بهداشت و پیشگیری

معاون فنی مرکز بهداشت خراسان رضوی گفت: یکی از برنامه‌های مهم و اولویت‌دار در حوزه بهداشت استقرار و تکمیل برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در تمامی مناطق روستایی و شهرهای زیر 20 هزار نفر بوده و  پس از تکمیل این فاز وارد مرحله بالاتر و شهرهای بالای 20 هزار نفر خواهیم شد.

دکتر محمدمهدی ایزدپناه در گفتگو با وب دا، اظهار کرد: در سال 1404 اولویت اول برنامه‌های حوزه بهداشت در موضوع جوانی جمعیت بوده که این برنامه به تمامی مراکز بهداشتی حوزه تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد و در قالب طرح آمایش امید و با هدف افزایش فرزندآوری مورد تأکید واقع شده است.

وی بیان کرد: برنامه مهم دیگر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال جاری استقرار و تکمیل برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در تمامی مناطق روستایی و شهرهای زیر 20 هزار نفر بوده و ان‌شاالله پس از تکمیل این فاز وارد مرحله بالاتر و شهرهای بالای 20 هزار نفر خواهیم شد.

معاون فنی مرکز بهداشت خراسان رضوی افزود: همچنین در حوزه نیروی انسانی به دنبال افزایش انگیزه و حقوق در پرسنل حوزه بهداشت هستیم و در کنار آن جذب 1300 نیروی جدید را از طریق آزمون استخدامی پیش روی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهیم داشت.

دکتر ایزدپناه با بیان اینکه ما به دنبال افزایش واکسیناسیون، کاهش بیماری‌های واگیر و غیرواگیر و مراقبت ویژه از مادران باردار، کودکان و سالمندان هستیم، خاطرنشان کرد: در بخش‌های مختلف حوزه بهداشت برنامه‌های متعددی مدنظر است تا بتوانیم به ارتقاء سلامت و کاهش انواع بیماری‌ها و مرگ‌ومیرهای ناشی از آن در تمامی گروه‌ها به‌خصوص موارد ذکر شده ،کمک نماییم.

وی تصریح کرد: در حوزه بهداشت، چند اولویت مهم و کلیدی در راستای ارتقاء و توسعه برنامه‌های پیشگیرانه و سلامت محور مدنظر قرار گرفته که این موارد شامل پیشگیری از بیماری‌ها، درمان بیماری‌های واگیر و غیرواگیر، ارتقاء سلامت روان و اجتماعی، بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی مرتبط با آن و توسعه زیرساخت‌های فناورانه بوده است.

معاون فنی مرکز بهداشت خراسان رضوی با ذکر این نکته که در حوزه بهداشت به دنبال تبدیل واحدهای استیجاری به ملکی هستیم، تأکید کرد: در حال حاضر بیش از 150 واحد استیجاری داریم که بیشتر این واحدها در مناطق 2، 3 و 5 مشهد بوده و ما در تلاش هستیم تا با همکاری آستان قدس رضوی، فرمانداری مشهد، اداره کل راه و شهرسازی خراسان رضوی و شهرداری مشهد زمین‌های مورد نیاز را دریافت نماییم و پس از تحویل زمین‌ها هم بلافاصله ساخت این فضاها را، با استفاده بودجه‌های تخصیصی وزارتخانه‌ای و همچنین استفاده از ظرفیت مولدسازی و نیز مشارکت خیّران عزیز حوزه سلامت، خواهیم داشت.

مدیر سلامت محیط و کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: پنج کلید طلایی برای دستیابی به غذایی سالم تر و ایمن تر شامل تمیز نگه داشتن محیط و تجهیزات و شستشوی مکرر دستها، جداسازی غذاهای خام از غذاهای پخته شده ، طبخ کامل مواد غذایی، نگهداری مواد غذایی در درجه حرارت مناسب، استفاده از آب و مواد اولیه سالم جهت طبخ غذا است که می‌تواند مانع شیوع بیماری‌های منتقله از آّب و غذا شود.

به گزارش وب دا ، دکتر فرشید وفا افزود: شهروندان عزیز برای اطمینان از شرایط بهداشتی نگهداری و مصرف مواد غذایی در شرایط بحران و سفر  موارد ذیل را  رعایت کنند:

مواد غذایی را از فروشگاه های دارای مجوز که مقررات بهداشتی را رعایت می کنند تهیه نمایند .

از مواد غذایی بسته بندی با تاریخ تولید و انقضا و دارای پروانه ساخت استفاده نمایند.

از خرید مواد غذایی که توسط فروشندگان دوره گرد عرضه می گردد جدا" خودداری گردد.

قبل از آماده سازی مواد غذایی و خوردن غذا و پس از رفتن به توالت ، حتما دستان خود را با آب و صابون بشوئید.

در زمان سفر یک ضدعفونی کننده الکلی دست (حداقل 60درصد الکل) به همراه داشته باشید تا در صورتی عدم دسترسی به آب تمیز و بهداشتی از آن استفاده کنید .

از یخ های بدون بسته بندی و فاقد مشخصات و یا یخ هایی که در شرایط غیر بهداشتی نگهداری و توزیع می شود به هیچ وجه به صورت مستقیم برای آشامیدن استفاده نکنید.

غذاهای گرم را دمای بالاتر 60 درجه سانتی گراد و غذاهای سرد را دردمای پایین تر از 5 درجه سانتی گراد نگهداری کنید.

درصورت استفاده مجدد از غذاهای پخته شده باید تا دمای 70 درجه سانتی گراد حرارت داده شود.

از مصرف میوه و سبزیجات خام که شستشو و گندزدایی نشده اند خود داری کنید .

از مصرف غذاهای پخته شده که بیش از دو ساعت بیرون از یخچال در دمای محیط بوده ،خودداری گردد

حتی الامکان از شیر و لبنیات بصورت پاستوریزه استفاده نمایید.

در صورت استفاده از غذاهای کنسرو شده دقت نمایید که دارای مجوز و تاریخ مصرف بوده و نشتی، زنگ زدگی و بادکردگی نداشته باشد وقبل از مصرف به مدت 20 دقیقه بجوشانید.

از آب های بسته بندی، آب معدنی و آب شبکه عمومی شهری برای آشامیدن، تهیه غذا ، شستشوی دست و مسواک زدن استفاده نمایید.

در صورت عدم دسترسی به آب های بسته بندی، آب معدنی و آب شبکه عمومی شهری مطمئن، حتما قبل از استفاده از آب به مدت2 دقیقه بجوشانید .

مدیر سلامت محیط و کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: رعایت دستورالعمل‌ها و توصیه‌های کارشناسان بهداشت محیط برای گندزدایی آب توسط مردم و اطمینان از سلامت آب آشامیدنی به‌ویژه در شرایط اضطراری، هنگام قطعی آب شهری یا استفاده از آب چاه، چشمه و رودخانه از اهمیت بالایی برخوردار است و علاوه بر کمک به حفظ سلامت فردی، نقش مهمی در ارتقای سطح سلامت عمومی و جلوگیری از بروز اپیدمی‌های ناشی از آب آلوده و شیوع بیماری‌هایی همچون اسهال، وبا، حصبه، و ... دارد.

دکتر فرشید وفا در گفتگو با وب دا با بیان اینکه بحرانهای انسان ساخت مانند انفجار، آتش سوزی، جنگ، تصادفات جاده ای با تانکرهای حمل مواد شیمیائی و خرابکاری و حوادث تروریستی می تواند سلامت آب را به خطر بیندازد، افزود: جوشاندن آب همچنان ساده‌ترین و مؤثرترین روش برای گندزدایی آب است. آب باید به مدت حداقل یک دقیقه به‌طور کامل جوشیده و پس از خنک‌شدن، قابل استفاده می باشد. این روش به‌راحتی بسیاری از عوامل بیماری‌زا از جمله باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها را از بین می‌برد و نیاز به تجهیزات پیچیده یا مواد شیمیایی ندارد.

وی اظهار داشت: علاوه بر جوشاندن، استفاده صحیح از ترکیبات کلردار به‌عنوان روشی مطمئن و عملی برای گندزدایی آب محسوب می‌شود. پرکلرین (پودر کلر ۷۰ درصد) ازجمله پرکاربردترین مواد گندزداست که با رعایت دستورالعمل صحیح، مردم می‌توانند آب را به‌طور کامل ایمن کنند. دکتر وفا تاکید کرد: مردم ظروف ذخیره آب را مرتباً شست‌وشو و ضدعفونی کنند و آب را فقط در ظروف تمیز، بدون بوی نامطبوع و دربسته ذخیره کنند. این کار مانع ورود آلودگی‌های ثانویه به آب می‌شود. همچنین آب ذخیره‌شده نباید به مدت طولانی بدون استفاده بماند و بهتر است به‌صورت روزانه یا حداکثر هر دو روز یک‌بار، آب تازه تهیه و جایگزین شود.

مدیر سلامت محیط وکار معاونت بهداشت دانشگاه ادامه داد: دمای محیط و نور مستقیم خورشید می‌تواند کیفیت آب ذخیره‌شده را تحت‌تأثیر قرار دهد، به همین دلیل آب شرب گندزدایی‌شده باید در محیط خنک و تاریک نگهداری شده و از ذخیره آب به‌مدت طولانی پرهیز شود. چنانچه آب ذخیره‌شده دچار تغییر رنگ، بوی نامطبوع یا کدورت شد، باید از مصرف آن خودداری کرده و آب تازه تهیه نمود.

دکتر وفا تاکید کرد: مردم ساکن مناطق محروم، روستایی و حاشیه‌شهرها، که دسترسی به آب لوله‌کشی تصفیه‌شده و بهداشتی ندارند، باید به این دستورالعمل‌ها پایبند باشند و به کودکان، سالمندان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، آب جوشیده یا آب گندزدایی‌شده بدهند. همچنین آموزش اعضای خانواده به رعایت بهداشت فردی، شستن صحیح دست‌ها با آب و صابون و استفاده از آب سالم برای شست‌وشوی سبزیجات و میوه‌ها، می‌تواند به‌میزان چشمگیری خطر ابتلا به بیماری‌های گوارشی را کاهش دهد.

مدیر سلامت محیط وکار معاونت بهداشت دانشگاه گفت: در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر به شرکت آبفای شهرستان که متولی تامین آب شرب بهداشتی سالم می باشند تماس گرفته و یا در صورت بروز علائم بیماری‌های گوارشی، بلافاصله به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کرده یا با شماره تماس 190 که توسط وزارت بهداشت اعلام گردیده است ، تماس بگیرند.

شایان ذکر است روش تهیه و استفاده از کلر مادر به شرح ذیل می باشد: برای تهیه «کلر مادر»، یک قاشق مرباخوری پودر پرکلرین (حدود ۱۵ گرم) را به یک لیتر آب خنک و تمیز اضافه کرده و خوب هم بزنید تا پودر به‌طور کامل حل شود. این محلول غلیظ را «محلول کلر مادر» می‌نامند. آن را در یک بطری تیره، تمیز و سربسته بریزید و دور از نور مستقیم خورشید و دسترس کودکان نگهداری کنید. این محلول تا یک هفته قابل استفاده است.

برای ضدعفونی آب آشامیدنی، به ازای هر لیتر آب شفاف و تمیز، ۳ تا 7 قطره از محلول کلر مادر را اضافه کرده و خوب هم بزنید. آب را به مدت حداقل ۳۰ دقیقه کنار بگذارید تا کلر فرصت تماس و نابودی کامل میکروب‌ها را داشته باشد. پس از این مدت، آب آماده مصرف است.

مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: در شرایط جنگ تحمیلی و حملات نظامی رژیم صهیونیستی با توجه به اهمیت سلامت آحاد جامعه، کلیه واحدهای بهداشتی با تمام ظرفیت مشغول ارائه خدمت به صورت حضوری می باشد.

دکتر محمد احمدیان در گفتگو با وب دا به مادرانی که در دوران بارداری و پس از زایمان قرار دارند اظهار کرد: در صورت نقل مکان موقت به شهردیگر جهت دریافت مراقبتهای بهداشتی به مراکز بهداشت (مراکز خدمات جامع سلامت) و یا  مطب متخصص زنان ، پزشک یا ماما مراجعه نمایند و در صورت بروز مشکل جهت دریافت راهنمائی با شماره تلفن 4030تماس حاصل فرمائید.

وی خاطر نشان کرد: مادران، علائم مراقبت ویژه در دوران بارداری و 42 روز پس از زایمان را به طور جدی توجه داشته باشند و در صورت بروز علایم فورا به نزدیکترین مرکز بهداشتی درمانی مراجعه نمایند. دکتر احمدیان ضمن توصیه به رعایت تغذیه صحیح در بارداری و مصرف مکملهای دارویی (قرص اسید فولیک،آهن و مولتی ویتامین) در این دوران بر رعایت بهداشت فردی و عمومی، خودداری از خوردن و آشامیدن آب و مواد غذایی غیر بهداشتی، داشتن استراحت کافی و پرهیز از مصرف خود سرانه دارو تاکید کرد و گفت: در شرایط بحران ممکن است ناگهان مجبور به ترک خانه شوید یا دسترسی به مراکز درمانی سخت باشد به همین دلیل، داشتن یک کیف اضطراری آماده که همیشه در دسترس باشد، حضور یک همراه در طول سفر و خودداری از حضور در اماکن شلوغ و غیر ایمن به مادران توصیه می شود.

مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه ادامه داد: علائم نیازمند مراقبت ویژه در مادران باردار شامل: لکه بینی یا خونریزی، کاهش یا نداشتن حرکت جنین، آبریزش ناگهانی، سردرد و تاری دید ، تب و لرز، درد شکم و پهلو و یا درد سردل،  سوزش یا درد هنگام ادرار کردن، تنگی نفس و تپش قلب،  ورم اندام ها، استفراغ شدید و مداوم، عفونت و درد شدید دندان و افزایش ناگهانی وزن (بیش از یک کیلوگرم در هفته) است. همچنین علائم نیازمند مراقبت ویژه مادران در 42 روز  پس از زایمان شامل: خونریزی بیش از حد قاعدگی در هفته اول، تب و لرز، سردرد، سرگیجه، خروج ترشحات بدبو و چرکی ار مهبل، درد و ورم یک طرفه ساق و ران، افسردگی شدید، درد شکم یا پهلو، سوزش یا درد هنگام ادرار کردن، عدم توانائی در ادرار کردن ، درد و تورم و سفتی پستان ها ، درد و سوزش و ترشح از محل بخیه ها است.

" محتویات کیف شرایط اضطرار" شامل: مدارک مهم و ضروری: دفترچه بارداری و پرونده پزشکی (تاریخ سونوگرافی، بیماری‌ها، داروهای مصرفی) شناسنامه، کارت ملی، دفترچه بیمه نسخه پزشک و کارت گروه خونی ‏/کارت کوچکی شامل شماره تماس اورژانس، اطلاعات مادر، گروه خونی و هفته بارداری تهیه کنید، و همیشه همراه مادر باشد داروها و مکمل‌ها: «هیچ دارویی را بدون تجویز پزشک در کیف اضطراری قرار ندهید؛ حتی مکمل‌های گیاهی یا قرص‌های گیاهی می‌توانند خطرناک باشند.» آهن، اسید فولیک، کلسیم، ویتامین D، داروهای خاص تجویزشده پمادهای پوستی، تب‌بر، قرص تهوع (در صورت تجویز پزشک) مواد غذایی فوری:خرما، مغزها (گردو، بادام)، بیسکوییت خشک و نرم، شیر خشک نوزاد (در صورت لزوم) آب بسته‌بندی‌شده یا جوشیده، آبمیوه طبیعی، شکلات افرادیکه دچار فشارخون یا دیابت بارداری هستند، مواد غذایی توصیه شده توسط پزشک وسایل بهداشتی، لباس و لوازم شخصی: برای زنان باردار:کمربند بارداری، ماسک،لباس زیر، لباس سبک، دمپایی یا کفش بدون بند، سبک و بدون پاشنه، صندلی کوچک و قابل حمل است و اگر مادر در هفته‌های پایانی بارداری است (هفته ۳۷ به بعد)، اقلامی مانند ساک زایمان(پوشک بچه، پوشک مادر‏/پد جذب‌کننده بزرگ برای خونریزی پس از زایمان، لباس نوزاد، کلاه، لباس نوزاد، دستمال مرطوب، شیشه شیر، شیر خشک و ...) به این فهرست اضافه می شود.