بهداشت و پیشگیری

رییس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه امروزه چاقی دوران کودکی و نوجوانی به صورت یک مشکل سلامت همگانی درآمده و به سرعت رو به افزایش است، گفت: درصد بالائی از کودکان چاق در بزرگسالی از چاقی رنج خواهند برد اما با پیشگیری از چاقی در سنین کودکی و نوجوانی می توان از چاقی بزرگسالی و پیامدهای آن جلوگیری کرد.

دکتر زهرا اباصلتی در گفتگو با وب دا دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی، سکته، اختلال عضلات اسکلتی(به خصوص آرتروز)، کبد چرب و انواع سرطان ها را از جمله پیامدهای اضافه وزن و چاقی برشمرد و اظهار کرد: علت اصلی اضافه وزن و چاقی در دوران کودکی و نوجوانی، عدم تعادل انرژی، بین کالری دریافتی و کالری مصرف شده است.

وی خاطرنشان کرد: الگوی غذایی کودکان و نوجوانان به سمت افزایش مصرف غذاهای پرانرژی و ناسالم که دارای چربی و قند بالا، ویتامین و مواد معدنی کم هستند از جمله مصرف زیاد فست فودها، نوشابه های گازدار، مواد قندی و شیرین و مصرف کم میوه و سبزی تغییر یافته است.

وی ادامه داد: با توجه به شهرنشینی و صنعتی شدن زندگی میزان فعالیت بدنی کودکان کاهش یافته است و ساعات طولانی تماشای تلویزیون، بازی های کامپیوتری، استفاده ار تبلت و کامپیوتر همراه با مصرف انواع تنقلات چرب و شور و شیرین در این مواقع، ضمن کاهش تحرک، خطر اضافه وزن و چاقی را بیشتر می کند.

رییس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: کودکان و نوجوانان باید روزانه حداقل 60 دقیقه فعالیت بدنی و تحرک داشته باشند و زمان صرف شده برای سرگرمی های بی تحرک مثل تماشای تلویزیون، کار با کامپیوتر، تبلت و... را کاهش دهند.

وی کاهش مقدار روغن و شکر در غذاهای مصرفی خانواده، عادت به خوردن صبحانه، تهیه میان وعده های سالم برای مدرسه، تزئین و تنوع غذاها، جایگزینی سس های چرب با استفاده از ماست و سبزیهای معطر، روغن زیتون و آبلیموی تازه و کاهش استفاده از نوشابه های گازدار و آبمیوه های صنعتی و جایگزینی آن با آب، دوغ، شیرساده و آبمیوه های طبیعی را از راه کارهای مناسب برای پیشگیری از اضافه وزن و چاقی در کودکان دانست.

رییس گروه پیشگیری از بیماری های  غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت : خودمراقبتی دیابت به بیماران کمک خواهد کرد تا در کنترل دیابت توانمند باشند.

دکتر بابک اقبالی در گفتگو با وب دا خاطر نشان کرد: مراقبت‌های دیابتی به بیماران کمک خواهد کرد که احساس بهتری داشته باشند و نیز احتمال کمتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته، نارسایی کلیوی، مشکلات دهانی‌دندانی، آسیب عروقی، قطع عضو و مشکلات در بینایی داشته باشند.

وی با تأکید بر اینکه بیماران در گام نخست سعی کنند در خصوص بیماری خود بیشتر بیاموزند گفت: دانش بیشتر به شما کمک خواهد کرد با شناخت بیشتری این بیماری را کنترل کنید. اخبار مربوط به دیابت، مقالات دیابتی و برنامه‌های آموزشی را دنبال کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید در کلاس‌هایی که به منظور آموزش بیماران دیابتی از سوی انجمن‌های دیابت تشکیل می‌شود، شرکت کنید. کتاب‌های علمی‌ را که برای آموزش بیماران دیابتی تهیه شده است را مطالعه کنید و از متخصصان برای کسب اطلاعات صحیح و علمی‌ استفاده کنید تا مهارت و دانش خود را در حوزه‌های گوناگون این بیماری بیفزایید و در درمان خود مشارکت داشته باشید. روش صحیح تزریق انسولین، نحوه تنظیم زمان تزریق انسولین و صرف غذا و چگونگی تنظیم دوز انسولین با کربوهیدرات مصرفی از جمله مواردی است که دانستن آن می‌تواند نقش به سزایی در بهبود روند کنترل قند خون شما داشته باشد.

رییس گروه پیشگیری از بیماری های  غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: در گام دوم برای کنترل درمان خود مراجعه مستمر داشته باشید. کنترل دیابت نیاز به مراجعات مرتب و بررسی پزشکی دارد. فراموش نکنید که برای مشاهده چگونگی پاسخ بدن شما به درمان شاید لازم باشد مراجعات مرتب و پی در پی داشته باشید. این امر طبیعی است.

دکتر اقبالی با بیان اینکه در گام سوم بیماران برنامه غذایی مناسب داشته باشند و فعالیت بدنی را فراموش نکنند تصریح کرد: برای بهبود کنترل بیماری لازم است برنامه غذایی مناسب داشته باشید و از فعالیت‌های بدنی غافل نشوید. ورزش علاوه بر کنترل وزن، افزايش قند خون را کُند کرده و حساسيت نسبت به انسولين را افزايش می‌دهد و عوارض قلبي‌عروقي را کاهش می‌دهد. بنابراين کاهش وزن و حفظ آن و فعاليت بدني منظم و با شدت متوسط به مدت حداقل 30 دقيقه در روز توصيه می‌شود.

وی گفت: وزن خود را کنترل کنید.  افراد مبتلا به دیابت نوع 2 اغلب اضافه وزن دارند و یا دچار درجاتی از چاقی هستند و علاوه بر اینکه چاقی خود، خطر و فاکتوری برای ابتلا به دیابت است، کنترل قند خون را نیز با مشکل روبه‌رو خواهد کرد.

رییس گروه پیشگیری از بیماری های  غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: فشارخون، کلسترول و قند خون خود رابه طور مرتب اندازه‌گیری کنید. هدف از درمان، کنترل این سه عامل در محدوده نرمال و یا نزدیک به آن است.

دکتر اقبالی با بیان اینکه در گام ششم  مراقب پاهای خود باشید افزود: در افراد دیابتی، التیام زخم‌ها به کندی صورت می‌گیرد، به ویژه اگر دیابت کنترل نشده باشد. پس مراقب پاهای خود باشید. از پوشیدن کفش‌های نامناسب بپرهیزید. بهداشت پاها را رعایت کنید و به طور مرتب پاهای خود راکنترل کنید و پیدایش زخم در پاهای خود را جدی بگیرید.

وی گفت: در گام هفتم قند خون خود را مرتب کنترل کنید و طرز استفاده از دستگاه تست قند خون را بیاموزید،افراد دیابتی که قند خون، فشارخون و کلسترول خود را در محدوده طبیعی حفظ می‌کنند می‌توانند مطمئن باشند که دیابت را کنترل کرده و از عمری طبیعی و باکیفیت برخوردارند.

معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به سبک زندگی ناسالم، تغییر الگوی تغذیه و خواب، بی تحرکی و پایین آمدن سن مصرف دخانیات در جامعه گفت: شیوع 20 درصد اضافه وزن و ۶۰ درصد ‌کم‌تحرکی در جمعیت ما نگران کننده و به معنای ایجاد سراشیبی در ابتلا به دیابت و فشار خون است.

دکتر مجید جعفری‌نژاد در گفتگو با وب دا  افزود: در حال حاضر حدود ۲۹ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال در استان خراسان رضوی فشار خون بالا دارند و  این یعنی یک سوم جمعیت بالای 18 سال  در معرض خطر بیماری‌ها و حوادث  قلبی‏-عروقی و مغزی هستند و سالهای ازدست رفته عمرشان در اثر ناتوانی یا مرگ زیاد است.

وی با اشاره به شناسایی ۱۵۳ هزار نفر مبتلا دیابت در دانشگاه گفت: آمار ابتلای دیابت در حال حاضر 12 درصد  است که سالانه ۰.۷ درصد به این تعداد اضافه می‌شود یعنی ۳۰ سال بعد که جمعیت مسن تر و مستعدتر برای بیماری می شود ۲۱ درصد و بیشتر  به این آمار اضافه می شود.

دکتر جعفری نژاد اظهار داشت: از جمعیت ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار نفری دانشگاه علوم پزشکی مشهد ۱۲ درصد یعنی حدود ۴۰۰ هزار نفر دیابت دارند که  نیمی از این افراد از دیابت خود اطلاع ندارند و یا اگر اطلاع دارند، کنترل و مراقبت صحیح انجام نمی دهند.

وی با تأکید بر  ورزش همگانی به جای ورزش قهرمانی، ترغیب خیّرین سلامت به عرصه سلامت عمومی، تهیه لوازم ورزشی و فضاهای مناسب برای فعالیت فیزیکی عموم مردم اظهار داشت: در آینده وقت زیادی صرف عوارض این بیماری ها (دیابت و فشارخون) در بین خودمان و سالمندان ما خواهد شد.

معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد ابراز امیدواری کرد با استفاده از ظرفیت رسانه ها و هدایت اساتید علمی عزم ملی و منطقه ای ایجاد شود تا در راستای ارتقای سواد سلامت آحاد جامعه گام برداریم.

معاون فنی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه فشارخون بالا عامل 40 درصد  مرگها در بیماران دیابتی و عامل  درصد مرگ های ناشی از بیماریهای قلبی و سکته های مغزی است اظهار کرد: شواهد نشان داده است که کاهش فشارخون حدود35-40 درصد خطر سکته های مغزی و20- 25 درصد خطر سکته های قلبی را کاهش می دهد.

دکتر مجید جعفری نژاد در گفتگو با وب دا خاطر نشان کرد: براساس نتایج پیمایش ملی بیماری های غیر واگیردر سال 1400 حدود 32 درصد افراد 18 سال به بالا مبتلا به فشار خون بالا هستندکه از این میان61.5 درصد بیماران از بیماری خود اطلاع داشته و 52 درصد آن ها برای کنترل بیماری خود دارو دریافت میکرده اند و 42 درصد آنها هم فشارخون کنترل شده و مطلوب داشته اند.

وی افزود: افزایش آگاهی مردم و کارکنان بهداشتی درمانی از روش صحیح اندازه گیری فشار خون، شیوه زندگی سالم ، کنترل وزن، داشتن برنامه منظم فعالیت بدنی، تغذیه سالم، کاهش میزان نمک (سدیم) در رژیم غذایی، ترک دخانیات، خواب شبانه با کیفیت، مهارت کاهش استرس و پایبندی به درمان از جمله راهکارهای پیشگیری و کنترل فشار خون به شمار می رود.

دکتر جعفری نژاد گفت: بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال 2019 فشارخون بالا حدود یک میلیارد و سیصد میلیون نفر از افراد 30 تا 79 سال در جهان را تحت تاثیر قرار داده است. درحالی که قریب به 46 درصد بیماران از بیماری خود مطلع نیستند.

17 ماه می (27 اردیبهشت ماه) به عنوان روز جهانی فشار خون، بهانه ای برای اطلاع رسانی جهانی درخصوص اهمیت این بیماری و اندازه گیری مرتب آن به منظور پیشگیری، مراقبت و درمان آن است.

ارتقای آگاهی و درک مفهوم فشارخون بالا از اهداف این روز است  و شعار امسال " فشارخون خود را دقیق اندازه گیری کنید" و پیام آن " با اندازه گیری دقیق فشارخون و کنترل آن، عمر طولانی داشته باشید" تعیین شده است.