بهداشت و پیشگیری

بر اساس اعلام واحد بهداشت هوای معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکي مشهد، کیفیت هوای شهر مشهد در 24 ساعت گذشته با عدد 105در شرایط ناسالم برای گروههای حساس قرار گرفته است.

به گزارش وب دا، مدير سلامت محيط و کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد به شهروندان به ويژه گروههاي در معرض آسيب از جمله بیماران تنفسی و قلبی عروقی، زنان باردار، كودكان، بیماران مزمن و صعب العلاج و سالمندان توصیه کرد از تردد غیر ضروری در هوای آلوده خودداری کنند .

مهندس فرشید وفا گفت: ورزشكاران باید از فعالیت های ورزشی در روزهای آلوده خودداری کنند زیرا با افزایش حركت، بدن به اكسیژن بیشتری نیاز دارد و تنفس در هوای آلوده علاوه بر انباشت ذرات معلق در ریه ، روند اكسیژن رسانی كافی در خون و بافت¬ها را نیز مختل می كند.

وی افزود: افرادی که بیشترین زمان مواجهه با آلودگی هوا را دارند از جمله پرسنل نيروي انتظامي و پليس راهور ، کارکنان پايگاههاي اورژانس، هلال احمر، کارکنان شهرداري ها و خدمات شهري و همچنين کودکان و افراد سالخورده باید از وسایل کمک حفاظت تنفسي(ماسک) مورد تاييد وزارت بهداشت ودرمان و آموزش پزشکی  استفاده کنند.

وی از شهروندان خواست در خانه بمانند و در صورت لزوم برای خروج از منزل از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند.

مدیر جوانی جمعیت سلامت خانواده و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد: خوشبختانه در سال های اخیر به دلیل لزوم ارتقای نرخ باروری کلی و توجه سیاستگذاران به افزایش جمعیت جوان، موضوع ناباروری مورد توجه ویژه قرار گرفته است و در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، تجهیز یا راه اندازی مراکز خدمات سطح 2 و 3 ناباروری، تامین نیروی متخصص مورد نیاز و  دسترسی زوجین نابارور به برنامه های بیمار یابی، تشخیص و درمان ناباروری تحت پوشش کامل بیمه های پایه، مطرح شده است.

دکتر محمد احمدیان در گفتگو با وب دا خاطر نشان کرد: درباره میزان شیوع ناباروری بدلیل تفاوت در نحوه تعریف ناباروری و اندازه گیری، تخمین های متفاوتی گزارش شده است، اما طبق آماری که سازمان جهانی بهداشت در سال2022 منتشر کرده است تقریباً از هر شش نفر، یک نفر در سطح جهان، ناباروری را در مرحله ای از زندگی خود تجربه کرده است.

وی افزود:بر اساس نتایج حاصله از پیمایش کشوری "بررسی شیوع ناباروری در جمهوری اسلامی ایران" که در سال 98 اجرا گردید، استان خراسان رضوی با شیوع مقطعی ناباروری اولیه به میزان 11.7 و ناباروری ثانویه به میزان 18.4درصد جزو استان های با شیوع متوسط به بالای ناباروری است.

وی با اشاره به  اقدامات دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص ناباروری در قانون جوانی جمعیت تصریح کرد: تجهیز و نوسازی مرکز درمان ناباروری سطح 3 میلاد شهر مشهد با همکاری آستان قدس رضوی،راه اندازی مرکز ناباروری سطح 2 نوید در شهرستان کاشمر،برگزاری کلاس های آموزشی در زمینه عوامل مستعد کننده ناباروری و راههای پیشگیری از آن و تشخیص و درمان ناباروری برای ارائه دهندگان خدمات مراکز خدمات جامع سلامت  در شهرستان های تابعه دانشگاه،غربالگری و شناسایی بهنگام زوجین در معرض خطر ،مشکوک به ناباروری در مراکز خدمات جامع سلامت ،آموزش شیوه زندگی سالم و راه های پیشگیری از ناباروری به زوجین دارای عوامل مستعد کننده ناباروری از جمله اقدامات در این راستا محسوب می شود.

مدیر جوانی جمعیت سلامت خانواده و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: در صورت شناسایی زوجین مشکوک به ناباروری در مراکز خدمات جامع سلامت و ارجاع به سطوح تخصصی،با توجه به هماهنگی های انجام شده با سازمان های بیمه گر، زوجین نابارور پس از نشان دار شدن در سامانه بیمه،  از بسته حمایتی بیمه های پایه  بمیزان 90 درصد هزینه درمان در مراکز دولتی درمان ناباروری و 70 درصد در مراکز خصوصی  برخوردار می شوند.

دکتر احمدیان گفت: هماهنگی با موسسه خدمات درمانی بسیجیان خراسان رضوی جهت ارجاع زوجین نابارور توسط پزشکان مراکز خدمات جامع سلامت به منظور برخورداری از  خدمات حمایتی بیمه تکمیلی از دیگر خدماتی است که به زوجین نابارور ارائه می شود.

دکتر احمدیان اظهار داشت:  ناباروری بعنوان یک بحران زندگی، اثرات اجتماعی منفی قابل توجهی بر زندگی زوج‌های نابارور و به ویژه زنان دارد که اغلب خشونت، طلاق، انگ اجتماعی، استرس عاطفی، افسردگی، اضطراب و عزت نفس پایین را تجربه می‌کنند.

رئیس گروه پیشگیری از بیماریهای غیر واگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: سبک زندگی یک نقش حیاتی در درمان فشارخون بالا دارد. کنترل فشار خون با یک سبک زندگی سالم می تواند از نیاز به درمان دارویی پیشگیری کند یا آن را به تاخیر انداخته و میزان آن را کاهش دهد.

دکتر بابک اقبالی با بیان اینکه با تغییر در سبک زندگی می توان فشار خون را کاهش داد و آن را در حد پایین نگه داشت اظهار کرد: کاهش اضافه وزن، انجام منظم ورزش، داشتن رژیم غذایی سالم، کاهش مصرف نمک، اجتناب از مصرف الکل و دخانیات، خواب مناسب، کنترل استرس، کنترل فشار خون و دریافت حمایت دیگران از جمله راهکارهای جلوگیری از فشار خون بالا به شمار می رود.

مخاطبان می توانند در ادامه راهکارهای کنترل فشار خون را مطالعه کنند.

1)وزن اضافه خود را کم کنید و مراقب اندازه دور کمر خود باشید: فشارخون اغلب با افزایش وزن بالا می رود و اضافه وزن همچنین می تواند باعث اختلال در تنفس در هنگام خواب شود. (آپنه خواب) که به نوبه خود میتواند باعث افزایش بیشتر فشارخون شود. کاهش وزن یکی از موثرترین تغییرات سبک زندگی برای کنترل فشارخون می باشد. اگر شما اضافه وزن دارید یا چاق هستید، از دست دادن حتی مقادیر اندک از وزن می تواند در کاهش فشار خون کمک کند . در کل فشارخون به ازای هر کیلوگرم کاهش وزن می تواند حدود mmHg 1 کاهش یابد. همچنین اندازه دور کمر مهم است. تحمل سهم زیادی از وزن بدن در دور کمر می تواند ریسک فشارخون بالا را افزایش دهد. خانم ها و آقایان ایرانی با دور کمر بیش از cm 90 در معرض خطر افزایش فشارخون هستند.

2) به طور منظم ورزش کنید: فعالیت بدنی منظم می تواند فشار خون را حدود mmHg 5‏-8 کاهش دهد و ادامه فعالیت بدنی برای جلوگیری از افزایش مجدد فشار خون اهمیت دارد. به عنوان یک هدف کلی حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط هر روز داشته باشید. فعالیت بدنی همچنین می تواند به حد سالم تری پایین بیاورد. مثال هایی از ورزش آئروبیک که می تواند در کاهش فشارخون کمک کننده باشند عبارتند از: پیاده روی‏- دویدن آهسته‏- دوچرخه سواری‏- شنا. تمرینات قدرتی هم اگر حد اقل دو روز در هفته انجام شود، می تواند در کاهش فشارخون کمک کند. با مراقب سلامت‏/ بهورز خود در خصوص تنظیم یک برنامه ورزشی صحبت کنید.

3) رژیم غذایی سالم داشته باشید: خوردن غذای غنی از حبوبات کامل‏- میوه ها‏- سبزیجات و لبنیات کم چرب و حاوی کلسترول و چربی اشباع شده پایین می تواند فشارخون بالا را تا  mmHg11 کاهش دهد. مثال برای برنامه غذایی که می تواند به کنترل فشار خون کمک کند رژیم غذایی DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) و مدیترانه ای می باشد. پتاسیم در رژیم غذایی می تواند اثرات نمک (سدیم) را روی فشارخون کاهش دهد. بهترین منبع پتاسیم غذاهایی مانند میوه ها و سبزیجات هستند تا مکمل ها که بهتر است mg 5‏- 5‏/3 در روز مصرف شود تا فشارخون را mmHg 4‏-5 کاهش دهد. از مراقب سلامت‏/ بهورز خود در مورد میزان پتاسیم دریافتی سوال کنید.

4)نمک (سدیم) را در رژیم غذایی خود کاهش دهید: حتی یک کاهش اندک در سدیم رژیم غذایی می تواند سلامت قلب را بهبود بخشد و فشار خون بالا را حدود mmHg5‏-6 کاهش دهد. اثر سدیم دریافتی در فشارخون در افراد مختلف متفاوت است. در کل سدیم را به mg 3‏/2 در روز یا کمتر محدود کنید اگرچه دریافت کمتر سدیم (mg 5‏/1 یا کمتر) برای بیشتر بزرگسالان ایده آل است. برای کاهش سدیم در رژیم غذایی:

الف) به نشانگر مواد غذایی توجه کنید و به دنبال انواع غذاها و نوشیدنی ها با سدیم پایین باشید.

ب)غذاهای فرآوری شده کمتری بخورید . تنها مقدار کمی سدیم به صورت طبیعی در مواد غذایی موجود است و بیشتر سدیم در هنگام فرآوری غذاها افزوده می شود.

ج) از نمک سفره استفاده نکنید. از سبزیجات و ادویه جات برای طعم دادن به غذا استفاده کنید.

د) آشپزی کنید. آشپزی کردن به شما این امکان را می دهد که میزان سدیم غذا را کنترل کنید( کمتر از غذاهای حاضری استفاده کنید)

5) الکل مصرف نکنید: نوشیدن الکل علاوه بر اینکه باعث افزایش فشار خون می شود، می تواند اثربخشی داروهای ضد فشارخون بالا را کاهش دهد.

6) سیگار را ترک کنید: سیگار کشیدن فشارخون را افزایش می دهد. ترک سیگار به کاهش فشار خون کمک می کند. همچنین می تواند خطر بیماریهای قلبی را کاهش دهد و در کل باعث بهبود سلامت شده و منجر به افزایش طول عمر می گردد.

7) خواب شبانه خوبی دشته باشید: کیفیت پایین خواب شبانه ( کمتر از 6 ساعت برای چند هفته) می تواند منجر به افزایش فشارخون شود. تعدادی از عوامل که باعث اخلال در خواب شبانه می شوند عبارتند از: آپنه خواب‏- سندروم پای بیقرار و بیخوابی عمومی(Insomnia)

مراقب سلامت‏/بهورز خود را در جریان مشکلات خواب خود بگذارید. پیدا کردن علت و درمان آن می تواند کیفیت خواب شما را بهبود بخشد. اگر شما آپنه خواب یا سندروم پای بیقرار ندارید، دنبال کردن توصیه های ساده زیر می تواند خواب آسوده تری برای شما به دنبال داشته باشد.

الف)یک جدول زمانی ثابت برای خواب داشته باشید. هر روز زمان ثابتی به تختخواب بروید و بیدار شوید و سعی کنید این زمان بندی را در روزهای عادی و آخر هفته مراعات کنید.

ب)یک فضای آرامش بخش برای خواب ایجاد کنید . بدین معنی که اتاق خواب را خنک، آرام و تاریک نگه دارید.

ج)چند ساعت قبل از خواب کارهای آرامش بخش انجام دهید که می تواند شامل دوش آب گرم یا حرکات تمرینی آرامش بخش باشد.

د)از نور صفحه تلویزیون و کامپیوتر پرهیز کنید.

س)مراقب آنچه می خورید و می پوشید، باشید. گرسنه یا با شکم پر به تختخواب نروید. از خوردن غذای زیاد در نزدیکی ساعت خواب پرهیز کنید. ازمصرف نیکوتین‏- کافئین و الکل پرهیز یا آن را محدود کنید.

ه)خواب میان روز را محدود کنید. برای آنهایی که در طی روز می خوابند، محدود کردن آن به 30 دقیقه با فاصله مناسب از خواب شب، می تواند کمک کننده باشد.

8)استرس را کاهش دهید: استرس روحی مزمن می تواند باعث فشار خون بالا شود. تحقیقات بیشتری لازم است تا اثر تکنیک های کاهش استرس را در کاهش فشارخون نشان دهد. اگرچه تشخیص دلیل استرس مانند کار‏- خانواده‏- مسائل اقتصادی یا بیماری و یافتن راه کنترل ان دشوار است ولی موارد زیر را امتحان کنید:

الف) از انجام کارهای زیاد خودداری کنید. برای روز خود برنامه ریزی کنید و بر اولویت های خود تمرکز کنید. نه گفتن را یاد بگیرید و زمان کافی برای انجام کارها در نظر بگیرید.

ب) بر مواردی تمرکز کنید که می توانید آن را کنترل کنید و برای حل آن برنامه ریزی کنید. در خصوص مشکلات کاری با مقام بالاتر خود صحبت کنید و در خصوص مشکلات همسر و فرزندان دنبال راه حل مناسب بگردید.

ج) از موارد و افراد استرس زا پرهیز کنید. برای مثال ساعت اوج ترافیک خیابان ها باعث استرس می شود. در صورت امکان زمان سفر شهری خود را تغییر دهید یا از حمل و نقل عمومی استفاده کنید.

د) زمانی برای استراحت فراهم کنید. هر روز زمانی برای آرام نشستن و تنفس عمیق اختصاص دهید.

ه)برای فعالیت های لذت بخش و تفریحی مانند پیاده روی‏- آشپزی و فعالیت های داوطلبانه وقت بگذارید.

و)شکر گزاری را تمرین کنید. نشان دادن امتنان به دیگران می تواند باعث کاهش استرس شود.

9)فشارخون خود را در منزل اندازه گیری کنید و به صورت منظم معاینه عمومی شوید: اندازه گیری در منزل می تواند به تحت نظر گرفتن فشار خونتان کمک کند و مطمئن شوید که درمان دارویی و تغییرات سبک زندگی خوب عمل می کند. دستگاههای اندازه گیری فشار خون خانگی به صورت وسیع و بدون نیاز به نسخه پزشک در دسترس هستند. قبل از شروع اندازه گیری فشار خون در منزل با مراقب سلامت‏/ بهورز خود صحبت کنید. همچنین ملاقات منظم با مراقب سلامت‏/بهورز کلید کنترل فشار خون است. اگر فشار خون شما خوب کنترل شده است، از مراقب سلامت‏/بهورز خود بپرسید در چه فواصلی باید فشار خونتان را کنترل کنید. شما باید بتوانید روزانه یک بار یا کمتر فشار خون خود را چک کنید.

10) طلب حمایت کنید: خانواده و دوستان حمایت کننده برای سلامتی هم هستند. آنها می توانند شما را به مراقبت از خودتان تشویق کنند‏- شما را به مراکز بهداشتی درمانی برسانند یا یک برنامه ورزشی با شما آغاز کنند تا شما بتوانید فشار خونتان را پایین نگه دارید. اگر شما به این نتیجه رسیدید که علاوه بر دوستان، نیاز به حمایت دارید، به گروههای حمایتی بپیوندید. این کار می تواند باعث شود شما با افرادی تماس داشته باشید که باعث تقویت روحیه و دلگرمی شما شده و با توجه به شرایط، راهکارهای عملی به شما توصیه کنند.

رییس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد از اجرای "برنامه حمایت تغذیه ای کودکان زیر 5 سال مبتلا به سوء تغذیه در خانوارهای نیازمند" خبر داد و گفت: در حال حاضر 15 هزار و 535 کودک تحت پوشش این برنامه هستند و خدمات را دریافت می کنند.

دکتر زهرا اباصلتی در گفتگو با وب دا  افزود: هدف كلی این برنامه بهبود وضعيت تغذيه و رشد كودكان 6 تا 59 ماهه ، كاهش سوء تغذيه (لاغري، كم وزني وكوتاه قدي) ، ارتقاء الگوي تغذيه صحيح كودكان است.

وی اظهار داشت: در این برنامه کودکان 6تا59 ماهه مبتلا به سوء تغذیه، لاغری ، کم وزنی و کوتاه قدی در خانوارهای نیازمند شناسایی وبه وزارت تعاون معرفی می گردند و پس از انجام آزمون وسیع و تعیین دهک خانوار تحت پوشش این برنامه قرار می گیرند و کارتهای یارانه سرپرست خانوار برای دهک های 1تا 5 اقتصادی، ماهانه یک میلیون تومان و برای دهک های 6 و7 ماهانه ششصد هزار تومان شارژ می شود که باید از فروشگاه های تعیین شده فقط اقلام غذایی خریداری کنند و این مبالغ از شهریور ماه پرداخت شده است.

دکتر اباصلتی خاطر نشان کرد: این کودکان حمایتی از خدماتی چون پایش رشد ، مشاوره تغذیه رایگان ،ارتقاء آگاهي، نگرش و عملكرد مادران در زمينه الگوي تغذيه صحيح و رشد كودكان ، جانشین های غذایی و... نیز بهره می برند و شرط ماندن کودک در این طرح بهبود وضعیت رشد و مراجعه منظم مادر به مراکز جامع سلامت جهت پایش رشد کودک و دریافت آموزش ها و مشاوره ها می باشد.

وی با اشاره به اینکه سوءتغذيه يكي از مشكلات تغذيه اي شايع در كودكان زير 5 سال است گفت: فقر، ناامني غذايي، بيسوادي، بيكاري، ناآگاهي هاي تغذيه اي، الگوي تغذيه نامناسب، دسترسي نداشتن به خدمات بهداشتي، اپيدمي بيماريهاي عفوني و پيامدهاي نامطلوب اقتصادي آن از علل بروز سوءتغذيه در كودكان است.

رییس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: حمايت تغذيه اي از كودكان كه بدليل فقر دچار سوء تغذيه شده اند از طريق تأمين و توزيع سبد غذايي استاندارد براي تأمين نيازهاي تغذيه اي كودكان و بهبود وضعيت تغذيه، رشد و تكامل آنان ضروري است.

دکتر اباصلتی پيامدهاي نامطلوب سوء تغذيه كودكان را شامل اختلال در رشد و تكامل مغزي و جسمي، تضعيف سيستم ايمني بدن و افزايش موارد مرگ و مير، افزايش هزينه هاي درماني و مراقبت هاي پزشكي، اُفت تحصيلي و تحميل هزينه هاي سنگين به آموزش وپرورش كشور و از دست دادن روزهاي كاري توسط والدين نام برد كه بارسنگين مالي بر اقتصاد جامعه هم در بخش دولتي و هم در بخش خصوصي وارد مي سازد.