 1397 به عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه انتخاب شدم، گزینش برترین‌ها در حوزه پژوهش و آموزش جشنواره‌ها هم به این ترتیب است که رزومه و سوابق فرد در مقایسه با سایر شرکت کنندگان ارزیابی و رتبه‌های برتر مشخص می‌شوند. در واقع تلاش‌های فرد در طول یک سال یا چندین سال است که جایگاهش را در این جشنواره ها مشخص می کند ؛ از جمله میزان تولید مقالات، کتاب، ثبت اختراع ، فعالیت های فناورانه و... در جشنواره دانشجوی برتر امسال نیز با توجه به سوابق و فعالیت هایی که در حوزه های مختلف فرهنگی، آموزشی و... داشتم، در مرحله دانشگاهی به عنوان دانشجوی برتر شناخته شدم، خوشبختانه من هم در دوره عمومی و هم تخصص در جمع نمره های الف دانشکده بودم.

وبدا: در رابطه با رشته جراحی فک و صورت که رشته تخصصی شماست توضیحاتی بفرمایید؟

در حیطه دندانپزشکی تخصص‌های مختلفی وجود دارد که یکی از آنها تخصص جراحی فک و صورت است و در واقع یک تخصص بیمارستانی است. قالب کارهای این رشته در بیمارستان انجام می‌شود و بالاترین زمان دوره آموزشی و برنامه آموزشی را دارد.  برخلاف سایر رشته‌ها که در طول ۳ سال به اتمام می‌رسد، این رشته حدود ۵ سال طول می‌کشد. این حیطه ۲ قسمت کلی دارد که شامل قسمت ماژور و فعالیت‌های بیمارستانی است و قسمت مینور که فعالیت‌های جراحی‌های داخل دهانی را شامل می‌شود و همینطور جراحی پلک و ایمپلنت‌ها. در قسمت ماژور چندین دسته‌بندی وجود دارد که شامل؛ تروما، شکستگی‌ها و تصادفات است و دسته دیگر حیطه زیبایی هست که شامل؛ جراحی بینی، پلک ، چانه، لیفت صورت و پروتزهای مختلف گونه و صورت است. همچنین سندروم‌ها که مربوط به بیمارانی است که مشکلات مادرزادی و تکاملی دارند و حیطه پاتولوژی و کنسر و تومورهای سر و گردن. در رشته دندانپزشکی تنها تخصصی که بیمارستانی است، جراحی فک و صورت می باشد.

وبدا: مهمترین چالش یا مساله ای که از نگاه شما در فضای دانشگاه وجود دارد چیست ؟

مشکلی که در حال حاضر در دانشگاه احساس می کنم، مرتبط با معاونت تحقیقات است؛ البته نه اینکه ضعیف باشد، خیر... بلکه پتانسیل آن، بسیار قوی‌تر از وضع موجود است و انتظار می‌رود که دانشگاه علوم پزشکی مشهد در حیطه تحقیقات خیلی فراتر از آنچه که اکنون انجام می شود، فعالیت کند. در این دانشگاه زیرساخت‌ها بسیار خوب است و اساتید بنام و توانمندی حضور دارند، اما کارها به شکل مطلوبی منسجم نیست و این مهم باید جز اهداف باشد که معاونت تحقیقات به آن برسد.

تحقیقات باید به سمت سرمایه‌گذاری و برطرف کردن یک مشکل از جامعه برود و ارتباط با صنعت قوی تر شود و دانشگاه‌های نسل ۳ و ۴ تقویت شوند. یکی از بزرگترین پتانسیل‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد همجواری آن با دانشگاه فردوسی مشهد است که اگر ما آن را به عنوان یک راه برای ورود به صنعت بدانیم و ارتباط قوی برقرار کنیم، بسیاری از مشکلات را حل خواهد کرد. زیست بوم نوآوری خیام در استان خراسان که یک شتاب دهنده است در حال حاضر موازی با پارک علم و فناوری کارهایی را انجام می‌دهد و بیشتر هم بحث سودآوری و تجاری سازی ایده‌ها مطرح است و موضوع مهم این است که مشکلات رفع بشود.

 سال ۱۴۰۱ در دانشگاه  علوم پزشکی مشهد بحث هوش مصنوعی را به راه انداختیم که یکی از تاکیدات مقام معظم رهبری است و بارها به آن اشاره کردند، این موضوع  اکنون در راس کارهای علمی دنیا قرار دارد و حتی اگر علمی هم به آن نگاه نکنیم، بحث امنیتی و اقتصادی نیز در آن وجود دارد. بنابراین به این موضوع نیاز داریم و با توجه به اهمیت آن ما کارگاه‌هایی را برگزار و سعی کردیم جو دانشگاه را به آن سمت ببریم که به حمدالله با استقبال بسیار عالی روبرو شد. در رابطه با این موضوع هم ما اکنون خبرگان این حوزه را داریم و زیرساخت‌های آن نیز موجود است اما هنوز از ظرفیت موجود به نحو مطلوب استفاده نکرده‌ایم.

وبدا: و سخن پایانی...

تشکر میکنم از دانشگاه علوم پزشکی مشهد که زمینه چنین مصاحبه‌هایی را فراهم می‌کند تا انگیزه در پژوهشگران ایجاد و امیدشان مضاعف ‌شود. بحث امید آفرینی در فضای دانشگاه بسیار اهمیت دارد و انصافاً مدیریت تحقیقات، مدیریت فرهنگی و روابط عمومی دانشگاه در این زمینه تلاش‌های ستودنی دارند.

دانشیار پزشکی- مولکولی و سلول‌های بنیادی دانشگاه علوم پزشکی مشهد مهمترین هدف پزشکی بازساختی در درمان زخم های دیابتی را، پیشگیری از قطع عضو عنوان و خاطرنشان کرد: طی دو سال راه اندازی و فعالیت بخش چهار جراحی عروق بیمارستان ولایت که مربوط به بیماران دارای زخم پای دیابتی است، توانسته ایم از قطع عضو ١۰۰ پا جلوگیری کنیم.

دکتر حمیدرضا رحیمی در گفتگو با وبدا، با بیان اینکه بخش جراحی عروق چهار بیمارستان ولایت، در زمینه‌ی درمان بیماران زخم دیابتی فعالیت می کند افزود: بخش فوق به این علت تاسیس گردید که ما حداکثر توان علمی گروه‌های آموزشی دانشگاه را برای درمان زخم پای دیابتی بیماران، با حداقل آسیب به کار بگیریم و بخش مذکور جز معدود بخش‌ها در کشور است که به مدل یاد شده اداره می‌شود و هدف اصلی آن درمان زخم‌های پای دیابتی به روش‌های جراحی و با استفاده از فناوری‌های نوین و سلول‌های بنیادی است.

وی در خصوص فرایند مداوای این بیماران هم گفت: معمولاً بیماران توسط همکاران پزشک متخصص از رشته‌های مختلف اعم از؛ عفونی و ارتوپدی، جراح عروق، داخلی ویزیت و اگر نیاز بود در این بخش بستری می‌شوند تا هم درمان بیماری دیابت و هم زخم پای دیابت آنها با استفاده از فناوری‌های نوینی که در اختیار داریم انجام شود.

دکتر رحیمی در همین ارتباط افزود: یکی از فرآورده‌ها و فناوریی‌های مرتبط با این درمان، طب باز ساختی یا پزشکی بازساختی است که دربردارنده‌ی استفاده از فرآورده‌های سلول‌های بنیادی است

وی با اشاره به یکی از بیماران دیابتیک فوت بستری در بخش چهار بیمارستان ولایت گفت: این بیمار از یک سال قبل دچار زخم‌های متعدد پای دیابتی در جاهای مختلف پا شده بود که پس از تلاش زیاد، توانستیم تمام زخم‌ها را به جز یک زخم که در قسمت پاشنه پا قرار دارد، درمان کنیم و برای زخم باقیمانده نیز بیمار آنتی بیوتیک تزریقی دریافت می کند و چنانچه مقدور بود با فرآورده‌های سلول‌های بنیادی این زخم را هم درمان میکنیم.

دکتر رحیمی تاکید کرد: حداکثر تلاش ما این است که کمترین میزان قطع عضو در بیماران دیابتی اتفاق بیفتد و این در واقع هدف کلی ما است، چون اندام تحتانی برای افراد بسیار مهم و حیاتی است، بنابراین اکثر بیمارانی که در این بخش بستری هستند، زخم دیابتی و به خصوص زخم پای دیابتی دارند.

وی همچنین گفت: بیماران دچار زخم مزمن و بیمارانی که زخم بستر دارند هم در این بخش بستری می‌شوند و تلاش می‌کنیم که درمان‌های مناسب را برای آنها داشته باشیم. این بخش به همت بیمارستان ولایت که بیمارستان فوق تخصصی جراحی عروق است راه اندازی شده و همکاران فوق تخصص جراحی عروق، با کمک مجموعه همکاران متخصص سلول‌های بنیادی در یک ارتباط نزدیک برای درمان بیماران تلاش می‌کنند

دانشیار پزشکی- مولکولی و سلول‌های بنیادی همچنین یادآور شد؛ در حال حاضر برای بیماران مذکور، هم بخش بستری داریم و هم بخش سرپایی. بخش سرپایی در کلینیک مستقل زکریا قرار دارد و دو روز در هفته دانشجویان پرستاری نیز در مقاطع مختلف به عنوان کارآموز در این بخش حضور می‌یابند و کارشناس زخم به آنها آموزش‌های لازم برای مراقبت از زخم بیماران دیابتیک را ارائه میکند. یعنی علاوه بر درمانی که انجام می‌شود، بخش آموزشی زخم در گروه پرستاری هم به همت دانشکده پرستاری در کلینیک سرپایی صورت می پذیرد تا بیشترین استفاده را از فضای فیزیکی داشته باشیم.

وی خاطرنشان کرد: در طول دو سال راه‌اندازی این مرکز توانسته‌ایم تعداد قابل توجهی از بیماران را درمان و از قطع عضو بیش از یکصد پا پیشگیری کنیم.

آموزش، مهمترین نیاز بیماران زخم پای دیابتی است

سلطانی سرپرستار بخش چهار بیمارستان ولایت نیز با اشاره به فعالیت‌های این بخش در رابطه با درمان بیماران پای زخم دیابتی گفت: بخش جراحی ۴ بیمارستان ولایت بخش پای دیابتی است و بالغ بر ۸۰ تا ۹۰ درصد هر ماه پذیرش بیماران پای دیابتی از تمام مراکز درمانی را‌ داریم، برخی بیماران هم که از خدمات دهی کلینیک مستقل زکریا به بیماران زخم پای دیابتی مطلع هستند، مستقیماً به این مرکز مراجعه می کنند.

وی با اشاره به سیر درمانی این بیماران هم گفت: بیماران زخم پای دیابتی پس از بستری، توسط اساتید معاینه و ابعاد زخم تعیین می‌شود و به طور ۲۴ ساعته تحت مراقبت کادر پرستاری هستند. خوشبختانه اکثر پرستاران ما می‌دانند که با زخم دیابتیک باید چه کنند و با برنامه‌ای که پزشک برای بیمار تعیین می‌کند پاسمان‌های خاص هر بیمار انجام می‌شود.

سلطانی یادآور شد؛ کار در بخش پای دیابتی از جهات مختلف سنگین‌تر از سایر بخش‌ها است، هم به جهت نوع فعالیت‌ها و هم حجم بیماران. در بحث نیروی انسانی لازم است که تعداد کمک نیرو‌های بهیار افزایش یابد و پرستاران زبده‌تر در اختیار بخش قرار بگیرند و همچنین امکانات بیشتر در بخش فراهم شود تا جوابگوی تعداد بالای بیماران باشد؛ هرچند با وجود سابقه کم فعالیت بیمارستان که حدود سه سال است و نیرو و امکانات محدود که در اختیار داشته ، تاکنون عملکرد بسیار خوبی را ارائه کرده است و امیدواریم با افزایش تجهیزات و نیروی انسانی این خدمات در سطح گسترده‌تری انجام شود.

سرپرستار بخش چهار بیمارستان ولایت فقدان آگاهی بیماران از اهمیت بیماری شان و نحوه رسیدگی به زخم های دیابتیک را آسیب زننده به آنها دانست و گفت: ما بیماری را داریم که ۲۰ سال دیابت داشته و با توجه به فقدان اطلاعات و عدم رسیدگی مناسب، به زخم های دیابتی دچار شده که هرچند در ابتدا کوچک و بی‌اهمیت به نظر می‌رسید اما در نهایت موجب قطع عضو شده است، لذا باید مردم را از طرق مختلف نسبت به این آموزش ها آگاه کنیم و حتی در مورد افراد سالم هم توصیه می‌شود که به محض رسیدن به منزل پاها را بشویند ، خشک کنند و حواسشان باشد که اگر زخمی ایجاد شد به آن توجه کنند تا برای علاج یک زخم کوچک آنقدر دیر نشود که مجبور به قطع عضو باشیم.

سلطانی در پایان تاکید کرد: ضعف سواد و عدم برخورداری از فرهنگ سلامت و پیشگیری است که چنین اتفاقات ناگواری را رقم می زند و ما شاهد قطع شدن یک عضو هستیم، در صورتی که اگر بتوانیم مثلاً در خانه‌های بهداشت به بیمار آموزش بدهیم که در بحث کنترل قند خون  باید چه کند و یا در بحث تغذیه باید به چه مواردی توجه کند و .... همچنین به او یادآوری کنیم که در صورت عدم بی‌توجهی خطر قطع عضو تهدیدش می‌کند در این صورت توجه بیشتری به حفظ سلامت خود خواهد داشت.